Phân Biệt Doanh Thu Và Lợi Nhuận - Tomorrow Marketers

Tomorrow Marketers – Doanh thu (revenue) là tổng thu nhập được tạo ra từ việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ. Lợi nhuận hay còn gọi là lợi nhuận ròng (net profit hoặc bottom line) là khoản thu nhập còn lại sau khi đã trừ đi các khoản phải trả, nợ, dòng thu nhập bổ sung (additional income streams), và chi phí vận hành.

Doanh thu và lợi nhuận khác nhau như thế nào?

Doanh thu

Khi xem báo cáo kết quả kinh doanh (income statement) của công ty, doanh thu là con số trên cùng (top line). Doanh thu là thu nhập mà một công ty tạo ra trước khi trừ đi bất kỳ khoản chi phí nào.

Ví dụ, với một nhà bán lẻ giày, số tiền họ kiếm được từ việc bán giày trước khi trừ bất kỳ chi phí nào – đó là doanh thu. Nếu công ty có thu nhập từ đầu tư hoặc công ty con, thì thu nhập đó không được coi là doanh thu, vì nó không đến từ việc bán giày. Dòng thu nhập bổ sung và các khoản phải chi khác được chi trả riêng.

Đọc thêm: Doanh thu là gì?

Lợi nhuận

Lợi nhuận hay còn gọi là bottom line, là net income trên báo cáo kết quả kinh doanh. Có nhiều chỉ số về lợi nhuận khác nhau trên một bản báo cáo kết quả kinh doanh nhằm phân tích tình hình hoạt động của một công ty.

Tuy nhiên, giữa doanh thu (revenue hay top line) và lợi nhuận ròng (net profit hay bottom line), còn có các khoản lợi nhuận khác, đó là lợi nhuận gộp (gross profit) và lợi nhuận hoạt động (operating profit).

Lợi nhuận gộp (gross profit) là hiệu số của doanh thu trừ đi giá vốn hàng bán (cost of goods sold – COGS), là chi phí trực tiếp liên quan đến sản xuất hàng hóa trong một công ty. Số tiền này bao gồm chi phí nguyên vật liệu và chi phí lao động trực tiếp được sử dụng để sản xuất hàng hóa.

Lợi nhuận hoạt động (operating profit) là lợi nhuận gộp trừ đi tất cả các chi phí cố định và biến đổi khác liên quan đến điều hành doanh nghiệp, chẳng hạn như tiền thuê nhà, chi phí dịch vụ và tiền lương.

Đọc thêm: Các loại lợi nhuận trong doanh nghiệp

Ví dụ: Doanh thu và lợi nhuận

Dưới đây là số liệu báo cáo kết quả kinh doanh của công ty J.C. Penney trong năm 2017. Các con số này đã được ghi trên báo cáo hàng năm của họ ngày 3 tháng 2 năm 2018.

• Doanh thu hoặc Tổng doanh thu thuần (Revenue or Total Net Sales) = 12,50 tỷ USD
• Lợi nhuận gộp (Gross Profit) = 4,33 tỷ USD (tổng doanh thu là 12,50 tỷ USD trừ đi giá vốn hàng bán là 8,17 tỷ USD)
• Lợi nhuận hoạt động (Operating Profit) = 116 triệu USD (trừ tất cả các chi phí cố định và biến đổi khác liên quan đến điều hành doanh nghiệp, chẳng hạn như tiền thuê nhà, tiền dịch vụ và tiền lương)
• Lợi nhuận hoặc thu nhập ròng (Profit or Net income) = -116 triệu USD (lỗ)

Sự khác biệt chính

Khi đề cập đến lợi nhuận của một công ty, mọi người thường không nói đến lợi nhuận gộp (gross profit) hoặc lợi nhuận hoạt động (operating profit) mà là lợi nhuận ròng (net profit) – phần còn lại sau khi trừ đi chi phí. Một công ty có thể tạo doanh thu nhưng vẫn bị thua lỗ. Từ ví dụ trên, có thể thấy J.C Penney bị lỗ ở mức 116 triệu USD dù kiếm được 12,5 tỷ USD doanh thu. Lỗ ròng (net loss) thường xảy ra khi các khoản nợ hoặc chi phí vượt mức thu nhập, như trong trường hợp của J.C Penney.

