Nuôi Rắn Ráo Trâu: Bí Quyết Nuôi đâu được đó

Nuôi rắn ráo trâu cơ bản như thế nào?

1. Tên gọi: Nuôi rắn ráo trâu cần biết chúng thuộc loài rắn hổ, tên khoa học là Ptyas Mucosus, là loài rắn nằm trong sách đỏ Việt Nam và có các tên gọi khác nhau ứng với từng vùng miền như:

* Miền Đông gọi rắn Long Thừa

* Miền Tây: rắn hổ hèo

* Miền Trung: rắn ráo trâu

* Miền Bắc: rắn hổ trâu

* Tên chung: rắn hổ vện vì trên mình nó có nhiều vằn vện.

* Thuộc loài: rắn không độc, nguy hiểm, có nhiều công dụng trong y học, nhất là sản xuất thuốc chữa bệnh

2. Chuồng nuôi rắn ráo trâu có nhiều dạng

2.1 Chuồng Lưới:  

Rắn nái nên làm chuồng bằng kệ gỗ đặt cách ly khu nuôi chuồng lưới, chuồng được chia thành nhiều ngăn (giống ngăn đựng thuốc bắc), ngăn nuôi 2 con”.

Thiết kế kỹ thuật chuồng lưới nuôi rắn ráo trâu như sau:

* Diện tích chuồng nuôi rắn ráo trâu: 2m x 1m x 1,2m (Dài X Rộng X Cao) / nuôi 30 đến 50 con

* Cửa chuồng làm ngang bên hông để tiện vệ sinh, Có vỉ tre để rắn nằm

* Mặt trên của chuồng lợp bằng lưới sắt nhỏ

2.2 Chuồng nuôi rắn ráo trâu bán thiên nhiên:

Rắn nái nên làm chuồng bằng kệ gỗ đặt hai bên vách trong khu chuồng nuôi . Chuồng được chia thành nhiều ngăn (giống ngăn đựng thuốc bắc), mỗi ngăn 1 con rắn mang trứng. Thiết kế kỹ thuật chuồng bán thiên nhiên như sau:

* Diện tích chuồng: 2m x 2,5 đến 3m x 2,2m (ngang X dài X cao) / nuôi 100 đến 150 con

* Sân chơi: 1.8m, X 1m (ngang X dài) , Tạo 3 lỗ ống 90 để rắn tự chui ra sân tắm nắng và uống nước

* Chuồng xây kín có trần , vách trường ngăn với khu ăn và nghỉ, , Mặt sàn đất lồi lõm tạo chỗ trũng để rắn tự vệ sinh, Đặt sàn hoặc vỉ gỗ giống balet 1,5 m2 X 1.5 m2 , Xếp 3 hoặc 4 tầng cách nhau 10cm mỗi tầng để rắn nằm không đè lên nhau, Có thể nâng số sàn để tăng mật độ nuôi

* Bên trên phủ lá dừa khô hoặc đắp chăn mền cho rắn khi trời lạnh

* Kỹ thuật chuồng nuôi này rất gần với tập tính của rắn nên rắn dễ thích nghi và phát triển đồng đều hơn

2.3 Chuồng nuôi rắn đẻ:

– 30 cm x 40 cm x 60 cm (ngang X Cao X độ sâu). Bằng kệ gỗ hoặc xây gạch, nên để 1 con / ngăn để trứng rắn không bị đè móp

– Rắn con: nuôi dưỡng và tập cho rắn ăn mồi chết . Dùng nhiều thùng khoét lỗ để rắn bò ra ăn

– Vị trí chuồng: đặt nơi có mái che hoặc tận dụng các gian nhà trống để nuôi, chỗ đặt chuồng phải đảm bảo thông thoáng, sạch sẽ, chống gió lạnh, nên lấy ánh nắng buổi sáng cho cửa chuồng

–    Rắn rất dễ gần nếu như đã quen hơi với người nuôi. Đặc biệt khi cho rắn ăn phải mang đủ các thiết bị  phòng hộ, nhất là không uống rượu khi vào chuồng, rắn lạ hơi gây kích ứng cho rắn.

