NSƯT Hoàng Cúc: Sự Cô đơn Của Một Nhan Sắc - Tiền Phong

Căn nhà sang trọng trên phố Linh Lang của người đàn bà xinh đẹp ẩn mình trong cơn mưa mỏng manh đầu hạ. NSƯT Hoàng Cúc ngồi tư lự xa xăm. Mọi vật xung quanh chị như tạm ngừng lặng.

Tôi không dám động đậy vì sợ rằng chỉ một tiếng động nhỏ sẽ làm tan biến khoảnh khắc thuộc về thế giới nội tâm ấy.

Bao giờ cho đến...ngày xưa

Yêu tiểu thuyết “Bỉ vỏ” của nhà văn Nguyên Hồng từ ngày còn nhỏ nên tôi càng mê đắm nhân vật Tám Bính mà Hoàng Cúc thể hiện trong bộ phim cùng tên của đạo điễn Lương Đức. Hoàng Cúc bảo đó là vai chị yêu thích nhất trong nghiệp diễn của mình.

Ở đó có nhân tình thế thái, ái ố hỷ nộ bao trùm lên một số phận trầm bổng nhiều bi kịch. Khi vào vai Tám Bính - một cô gái 17 tuổi - Hoàng Cúc đã ở tuổi 35. Phải ý thức được bản thân còn trẻ và đẹp thì chị mới dám đảm nhận vai diễn.

Hoàng Cúc cho biết: Bỉ vỏ là bộ phim đáng nhớ nhất của mình. Có lần diễn cả đêm ở bãi tha ma dưới trời mưa chỉ để lấy vài cảnh. Sáng ra lại tiếp tục quay cảnh khác. Ngày ấy mình khoẻ mạnh nên diễn “sung” lắm!”.

Nhiều người đề cao vai Thuỷ trong phim Tướng về hưu (đạo diễn Nguyễn Khắc Lợi) và minh chứng là vai này đã đưa Hoàng Cúc đến vinh quang nghề nghiệp: giải nữ diễn viên xuất sắc tại LHPVN 1990. Xem “Tướng về hưu”, người ta có cảm giác rờn rợn trước một người đàn bà trí thức khôn ngoan đến quỷ quyệt, sòng phẳng đến tàn nhẫn, thực dụng đến lạnh lùng.

Khi thể hiện nhân vật Hoàng Cúc đã đạt đến tận cùng sự xuống cấp về đạo đức và lối sống thực dụng trong mối quan hệ giữa con người với con người. Với vai diễn này, Hoàng Cúc không phải cố gắng gì nhiều. Chị nói nhắm mắt chị cũng diễn được. Chỉ cần gương mặt lạnh một chút và trí thức là... ra vai. Dường như đó là vai diễn dành riêng cho chị.

Một thời hương sắc

Khi tôi hỏi vai nào chị cảm thấy không thoả mãn? Hoàng Cúc cho rằng đó là vai thái phi Dương Ngọc Hoan trong bộ phim lịch sử Kiếp phù du (đạo diễn Hải Ninh).

Mặc dù vai đó được đánh giá cao hơn vai Đặng Thị Huệ (Lê Vân đóng) và được mời đi Pháp nhưng Hoàng Cúc nghĩ tác giả viết về nhân vật Thái phi chưa hết và không tới. Chị không thể hiện hết mình đã thấy rất hợp với vai đó rồi.

Hoàng Cúc bảo xem phim Trung Quốc như “Hoàng hôn màu đỏ”, “Chu Nguyên Chương”... chị rất thích, đó thực sự là những vai để chị thử sức. Điều chị cảm thấy nuối tiếc nhất trong hoạt động nghệ thuật là không có vai để thể hiện hết mình.

Và còn rất nhiều vai diễn trên lĩnh vực điện ảnh mà Hoàng Cúc đảm nhận. Hầu hết các vai chị diễn là những vai phức tạp, đa chiều, những nhân vật mang tính 2 mặt hoặc nghiêng về vai phản diện.

