Phân Tích Hình ảnh Nồi Cháo Cám Trong Truyện Ngắn Vợ ... - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.pdf) (7 trang)

Trang chủ

Giáo án - Bài giảng

Tư liệu khác

Phân tích hình ảnh nồi cháo cám trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (169.97 KB, 7 trang )

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phíPhân tích hình ảnh Nồi cháo cám trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim LânBài than khảo 1:Một tác phẩm văn học chạm được đến trái tim người đọc không phải là những trangviết có ngôn từ trau chuốt, mượt mà, dùng từ đắc địa. Kỳ thực một tác phẩm có thể khiếnngười đọc thấy ngấm phải là tác phẩm có những “chi tiết đắt” , là điểm sáng thổi bùng lênchủ đề tác phẩm. Nam Cao đã đưa chi tiết “bát cháo hành” đầy tính nhân văn trong truyệnngắn “Chí Phèo”, và Kim Lân đã rất thành công khi đưa hình ảnh “Nồi cháo cám” vàotrong tác phẩm, giữa nạn đói năm 1945 đang hoành hành. Chi tiết “Nồi cháo cám” trongtruyện ngắn “Vợ nhặt” có thể xem là đầy dụng ý nghệ thuật và giàu tính nhân văn.“Vợ nhặt” là một truyện ngắn tái hiện lại cuộc sống cùng cực, thê thảm, nhưng khôngbế tắc của những con người sống giữa nạn đói năm 1945. Kim Lân đã khắc họa thànhcông hình ảnh bà cụ Tứ, anh cu Tràng, vợ Tràng. Và hơn hết chỉ có một chi tiết nhỏ “Nồicháo cám” ở giữa truyện dường như đã đẩy cao trào cái đói khổ lên tận cùng và cũng đẩytình yêu thương và lòng vị tha của người mẹ đến ngưỡng cao nhất. Người đọc khi gấptrang sách lại sẽ bị ám ảnh bởi chi tiết này, cảnh tượng nạn đói năm 1945 dường như hiểnhiện ra ngay trước mặt.Tác giả đã rất khéo léo để lựa chọn đưa chi tiết “nồi cháo cám” vào câu chuyện nhặtđược vợ của anh cu Tràng. Thời điểm này đã nói lên tất cả nỗi cơ cực, đường cùng củanhững nạn nhân năm 1945 và cũng qua đó mới thấy được tình thương yêu bao la, vô bờbến của người mẹ. Giữa cái đói nhưng tình yêu thương vẫn không bị mai một, nó vẫnluôn bùng cháy, chỉ là đôi lúc nó ngấm ngầm chảy trong người.“Nồi cháo cám” không phải xuất hiện trong một bữa ăn bình thường mà xuất hiệnngay trong buổi sáng hôm sau, buổi sáng đầu tiên của “lễ ra mắt con dâu”, đáng nhẽ ranhư bà cụ Tứ đã nói “kể ra làm được dăm ba mâm thì phải đấy nhưng nhà mình nghèoquá, cũng chả ai chấp nhặt gì lúc này”. Cái sự tình khốn khổ, nghèo đói giữa năm 1945này thật khiến co người ta phải nghẹn ngào.Bữa cơm đón dâu giữa nạn đói thực sự thê thảm, “giữa cái mẹt rách có độc một lùmrau chuối thái rối, và một đĩa muối ăn với cháo, nhưng cả nhà đều ăn rất ngon lành”. Cáikhông khí đói bao trùm nhưng ai cũng biết, ai cũng nén trong lòng, không bộc lộ ra bênVnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phíngoài. Điều đáng nói hơn hết là trong bữa cơm ngày đói này, tâm trạng của bà cụ Tứ kháchẳn, bà không rủ rũ như mọi ngày, bà kể toàn chuyện vui, nói toàn chuyện hay. Đây có thểxem là sự chuyển biến tâm lý đột ngột của người đàn bà nghèo khổ. Người mẹ này tuynghèo đói một đời nhưng rất biết cách chiều con, với lại nhà lại có thêm cô con dâu mớigiữa cảnh đói kém triền miên. Có thể nói những lời bà cụ Tứ nói đều gợi mở lên mộttương lai tươi sáng của con người và của đất nước.Nhưng có một chi tiết chuyển biến để nhấn mạnh hình ảnh “nồi cháo cám” khiếnngười đọc không kìm nổi xúc động “bà lật đật chạy xuống bếp, lễ bễ bưng ra một cái nồibốc lên nghi ngút. Bà lão đặt cái