–    Không đưa mồi vào chuồng một lúc vì không kiểm tra được khẩu phần ăn và dư thừa thức ăn gây  tốn kém và gây ô nhiễm. Đặc biệt rắn trưởng thành không đồng đều và nuốt nhau

–    Trong quá trình nuôi, phải thường xuyên phân loại rắn vì lý do: Ngăn ngừa rắn ăn nhau, tránh thất thoát, phát hiện kịp thời và cách ly rắn bệnh để điều trị

3. Thức ăn nuôi rắn ráo trâu: 

– Thức ăn chính của chúng là cóc, nhái và ăn rất sạch, con mồi phải còn sống. Hơn nữa, rắn chỉ ăn khoảng 2-3 lần trong 1 tuần. số lượng thức ăn tăng dần theo tuổi. Nên tập cho rắn ăn mồi chết từ nhỏ để thuận tiện trong việc chăm sóc

– Bắt mồi bằng cách đớp, ngoạm, răng cong vào trong nhờ cấu tạo của xương hàm mở rộng nên có thể nuốt được những con mồi lớn.

– Thức ăn cho rắn không được cho vào nhiều, mà phải để trên khay kim loại để khi đói rắn có thể bò ra ăn

– Nước uống: tốt nhất nên cung cấp đầy đủ nước sạch và mát cho rắn uống và tắm tự do. Trong chuồng cần đặt vật chứa nước cho rắn tắm và uống, phải thay nước hàng ngày.Nên đặt bóng đèn trong chuồng rắn, nhằm tạo cho rắn thích nghi với ánh sáng và tạo nhiệt độ ấm cho rắn (nếu vào mùa đông)

4 . Chọn và chăm sóc rắn sinh sản:

A. Chu kỳ lột xác

Mục đích cơ bản của việc này là để trưởng thành; lột xác cũng khiến rắn loại bỏ ký sinh trùng. Khi rắn lột xác, nếu không có đủ độ ẩm thì sẽ rất nguy hiểm, lớp da khô không thể bị lột ra. Lớp da bám lại sẽ là nơi sản sinh ra bệnh tật và vi khuẩn. Một phần nhỏ ở cuối đuôi rắn không hề thay đổi khi rắn lớn lên có thể thắt chặt nó; để giải quyết vấn đề, rắn tự cắt đứt đường máu đưa tới khúc đuôi đó và từ từ nó sẽ rụng đi.

Toàn thân rắn được bao bọc một lớp vảy. Những chiếc vảy này vô cùng cứng rắn, không lớn lên tương ứng theo sự trưởng thành của thân thể rắn. Vì vậy cứ 10-15 ngày rắn phải thay da một lần. Những chiếc vảy này không chỉ giúp rắn bảo vệ mà còn có chức năng như bàn chân để rắn trườn bò: khi di chuyển, thân dài và nhỏ của nó uốn thành hình chữ S, phía dưới thân thể theo sát bộ phận phía trên để bò lên cùng vị trí ấy. Khi bò, các vảy trườn theo bộ phận lồi ra, rắn dùng đầu nhọn của các chiếc vảy để trèo lên những đám cỏ hoặc đám đất gồ ghề.

Da rắn được phủ kín vảy, hầu hết rắn di chuyển dựa vào lớp vảy này. Da rắn khá nhẵn hoặc có hạt. Mi mắt rắn trong suốt và thường xuyên đóng kín, được gọi là vảy mắt. Rắn lột da để lớn theo theo chu kỳ. Không giống những loài bò sát khác, cách thức lột da của rắn giống như người ta tháo bỏ một chiếc bít tất: nó cọ đầu và mũi vào những vật cứng cho tới khi da rách và chúng bắt đầu lột xác.

