Ông Dzerzhinsky được Dựng Tượng ở VN Là Ai? - BBC

Ông Dzerzhinsky được dựng tượng ở VN là ai?

Nguồn hình ảnh, Hoc vien Canh sat Nhan dan

21 tháng 1 2017

Học viện Cảnh sát Nhân dân ở Hà Nội vừa khánh thành tượng ông Felix Dzerzhinsky, lãnh đạo đầu tiên của ngành công an Liên Xô.

Theo báo Việt Nam, buổi lễ có sự tham gia của các quan chức ngành công an Việt Nam và ông Vadim Bublikov, Tham tán Công sứ, Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam và đại diện Trung tâm Văn hóa Nga tại Hà Nội.

Một bài trên báo Việt Nam viết:

"Ngày 20/01/2017, Học viện CSND đã long trọng tổ chức Lễ khánh thành Tượng nhà cách mạng Ph. D. Dgiec-zen-xki, người sáng lập cơ quan Công an Xã hội Chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới với câu nói nổi tiếng: "Người cán bộ Công an phải có cái đầu lạnh, trái tim nóng và đôi bàn tay sạch."

Cách mạng và phản cách mạng

Theo Bách khoa Toàn thư Anh (Britannica) Felix Dzerzhinsky sinh năm 1877 tại Kaunas (Kovno, Lithuania, khi đó thuộc Đế chế Nga) trong gia đình quý tộc nghèo người Ba Lan.

Cũng tại đây ông gia nhập Đảng Xã hội Dân chủ năm 1895 và bị cảnh sát Nga hoàng bắt vì hoạt động lật đổ.

Ông bị đầy đi Siberia nhưng bỏ trốn và tham gia Cách mạng Nga 1905.

Trở thành lãnh tụ của Đảng Xã hội Dân chủ Ba Lan-Lithuania và thuyết phục được đảng này hợp nhất với đảng cùng tên ở Nga.

Skip Đọc nhiều nhất and continue readingĐọc nhiều nhất

• Sài Gòn: Cờ đỏ và thứ Sáu đen
• Xung đột với Campuchia leo thang, Thái Lan cắt tuyến vận chuyển dầu qua Lào
• Xả súng nhắm vào người Do Thái ở Úc: Hai nghi phạm là cha con
• Ukraine từ bỏ NATO, liệu có tiến triển hòa bình?

End of Đọc nhiều nhất

Trong thời gian nổ ra Cách mạng Nga tháng 2/1917, ông vẫn đang bị cầm tù nhưng sau được thả và đóng vai trò trọng yếu trong Cách mạng tháng Mười.

Ngày 20/12/1917 ông được Lenin bổ nhiệm làm Chủ nhiệm Uỷ ban chống phản cách mạng và phá hoại trên toàn Nga. Cái tên hiền lành này được rút gọn là Cheka, và chính là bộ máy công an của Liên Xô thời kỳ đầu.

Cheka đã giúp Lenin giữ gìn nền độc tài bằng các cuộc xử tử tùy thích bất cứ ai chính quyền Xô Viết coi là kẻ thù, theo Britannica.

TBT Trọng: ‘Công an phải bảo vệ Đảng’

Dzerzhinsky cũng là người đầu tiên lập ra các trại tập trung ở Nga, và có tiếng là "một lãnh đạo cộng sản không khoan nhượng, không tham nhũng và cuồng tín".

Theo Stephen Dalziel, phóng viên chuyên về Nga của BBC News, trong giai đoạn ngay sau khi Lenin lên nắm quyền ở Nga, "ít nhất nửa triệu người đã bị xử tử".

Britannica viết rằng trong cuộc chiến Liên Xô đánh Ba Lan năm 1919-20, ông Dzerzhinsky được giao nhiệm vụ lập ra Ủy ban Cách mạng Ba Lan để về lập chính quyền Bolshevik nếu Hồng quân thắng lợi.

Nhưng sau thất bại của họ, kế hoạch đó không thành và Dzerzhinsky rời ngành an ninh sang nắm vị trí Chính ủy Giao thông năm 1921.

