Phân Tích Bài Thơ Vội Vàng Của Xuân Diệu - Tài Liệu Text - 123doc

Phân tích bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.56 MB, 9 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪ</b>

<b>U L</b>

<b>Ớ</b>

<b>P 11 </b>

<b>ĐỀ</b>

<b>BÀI:</b>

<b>PHÂN TÍCH BÀI THƠ VỘI VÀNG CỦA XUÂN DIỆ</b>

<b>U </b>

<b>A.</b> <b>SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B.</b> <b>DÀN BÀI CHI TIẾT </b><b>1.</b> <b>Mở bài </b>

- Giới thiệu vềtác giảXuân Diệu và bài thơ Vội vàng

- Dẫn dắt vào vấn đề

<b>2.</b> <b>Thân bài </b>

</div><span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2

• Xuất xứ: Trích trong tập <i>“Thơ-Thơ”</i> (1938).

• Bố cục: Ba phần:

o Câu 1-11: Tâm trạng reo vui trước vẻđẹp thiên nhiên. o Câu 12-30: Tâm trạng u buồn, hồi nghi.

o Câu 31-40: Lịng u cuộc sống đến cuồng nhiệt. - Phân tích

• Tiếng reo vui trước vẻđẹp thiên nhiên mùa xuân (Câu 1-11)

o <i>“Tôi muốn - tắt nắng đi</i>” ,“<i>Tơi muốn - buộc gió lại”: Điệ</i>p ngữdùng động từ mạnh => Biểu hiện niềm khao khát, say mê muốn níu giữ, đoạt quyền tạo hóa.

o Thiên nhiên: Là khu vườn xuân đầy cảnh sắc:

✓ “<i>ong bướm tuần tháng mật” Bức tranh đẹp, mơn mởn, tươi tắ</i>n ✓ “<i>Này đây hoa đồng nội”, " lá cành tơ”</i> => dạt dào nhựa sống. ✓ “y<i>ến anh khúc tình si</i>”: âm thanh rộrã

✓ Giọng thơ dồn dập, biểu hiện tâm trạng vui sướng, say đắm trước cảnh thiên nhiên muôn sắc màu, phong phú, bất tận.

✓ “<i>Ánh sáng chớp hàng mi</i>” => hình ảnh thơ độc đáo, mới lạ, giàu cảm xúc.

✓ “<i>Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” </i>Mùa xuân đẹp, phépso sánhngọt ngào, đầy sức sống tươi thắm

=> Diễn đạt độc đáo, táo bạo, dùng hình ảnh con người để diễn tảthiên nhiên (lấy cái đẹp của con người làm chuẩn mực đểđánh giá, so sánh) => cho thấy: lòng khao khát

sống đến cuồng nhiệt (quan điểm sống tích cực) => sống hết mình vì cuộc sống.

• Tâm trạng u buồn, lo sợ, hốt hoảng, hoài nghi (câu12-30):

o “<i>Tôi vui sướng. Nhưng vội vàng...”</i> => Dấu chấm => câu ngắn => bất thường: Vui, vội vàng.

o <i>“Tôi không chờ...”</i> => gấp gáp: Trong sựđam mê cuộc sống xen lẫn nỗi lo âu, hốt

hoảng, sợ tuổi trẻqua đi.

o Ý thức được sự hữu hạn của thời gian: ✓ “Xuân đang tới nghĩalà... qua

✓ Xuân còn non nghĩa là... sẽgià

</div><span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3 => Giọng thơ khô khan, lời thơ ngắn => tâm trạng lo lắng, sợhãi, hốt hoảng vì thấy đã

mất trong cái đang có.

o Ý thức được sựđối kháng: thiên nhiên > < con người: ✓ Lịng tơi ...rộng >< lượng trời chật

✓ Tuổi trẻ chẳng 2 lần>< xn vẫn tuần hồn

✓ Chẳng cịn tơi mãi >< còn trời đất  Đời người hữu hạn Thiên nhiên vĩnh hằng

=> là qui luật tất yếu, tâm trạng đau khổ, tuyệt vọng, khao khát sống mãi với cuộc đời.

o Thiên nhiên nhuốm màu buồn bã trước thời gian: Những từ ngữ, hình ảnh: <i>“Tơi </i>

<i>tiếc, chia phơi, tiễn biệt, đứt tiếng, phai tàn...”</i> => kết lại ởcâu “Ch<i>ẳng bao giờ!...”</i>kết hợp các câu có dấu chấm hỏi, chấm than, các cặp vần chân gieo liên tiếp =>

Tâm trạng chán nản, đau khổ, nuối tiếc.