B. Khả năng sinh sản của rắn ráo trâu

Rắn ráo trâu (hổ trâu, hổ hèo) đẻ trứng và rời bỏ trứng của chúng sau khi đẻ, rắn nuôi tầm 1 năm là đẻ, để chuẩn bị cho rắn đẻ, cần nhốt chung mỗi ngăn 2 con gồm 1 đực, 1 cái. Mỗi năm rắn đẻ 2 lứa, lứa đầu từ tháng 6 – 7 âm lịch; lứa thứ hai từ tháng 11 – 12 âm lịch, mỗi lứa con cái đẻ từ 15 – 16 trứng.

Việc chọn giống rắn làm bố mẹ rất quan trọng và ảnh hưởng lớn đến chất lượng sau này. trước hết phải phân biệt con đực và con cái bằng cách quan sát bên ngoài:

* Rắn đực: thân hình gần giống tam giác, đuôi to, bụng trắng

* Rắn cái: thân hình tròn, màu sắc bóng mượt , nhiều viền đen hai bên dưới bụng kết dính liền nhau

– Rắn đực và rắn cái phải khác dòng để khi lai tạo tránh trùng huyết

– Rắn cái cho uống thuốc tạo kháng thể cho trứng: 2ml – 3ml / 1 kg thể trọng ( 2 tuần trước khi phối)

– Quá trình sinh trưởng phát triển của rắn phải trải qua những lần lột da, thời gian rắn thay da khoảng 15-20 ngày và tiếp tục thay da trong suốt quá trình rắn lớn, một con rắn cái từ lúc nở đến lúc sinh sản từ 9 -10 tháng tuổi. Sau khi thay da nếu được cung cấp thức ăn đầy đủ, chăm sóc nuôi dưỡng tốt, tốc độ tăng trưởng của rắn có thể tăng nhanh hơn 2-3 lần.

– Chọn lựa rắn giống để đảm bảo tỷ lệ nở cao, có thể nuôi ghép 2 đến 3 con rắn đực với 10 con rắn cái

– Thời gian rắn đẻ sau khi phối giống khoảng 30 đến 35 ngày. Một con cái có thể đẻ từ 12 – 21 trứng

5. Kỹ thuật ấp trứng

– Dụng cụ ấp trứng: một cái lu, lấy đất có độ ẩm 25-30 độ bỏ vào ½ lu, sau đó xử lý thật chặt, tiếp theo rãi thêm 01 lớp cát trải mỏng rồi bỏ trứng rắn vào, dùng bao hoặc vải bịt miệng lu lại, khoảng 65 – 75 ngày sau rắn tự nở.

– Khi ấp trứng cần kiểm tra trứng vài lần, nếu thấy các quả trứng to đều, trắng, khô ráo là trứng tốt, những quả vỏ xỉn vàng là trứng hỏng phải loại bỏ ngay

– Nhiệt độ thích hợp trứng nở 280C – 300C. Lưu ý trong thời gian ấp phải có nhiệt kế để theo dõi.

* Trời nóng: tưới nước vào cát hoặc quạt gió để hạ bớt nhiệt độ

* Trời lạnh: dùng bóng điện thắp sáng để tăng nhiệt

– Sau khi nở 3 ngày, bắt đầu cho ăn ếch con (nòng nọc)

– Sau 15 ngày là có thể xuất bán giống

– Ấp theo phương pháp này, tỷ lệ trứng nở đạt từ 90 – 95%, ấp tốt nở 98% 

6. Kỹ thuật nuôi rắn ráo trâu con

– Rắn con mới nở thả vào chuồng úm (có khăn sạch để giữa ấm, nên thay khăn 2 ngày 1 lần). Cho uống nước khoảng 7 ngày sau rắn thay da, khi rắn thay da thả nhái nhỏ vào để rắn ăn, trung bình 50 con rắn con 01 tháng tuổi mỗi ngày ăn khoảng 0,5kg nhái con.

