Tiếp nối serie hướng dẫn bài viết nói riêng và kỹ năng diễn đạt tiếng Pháp ở các trình độ khác nhau, lần này chúng ta sẽ xem thử xem, từ A2 lên B1 thì có những sự khác nhau nào và chúng ta cần chuẩn bị kĩ điều gì?
Mục lục hide 1.Hướng đề cập2.So sánh Delf A2 và Delf B1, sự khác nhau nằm ở đâu?3.Đề viết Delf B1 tham khảo và hướng dẫn từ góc độ ngữ pháp4.Cách triển khai bài viết Delf B15.Chuẩn bị trước trong lúc ôn thi Delf B1 như thế nào?
Hướng đề cập
Đầu tiên, nếu học theo trình tự từng trình độ và không nhảy cóc, thời gian học A2 có thể kéo dài tầm 6 đến 9 tháng và B1 thì sẽ lâu hơn, từ 9 tháng tới 1 năm hoặc hơn. Trình độ cao hơn thì thời gian học lâu hơn. Kèm theo đó, chúng ta sẽ tích luỹ được nhiều kiến thức và kĩ năng ngoại ngữ hơn.
Trong bài viết này, mình sẽ không đi riêng biệt với trình độ B1 mà đặt các yêu cầu của nó trong mối liên hệ tiếp nối với các trình độ kề cận là A2 và B2. Nếu các bạn hoàn thiện và luyện tập theo các yêu cầu của A2 cực kì tốt thì thời gian ôn luyện B1 của các bạn sẽ được rút ngắn. Mặt khác, nếu các bạn chịu khó xây dựng một nền tảng kỹ năng cho B1 tốt, thì lên B2 các bạn cũng sẽ ít bị cảm thấy hoang mang hơn. Các kiến thức tích luỹ một khi được phân phối đều thì chúng ta sẽ cảm thấy khá nhẹ nhàng.
Và quay lại điều cốt lõi là thực hành thật nhiều, thực hành liên tục để chúng ta thực sự có thể sử dụng tiếng Pháp trong thực tế công việc và cuộc sống.
So sánh Delf A2 và Delf B1, sự khác nhau nằm ở đâu?
Theo mình thì câu trả lời là phần nghe, kỹ năng nghe là một chướng ngại lớn đối với đa số người Việt học tiếng Pháp. Đơn giản vì tiếng Pháp và tiếng Việt không phải là hai ngôn ngữ lân cận, Pháp và Việt có chung hệ thống chữ viết La-tinh nhưng cách cấu thành âm tiết và ngữ điệu hoàn toàn khác nhau. Nếu các bạn luyện nghe thường xuyên từ khi mới bắt đầu học tiếng Pháp, thì lên đến B1, các bạn đã tương đối quen với ngữ điệu và cách phát âm tiếng Pháp.
Lưu ý một điều: Ở ngưỡng B1, việc luyện phát âm chuẩn và luyện đọc trôi chảy những văn bản có nhiều từ vựng khó là một điều cực kì quan trọng. Nếu kĩ năng phân biệt âm tiết, vần và phân biệt từ âm tới chức năng ngữ pháp của từ được hoàn thiện, các bạn sẽ cải thiện được khá nhiều hoặc ít nhất là hình dung ra cách luyện nghe B1 nên đi theo hướng nào thì tốt.
Nếu các bạn hạn chế phần từ vựng, thì kĩ năng đọc, viết và nói có thể là điểm gây khó với các bạn ở giai đoạn này. Trên thực tế thì ở B1, chúng ta vẫn tập trung chủ yếu vào việc khoanh vùng các chi tiết trong bài đọc để trả lời câu hỏi; không cần đi sâu vào cấu trúc bài hay tổng thể nội dung. Tuy nhiên, khả năng để một bạn đang học B1 có thể tự liên kết xuyên suốt các kỹ năng với nhau, tức là vận dụng được từ vựng bài đọc sang bài nói và bài viết là khá thấp. Hoặc linh hoạt từ vựng trong bài nghe cũng chỉ dừng ở các xác suất cực thấp.
Nếu không giỏi trong việc hệ thống từ vựng và xây dựng phương pháp học từ vựng ngay từ đầu; các bạn dễ bị ngợp và rơi vào tình trạng học trước quên sau. Hãy tưởng tượng, việc học từ vựng B1 giống như việc đi shopping vung tiền quá tay sau các đợt sale off (người Pháp gọi là mùa solde). Với đống quần áo mới mua, các bạn cần phải tổ chức sắp xếp lại các ngăn tủ, dọn hộp, túi, lựa chọn và kết hợp các trang phục mới cũ với nhau một cách hợp lí. Nên mới nói, việc hệ thống và sắp xếp lại chính là chìa khoá giúp các bạn nạp được nhiều từ vựng hơn.
