Phân Nhóm Các Switch Cơ Học, Không Cơ Học Và Các Tên Tuổi Tiêu ...

Switch là một phạm trù rất rộng lớn và bao la. Thậm chí nếu bạn chịu khó ngược dòng lịch sử và tìm hiểu thật sâu từng loại switch, bạn có thể làm hẳn một trang blog riêng nói hoài không hết. Nhưng tất nhiên điều chúng ta thật sự quan tâm là những loại switch hiện đang có, đang phổ biến và đang có thể tìm thấy được để dùng.

Và trong khi chọn switch, có thể anh em đã từng nghe nói tới các dòng khác nhau Tacticle, Linear, Clicky, Silent, low profile này nọ, nhưng mỗi dòng đó thật sự khác nhau như thế nào. Và nếu đi mua switch về mod keyboard thì nên tìm tới các tên tuổi nổi bật nào trong từng nhóm. Vài gợi ý sau đây sẽ giúp bạn đỡ công tìm kiếm mông lung trên internet hơn.

Đầu tiên mình sẽ chia switch nói chung ra thành 2 nhóm: switch cơ học thuần chủng và các switch không gọi là cơ học hoàn toàn với cấu trúc và cơ chế hoạt động lạ đời.

Phần 1: Switch cơ học thuần chủng

Nói riêng về các dòng switch cơ học thuần chủng (cả Cherry và bản sao Cherry) thì đại khái có thể phân làm 5 loại chính sau:

Với ba loại căn bản đầu tiên là Tacticle, Clicky và Linear, sự khác biệt của chúng thể hiện rõ trong hình minh họa sau

Ok giờ mình đi vào chi tiết từng nhóm nhé

1/ Tactile : có khấc nhưng không clicky

Được xem là switch dung hòa được ưu nhược điểm của cả clicky và linear. Gõ trên các bàn phím dùng switch Brown tuy không thật sự đã tay như clicky và cũng không êm ái như trên Red nhưng vẫn cho xúc giác tay tốt vì có gồm một tactibule bump nhỏ giữa hành trình.

Một số switch thuộc dòng này gồm: Cherry MX Brown, Glorious Panda, Kailh Brown, Razer Orange, Logitech Romer-G Tactile, Logitech GX Brown, Gateron Brown, Gateron Yellow, Akko Orange

2/ Clicky : có khấc, có tiếng click clack.

Đây là nhóm switch phát ra tiếng click clack mỗi khi bấm phím. Các loại switch này cho phản hồi xúc giác tốt nhất, tacticle bump lớn, độ phản hồi cao. Gõ máy và không ngại tiếng ồn thì đây là loại switch mình thật lòng khuyên dùng vì cảm giác gõ trên nó rất sung sướng. Một số mẫu switch tiêu biểu của dòng này là: Cherry MX Blue, Kailh Blue, Razer Green, Razer Opto-Mechanical Clicky switch (Razer Purple), Logitech GX Blue, Gateron Blue, Optical Blue, Akko Blue

3/ Linear : cảm giác gõ trơn mượt, không khấc, không tiếng clicky

Các switch linear mang lại cảm giác gõ trơn mượt, ít cảm giác cơ học hơn nhưng phím đi mềm nhẹ và không có tiếng ồn. Sở dĩ làm được điều này vì cấu tạo của các switch Red hoạt động theo cơ chế chuyển động tịnh tiến, lên xuống nhịp nhàng mà không gặp điểm bump nào.

