Nuôi Gà Chọi | Cổ Học Tinh Hoa | Nguyễn Văn Ngọc & Trần Lê Nhân

Cổ học tinh hoa

Lời tựa Không quên cái cũ Lúc đi trắng, lúc về đen Lợi mê lòng người Lấy của ban ngày Khổ thân làm việc nghĩa Cách cư xử ở đời Tu thân Ôm cây đợi thỏ Đánh dấu thuyền tìm gươm Ba con rận kiện nhau Đạo vợ chồng Mong làm điều phải Yêu nên tốt, ghét nên xấu Cảm tình Khéo can được vua Cậy người không bằng chắc ở mình Bệnh quên Đáng sợ gì hơn cả Cách đâm hổ Báo thù Hết lòng vì nước Cáo mượn oai hổ Vua tôi bàn việc Câu nói của người đánh cá Lá dó Trước khi đánh người phải biết giữ mình Mạnh Thường Quân và nước Tần Bỏ quên con sinh Dung người được báo Biết rõ chữ nghĩa Không nhận cá Ông quan thanh bạch Thầy Tăng Sâm Tăng Sâm giết người Bán mộc bán giáo Giáp Ất tranh luận Chết mà còn răn được vua Lợn mẹ giết lợn con Tài nghề con lừa Vẽ gì khó Lẽ sống chết Muôn vật một loài Rửa tai Phẩm trật ông quan, phẩm giá con người Liêm, sỉ Nghĩa công nặng hơn tình riêng Mua xương ngựa Hay dở đều do mình cả Kéo lê đuôi mà đi Làm nhà cỏ cũng đủ Quan tài con Chiếc thuyền đụng chiếc đò Không chịu theo kẻ phản nghịch Đám ma to Lo trời đổ Không yêu nhau mới loạn Tưới dưa cho người Rắn dời chỗ ở Lúc nào được nghỉ? Hang Ngu Công Họ Doãn làm giàu Người kiếm củi được con hươu Vợ thầy kiện Treo kiếm trên mộ Tên tù nước Sở Thằng điên Ba điều vui Vợ răn chồng Trồng khó, nhổ dễ Cái được cái mất của người làm Quan Gặp quỷ Hai phải Nên xử thế nào? Chính danh Chết đói đầu núi Ngu Công dọn núi Can gì mà phá đi Cách trị dân Lo, vui Ma nói chuyện Say bắn chết trâu Nuôi gà chọi Ứng đối lanh lợi Hoạ phúc không lường Tình mẹ con của loài vượn Mã Viện Khấu Chuẩn thương nhớ mẹ Nhan Súc nói chuyện với Tề Vương Thập Bì nói chuyện với Huệ Vương Say, tỉnh, đục, trong

Vua Tuyên Vương sai Kỷ Sảnh nuôi một con gà chọi. Được mười hôm, vua hỏi: “Gà đã đem chọi được chưa?”

Kỷ Sảnh thưa: “Chưa được, gà hăng lắm, chưa thấy gà khác đã muốn chọi rồi”.

Cách mười hôm, vua lại hỏi: “Gà đã đem chọi được chưa?”

Kỷ Sảnh thưa: “Chưa được. Gà còn hăng, mới thấy bóng gà khác đã muốn chọi rồi”.

Cách mười hôm, vua lại hỏi: “Gà đã đem chọi được chưa?”

Kỷ Sảnh thưa: “Chưa được, gà còn hơi hăng, trông thấy gà khác đã muốn chọi rồi”.

Mười hôm sau, vua lại hỏi: “Gà đã đem chọi được chưa?”.

Kỷ Sảnh thưa: “Được rồi. Gà bây giờ, cho nghe thấy tiếng gà khác cũng không cho vào đâu. Trông, thì tựa như gà gỗ; mà thực, thì đủ các ngón hay. Gà khác coi thấy cũng đủ sợ, phải lùi chạy”.

Trang Tử

Lời bàn:

1. Chưa trông thấy gà khác, đã muốn chọi, thế là tức khí hão, chớ vị tất chọi mà đã được.

2. Trông thấy bóng gà khác, đã muốn chọi, thế là cậy khỏe, chớ vị tất chọi mà đã được.

3. Trông thực thấy gà khác đã muốn chọi, thế là còn hiếu thắng chớ vị tất chọi mà đã được. Chỉ đến lúc mất hết tất cả tức khí, cậy khoẻ, hiếu thắng, luyện đã được hình toàn thần toàn đủ hết cả ngón hay, mà trông bề ngoài trơ ra như gỗ, là lúc ấy mới chọi được, có khi không phải đợi chọi, gà khác ngó thấy cũng đủ sợ mà trốn tránh rồi. Thế mới hay những bậc thánh hiền chỉ thu cái tài vào khuôn phép, nên cái khí vào tâm thần, chỉ cốt trong mình cho đầy đủ, không có ý gì tranh cạnh với ai, mà thiên hạ hồ dễ đã ai tranh cạnh nổi. Chờ những kẻ chỉ vụ bề ngoài, chăm chăm danh lợi, có tranh giành mới lấy làm vui lòng, có tham lam mới lấy làm mãn nguyện, còn những hạng tầm thường, có khi hại đến thân mà vẫn tự đắc cho là phải.

• ← Say bắn chết trâu
• → Ứng đối lanh lợi