Peaky Blinders – Wikipedia Tiếng Việt

Bài này viết về Các băng đảng tội phạm trong cuộc sống thật. Đối với loạt phim truyền hình cùng tên, xem Bóng ma Anh Quốc. Peaky Blinders

Harry Fowles, một thành viên nổi bật của Peaky Blinders
Sáng lập	1890
Nơi thành lập	Birmingham, nước Anh
Năm hoạt động	Đầu những năm 1898 đến 1914[1]
Khu vực hoạt động	Chủ yếu là vùng trung phía tây nước Anh
Sắc tộc	chủ yếu là người Anh
Thành viên (est.)	< 50.000 thành viên; biến động rộng rãi với các liên minh và tham gia lực lượng.
Hành vi phạm tội	Cá cược, tấn công, tống tiền, lừa đảo, giết người, đấu kiếm, côn đồ, hối lộ, buôn lậu, cướp và trộm cắp.
Đối đầu	các nhóm tội phạm khác:Charles SabiniBirmingham BoysThe Sloggers

Peaky Blinders là một tổ chức băng đảng đường phố có địa bàn tại Birmingham của nước Anh, hoạt động từ cuối thế kỷ 19 đến sau Thế chiến thứ nhất. Băng đảng và những nhóm người khác tương tự xuất phát từ điều kiện sống tồi tàn và khó khăn kinh tế thống trị nước Anh công nghiệp. Nghèo đói là nguyên nhân chính cho sự hình thành của các băng đảng bắt đầu với những cậu bé móc túi như một cách kiếm tiền. Họ có được sức mạnh xã hội từ các vụ cướp bóc, bạo lực, đấu giá, cá cược bất hợp pháp và kiểm soát cờ bạc.

Các thành viên băng đảng Peaky Blinders diện trang phục đặc trưng bao gồm áo măng tô, gi lê, khăn choàng lụa, quần ống loe, giày da và hầu hết đội mũ nắp phẳng. Thay vào đó, họ là những tên xã hội đen muốn sử dụng trang phục để nhấn mạnh địa vị bản thân ở khu ổ chuột công nghiệp trong khi nổi loạn chống lại chính quyền của cơ sở thượng lưu truyền thống.

Sự khét tiếng và phong cách của băng đảng Peaky Blinders khiến họ nhận được sự chú ý lớn, khả năng kiểm soát, lách luật và thể hiện tiền thắng cược của họ vẫn là một hiện tượng văn hóa và lịch sử vẫn đang thu hút sự chú ý ngày nay. Trong khi sức mạnh của Peaky Blinders mờ dần theo thời gian, huyền thoại về băng đảng này vẫn còn tồn tại trong văn hóa đại chúng ngày nay. Vào năm 2013, một bộ phim cùng tên đã được sử dụng lại cho loạt phim truyền hình hư cấu trên Đài truyền hình BBC.

Từ nguyên

[sửa | sửa mã nguồn]

Cái tên "Peaky Blinders" được cho là bắt nguồn từ các thành viên băng đảng này khi khâu lưỡi dao lam vào vành chiếc mũ nồi mà sau đó có thể được sử dụng làm vũ khí. Tuy nhiên, vì công ty Gillette chỉ giới thiệu hệ thống dao cạo an toàn có thể thay thế đầu tiên vào năm 1903 ở Hoa Kỳ, và mãi đến năm 1908, nhà máy đầu tiên sản xuất chúng ở nước Anh mới mở cửa. Tác giả người Anh John Douglas đến từ Birmingham, tuyên bố chiếc mũ nồi được sử dụng làm vũ khí, đã mô tả các thành viên với lưỡi dao cạo được khâu vào vành chiếc mũ sẽ khiến kẻ thù lóa mắt,[2] trong cuốn tiểu thuyết A Walk Down Summer Lane.[3]