Kỹ năng viết giữa B1 và A2 không thực sự khác biệt nhiều lắm. Tất nhiên, B1 thì phải khó hơn và viết nhiều chữ hơn. Nhưng cơ bản thì chỉ có vậy. Phạm vi đề bài vẫn nằm trong những phần ý tưởng và thông tin tích luỹ mà bạn có thể xoay sở được. Đề chủ yếu vẫn xoay quanh những nội dung cơ bản hằng ngày từ mua sắm, chọn lựa, ý kiến, phân tích… Đề bài vẫn có những bẫy nho nhỏ, nhưng không đến mức dằn điểm dưới trung bình như B2.
Nếu các bạn tò mò thì có thể nghía qua bài phân tích đề viết B2.
Chỉ cần lưu ý việc vận dụng ngữ pháp và linh hoạt từ vựng hơn thì bạn hoàn toàn có thể làm tốt bài viết Delf B1.
Phần diễn đạt nói của Delf B1 hướng các bạn tới trước hết là hoàn thiện kĩ năng trình bày cơ bản như giới thiệu bản thân, tiếp đó là hoàn thiện giao tiếp cơ bản trong một số tình huống “hơi làm khó” hơn một chút để kiểm tra mức độ phản ứng linh hoạt của các bạn tới đâu. Lưu ý, các bạn hãy tưởng tượng mình vừa xây được một ngôi nhà phần thô, hãy cố gắng dựa theo các gợi ý từ đề bài và giám khảo để trang trí và thiết kế không gian nội dung. Đừng nhầm lẫn giữa việc linh hoạt ngôn ngữ và khả năng kiểm soát ý – logic trong khi nói (không phải yêu cầu của B1).
Dù các bạn có thêm một bài trình bày quan điểm thì điều may là điểm của phần này vẫn còn khá nhẹ, không đến mức làm không tốt là tiêu tùng luôn phần nói. Các bạn có thời gian chuẩn bị và có thể tập hợp lại những ý tưởng mình đã biết trong quá trình ôn tập trước ngày thi. Ai học thuộc được nhiều ý hơn thì cũng dễ ghi điểm cao hơn.
Tuỳ theo nhu cầu học tập và ứng dụng, các bạn có thể đầu tư cho kỹ năng nghe – đọc hoặc nói – viết. Một lần soạn bài nói cũng là một lần rèn kỹ năng viết. Giữa bài đọc và bài nghe thì các bạn thấy là cùng nội dung đó, hoặc nó là chữ các bạn nhìn thấy hoặc là chữ và các bạn nghe thấy.
Đề viết Delf B1 tham khảo và hướng dẫn từ góc độ ngữ pháp
Lưu ý, ở B1 thì các bạn thường gặp những đề theo hướng so sánh, tư vấn, đưa lời khuyên, chọn lựa. Khác với A2, các bạn hay gặp các đề miêu tả và tường thuật trực tiếp một đối tượng cụ thể, lần này, các bạn cần cân nhắc giữa các đối tượng được trích dẫn trong đề bài trước khi đưa ra phần giải thích, trình bày của mình.
Dưới đây là một đề mẫu tham khảo:
Votre cousin cherche des renseignements pour son choix universitaire entre l’École d’Architecture et celle de l’Informatique. Vous lui écrivez une letter pour le guider.
(200 mots)
Đầu tiên, chúng ta cần thử phân tích các yêu cầu ngầm trong đề viết này bằng cách đối chiếu lại các nội dung mà các bạn đã thực hành, tập luyện hoặc thu thập được sau một khoá học tiếng Pháp trình độ B1.
Đặt câu hỏi, ngữ pháp Delf B1 bao gồm những gì? Gồm các thức động từ khác nhau và các mệnh đề cơ bản. Kỹ năng diễn đạt ở Delf B1 đòi hỏi người học phải thể hiện được các yếu tố điều kiện thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương tiện trong một câu tiếng Pháp. Các thức, thể và dạng động từ khác nhau, trừ Subjonctif là loại ít yêu cầu nhất ở trình độ B1, thì còn lại: impératif, présent – passé- futur indicatif, passif/actif, pronominal và conditionnel (cơ bản), người học cần nắm rõ cách sử dụng.
Adverbe – trạng từ là một dạng từ loại mà ở Delf B1 các bạn cần nắm được khoảng 30% kiến thức phổ quát. Ở Delf A2, adjectif là dạng từ loại được đề xuất nhiều nhưng ở Delf B1, làm chủ được càng nhiều adverbe, khả năng phát triển câu sẽ càng được cải thiện.