• Tình u cuộc sống đến cuồng nhiệt: Khát vọng sống cao độ thể hiện sự giao cảm với cuộc sống:

o “Ta mu<i>ốn riết”,</i>ơm, say, thâu, chếnh chống: Điệp ngữ, nhịp thơ dồn dập, sôi

nổi, nồng nàn, giọng thơ cuống quýt, khao khát sống, muốn tận hưởng trọn vẹn

hương vịtình yêu, hương vị của cuộc đời ==>Yêu cuộc sống đến độ nồng nàn,

sống hết mình, tận hưởng cái đẹp ==>cuộc sống với tâm trạng sảng khoái. o Câu thơ “H<i>ỡi... muốn cắn...”: diễn đạt táo bạ</i>o, rất mới lạ=> mùa xuân quá hấp

dẫn => niềm ham sống mà chưa toại nguyện, khát khao muốn giữ lấy cái vui, cái đẹp của cuộc đời.

<b>3.</b> <b>Kết bài: </b>

- Những nhận xét, cảm nhận chung vềbài thơ Vội vàng

- Mở rộng vấn đề bằng suy nghĩ và liên tưởng của mỗi cá nhân

<b>C.</b> <b>BÀI VĂN MẪU </b>

Xuân Diệu Được coi là nhà thơ mới nhất trong những nhà thơ mới.Ơng là nhà thơ

trữtình lãng mạn, ln khát khao giao cảm với đời đến cuống quýt, cuồng nhiệt. Bài thơ

</div><span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4 giữa tuổi trẻvà xn tình, qua đó bộc lộ một xúc cảm triết học, một quan niệm nhân sinh

mới mẻ, hiện đại.

Xuân Diệu yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp đến mãnh liệt đến cường tráng nhưng bên

trong những vần thơ của ông vẫn gây cho người đọc một cảm giác chênh vênh, hụt hẫng . Bởi tình u ln gắn với nỗi đau, niềm vui song song với nỗi buồn, bởi niềm vui đó rồi

cũng phải hết, khơng thể tồn tại vĩnh hằng được. Bằng cái nhìn mổ xẻ, ta cũng thấy lòng khát sống, ham đời trong Vội vàng bị chẻ đôi thành hai tầng bậc: Một cách cảm thụ thế

giới mang tính bi kịch và một cách ứng xửtrước thế giới mang tính tích cực.

Nhà thơ cảm thấy yêu cuộc sống này lắm, muốn níu giữ nhưng nhìn lại, tác giả lại nhận thấy một bi kịch sự sống. Trong sự cảm thụ thế giới của Xuân Diệu, cuộc sống được

phát hiện ởtính bi kịch. Bi kịch nay là sự giằng xé giữa tình yêu và nỗi đau, giữa cảm xúc và nhận thức.

Tình yêu cuộc sống này tràn ngập trong huyết mạch của nhà thơ, nhà thơ nhận thấy cuộc sống nơi mình đang song như một thiên đường. Có một câu hỏi lớn từng thơi thúc lồi người tìm lời giải đáp: Vẻđẹp cuộc sống ởđâu? Đạo Thiên Chúa tìm vẻđẹp ởthiên đường cao cả. Đạo Phật tìm vẻ đẹp ởcõi Niết bàn bình an. Cịn Xn Diệu, thiên đường nằm ngay trên mặt đất:

<i>Cửa ong bướm này đây tuần tháng mật </i>

<i>Này đây hoa của đồng nội xanh rì</i><i>Này đây lá của cành tơ phơ phất </i><i>Của yến anh này đây khúc tình si</i>

<i>Mỗi buổi sớm thần Vui hằng gõ cửa </i>

<i>Tháng giêng ngon như một cặp môi gần</i>.

Cuộc sống thật tươi đẹp, thật đáng sống biết bao khi mỗi buổi sáng thần Vui hằng gõ

cửa. Điệp ngữ: “<i>Này đây”</i> lặp bốn lần là tiếng reo vui đầy kinh ngạc của tác giảvì liên tiếp

</div><span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5 xanh của đồng nội; cái đắm say non tơ của cành lá… Từ những hình ảnh cụ thể, tiếng reo vọt trào lên một cảm xúc tổng hợp và lạlùng trước thiên nhiên:

<i>Tháng giêng ngon như một cặp môi gần. </i>

Đây được coi là câu thơ có một khơng hai trong thơ ca Việt Nam, tác giảđã dùng cái

vật nhìn thấy để so sanh với cái vơ hạn của thời gian. Câu thơ đặc sắc lấp lánh ba vẻđẹp