Tuy nhiên, theo giáo sư Carl Chinn, Chủ tịch Lịch sử Cộng đồng tại Đại học Birmingham lại cho rằng, câu chuyện về lưỡi dao cạo râu rõ ràng là truyền thuyết vì vào thời điểm đó thì lưỡi dao cạo rất đắt và không có cách nào để khâu những lưỡi dao đó vào mũ, vì thế không có bằng chứng nào hỗ trợ điều đó.[4] Cái tên "Peaky Blinders" thực sự là một tham chiếu đến sự thanh lịch của nhóm băng đảng này. "Blinder" là một thuật ngữ tiếng lóng quen thuộc của cộng đồng ở Birmingham (vẫn được sử dụng ngày nay) để mô tả một cái gì đó hoặc một người nào có vẻ ngoài bảnh bao. Giáo sư cũng cho biết thêm, việc sử dụng phổ biến của "peaky" tại thời điểm thế kỷ 19 đề cập đến bất kỳ chiếc mũ nồi nào có nút trên đỉnh.[5]

Một lời giải thích khác có thể là từ hành vi tội phạm của chính băng đảng này: Các tên tội phạm được biết là lẻn từ phía sau, sau đó kéo chiếc mũ nồi xuống, ụp trên mặt nạn nhân khiến họ không thể phân biệt ai là kẻ cướp.[6][7]

Nguồn gốc

[sửa | sửa mã nguồn]

Những năm đầu

[sửa | sửa mã nguồn]

Nền kinh tế khó khăn ở Anh Quốc vào những năm 1870 đã dẫn đến một nền văn hóa thanh niên bạo lực.[2] Những thanh thiếu niên lao động nghèo thường xuyên cướp bóc, và móc túi những người đàn ông đi bộ trên đường phố ở khu ổ chuột của Birmingham. Hành động này đã được thực hiện thông qua các cuộc tấn công, đánh đập, đâm và bóp cổ nạn nhân bằng tay.[8]

Nguồn gốc của văn hóa Peaky Blinders có thể được bắt nguồn từ những năm 1850, vào thời điểm đường phố ở Birmingham tràn ngập các tụ điểm đánh bạc, và trẻ em tập tành chơi các trò chơi thô bạo. Khi cảnh sát bắt đầu đàn áp những hoạt động xấu này do áp lực từ tầng lớp cao hơn, thanh thiếu niên đã quay trở lại chống đối, họ cùng nhau tham gia vào nhóm được gọi là băng đảng cướp bóc. Những băng đảng này thường xuyên đối đầu với cảnh sát và tấn công người dân đi bộ trên đường phố.[9]

Trong những năm 1890, các băng đảng thanh thiếu niên đường phố bao gồm những nam giới trong độ tuổi từ khoảng 12 đến 30.[10] Cuối những năm 1890, tổ chức của những nhóm người này phân thành một hệ thống cấp bậc.[11]

Bạo lực nhất trong số các băng đảng đường phố thanh thiếu niên này tự tổ chức thành một nhóm duy nhất được gọi là "Peaky Blinders". Băng đảng có khả năng được thành lập tại Small Heath, có thể là bởi một người đàn ông tên Thomas Mucklow, theo gợi ý của một bài báo có tựa đề: "Một vụ giết người tại Small Heath, hộp sọ của một người đàn ông bị vỡ" (in trong ấn bản ngày 24 tháng 3 năm 1890 của tờ The Birmingham Mail).[12] Bài viết này có thể là bằng chứng sớm nhất về băng đảng Peaky Blinders được in:

Một cuộc tấn công nghiêm trọng đã xảy ra với một chàng trai trẻ tên là George Eastwood. Sống tại tầng hai, cách hai căn nhà trên phố Arthur của Small Heath vào tối thứ Bảy. Dường như Eastwood, người đã có một thời gian kiêng khem hoàn toàn, đã gọi từ mười đến mười một giờ tại nhà Rainbow Public ở Phố Adderly, và được cung cấp một chai rượu gừng. Ngay sau đó, một vài người đàn ông được gọi là băng đảng "Peaky Blinders", những người mà Eastwood biết được từ cuộc sống của anh trong cùng một khu phố, đã xuất hiện.

Hoạt động bành trướng

[sửa | sửa mã nguồn]

Sau khi một số băng đảng tấn công một người đàn ông vào năm 1890, họ đã gửi thư cho nhiều tờ báo quốc gia tuyên bố mình là thành viên cụ thể của nhóm này.[8] Các hoạt động đầu tiên của Peaky Blinders chủ yếu xoay quanh việc chiếm đất thuận lợi, đáng chú ý là các cộng đồng tại Small Heath và Cheapside ở Birmingham.

