Óc Eo – Wikipedia Tiếng Việt

Có thể bạn quan tâm

Đối với các định nghĩa khác, xem Óc Eo (định hướng).

Óc Eo là một di chỉ khảo cổ tại khu vực núi Ba Thê, thuộc xã Óc Eo, tỉnh An Giang, Việt Nam.[1] Di chỉ này do nhà khảo cổ học người Pháp Louis Malleret ở trường Viễn Đông Bác Cổ chủ trì khai quật lần đầu tiên vào năm 1944.[2][3][4]

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

123

Bản đồ thể hiện vị trí di tích Óc Eovà hệ thống kênh cổ

1	Óc Eo
2	Nền Chùa

3	Angkor Borei

Vào năm 1879, bác sĩ hải quân A.Corre đã thông báo về những cổ vật đầu tiên được cho là thuộc một nền văn hóa cổ đại mà ông thu thập được tại chân núi Ba Thê. Nhiều thập niên sau đó, có nhiều quan chức và nhà khoa học Pháp cũng đã đến đây và phát hiện thêm nhiều cổ vật.[5] Từ năm 1937, L.Malleret đã tiến hành khảo sát, nghiên cứu tại khu vực Ba Thê và ghi nhận hàng loạt di tích phân bố trên các gò thấp, hệ thống kênh cổ. Qua các không ảnh, ông đã xác định được dấu vết một thành phố cổ. Trên cơ sở các cuộc khai quật vào năm 1944, L.Malleret cũng đã xác định được vòng thành. Ông nhận định cánh đồng ở phía đông nam núi Ba Thê là một đô thị cổ và đặt tên là thị cảng Óc Eo (theo tên địa điểm gò Óc Eo, một gò đất trên cánh đồng).[4][6] Bên cạnh đó, với những phát hiện này, giới khảo cổ học đã chính thức công nhận nền văn hóa hình thành, phát triển ở khu vực đồng bằng Nam Bộ từ thế kỷ I đến thế kỷ VII sau Công nguyên (lúc bấy giờ thuộc vương quốc Phù Nam) và đặt tên là văn hóa Óc Eo.[7][8]

Sau cuộc khai quật năm 1944, việc nghiên cứu khảo cổ tạm thời bị gián đoạn do chiến tranh. Từ những năm 1980, các nhà khảo cổ học Việt Nam đã có nhiều đợt khai quật và nghiên cứu các di tích thuộc văn hóa Óc Eo ở An Giang nói riêng và các tỉnh thành Nam Bộ nói chung.[8] Một số di tích tiêu biểu tại khu vực Óc Eo – Ba Thê đã được khai quật và bảo tồn bao gồm: Nam Linh Sơn Tự, Gò Cây Me, Gò Út Trạnh, Gò Óc Eo, Gò Cây Thị A và B, Gò Giồng Cát...[9]

Di tích quốc gia đặc biệt

[sửa | sửa mã nguồn]

Di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật Óc Eo – Ba Thê nằm trên địa bàn xã Óc Eo, tỉnh An Giang, có tổng diện tích quy hoạch bảo tồn khoảng 433,2 ha; trong đó, diện tích khu vực sườn và chân núi Ba Thê (khu A) là 143,9 ha, cánh đồng Óc Eo (khu B) là 289,3 ha. Di tích gồm các loại hình tiêu biểu: di tích kiến trúc, di chỉ cư trú, di chỉ mộ táng, di chỉ xưởng, hệ thống giao thông thủy, baray (hồ chứa nước).[1]

Ngày 27 tháng 9 năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1419/QĐ-TTg xếp hạng di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật Óc Eo – Ba Thê là di tích quốc gia đặc biệt.[9][10]

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Văn hóa Óc Eo
Phù Nam
Louis Malleret
Gò Tháp
Nền Chùa

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

^ a b "Di tích khảo cổ và kiến trúc nghệ thuật Óc Eo - Ba Thê". Cục Di sản văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ "Đi tìm vương quốc cổ". Tuổi Trẻ Online. ngày 22 tháng 6 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ "Chiêm ngưỡng những hiện vật của nền văn hóa Óc Eo". Báo điện tử VOV. ngày 23 tháng 11 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ a b "Trở lại Óc Eo". Báo An Giang điện tử. ngày 7 tháng 4 năm 2017. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ Lê Xuân Diệm, Đào Linh Côn, Võ Sĩ Khải (1995). Văn hóa Óc Eo: Những khám phá mới. Nhà xuất bản Khoa học xã hội. tr. 25. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2022.{{Chú thích sách}}: Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^ "Đưa di tích Óc Eo - Ba Thê trở thành di sản thế giới". Báo An Giang điện tử. ngày 19 tháng 5 năm 2021. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ "Óc Eo". Cổng thông tin điện tử tỉnh An Giang - Chuyên trang di sản văn hóa Óc Eo. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ a b "Một số thông tin về văn hóa Óc Eo" (PDF). Tạp chí Di sản Văn hóa số 2 (11) năm 2005. Cục Di sản văn hóa. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 22 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ a b "Lập quy hoạch tổng thể di tích quốc gia đặc biệt Óc Eo- Ba Thê". Báo điện tử Chính phủ. ngày 12 tháng 4 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.
^ "Quyết định số 1419/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt". Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2021.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về Óc Eo.