nồi xuống bên cạnh mẹt cơm, cầm cái môi vừa khuấyvừa nói”. Sau đó chính là lời thoại của chính bà cụ Tứ, lời thoại chan chat, nghẹn ứ ởtrong lòng như chính “nồi cháo cám” ấy:“Chè khoái đấy, ngon đáo để” và “Cám đấy mày ạ, xóm mình còn có khối ngườikhông có cám mà ăn ấy chứ”. Một chi tiết thật đắt giá, một chi tiết gợi lên cái đói, cáinghèo đến cùng cực. Mặc dù ăn cháo cám nhưng ba mẹ con không ai than hay chê trách,ai cũng ăn một cách ngon lành. Bởi đây là nồi cháo yêu thương, nồi cháo đong đầy tìnhmẹ và nồi cháo của sự yêu thương và lòng vị tha. Người đọc sẽ thấy được rằng giữa cáiđói nghèo cùng cực nhưng tình mẹ vẫn luôn bất diệt, luôn vĩnh cửu không bao giờ thayđổi. Bởi rằng trong suy nghĩ của bà cụ Tứ thì “Ai giàu ba họ, ai khó ba đời” nên bà vẫnluôn vạch ra trước mắt của hai đứa con một viễn cảnh tươi sáng nhất.Chi tiết “nồi cháo cám” vừa có giá trị hiện thực sâu sắc vừa có giá trị nhân đạo, chạmđến trái tim người đọc. Về giá trị hiện thực “nồi cháo cám” tái hiện lại cuộc sống nghèokhổ, túng quẫn đến cùng cực của nạn đói năm 1945. Giữa khung cảnh ấy hiện lên nhữngcon người nghèo khổ đến tận cùng của xã hội, tưởng rằng sẽ không còn một lối thoát nàocho tương lai. Nồi cháo cám ấy cho đến bây giờ vẫn ám ảnh tâm trí của người đọc, bởi nócó sức ám ảnh quá lớn.Bên cạnh đó, “nồi cháo cám” còn mang giá trị nhân văn sâu sắc, là tấm lòng người mẹnghèo thực sự đáng trân trọng. Dù đói khổ nhưng bà cụ Tứ luôn dành những yêu thương,những ân cần sâu sắc nhất đối với con.Ngoài giá trị nội dung thì chi tiết “nồi cháo cám” còn mang giá trị nghệ thuật, bởi đâyVnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phílà một ch tiết nghệ thuật, tự bản thân của hình ảnh đó đã mang giá trị trong mình, khiếncho cả câu truyện ngắn trở nên tươi đẹp và ấm áp hơn trong cảnh đói nghèo, chết chóc.Gấp lại trang sách, hình ảnh “nồi cháo cám” của Kim Lân vẫn luôn quẩn quanh trongtâm trí người đọc. Nó thực sự ám ảnh, thực sự có sức lay động ghê gớm. Nạn đói năm1945 và những con người thời kỳ đó bằng tình yêu thương và lòng nhân hậu đã có thểvượt qua tất cả.Bài tham khảo 2:Có những chi tiết nghệ thuật đọc rồi là nhớ mãi bởi nó có sức rung động sâu xa, sứcám ảnh lâu bền trong người đọc như “bát cháo hành” của Thị Nở trong Chí Phèo (NamCao), như “nồi cháo cám” của bà cụ Tứ trong Vợ nhặt (Kim Lân). Nếu bát cháo hành làliều thuốc giải độc đối với những “con quỷ dữ” như Chí Phèo biết quay về cuộc sônglương thiện, thì nồi cháo cám chính là tấm lòng thương yêu chân thực, cảm động củangười mẹ nghèo khổ đối với những đứa con trong bữa cơm ngày đói đón dâu mới.Gấp trang truyện lại, không hiểu sao trước mắt ta cứ hiện lên rõ ràng như thực hìnhảnh “người mẹ tươi cười, đon đả: – Cám đấy mày ạ, hì. Ngon đáo để, cứ thử ăn mà xem.Xóm ta khối nhà chả có cám mà ăn đấy”. Có thật chăng món chè cám ngon đáo để? Cóthật chăng lòng người mẹ đang vui sướng? Chỉ biết rằng cỏ một niềm xúc động rất thật cứdâng lên trong lòng ta trước tấm lòng bà cụ Tứ khi bà “lễ mễ” bưng nồi cháo ra, đon đảtươi cười múc cháo cho hai đứa con.Nhớ lại cuộc đời dài nghèo khổ của bà, mấy khi trên gương mặt u tối ấy sáng lênmột nụ cười? Ngay cả đêm qua, biết con trai đã nên vợ nên chồng, trong giờ phút đầu tiêngặp người con dâu mới, nước mắt khổ đau và lo lắng của bà vẫn chảy nhiều hơn tuy trongthâm tâm bà cũng có chút “mừng lòng” và