Chị thích diễn những vai có đầy đủ các yếu tố góc cạnh, góc khuất của tâm hồn hay những bản năng sinh tồn, khát vọng... Trong suốt thập kỷ 80 cho đến giữa thập niên 90 của thế kỷ 20, Hoàng Cúc được xem là gương mặt sáng giá của điện ảnh với nhiều vai diễn để đời.

Trên lĩnh vực sân khấu, Hoàng Cúc cũng gặt hái được nhiều thành công. Đó là Tổ ấm chim cun cút, Người đàn bà sau tấm cửa sổ xanh, Tôi và chúng ta, Nghĩ về mình, Ăn mày dĩ vãng, Thầy khoá làng tôi, Mùa hoa sữa... và đặc biệt là Em đẹp dần lên trong mắt anh (đạo diễn Tất Đạt). Vở diễn đề cập đến những vấn đề của giáo dục, những hạn chế của sự nghiệp trồng người, nhưng vì “bệnh thành tích” mà người ta không chịu nghe sự thật đau lòng đó.

Em đẹp dần lên trong mắt anh gióng lên hồi chuông về sự xuống cấp của giáo dục và chế độ đãi ngộ đối với văn nghệ sĩ. Tuy chỉ được công diễn 1 tháng nhưng đó là vở diễn Hoàng Cúc mất nhiều công sức và day dứt nhất. Chị đóng 4 vai với những tính cách gồ ghề, góc cạnh. Nhiều lúc chị tập một mình và rú rít, hò hét, vật vã trên sàn tập.

Sinh nghề - Tử nghiệp

Hoàng Cúc nói về sự nghiệp của mình với nỗi niềm tiếc nuối nhưng cũng rất tự hào mà không phải nghệ sĩ nào cũng đạt được. Giờ đây chị đang mang trong mình căn bệnh Ba-dơ-đô đã chạy vào tim. Lúc nào chị cũng ở trạng thái không khoẻ.

Chị tâm sự: “Mình tính nóng, lại đảm nhận những vai phải khóc lóc, gào thét, vật vã nên không làm người bình thường được. Cứ rồ rồ, dại dại bao nhiêu năm trời. Mấy chục năm trôi đi cứ đóng những vai sắc sảo, lắm lúc như “con điên”. Bệnh đến nhanh không thể tưởng tượng được. Bác sĩ nói thẳng là những người thuần tính, có cuộc sống êm đềm không bao giờ bị vậy”.

Bên cạnh đó, lúc mới phát hiện ra bệnh, bác sĩ khuyên chị nghỉ diễn và nhập viện để mổ. Nhưng thời điểm đó Hoàng Cúc có tour diễn ở miền Nam, không chuyển vai cho người khác được. Khán giả trong Nam chỉ quen với sự có mặt của Hoàng Dũng và Hoàng Cúc, nếu không có 2 nghệ sĩ này họ sẽ không xem.

Hoàng Cúc “tặc lưỡi” chủ quan nghĩ: cứ đi diễn rồi về mổ sau. Khi chị vào viện thì bệnh đã nặng, không thể phẫu thuật được mà chỉ uống thuốc và điều trị xạ. Chị bảo đúng là “sinh nghề - tử nghiệp”, không tránh được.

Hiện nay cũng không ngoại lệ, Hoàng Cúc không thích ngồi nhà điều trị bệnh như người khác. Chị vẫn còn đắm đuối với nghệ thuật. Giữ vai trò Phó giám đốc Nhà hát kịch Hà Nội, chị luôn tất bật, lo lắng cho nhà hát. Chị ít diễn mà nhường lại sân khấu cho diễn viên trẻ.