Các model switch linear nổi tiếng trong giới spam bàn phím: Cherry MX Red (lực nhấn 45g), Cherry MX Black (lực nhấn 60g), Cherry MX Speed (Silver, lực nhấn 45g hành trình ngắn), Kailh Red (lực nhấn 45g), Kailh Black (lực nhấn 60g), Razer Yellow, Razer Opto-Mechanical Linear, Steelseries QX2 Red, Logitech Romer-G Linear, Logitech GX Red, Razer Analog Optical, Gateron Red, Optical Red, OmniPoint, Akko Pink

4/ Silent switch

Đây là nhóm switch linear (Red và black switch) nhưng được thêm vào một damper (đệm) giúp giảm âm thanh khi switch chạm đáy phát ra. Hoặc với switch Topre, loại này êm hoàn toàn chủ yếu do cấu tạo đặc biệt với các màng cao su thay thế cho lò xo và chạm đáy là tiếp xúc giữa cao su và mạch PCB thay cho nhựa và nhựa nên ít âm thanh hơn.  Dòng switch này phù hợp với các bạn có nhu cầu yên tĩnh khi làm việc, để tập trung hơn hay không làm phiền tới người xung quanh.

Tiêu biểu của dòng Silent switch này là các đại diện sau: Cherry MX Silent Red (Pink switch, 45g), Topre Silent 55g, Topre Silent Variable (bao gồm lực nhấn 30g, 45g, 55g được bố trí theo tùy khu vực trên bàn phím).

5/ Low profile switch

Đây là nhóm switch đặc biệt mới được cải biên từ các mẫu Cherry MX. Nhóm switch này ngoài low profile còn giúp cho bàn phím cơ mỏng hơn, gọn gàng hơn và lịch sự hơn so với các bàn phím cơ truyền thống.

Điểm chung của switch low profile là nhanh nhạy hơn, do có tổng hành trình và điểm nhận phím ngắn hơn (gần bằng phân nửa so với switch thường), nhưng cũng tạo được xúc giác và độ nẩy đặc trưng của một bàn phím cơ switch Linear bình thường. Nếu bạn đang dùng laptop hoặc các bàn phím màng thì một chiếc cơ low-profile sẽ là khởi đầu lý tưởng để chuyển hẳn sang phím cơ sau này.

Không có quá nhiều loại switch low-profile đâu. Hiện nay theo mình biết thì chỉ có một vài cái tên tiêu biểu trong dòng này gồm: Cherry MX Low profile Red, Cherry low profile RGB switch và Topre Short-Throw (loại này rất khó tìm).

Nhận xét chung về các loại switch cơ học truyền thống

Các switch cơ học vừa kể trên (không gồm Topre) đều có tuổi thọ từ 50 triệu lần bấm trở lên. Nghĩa là tương đương khoảng 90 năm gõ phím đều đặn mỗi ngày (mọi người có thể đọc thêm link này để hiểu về cách tính tuổi thọ bàn phím cơ). Nghĩa là dù so với các loại switch không cơ học mà mình sắp kể dưới đây, chúng có thể có tuổi thọ ít hơn một chút, nhưng đã là quá dài so với một đời người.

Chỉ xét riêng về tuổi thọ, và cộng thêm cấu tạo và cách thức hoạt động, thì ngay cả ngày nay, Switch cơ học gần như đã đi vào huyền thoại (đặc biệt là Cherry). Với cấu tạo chuẩn mực theo năm tháng, độ bền đã được kiểm chứng và cảm giác gõ đã đi vào tiềm thức của loài người. Thì theo mình, dù cho tương lai công nghệ có nhiều bước tiến thăng trầm khác nhau, switch cơ học vẫn giữ được giá trị nguyên vẹn. Nó vẫn sẽ ở đó, trường tồn và tồn tại song song song cùng các loại switch mới do con người tìm thấy sau này. Vì cảm giác cơ học chính là linh hồn của mọi bàn phím cơ. Khi nào bàn phím cơ còn tồn tại, còn có người tìm đến và yêu thích, nghĩa là switch cơ sẽ còn tồn tại.

Nó kiểu như dù cho loài người đã tìm ra muôn vàn chất liệu độc đáo như mica, format, nhựa PPE các thứ thì một món đồ làm từ gỗ nguyên chất thuần túy vẫn mãi còn và luôn có giá trị riêng không gì có thể thay thế được.

(Xem tiếp Phần 2, cũng là phần cuối của loạt bài này: Các loại switch không thuần cơ học và các tên tuổi tiêu biểu)