– Rắn 8 tháng tuổi có trọng lượng từ 1,2kg trở lên thì mới đẻ nhiều trứng

7. Quản lý chăm sóc, phòng trị bệnh

Quản Lý trại nuôi:

– Vệ sinh chuồng trại, thường ngày phải dọn phân trong chuồng, số phân hàng ngày thải ra không nhiều, phân thường khô, ít mùi hôi. Phân có mùi hôi hoặc phân lỏng có dịch nhầy: rắn đã nhiễm bệnh

– Rắn ít bị bệnh. Tuy nhiên, biện pháp phòng bệnh tổng hợp cho rắn là biện pháp tốt nhất: chăm sóc nuôi dưỡng tốt, ăn uống sạch sẽ, thức ăn đảm bảo thành phần và giá trị dinh dưỡng, chuồng trại luôn sạch sẽ, không lầy lội, không nóng quá, lạnh quá, tránh ruồi nhặng và các loại côn trùng khác gây hại

Phòng bệnh: Rắn là lòai ăn mồi sống vì vậy biện pháp phòng bệnh đặc biệt quan trọng trong quá trình nuôi ,phải đảm bảo uống thuốc phòng định kỳ và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho rắn theo qui trình.

– Sát khuẩn chuồng trại nuôi rắn ráo trâu

– Phòng bệnh bằng liệu đồ kháng sinh / tháng 1 lần / 50% liều điều trị  

    1. Hội chứng Xuất Huyết Sình Hơi , trụy tim

    2. Viêm Phổi Cộng Đồng

    3. Xổ sán lải

– Chế độ dinh dưỡng cho ăn kết hợp De200f và Vitamine tổng hợp

– Tắm nắng thường xuyên

8. Cách chọn giống rắn ráo trâu

A. NGUỒN GỐC HỢP PHÁP

Rắn hổ trâu là động vật hoang dã có tên trong Sách đỏ, thuộc loài động vật  quý hiếm cần được bảo tồn nên việc gây nuôi cần tuân thủ các điều kiện được quy định trong Nghị định 82. Vì vậy, viêc đầu tiên trong khâu chọn con giống là nên mua con giống tại những trại gây nuôi có uy tín, có giấy vận chuyển đặc biệt có xác nhận của cơ quan kiểm lâm địa phương, có như vậy mới đủ điều kiện đăng ký thủ tục gây nuôi theo pháp luật. Giống rắn thuộc nhóm có nguồn gốc từ rắn thuần chủng thường rất hiền, ăn mạnh, sinh trưởng nhanh, trọng lượng lớn.

Điều đặc biệt chú ý trong việc chọn mua rắn giống là nên tránh việc chọn mua rắn con từ các điểm thu mua rắn săn bắt ngoài tự nhiên, hoặc mua rắn lứa, rắn bố mẹ từ những người chuyên câu, bẩy lưới rắn. Vì rắn săn bắt ngoài tự nhiên sẽ không thích hợp với môi trường nuôi nhốt, thông thường rắn sẽ không ăn và sẽ chết, hãy chọn mua tại những cơ sở bán rắn giống có uy tín trong vùng.

B. YẾU TỐ NGOẠI HÌNH

Chọn mua nuôi rắn ráo trâu con khỏe mạnh, không bị các tình trạng gầy ốm, trầy xước da hay bị dị tật.

Để giúp phân biệt giữa rắn thuần chủng và rắn săn bắt hoang ngoài tự nhiên, xem bảng so sánh sau:

———————-

Kỹ Thuật Nuôi Rắn Ráo Trâu Vào Các Mùa 

– Lãnh thổ Việt Nam nằm trọn trong vùng nhiệt đới nhưng khí hậu Việt Nam phân bố thành 3 vùng khí hậu riêng biệt theo phân loại khí hậu Köppen:

     * Miền bắc: mang khí hậu cận nhiệt đới ẩm ấm, kiểu khí hậu này thông thường xảy ra ở các bờ biển phía đông. mùa đông có thể khô và lạnh hơn so với các khu vực khác, do hệ thống áp cao Siberi, và mùa hè rất ẩm ướt do ảnh hưởng của gió

     * Bắc trung bộ: là khí hậu nhiệt đới gió mùa, kiều khí hậu này có tháng khô nhất (diễn ra gần như ngay thời điểm hay chỉ ngay sau khi có đông chí cho nửa đó của đường xích đạo) với lượng giáng thủy ít hơn 60 mm