một vài tia hi vọng về chúng. Vậy thì vì saotrong bữa cơm ngày đói đón dâu mới lại có chuyện “nồi cháo cám" với nụ cười đon đảlàm bừng sáng cả khuôn mặt già nua, nhẫn nhục của bà? Ta hiểu, không phải bà vui chobà, mà chính là bà đang cố tạo ra những niềm vui, dù còn rất mong manh, cho con trai vàcon dâu trong ngày đầu tiên nên vợ nên chồng. Tâm lòng người mẹ nghèo thương con thậtcảm động. Bà đã dậy sớm, “xăm xắn” dọn dẹp nhà cửa, vườn tược cho quang quẻ, trongbữa cơm toàn nói những chuyện vui về tương lai như chuyện nuôi gà … Và “nồi cháoVnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phícám” chính là đỉnh cao của tấm lòng người mẹ nghèo thương hai đứa con vừa tìm đến vớinhau trong cảnh “vợ nhặt” giữa những ngày đói khủng khiếp nhất của năm 1945.Còn nhớ một điều, đây không phải là một bữa cơm thường nhật hằng ngày, mà là bữacơm đầu tiên đón dâu mới, bữa cơm ngày “nhị hỉ” thiêng liêng theo phong tục Việt Nam.Chính đêm qua, bà đã nói với người đàn bà lạ bỗng trở nên thân thiết với mình: “Lẽ ra mẹphải có dăm ba mâm, mời bà con họ hàng, nhưng Bữa cơm ấy phải tươm tất, nhưng vìđang trong những ngày đói nên chỉ có “một niêu cháo lõng bõng, một dúm rau chuối tháirối chấm với muối trắng”. Ba mẹ con ăn vui vẻ nhưng loáng cái đã hết nhẵn, không cònchút gì trên cái mẹt rách được dùng làm mâm. Một tình thế hụt hẫng sẽ đến trong bữacơm ngày cưới, điều này, bà đã nhìn thấy trước, và bằng tấm lòng thương yêu của mình,bà đã tìm cách “cứu nguy” cho nó, mục đích là để cho con trai và con dâu có được niềmvui trọn vẹn trong ngày đầu tiện nên vợ nên chồng. Nồi cháo cám có được là do lòngthương con chân thành của bà, cũng là do cách nghĩ hồn nhiên mộc mạc của bà – nhữngbà mẹ nông dân suốt đời lam lũ nghèo khổ.Bà nấu nồi cháo cám, giấu con trai và con dâu, để đến cái giờ phút nguy kịch đó mớiđem ra “cứu nguy” như khi ta xổ ra con át chủ bài lúc ván bài đã đến nước quyết định. Vànhư ta thấy, bà đã vui vẻ mời chào,đon đả đón lấy bát của con dâu và con trai để múc cháo.Bà còn “nói trại" đi đó là chè khoán, ngon đáo để. Trong chi tiết nghệ thuật này, hai lầnKim Lân miêu tả cái dáng tươi cười, đon đả của bà mẹ với hai đứa con một cách thật chânthành và hồn nhiên. Chính điều này làm ta xúc động, xót thương và cảm phục tấm lòngcủa người mẹ nghèo khổ. Bà đang vui (điều này hẳn là có vì con trai bà đã có gia đình bàđã có con dâu) hay bà đang cố tạo ra niềm vui cho hai đứa con tội nghiệp của bà đã nênvợ nên chồng trong lúc đói kém này? (Điều này chắc là nhiều hơn, là điều chủ yêu tronglòng bà lúc bấy giờ). Dường như bà cố ý xua đi không khí ảm đạm, cố gắng vượt lên hoàncảnh bằng sự tươi tỉnh động viên con. Bên trong cái vẻ tươi ,tỉnh ấy, ta biết lòng người mẹđang thổn thức. Lòng người đọc cũng dâng lên bao xót xa … Tội nghiệp cho niềm vui củabà – cái niềm vui không cất cánh lên được. Bởi, vẫn còn đó bát cháo cám “chát xít, nghẹnbứ trong miệng” anh con trai và làm “tối sầm hai con mắt” người con dâu. Và, tiếng cườicủa bà tắt hẳn khi “một nỗi tủi hờn dâng lên bao quanh mâm cơm”, họ cắm mặt ăn choVnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phíxong bữa, ăn mà không nhìn nhau … Kim Lân viết những dòng này tưởng như kháchquan, nhưng ta biết lòng ông đau nhói biết chừng nào, bởi chính ông, gia đình ông, trongnhững ngày đói của năm Ất Dậu ấy, cũng đã từng phải ăn cháo