Sang năm 1922, trong nỗ lực hạn chế quyền hành của Cheka mà lúc đỉnh cao có trên 250 nghìn quân, chính quyền Liên Xô trao lại ngành an ninh cho Cục Chính trị Quốc gia GPU.

Sau khi Lenin qua đời, Dzerzhinsky ủng hộ Stalin nhiệt thành và giữ chức Chủ tịch Hội đồng Kinh tế Tối cao Liên Xô.

Ông bị đột quỵ và chết khi đang dự họp Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô năm 1926.

Ba Lan đánh giá khác Nga

Tại Ba Lan thời phụ thuộc vào Liên Xô (1945-1989), tên của Dzerzhinsky được đặt cho nhiều đường phố.

Nhưng sau 1990, các tên phố và tượng đài Dzerzhinsky bị bỏ.

Ngày nay, quan điểm khá phổ biến tại Ba Lan coi ông Dzerzhinsky là kẻ phản lại quyền lợi dân tộc Ba Lan và là 'Đồ tể Đỏ'.

Ngoài chuyện đem quân Liên Xô đánh Ba Lan năm 1920, Dzerzhinsky được cho là đóng vai trò chính trong các vụ tàn sát người Nga bị quy kết là 'phản cách mạng'.

Theo một bài trên trang của Đài Tiếng nói Ba Lan về lịch sử:

"Tháng 10/1918, những công nhân tại Moscow đình công và bị vây bắt, quy kết là phản cách mạng và xử bắn bằng súng máy. Tại Petrograd, nhiều người bị lĩnh án tử hình, tay họ bị trói cùng nhau, và đến đêm bị đẩy lên các xà lan gỗ, đem ra ném xuống Vịnh Phần Lan. Người ký các lệnh đó chính là Felix Dzerzhinsky."

'Biết ơn Gorbachev đã khiến Liên Xô sụp đổ'

Nhưng cũng có sự tìm tòi giải thích vì sao người Ba Lan này lại trở thành nhân vật duy nhất có vị trí cao trong hệ thống Xô Viết và có hành động như vậy.

Giáo sư Pawel Wieczorkiewicz trong loạt bài 'Các nhân vật của Thế kỷ 20' giải thích Dzerzhinsky luôn "phục tùng hoàn toàn Lenin" trong các chiến dịch khủng bố và sẵn sàng làm tất cả để chế độ Xô Viết không mất quyền.

Làn sóng trấn áp được Dzerzhinsky đẩy lên cao độ năm 1918 sau vụ Lenin bị ám sát không chết.

Mặt khác, trong một bài trên trang tin Wiadomosci (10/11/2012), bà Marta Tychmanowicz tìm lại các sử liệu mới nhất nói ông Dzerzhinsky đã cưới vợ ở nhà thờ trong một buổi lễ của Công giáo La Mã.

Bài báo 'Cuộc đời hai mặt của Felix tay đẫm máu - người Ba Lan nhưng là cha đẻ của chủ nghĩa khủng bố Xô Viết' cho rằng ông Felix Dzerzhinsky và bà Zofia Muszkat đã quỳ xuống trước cha đạo nhận lời ban phước trong nhà thờ Thánh Mikolaj ở Krakow ngày 10/11/1910.

Các tài liệu mới nhất về cuộc đời ông Dzerzhinski do Giáo sư sử học Michal Glowinski mô tả đây là một người xuất thân từ gia đình quý tộc sa sút vùng biên địa (Ba Lan - Lithuania) và có đời nhiều thất bại.

"Ông ta không học hành đến nơi đến chốn, bằng tú tài cũng không có, và bỏ học để trở thành nhà cách mạng chuyên nghiệp."

Năm 1920 sau khi đã là thành viên Đảng Xã hội Chủ nghĩa Ba Lan, ông bỏ sang theo Liên Xô và gia nhập Hồng quân.

Ông Dzerzhinsky cuối cùng "đã trở thành người lãnh đạo tàn bạo của tổ chức đứng đằng sau làn sóng khủng bố Bolshevik", theo giáo sư Glowinski.

Còn bà Zofia, sinh ra tại Warsaw và có bằng đại học âm nhạc, đã sang Liên Xô sống cùng ông Dzerzhinsky cho đến khi qua đời năm 1968 và chỉ quay về thăm Ba Lan một vài lần.