Sự bành trướng của băng đảng Peaky Blinders được ghi nhận bởi nhóm đối thủ băng đảng đầu tiên của họ là "Cheapside Sloggers", nhóm người đã đối đầu chống lại Peaky Blinders trong nỗ lực kiểm soát đất đai.[13] "Cheapside Sloggers" là một nhóm băng đảng khác có nguồn gốc từ những năm 1870 và được biết đến với những trận ẩu đả trên đường phố ở khu vực Bordesley và Small Heath là khu ổ chuột cực kỳ nghèo nàn tại Birmingham.

Vào cuối thế kỷ 19, sau khi băng đảng Peaky Blinders được thiết lập để kiểm soát lãnh thổ, họ đã bắt đầu mở rộng doanh nghiệp tội phạm. Các hoạt động tội phạm của họ bao gồm lừa đảo, chiếm đất, buôn lậu, cướp bóc, trộm cắp và cá cược bất hợp pháp.[2][14] Nhà sử gia Heather Shor của trường Đại học Leeds tuyên bố rằng: Peaky Blinders chủ yếu tập trung nhiều hơn vào ẩu đả đường phố, cướp tài sản, bảo kê, trái ngược với nhiều tổ chức tội phạm đã làm.[3]

Nhóm này được biết đến với bạo lực không chỉ đối với người dân vô tội, mà còn đối đầu với các nhóm đối thủ băng đảng khác. Các cuộc chiến của Peaky Blinders giữa các băng đảng đối thủ thường xuyên nổ ra ở Birmingham dẫn đến những cuộc ẩu đả và nổ súng.[15] Peaky Blinders cũng cố tình tấn công các sĩ quan cảnh sát, trong cái được gọi là "mồi nhử". Cảnh sát trưởng George Snipe đã bị giết bởi chính băng đảng vào năm 1897,[16] và Charles Philip Gunter vào năm 1901.[17][18] Hàng trăm người khác bị thương và một số người rời bỏ lực lượng vì bạo lực.[19]

Chẳng mấy chốc, thuật ngữ "Peaky Blinder" đã trở thành một thuật ngữ chung cho những tên tội phạm trẻ tuổi đường phố ở Birmingham.[2][20]

Năm 1899, một cảnh sát trưởng người Ailen tên là Charles Haughton Rafter đã được cam kết hợp đồng thi hành luật pháp địa phương ở Birmingham. Tuy nhiên, tham nhũng và hối lộ của phía cảnh sát đã làm giảm hiệu quả thi hành án của ông trong một thời gian.[8]

Thành viên khét tiếng

[sửa | sửa mã nguồn]

Trái với suy nghĩ của nhiều người, hầu hết những người thuộc băng đảng Peaky Blinders đều thuộc tầng lớp trung lưu và có việc làm.[21] Thành viên quyền lực nhất của băng đảng là một người đàn ông được biết đến với cái tên Kevin Mooney. Tên thật của hắn là Thomas Gilbert, nhưng hắn thường xuyên thay đổi họ của mình. Thomas khởi xướng nhiều vụ cướp đất do chính băng đảng đảm nhận.

Các thành viên nổi bật khác của băng đảng là David Taylor, Earnest Haynes, Harry Fowles và Stephen McNickle.[13][22]

Harry Fowles, được biết đến với cái tên "Harry mặt trẻ con" (Baby-faced Harry), vì đã bị bắt ở tuổi 19 do ăn cắp xe đạp vào tháng 10 năm 1904.[13] McNickle và Bayles cũng bị bắt cùng lúc vì tội ăn cắp xe đạp và đột nhập nhà, tương ứng. Taylor bị bắt ở tuổi 13 vì mang theo một khẩu súng đã được nạp đạn.[13] Mỗi người được giúp đỡ trong một tháng vì tội ác của họ.