     * Miền nam và nam trung bộ: mang đặc điểm nhiệt đới Xavan, kiểu khí hậu mùa khô rõ rệt, với tháng khô nhất có lượng giáng thủy nhỏ hơn 60 mm

– Thời tiết lạnh hoặc nhiệt đô thay đổi gây ảnh hưởng không tốt hầu hết các loài động thực vật. Rắn là loài chịu nóng, vì vậy nuôi rắn ráo trâu chịu ảnh hưởng theo từng vùng và nhiệt độ, rắn thường bị nhiễm bệnh và thay đổi tâp tính theo thời tiết như sau:

Mùa nóng:

– Rắn ăn uống bình thường và hay phơi nắng để  tạo hiệu ứng từ nhiệt nhằm thay đổi nhiệt độ cơ thể để hỗ trợ quá trình chuyển hóa thức ăn và khử trùng trên da. Đồng thời bổ sung thêm nguồn Vitamin D dưới tác dụng của ánh nắng mặt trời. rắn cần phơi nắng khoảng 10 phút tự tổng hợp Vitamin D. Vitamin D có vai trò trung gian trong quá trình tổng hợp và tăng canxi máu, phospho máu, tăng thải canxi niệu và tác dụng chủ yếu trên các cơ quan chính. Hiệu ứng từ nhiệt thực chất là sự chuyển hóa năng lượng. Vì vậy nên cho rắn thường xuyên tắm nắng để kích thích rắn ăn nhiều và  nâng cao cao khả năng phòng bệnh.

* Tác động lên ruột: Ở tá tràng và ruột non vitamin D tổng hợp các protein chuyên chở, giúp canxi di chuyển chủ động qua màng ruột. Đó là nguyên nhân mùa lạnh rắn bỏ ăn và bị khô da do tác động thời tiết bên ngòai thiếu độ ẩm và thiếu Vitamin, nên bổ sung sung nhiều Vitamin C,  Men tiêu hóa và dưỡng chất

* Tác dụng lên xương: Vitamin D có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch, làm xương chắc khỏe phòng chống các bệnh, đặc biệt là lở loét nhiễm trùng đường niệu cấp, bênh lây qua đường hô hấp. Thiếu vitamin D rắn không hấp thu canxi, phospho trong thức ăn, làm giảm lượng canxi và phospho trong máu, xương xốp và giòn, có thể dẫn đến còi xương. Nhất là rắn lớn lọai từ 01 năm trở lên dễ bị loãng và nhuyễn xương

Mùa lạnh: khí hậu nhiệt đới Việt Nam thường xảy ra

– Miền Bắc: từ tháng 10 AL cho đến hết tháng 3 AL

– Miền nam: từ tháng 10 AL hết tháng 12 AL

– Rắn thường giảm ăn và bỏ ăn, da khô, không chỉ tạo tác động từ bên ngoài, nên bổ sung dưỡng chất từ bên trong như các loại dưỡng chất như đạm và dầu cá, chúng là những loại dưỡng chất nhiều chất béo sẽ giúp da hấp thụ thêm dưỡng ẩm và tích nước vừa đủ. Thông thường rắn ăn mồi chết giảm ăn it hơn rắn ăn mồi sống, vì mồi chết được nhúng qua nước nóng, rắn cảm nhận thân nhiệt sẽ bò ra ăn

* Trời lạnh, buổi sáng rắn họat động chậm do đau xương, thậm chí không cử động vì đau giữa các khớp

* Vào thời điểm chuyển mùa, nhất là vào thời tiết lạnh sức đề kháng của rắn giảm rõ rệt khiến cho các yếu tố gây bệnh như vi khuẩn, virus dễ dàng tấn công thường lây qua đường hô hấp. Thời tiết lạnh hàm lượng Lipit trong máu tăng cao làm axit uric trong máu bị kết tủa lắng đọng vào khớp xương gây viêm.