độc đáo. “<i>Tháng giêng</i>” là khởi đầu của một năm, khởi đầu của mùa xuân –mùa xuân tươi non mơn mởn là biểu tượng vẻđẹp cuộc sống. Hình ảnh “c<i>ặp môi gần” gợi làn môi tươi </i>

hồng của thiếu nữ đang hé mở đợi chờ. Phép so sánh đã hội tụ mùa xuân với tuổi trẻthành vẻđẹp tổng hợp của cuộc sống. Quan niệm thẩm mỹ mới mẻ của Xuân Diệu đã đưa

cặp môi thiếu nữ vào trung tâm vũ trụ, con người thành chuẩn mực vẻ đẹp của thiên nhiên. Một Xuân Diệu táo bạo, mới lạ nữa xuất hiện trong từ<i>“ngon</i>” đầy cảm giác nhục thể, tình yêu cuộc sống được huy động cả linh hồn lẫn thể xác. Vẻđẹp của khổthơ thật trẻ, thật nồng.

Thơ Xn Diệu khơng bao giờbình n vì tình u luôn vấp phải nỗi đau. Mạch thơ vui đang dào dạt chảy bỗng vấp phải một dấu chấm cắt giữa câu thơ:

<i>Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa. </i>

Cuộc sống tươi đẹp, ý nghĩa bao nhiêu thì nhà thơ lại cảm thấy minh rơi vào tấn bi kịch bấy nhiêuBi kịch cuộc sống dồn tụtrong câu thơ. Bi kịch xuất phát từ một phát hiện triết học về thời gian:

<i>Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua</i><i>Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽgià</i>

<i>Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất. </i>

Đây là quan niệm chưa từng có trong cái nhìn truyền thơng. Thời gian trung đại vốn

được quan niệm là thời gian tuần hoàn, thời gian lặp lại tuần tự (Tháng chạp là tháng

</div><span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6 bằng những cặp từ tới – qua, non –già… cuộc sống vận động phát triển trong quá trình

vừa khẳng định vừa phủđịnh, cái phủ định nằm ngay trong cái đang khẳng định. Đây là

những nghiền ngẫm triết học tinh tếvà có chiều sâu, thỏa mãn phần nào nhu cầu trí tuệ

của người đọc (nhất là người đọc trẻ tuổi ham hiểu biết thơ Xuân Diệu). Chỗ bất cập của

Xuân Diệu là thi sĩ quá nghiêng vềcái “qua”, cái “già” (tức là cái phủđịnh) nên quan niệm sống của Xn Diệu có phần thiếu bình tĩnh, ổn định mà hơi ngả về phía “vội vàng” đến hốt hoảng, cuống quít, tạo nên hơi thở gấp gáp rất riêng trong thơ Xuân Diệu.

Vì vậy, bi kịch trong nhận thức tràn vào tâm hồn, Xuân Diệu nhìn đâu cũng thấy mất

mát, cũng thấy chia li:

<i>Mùi tháng năm đang rớm vịchia phôi</i>

<i>Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt. </i>

Nơi đau thấm cảvào cơn gió, tiếng chim, nhưng đau nhất là tuổi trẻ nhạy cảm đang khát sống:

<i>Nói làm chi rằng xn vẫn tuần hồn</i>

<i>Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại </i>

<i>Còn trời đất nhưng chẳng cịn tơi mãi.</i>

Nhìn tổng thể, nỗi đau vừa tương phản với tình yêu để tạo thành bi kịch, vừa là kết quả của tình u. Bởi vì, nếu khơng biết yêu cuộc sống thiết tha, sâu sắc đến thế, làm sao

biết xót đau khi hiểu rằng thời gian ln chảy trơi, khơng có gì bền vững, nhất là sự hữu hạn của mùa xuân, tuổi trẻ, kiếp người. Cho nên, vội vàng là nỗi đau lớn của một tình yêu

lớn.