Lưu ý đặc biệt

Doanh thu tích lũy (accrued revenue) cũng giống như doanh thu chưa thực hiện (unrealized revenue). Doanh thu tích lũy (accrued revenue) là doanh thu mà một công ty kiếm được từ việc đã cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ nhưng chưa nhận được thanh toán từ khách hàng.

Ví dụ: một công ty bán sản phẩm online với giá 5 USD/ sản phẩm – chấp nhận thanh toán sau 30 ngày cho tất cả các khách hàng và công ty đã bán được 10 sản phẩm trong tháng 8. Vì áp dụng phương thức thanh toán sau 30 ngày, khách hàng của công ty sẽ không phải thanh toán trước khi tới hạn 30 ngày. Do đó, doanh thu vào tháng 8 của lô hàng đó sẽ được coi là doanh thu tích lũy cho đến khi công ty nhận được khoản thanh toán của khách hàng.

Từ góc độ kế toán, công ty sẽ ghi nhận 50 USD doanh thu trên báo cáo kết quả kinh doanh và 50 USD doanh thu tích lũy như một tài sản trên bảng cân đối kế toán (balance sheet). Khi công ty thu 50 USD, tài khoản tiền mặt trên báo cáo kết quả kinh doanh tăng, tài khoản doanh thu tích lũy giảm và 50 USD trên báo cáo kết quả kinh doanh sẽ không thay đổi.

Điều quan trọng cần lưu ý là không nên nhầm lẫn doanh thu tích lũy (accrued revenue) với doanh thu chưa kiếm được (unearned revenue); doanh thu chưa kiếm được (unearned revenue) có thể được coi là đối nghịch với doanh thu tích lũy (accrued revenue).

Doanh thu chưa kiếm được (unearned revenue) là số tiền mà công ty được trả trước khi cung cấp dịch vụ hoặc sản phẩm cho người mua. Nếu một công ty yêu cầu trả trước cho hàng hóa của mình, công ty sẽ ghi nhận khoản tiền đó là doanh thu chưa kiếm được (unearned revenue) và sẽ không ghi nhận trên báo cáo kết quả kinh doanh của mình cho đến khi hàng hóa hoặc dịch vụ được giao cho người mua.

Những điều cần nhớ

• Doanh thu là tổng thu nhập được tạo ra từ việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ.
• Lợi nhuận là khoản thu nhập còn lại sau khi đã trừ đi các khoản phải trả, nợ, dòng thu nhập bổ sung (additional income streams), và chi phí vận hành.
• Mặc dù doanh thu và lợi nhuận đều đề cập đến tiền mà một công ty kiếm được, nhưng một công ty vẫn có thể bị lỗ ròng (net loss) mặc dù tạo ra doanh thu.

Tạm kết

Doanh thu và lợi nhuận đều là hai chỉ số thể hiện sự phát triển của một doanh nghiệp nhưng lại có những đặc điểm khác nhau, do đó dễ gây nhầm lẫn trong quá trình đánh giá và phân tích. Điều này đòi hỏi các marketers phải hiểu rõ từng chỉ số quan trọng tác động đến hiệu quả hoạt động của công ty nhằm đưa ra những chiến lược marketing phù hợp. Tham gia khóa học Marketing Foundation của Tomorrow Marketers để tìm hiểu thêm những kiến thức và tư duy bài bản về Marketing từ các Brand Manager, giúp bạn đưa ra những quyết định chiến lược giúp phát triển doanh nghiệp nhé!  

Bài viết thuộc bản quyền của Tomorrow Marketers, xin vui lòng không sao chép dưới mọi hình thức!