– Để giảm hiện tượng khô da, cứng khớp, các bệnh lây qua đường hô hấp. Giữ ấm và bổ sung thêm đạm thủy phân Hi Protamin, men tiêu hóa Bioyest De200f Enzyme + Vitamin tổng hợp vào khẩu phần ăn cho rắn

Phòng cắn mổ nuốt nhau khi chuyền mùa:

– Rắn có hiện tượng cắn mổ và nuốt nhau có nhiều nguyên nhân do mật độ nuôi dày , thiều dinh dưỡng và thường xảy ra trong giai đoạn chuyển mùa hoặc thời tiết nóng bức. Vì vậy cần có biện pháp tổng hợp cho rắn nhằm phòng chống phân đàn và hạn chế thiệt hại

– Cho ăn no và sử dụng liều cao Vitamin tổng hợp + Bioyeast De200f Enzyme + Hi Protamine

Cách giữ ấm cho rắn

– Nuôi rắn ráo trâu trong chuồng lưới xi măng: sưởi ấm bằng bóng đèn tròn 75W có mắc bộ điều áp, vị trí ngay giữa chuồng. Nên tắm nắng cho rắn vào lúc 10h sáng. Không thắp đèn buối sáng để giảm thiểu điện năng và mở đèn sưởi bắt đầu từ 5h chiều. Khu vực miền bắc thắp 24/24 vào mùa đông

– Nuôi chuồng lưới trong chuồng xi măng như chuồng heo: che bạt phủ kín tòan bộ mặt chuồng. Bỏ 01 thùng xốp vào bên trong chuồng lưới, đục nhiều lỗ tròn để rắn tự chui vào tránh lạnh

– Nuôi rắn ráo trâu trong phòng lớn: nuôi nhiều như miền bắc nên tập cho rắn ở trong thùng sốp và cho ăn uống bên ngoài, rắn sẽ tự động vào thùng khi thời tiết trở lạnh. Mùa đông thắp bóng đèn hoặc sưởi ấm bằng máy trong phòng

Các điều cần chú ý khi nuôi rắn ráo trâu vào mùa đông

– Bỏ nhiều nước vào chuồng để tránh tình trạng khô da đảm bảo độ ẩm phù hợp cho rắn sinh trưởng

– Bổ thêm đạm cá thủy phân Hi Protamin, men tiêu hóa Bioyest De200f, Vitamin tổng hợp vào khẩu phần ăn, không cho nhiều thức ăn vào chuồng. Đặc biệt rắn cái đang mang trứng nên cho ăn ít tránh tình trạng ruột chèn ép làm trứng nhỏ và không đạt yêu cầu giống.

Câu Hỏi Thường Gặp

Tên gọi của rắn ráo trâu từng vùng miền khác nhau như thế nào?

(1) Miền Đông gọi rắn Long Thừa; (2) Miền Tây: rắn hổ hèo; (3) Miền Trung: rắn ráo trâu; (4) Miền Bắc: rắn hổ trâu. Tên chung: rắn hổ vện vì trên mình nó có nhiều vằn vện.

Thức ăn nuôi rắn ráo trâu là gì?

Thức ăn chính của chúng là cóc, nhái và ăn rất sạch, con mồi phải còn sống. Hơn nữa, rắn chỉ ăn khoảng 2-3 lần trong 1 tuần. số lượng thức ăn tăng dần theo tuổi. Nên tập cho rắn ăn mồi chết từ nhỏ để thuận tiện trong việc chăm sóc.

Khả năng sinh sản của rắn ráo trâu như thế nào?

Rắn ráo trâu (hổ trâu, hổ hèo) đẻ trứng và rời bỏ trứng của chúng sau khi đẻ, rắn nuôi tầm 1 năm là đẻ, để chuẩn bị cho rắn đẻ, cần nhốt chung mỗi ngăn 2 con gồm 1 đực, 1 cái. Mỗi năm rắn đẻ 2 lứa, lứa đầu từ tháng 6 - 7 âm lịch; lứa thứ hai từ tháng 11 - 12 âm lịch, mỗi lứa con cái đẻ từ 15 - 16 trứng.