Hồ sơ của cảnh sát tại Hạt West Midlands mô tả ba người bị bắt là "những thanh niên hôi miệng, rình rập trên đường phố trong các nhóm say rượu, lăng mạ và chế nhạo người qua đường."[13]

Nhiều thành viên băng đảng cũng là cựu chiến binh của Thế chiến thứ nhất. Henry Lightfoot là người đầu tiên được biết đến như một thành viên "Peaky Blinder", ông đã gia nhập Quân đội Anh ba lần trong đời, và tham gia Trận chiến Somme vào năm 1916.[23] Một trong những thành viên trẻ nhất là Henry Fowler, đã bị chôn sống trong các chiến hào và không thể nói cũng như bị mù trong một thời gian khi đi theo quân đội trong chiến tranh.

Tên trùm xã hội đen khét tiếng Billy Kimber của băng đảng Birmingham Boys đối đầu, cũng từng là một cựu thành viên của băng đảng Peaky Blinders.[19]

Vũ khí

[sửa | sửa mã nguồn]

Băng đảng Peaky Blinders đã sử dụng nhiều loại vũ khí trang bị cho họ cận chiến từ thắt lưng, ủng có đầu bằng kim loại, giùi khắc nung, gậy và dao găm.[24] Trong trường hợp của George Eastwood, anh ta bị đánh bằng dây nịt. Percy Langridge đã dùng dao để đâm Cảnh sát Constable Barker vào tháng 6 năm 1900.[25] Các loại súng như súng lục Webley cũng được các thành viên sử dụng, chẳng hạn như trong vụ William Lacey bắn chết một thành viên đối đầu của băng đảng Summer Hill vào tháng 9 năm 1905.[2]

Trang phục

[sửa | sửa mã nguồn]

Peaky Blinders trở nên đặc trưng nhất trong hầu hết tất cả các nhóm băng đảng đường phố lúc bấy giờ với phong cách ăn mặc của họ trong các khu ổ chuột ở Birmingham. Tuy nhiên, sự thành công về phong cách thời trang của nhóm băng đảng này không bao giờ có thể đạt được mức độ đỉnh điểm và nổi bật giống như bộ phim hư cấu cùng tên (Bóng ma Anh Quốc).

Tính thẩm mỹ của Peaky Blinder chỉ mang phong cách của những năm 1920, và nó kết hợp gọn gàng cảm giác để nhận dạng được băng đảng này.[26] Phong cách của họ rõ ràng là nhằm tách họ khỏi những quý ông nước Anh giàu có. Thay vào đó, những tên xã hội đen muốn sử dụng trang phục của chính họ chọn để làm giảm địa vị của băng đảng ở các khu ổ chuột công nghiệp trong thời gian nổi dậy chống lại quyền lực cơ sở của thượng lưu truyền thống.

Hầu hết tất cả các thành viên đều đội một chiếc mũ nắp phẳng và mặc áo khoác ngoài may bằng vải tuýt. Những bộ đồ tuýt của họ được may riêng với quần tây đáy chuông và áo cài nút.[2] Điều kiện thời tiết ở các khu ổ chuột đã thúc đẩy các thành viên kết hợp mang những đôi bốt da vào phần trang phục của họ. Các thành viên Peaky Blinders còn lại giàu có hơn thì đeo khăn lụa và cổ áo họ có thắt những chiếc nút bằng kim loại.

Cũng phải kể đến những người bạn gái của các thành viên trong băng đảng, họ cũng có phong cách ăn mặc khác biệt và đặc trưng với "ngọc trai, một chiếc tua rua che trán và khăn quàng cổ màu sáng."[27] Băng đảng Peaky Blinders thường bạo lực với bạn gái của họ và một trong số những người phụ nữ này đã từng nhận xét:

"Mỗi lần tôi đi chơi với hắn ta, hắn ta đều đánh tôi. Và nếu tôi cố gắng để nói chuyện với một chàng trai khác, hắn ta cũng sẽ "đá" tôi mà chẳng có vấn đề gì."[2][27]

Văn hoá đại chúng

[sửa | sửa mã nguồn]