"Công trình khoa học đầy đủ nhất về di tích Óc Eo". Viện Khảo cổ học.
Ngọc Giang (ngày 25 tháng 4 năm 2022). "Chuẩn bị hồ sơ Khu Di tích Văn hóa Óc Eo - Ba Thê trở thành Di sản thế giới". Báo An Giang điện tử.

x t s Di tích quốc gia đặc biệt của Việt Nam
Trung du vàmiền núi phía Bắc(19 di tích)	ATK Chợ Đồn · ATK Định Hóa · Chi Lăng · Cụm đình Hương Canh · Đền Hùng · Đình Thổ Tang · Chiến thắng Biên giới năm 1950 · Điện Biên Phủ · Hồ Ba Bể · Khu BTTN Na Hang – Lâm Bình · KDT cách mạng Việt Nam – Lào · KDT khởi nghĩa Bắc Sơn · KDT Kim Bình · Nhà tù Sơn La · Pác Bó · Ruộng bậc thang Mù Cang Chải · Rừng Trần Hưng Đạo · Tân Trào · Hang xóm Trại và Mái đá làng Vành
Thủ đô Hà Nội(22 di tích)	Chùa Hương · Chùa Tây Phương · Chùa Thầy · Đền – Chùa – Đình Hai Bà Trưng · Đền Hai Bà Trưng (Hạ Lôi) · Đền Hát Môn · Đền Phù Đổng · Đền Sóc · Đình Chèm · Đình Đại Phùng · Đình Hạ Hiệp · Đình So · Đình Tây Đằng · Đình Tường Phiêu · Gò Đống Đa · Hồ Hoàn Kiếm · Hoàng thành Thăng Long · Phủ Chủ tịch · Thành Cổ Loa · Thăng Long tứ trấn (Đền Bạch Mã · Đền Voi Phục · Đền Quán Thánh · Đền Kim Liên) · Chùa Bối Khê · Văn Miếu – Quốc Tử Giám
Đồng bằng sông Hồng(trừ Hà Nội, 43 di tích)	ATK II Hiệp Hòa · Chiến thắng Xương Giang · Chùa Bổ Đà · Chùa Vĩnh Nghiêm · Chùa Bút Tháp · Chùa Dâu · Chùa Đọi Sơn · Chùa Keo Hành Thiện · Chùa Keo Thái Bình · Chùa Phật Tích · Chùa Thái Lạc · Cố đô Hoa Lư · Côn Sơn – Kiếp Bạc · Đền An Xá · Đền Đô · Đền Trần (Nam Định) – Chùa Phổ Minh · Đền Trần (Long Hưng) · Đền Trần Thương · Đền Xưa – Chùa Giám – Đền Bia · Đình Đình Bảng · KDT khởi nghĩa Yên Thế · KDT Nguyễn Bỉnh Khiêm · Phố Hiến · Núi Non Nước · Quần đảo Cát Bà · Quần thể An Phụ – Kính Chủ – Nhẫm Dương · Quần thể danh thắng Tràng An – Tam Cốc – Bích Động · Tháp Bình Sơn · Tây Thiên · Văn miếu Mao Điền · Bạch Đằng · Đền Cửa Ông · Đình Trà Cổ · KDT nhà Trần tại Đông Triều · KDT Hồ Chí Minh trên đảo Cô Tô · Thương cảng Vân Đồn · Vịnh Hạ Long · Yên Tử · KDT Đa Hòa - Dạ Trạch · Cụm di tích nhà Mạc ở Dương Kinh · Cụm di tích Từ Lương Xâm · Đền Xám
Bắc Trung Bộ(20 di tích)	Cố đô Huế · KDT Hồ Chí Minh ở Thừa Thiên Huế · Đền Bà Triệu · Đền thờ Lê Hoàn · Đền thờ Mai Hắc Đế · Địa đạo Vịnh Mốc · Đình Hoành Sơn · Đường Trường Sơn · Hang Con Moong · Hiền Lương – Bến Hải · KDT Kim Liên · KDT Nguyễn Du · KDT Phan Bội Châu · KDT Lê Hữu Trác · Lam Kinh · Lăng mộ và đền thờ Nguyễn Xí · Sầm Sơn · Thành cổ Quảng Trị · Thành nhà Hồ · VQG Phong Nha – Kẻ Bàng
Tây Nguyên vàDuyên hải Nam Trung Bộ(19 di tích)	Khu di chỉ văn hóa Sa Huỳnh · Đền Tây Sơn Tam Kiệt · Địa điểm Chiến thắng Đăk Tô – Tân Cảnh · Gành Đá Đĩa · KDT khởi nghĩa Ba Tơ · KDT khảo cổ Cát Tiên · Ngũ Hành Sơn · Nhà đày Buôn Ma Thuột · Phật viện Đồng Dương · Phố cổ Hội An · Rộc Tưng – Gò Đá · Tây Sơn Thượng đạo · Thánh địa Mỹ Sơn · Thành Điện Hải · Tháp Dương Long · Tháp Hòa Lai · Tháp Nhạn · Tháp Po Klong Garai · Tháp Po Nagar
Miền Nam(20 di tích)	Căn cứ Cái Chanh · Căn cứ Tà Thiết · Căn cứ Trung ương Cục miền Nam · Di tích Chiến thắng Chương Thiện · Dinh Độc Lập · Địa đạo Củ Chi · Địa điểm Chiến thắng Ấp Bắc · Đồng Khởi Bến Tre · Gò Tháp · Rạch Gầm – Xoài Mút · KDT Tôn Đức Thắng · Lăng Nguyễn Đình Chiểu · Mộ cự thạch Hàng Gòn · Nhà tù Côn Đảo · Nhà tù Phú Quốc · Óc Eo – Ba Thê · VQG Cát Tiên · Di tích khảo cổ Vĩnh Hưng · Các địa điểm khởi nghĩa Trương Định · Đường Hồ Chí Minh trên biển
Di tích quốc gia đặc biệt Hang động Thác nước Chùa Đình Đền Nhà thờ Tháp cổ Tháp Chăm