Phân Loại Nhiệt Dung Riêng

Dựa theo định nghĩa, ta thấy giá trị của nhiệt dung riêng phụ thuộc vào cách chọn đơn vị vật chất và quá trình thay đổi nhiệt độ. Theo đó ta có hai cách phân loại nhiệt dung riêng chính.

Theo đơn vị vật chất

Theo đơn vị vật chất sử dụng, ta có những loại nhiệt dung riêng sau:

• Nhiệt dung riêng khối lượng `C` : khi ta chọn đơn vị vật chất là đơn vị khối lượng (kg). Khi ấy đơn vị của `C` là J•kg-1•(độ)-1.
• Nhiệt dung riêng thể tích `C'` : khi ta chọn đơn vị vật chất là đơn vị thể tích. Nếu ta chọn m3 thì ta sẽ gặp khó khăn về sau này vì thường thì thể tích sẽ thay đổi theo nhiệt độ, đặc biệt là chất khí. Để giải quyết vấn đề ấy, ta chọn đơn vị thể tích quy đổi về điều kiện tiêu chuẩn, (m3 tc). Khi ấy đơn vị của `C'` là J•(m3 tc)-1•(độ)-1.
• Nhiệt dung riêng mol `C_(mu)` : khi ta chọn đơn vị vật chất là đơn vị chất lượng (mol hay kmol). Khi ấy đơn vị của `C_(mu)` là J•kmol-1•(độ)-1 hay J•mol-1•(độ)-1.

Như vậy ta có :

`C_(mu)=mu C`(23)

Nếu chất khảo sát là khí lý tưởng thì:

`C_(mu)=22,4C'`(24)

Theo quá trình thay đổi nhiệt độ

Trong thực tế, nhiệt độ có thể thay đổi theo rất nhiều cách khác nhau, theo rất nhiều quá trình khác nhau. Ta chẳng thể định nghĩa nhiệt dung riêng cho tất cả các quá trình được. Vì thế người ta chọn hai quá trình làm chuẩn là đẳng tích và đẳng áp.

• Nhiệt dung riêng đẳng áp `(C_p,C'_p,C_(mu p))` : khi sự thay đổi nhiệt độ xẩy ra trong điều kiện áp suất không thay đổi.
• Nhiệt dung riêng đẳng tích (`C_V,C'_V,C_(mu V))`: khi sự thay đổi nhiệt độ xẩy ra trong điều kiện thể tích không thay đổi.

Đối với chất rắn và chất lỏng, sự khác biệt giữa hai loại nhiệt dung riêng này rất ít, có thể bỏ qua. Khi đó ta có thể ký hiệu nhiệt dung riêng là `C` để việc trình bày và theo dõi được dễ dàng, đơn giản hơn.

Đối với khí lý tưởng, ta có:

`C_p/C_v=k`

(25)

`k` là chỉ số đoạn nhiệt.

Và :

`C_p-C_v=R`(26)

Trong phần còn lại của chương này, ta chỉ đề cấp đến nhiệt dung riêng khối lượng, Việc khảo sát cho hai loại nhiệt dung riêng còn lại là hoàn toàn tương tự, ta có thể mở rộng các kết quả thu được cho hai loại nhiệt dung riêng ấy.