Bộ phim truyền hình dài tập của đài truyền hình BBC, Bóng ma Anh Quốc với sự tham gia của Cillian Murphy, Sam Neill và Helen McCrory đã được công chiếu vào tháng 9 năm 2013.[28][29] Bộ phim trình bày một câu chuyện hư cấu lịch sử tội phạm, trong đó băng đảng Peaky Blinders tham gia vào thế giới ngầm với các băng đảng khác như Birmingham Boys và Charles Sabini, và sau đó họ thành lập trụ sở tại khu vực Small Heath sau Thế chiến thứ nhất ở Birmingham. Băng đảng có những ngôi nhà nằm trong và ngoài xung quanh thành phố Birmingham, từ Longbridge đến Sutton Coldfield. Các giai thoại hư cấu của băng đảng xuất hiện vào năm 1919 trong phim.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ “The real Peaky Blinders”. History Extra (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2020.
2. ^ a b c d e f g Halls, Eleanor. “The Peaky Blinders are a romanticised myth”. GQ. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2017.
3. ^ a b “Peaky Blinders: Was there a real-life Tommy Shelby?”. The Week UK (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2017.
4. ^ Chamberlain, Zoe (ngày 15 tháng 10 năm 2014). “The TRUTH Behind the Peaky Blinders”. Birmingham Mail.
5. ^ Ugolini, Laura (2007). Men and Menswear: Sartorial Consumption in Britain 1880–1939. Ashgate. tr. 42.
6. ^ Bradley, Michael (ngày 12 tháng 9 năm 2013). “Birmingham's real Peaky Blinders”. BBC News. West Midlands.
7. ^ Egner, Jeremy (ngày 21 tháng 12 năm 2017). “'Peaky Blinders': The Disparate Ingredients of a Cult Hit”. The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2017.
8. ^ a b c “Carl Chinn – The real 'Peaky Blinders' | History West Midlands”. West Midlands History.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2017.
9. ^ Chinn, p. 21
10. ^ Moonman, Eric (1987). The Violent Society. F. Cass. tr. 36.
11. ^ Thompson, Paul (1992). Edwardians: The Remaking of British Society. Routledge. tr. 50.
12. ^ “Register | British Newspaper Archive”. British Newspaper Archive (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2018.
13. ^ a b c d e McCarthy, Nick (ngày 11 tháng 9 năm 2013). “Meet the real Peaky Blinders...”. Birmingham Mail. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2017.
14. ^ Bradley, Michael (ngày 12 tháng 9 năm 2013). “Birmingham's real Peaky Blinders”. BBC News (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2017.
15. ^ Chinn, Carl (2019). Peaky Blinders: The Real Story. John Blake Publication. tr. 192. ISBN 978-1789461725.
16. ^ Chinn, p.164
17. ^ Chinn, p.185
18. ^ Gooderson, Philip (2010). The Gangs of Birmingham: From the Sloggers to the Peaky Blinders. Wrea Green: Milo. ISBN 9781903854884.
19. ^ a b Louise Rhind Tutt. “Real Peaky Blinder: Truth Behind the Legend”. I Love Manchester. ngày 7 tháng 9 năm 2019
20. ^ Chinn, p. 99
21. ^ Chinn, p. 20
22. ^ Larner, Tony (ngày 1 tháng 8 năm 2010). “When Peaky Blinders Ruled Streets with Fear”. Sunday Mercury. tr. 14.
23. ^ Chinn, pp. 155–59
24. ^ Cormier, Roger. “12 Eye Opening Facts About the Peaky Blinder”. Mental Floss. ngày 30 tháng 5 năm 2016
25. ^ Chinn p. 179
26. ^ Sven Raphael Schneider (ngày 8 tháng 10 năm 2019), Peaky Blinders Style: The Look of the Kingpins of Birmingham, Gentleman's Gazette, truy cập ngày 17 tháng 9 năm 2020
27. ^ a b Oxford University Press biên tập (ngày 12 tháng 1 năm 2007), Owens, Frank Arthur Robert, (31 Dec. 1912–ngày 26 tháng 6 năm 1995), Editor, Birmingham Evening Mail, 1956–74; Director, Birmingham Post & Mail Ltd, 1964–75, Who Was Who, truy cập ngày 17 tháng 9 năm 2020
28. ^ “BBC Two – Peaky Blinders, Series 1”. BBC. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2020.
29. ^ “BBC Two – Peaky Blinders, Series 2”. BBC. Truy cập ngày 23 tháng 7 năm 2020.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Birmingham's real Peaky Blinders (BBC News, 2013-09-12)
• Birmingham's Peaky Blinders - in fact... and fiction (Birmingham Mail, 2013-09-12)