Nhưng chính điều đó dường như đã “lấy đi” danh hiệu NSND của chị. Nếu như trong vở Cát bụi (dự LHSK toàn quốc 2005) chị có mặt, có lẽ trong bảng thành tích của chị đã không bị khuyết. Hoàng Cúc vẫn AQ nói với với tôi: “Điều quan trọng nhất của người nghệ sĩ là họ sống như thế nào trong lòng khán giả”.

Cuộc sống hiện nay của nghệ sĩ khá chật vật nếu họ không đi làm thêm, không bươn chải lo làm kinh tế. Hoàng Cúc không làm thêm, hơn nữa chị lại đang điều trị bệnh. Vậy cuộc sống thường nhật của chị hẳn vất vả?

Nhưng số phận đã đưa đến sự may mắn về tiền bạc cho chị. Hoàng Cúc thích có một ngôi nhà, có mảnh vườn xinh xắn. Ngày đó đất đai rất rẻ, tiền mua một chiếc xe máy Dream có thể mua được mấy sào. Hễ có tiền là chị mua đất. Chị rủ nhiều người trong nhà hát cùng mua, nhưng không ai có sở thích “ra tiền” như chị.

Hoàng Cúc mua xong thì bất động sản “ngủ đông” 7 năm; sau đó nhà đất lên giá đến không ngờ. Chị bảo ngôi nhà chị đang ở sau khi mua 20 ngày có lãi 1 tỷ đồng và bây giờ mà bán Hoàng Cúc lãi ít nhất là 6 tỷ. Giàu có như chị nhiều người “ngồi mát ăn bát vàng”, nhưng chị vẫn lao vào làm nghệ thuật như con thiêu thân bất chấp sức khoẻ vì đó là cái nghiệp không sao bỏ được.

Chuyện về con mèo hay nỗi cô đơn?

Hoàng Cúc có một con mèo sống với chị 16 năm. Hằng đêm nó ôm chân chị mà ngủ. Ngày chị đi làm nó ở nhà “chờ đợi”. Nghe tiếng chị mở cửa là nó lao xuống, kêu gào ầm ĩ cho đến khi Hoàng Cúc lên nhà mới thôi. Những ngày nghỉ, nó luôn bám lấy chị. Khi chị làm việc nhà, nó kêu gào thảm thiết như bị thần kinh. Lắm hôm bực mình Hoàng Cúc bảo: “Mày bị điên à?”.

Nếu chị không quan tâm đến nó là nó cắn. Người ta thuờng bảo “mèo già hoá cáo” nhưng con mèo của Hoàng Cúc không đi đâu, thấy người là bỏ chạy. Chị mà đi vắng nó sút 2kg vì buồn mà bỏ ăn. Hoàng Cúc nói với tôi: nhiều hôm chị xem phim hay đọc sách, con mèo nằm ngắm nhìn chị một cách say đắm. Chị đã từng đùa với nó : “Tao với mày cưới nhau nhé!”.

Hoàng Cúc say sưa kể về con mèo “kỳ quái” của chị với tôi. Suy cho cùng có lẽ đó là nỗi cô đơn. Cậu con trai chị đang du học ở xa. Chị có nuôi một người cháu trong nhà nhưng không tránh khỏi nỗi trống vắng.

Ai bảo chị đẹp quá làm gì cho “trời đất ghen” nên đành “hồng nhan bạc phận”. Hoàng Cúc không thích nhắc tới chuyện riêng. Khi những dòng chữ này lên báo tôi thầm xin lỗi chị.

Tiếp xúc với Hoàng Cúc, tôi cảm nhận đằng sau vẻ lạnh lùng là trái tim đa cảm. Chị là người sống nội tâm. Chị dặn tôi khi nào rảnh thì đến chơi với chị.

Niềm vui của Hoàng Cúc giờ đây là đọc sách và xem phim. Chị xem mê muội, đến “mệt lử ra”. Từ nhỏ, tôi đã ngưỡng mộ vẻ đẹp và tài năng của Hoàng Cúc. Nếu không phải phụ nữ, tôi đã nói lời yêu với chị.

Theo VnMedia