Quay lại với đề viết, một người họ hàng đang phân vân giữa hai lựa chọn là Kiến trúc và Công nghệ thông tin. Như vậy, các bạn hình dung, trong quá trình diễn giải, chúng ta ít nhiều phải đề cập tới cả hai phạm trù trên. Không thể chỉ chọn mỗi Kiến trúc và nói toàn bộ bài về Kiến trúc mà bỏ qua nội dung đối chiếu bên cạnh là Công nghệ thông tin. Hoặc mở rộng hơn là các ngành nghề khác. Như vậy, kĩ năng phân tích so sánh cơ bản cũng là một yêu cầu căn bản tối quan trọng trong các kỹ năng diễn đạt Nói / Viết Delf B1.
Hãy liệt kê ra các mô-típ so sánh, cấu trúc so sánh, xếp hạng, cách thức đối chiếu thông tin và rèn kĩ những dạng câu tương tự. Khi đọc các bài đọc, các bạn cũng nên highlight hoặc ghi chép lại những đoạn nội dung có cấu trúc so sánh để bắt chước thực hành thường xuyên.
Cách triển khai bài viết Delf B1
Bài viết Delf B1 thường có dạng thư, nhưng chưa phải là thư hành chính mà chỉ là thư có hình thức hoàn chỉnh, viết cho người thân quen, bạn bè hoặc các tình huống không cần yếu tố hình thức chặt chẽ như viết thư cho báo chí (mục hộp thư bạn đọc chẳng hạn – các bạn có thể đọc lại những mẫu tin nhắn, thư gửi kiểu này trên báo chí, sẽ thấy hình thức thư và cú pháp câu không quan trọng lắm), ngôn ngữ diễn đạt ở mức bình dân, trôi chảy.
Một dạng bài viết khác có thể gặp là bài báo. Lưu ý hình thức thư tiếng Pháp thì luôn có địa chỉ người gửi, người nhận. Còn bài báo tiếng Pháp thì nhớ là có tiêu đề dẫn dắt. Trong thư thì nhấn mạnh vào yếu tố giao tiếp qua thư, xưng hô, giao thiệp. Còn trong bài báo thì đối tượng hướng tới là công chúng, nên cách xưng hô vẫn có nhưng không phải tôi – ông mà là tôi – các bạn…
Cấu trúc thư hay bài viết cũng là một phần các bạn cần phải cân nhắc. Trong quá trình ôn luyện, các bạn nên căn thời gian và xem xét phân chia các nội dung sao cho phù hợp. Lưu ý, mỗi đoạn tập trung phát triển một ý. Mỗi ý hướng vào các dạng nội dung cơ bản: giới thiệu, giải thích, lợi ích, bất cập, hệ quả, tác hại, mục tiêu, giải pháp v.v… Cần phải xem xét để phù hợp với dung lượng tối đa (200 từ) và thời gian viết bài.
Chuẩn bị trước trong lúc ôn thi Delf B1 như thế nào?
Lưu ý, quá trình chuẩn bị này kéo dài trong lúc ôn tập chứ không phải chỉ tính trên thời gian nháp trong lúc làm bài viết. Khi làm một bài viết, các bạn cũng tương tự như nấu một món ăn, quá trình chuẩn bị trước khi nấu là nguyên liệu, gia vị. Quá trình chuẩn bị trước khi viết là từ vựng, ngữ pháp. Liên kết từ vựng và ngữ pháp để biểu đạt các ý tưởng mà các bạn hình dung ra trong đầu.
Nội dung là đưa ra lời khuyên. Hãy tưởng tượng thật cụ thể, làm như thế nào để đưa ra lời khuyên có ích. Đề bài là chọn trường Đại học, vậy thì, hãy nhớ lại xem, khi các bạn chuẩn bị thi Đại học, chọn ngành, các bạn phải tìm những thông tin gì. Một số gợi ý: học phí, khoảng cách, nội dung chương trình, khả năng, việc làm, môi trường v.v… Các bạn hãy tìm cách triển khai những nội dung như vậy trong quá trình luyện viết trước khi thi.
Các tình huống tương tự: đưa ra nhận xét về việc đi làm thêm hay đi du lịch mùa hè, đi mua sắm hay tiết kiệm tiền, đi thực tập hay đi học tiếp, đi làm hay nghỉ dưỡng bệnh, đi làm văn phòng hay làm online, đi du lịch châu Á hay châu Âu v.v…
Các bạn có thể đặt mua cuốn Học đi thôi – Đọc hiểu để hệ thống lại phần từ vựng theo chủ đề, hiểu chi tiết ngữ pháp (phần hệ thống ngữ pháp là một trong những khó khăn lớn nhất đối với người học tiếng Pháp ở trình độ Trung cấp – B1) và ứng dụng lại ở các bài đọc hiểu để luyện kĩ từ vựng. Sách định dạng bản mềm, pdf, giá 120.000 đồng.