Bốn câu thơ ở khổ1 là một khát vọng chống lại quy luật tựnhiên:

<i>“Tôi muốn tắt nắng đi </i><i>Cho màu đừng nhạt mất </i>

<i>Tôi muốn buộc gió lại </i>

</div><span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 7

Đây là khổ thơ duy nhất Xụân Diệu dùng thểngũ ngôn để tạo một giọng điệu gọn, chắc, thể hiện ý chí mạnh mẽ muốn chặn đứng bước chân thời gian. Nhưng ý chí chủ quan sao thắng được quy luật khách quan. Vì thế, hơi thơ mạnh mà bên trong vẫn hẫng hụt, bất lực…

Nhưng Xuân Diệu đâu có chịu bó tay. Phải tìm một cách khác: hãy tận hưởng cuộc sống. Đó là nội dung chủ yếu của đoạn kết:

<i>“Ta muốn ôm Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn, </i><i>Ta muốn riết mây đưa và gió lượn </i>

<i>Ta muốn say cánh bướm với tình yêu</i>

<i>Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều </i>

<i>Và non nước, và cây, và cỏ rạng </i>

<i>Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng </i><i>Cho no nê thanh sắc của thời tươi </i>

<i>Hỡi xuân hồng, ta muôn cắn nào ngươi!”</i>

Hệ thống từ: ôm, riết, say, thâu, cắn là một trường cảm xúc ngày một dâng trào, bộc lộ một khát vọng sống mãnh liệt và cường tráng. Trái tim yêu của Xuân Diệu như muốn

càng ra chứa hết vũ trụ. Câu kết bài thơ đẹp rực rỡ. Cuộc sống mơn mởn, tròn căng hấp dẫn như trái xuân hồng. Thi sĩ ước vọng được “cắn” vào quả đời ấy để tận hưởng một

cách nhục cảm, hết mình mọi hương vị cuộc sống. Chỉcó Xn Diệu mới tạo ra kiểu cảm

xúc táo bạo, mới lạmà tinh khiết như thế.

Nhờtrí tưởng tượng táo bạo, mới mẻ, của Xuân Diệu mà nhiều người trong chúng ta

muốn trở lại tuổi trẻ của mình, để sống hết mình với thiên nhiên tươi đẹp, với chốn thiên đường hiện hữu ngay trên mặt đất này. Không chỉ ca ngợi cảnh đep nhà thơ muốn đưa ra

một lời khuyên cho thế hệ trẻ đùng để tuổi trẻ của mình trơi đi một cách phí hồi, hãy

sống đểcó ích cho bản thân và cho xã hội, sống đểđược hưởng trọn vẹn vẻđẹp của cuộc

</div><span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 8 Sống vội vàng khơng có nghĩa là sống gấp, sống ích kỉtrong hưởng thụ. “V<i>ội vàng</i>”

thể hiện một tâm hồn yêu đời, yêu sống đến cuồng nhiệt. Biết quý trọng thời gian, biết

quý trọng tuổi trẻ, biết sống cũng là đểu; tình u lứa đơi, tình u tạo vật. Tình cảm

ấy đã thể hiện một quan niệm nhân sinh mới mẻ, cấp tiến. Bảy thập kỉsau bài thơ “V<i>ội </i>

<i>vàng</i>” ra đời, nhiều câu thơ của Xuân Diệu vẫn cịn làm cho khơng ít người ngỡngàng! Xn Diệu đã sống “V<i>ội vàng</i>” như vậy. Với hơn 50 tác phẩm, hơn 400 bài thơ tình, ơng đã góp phần làm giàu đẹp cho nền thi ca Việt Nam hiện đại.

Nhà thơ Xuân Diệu đã đi vào thế giới vĩnh hằng những tao nhân mặc khách, nhưng

ta vẫn cảm thấy ông đang hiện diện giữa cuộc đời và hát ca:

<i>–“Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”</i><i>–“Mau với chứ! Vội vàng lên với chứ</i>

<i>Em, em ơi! Tình non sắp già rồi…”</i>

Bài thơ “V<i>ội vàng”</i> cho thấy một cảm quan nghệ thuật rất đẹp, rất nhân văn, một giọng thơ sôi nổi, dâng trào và lôi cuốn, hấp dẫn. Có chất xúc giác trong thơ. Có cách dùng

từ rất bạo, cách cấu trúc câu thơ, đoạn thơ rất tài hoa. “V<i>ội vàng</i>” tiêu biểu nhất cho “<i>Thơ </i>

</div><span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1 Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b>sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>, nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹnăng sư phạm</b>đến từcác trường Đại học và các

trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b>Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, NgữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học. - <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An </i>và các trường Chuyên khác cùng TS.Tr<i>ần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn. </i>

<b>II.</b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt

ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Toán:</b> Bồi dưỡng 5 phân môn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i><i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn </i>cùng đơi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí</b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh <b>Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>V</b></i>

<i><b>ữ</b></i>

<i><b>ng vàng n</b></i>

<i><b>ề</b></i>

<i><b>n t</b></i>

<i><b>ảng, Khai sáng tương lai</b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div><!--links-->