Tượng 11 tấn của ông Dzerdzinsky từng đứng trước Bộ Công an Liên Xô nhưng sau bị kéo đi và đưa vào một công viên năm 1991.

Tuy thế, nước Nga hiện nay không chia sẻ quan điểm lên án ông Dzerzhinsky như tại Ba Lan, quê hương của ông.

Hồi giữa năm 2015, một số nhóm cộng sản ở Nga lên tiếng đòi đưa bức tượng trở lại lên bệ, theo phóng viên BBC Sarah Rainsford từ Moscow.

Bức tượng Dzerzhinsky tại Học viện Cảnh sát Nhân dân ở Hà Nội có cơ hội trở thành tượng mới nhất của ông được dựng trên thế giới sau khi Liên Xô sụp đổ.

TBT Trọng lần đầu vào Đảng ủy Công an - BBC Tiếng Việt

Blogger làm triển lãm giấy mời của công an

'Biết ơn Gorbachev đã khiến Liên Xô sụp đổ'

Tin liên quan

• 

  TBT Trọng: ‘Công an phải bảo vệ Đảng’

  27 tháng 12 năm 2016
• 

  'Biết ơn Gorbachev đã khiến Liên Xô sụp đổ'

  26 tháng 12 năm 2016

Tin chính

• Xung đột với Campuchia leo thang, Thái Lan cắt tuyến vận chuyển dầu qua Lào

  3 giờ trước

• Sài Gòn: Cờ đỏ và thứ Sáu đen

  9 giờ trước

• Cựu Đại tá Vũ Văn Lộc, nhà hoạt động cộng đồng lâu năm ở California

  3 giờ trước

BBC giới thiệu

• 

  Điều gì khiến ông Nguyễn Đức Trung rời ghế Chủ tịch UBND sau 10 ngày?

  28 tháng 11 năm 2025
• 

  Quyền lực và áp lực - thăng trầm của các nữ lãnh đạo trên chính trường Việt Nam

  14 tháng 11 năm 2025
• 

  Hội nghị Trung ương 14: ai sẽ vào Bộ Chính trị khóa tới?

  5 tháng 11 năm 2025
• 

  Bao giờ du lịch Việt Nam vượt qua Thái Lan?

  4 tháng 11 năm 2025
• 

  Bà Phạm Thị Thanh Trà - nữ phó thủ tướng đầu tiên của Việt Nam - là ai?

  25 tháng 10 năm 2025
• 

  Hai đại tướng quân đội, một cuộc 'đổi ghế' và thông điệp quyền lực mới

  4 tháng 11 năm 2025
• 

  Ông Tô Lâm đến Anh: chỉ dấu thân phương Tây hay điều gì khác?

  31 tháng 10 năm 2025
• 

  Myanmar triệt phá ổ lừa đảo, hàng trăm người Việt tháo chạy sang Thái Lan

  29 tháng 10 năm 2025
• 

  Việt Nam 1954: Giữa 'Chiếm lĩnh' và 'Giải phóng', ký ức về một cuộc tiếp quản

  27 tháng 10 năm 2025

Phổ biến

1. 1Sài Gòn: Cờ đỏ và thứ Sáu đen
2. 2Xung đột với Campuchia leo thang, Thái Lan cắt tuyến vận chuyển dầu qua Lào
3. 3Xả súng nhắm vào người Do Thái ở Úc: Hai nghi phạm là cha con
4. 4Ukraine từ bỏ NATO, liệu có tiến triển hòa bình?
5. 5Cựu Đại tá Vũ Văn Lộc, nhà hoạt động cộng đồng lâu năm ở California
6. 6Bất chấp tuyên bố của Trump, Thái Lan thề tiếp tục chiến đấu với Campuchia
7. 7Tại sao ngày càng có nhiều phụ nữ Mỹ sẵn sàng dọn ra nước ngoài sống?
8. 8Hội nghị Trung ương 15: ai có khả năng gia nhập Bộ Ngũ nhiệm kỳ 14?
9. 9Ngọn nguồn lịch sử xung đột Thái Lan - Campuchia
10. 10Ông Trump và Clinton lộ diện trong loạt ảnh mới của tỷ phú ấu dâm Epstein