cám, ông đã biết mùi vịcủa cháo cám là thế nào? … Phải, cái nồi cháo cám ấy có gì là quý giá đâu, nhưng tấmlòng người mẹ nông dân một đời nghèo khổ ngẫm lại không đáng thương, đáng quý haysao? Có thể bà chẳng còn sống mấy nữa. Nhưng bà sống vì con, cả con trai và người condâu mới mà bà đã thương yêu sâu sắc, bà tìm thây ý nghĩa đời mình trong sự chăm lo vunvén cho con. Cái đức hi sinh, vị tha ấy là của bà, của bao bà mẹ nông dân khác mà ta đãgặp trong cuộc đời. Và nồi cháo cám mà Kim Lân đã dành cho bà ở đây, trong phần kếtthúc thiên truyện ngắn này, nó vẫn gợi lên sâu sắc âm hưởng đau xót của nạn đói khủngkhiếp năm 1945, vẫn giữ lại cái hương vị đằm thắm nhân bản của khát khao tổ ấm giađình dù trong cảnh “Vợ nhặt”; nhưng trên hết và bao trùm tất cả, đó là tấm lòng nhân hậucao cả của những người mẹ Việt Nam – “đằng sau manh áo rách là những tấm lòngvàng!”Đó là một chi tiết nghệ thuật đặc, sắc mà ta thường gặp ở cây bút viết truyện ngắn sởtrường về người nông dân Việt Nam: nhà văn Kim Lân.Bài tham khảo 3:Kim Lân là một nhà văn tài năng và đặc biệt ông bén duyên với những tác phẩmmang tính chất rất giản dị đặc biệt là các tác phẩm về những số phận khó khăn. Tác phẩm“Vợ nhặt” là một trong số những tác phẩm tiêu biểu mà trong đó tác giả đưa ra cho tanhững cách nhìn rất chân thực về người nông dân trong cảnh đói nghèo, tù túng. Tácphẩm đã thể hiện rất rõ hai giá trị, giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực rất sâu sắc.Với tư cách là một nhà văn của nông thôn, Kim Lân là người rất hiểu người nông dân,lại là người trong cuộc của cái nạn đói khủng khiếp này, Vợ nhặt được tái hiện là một bứctranh cô đúc mà đầy đủ, khái quát mà cụ thể, khắc sâu thành ấn tượng rõ nét.Qua tác phẩm ta có thể thấy bức tranh toàn cảnh về nạn đói khủng khiếp năm 1945với cảnh người đói "bồng bế, dắt díu nhau xanh xám như những bóng ma, và nằm ngổnngang khắp lều chợ", "bóng những người đói dật dờ đi lại lặng lẽ như những bóng ma", vàsau đó là "người chết như ngả rạ", "thây nằm còng queo bên đường", "không khí vẩn lênVnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phímùi gây của xác người", rồi "mùi đốt đống rấm ở những nhà có người chết theo gióthoảng vào khét lẹt" và "tiếng hờ khóc tỉ tê trong đêm khuya"…như thế cái đói đó đã trànđến xóm ngụ cư, ùa vào gia đình anh Tràng, bủa vây và đe dọa số phận từng con người,không trừ một ai.Tác phẩm cũng vẽ ra “Bức tranh về số phận những con người trên bờ vực thẳm củanạn đói: "những khuôn mặt hốc hác u tối trong "cuộc sống đói khát", "không nhà nào cóánh đèn, lửa", đến cả trẻ con cũng ngồi ủ rũ dưới những xó đường không buồn nhúc nhích.Trong gia đình Tràng thì bà cụ Tứ già lão không làm được gì, anh con trai đẩy xe bò thuêđể kiếm sống qua ngày, người con dâu "áo quần tả tơi như tổ đỉa, gầy sọp hẳn đi, hai conmắt trũng hoáy, cái ngực gầy lép nhô hẳn lên"… Số phận của họ có khác gì "cái nhà vắngteo đứng rúm ró trên mảnh vườn mọc lổn nhổn những búi cỏ dại” và bữa cơm ngày đóivới nồi cháo cám "đắng chát và nghẹn bứ trong cổ"…Vợ nhặt của Kim Lân còn là niềm khát khao tới cháy bỏng với tổ ấm gia đình trọnven. Niềm khát khao tổ ấm gia đình được thể hiện chân thực và có chiều sâu qua tâmtrạng nhân vật Tràng :từ trên bờ vực thẳm của cái chết, họ đã dám khát khao đến tổ ấm giađình, đến một cuộc sông đích thực và cao đẹp của con người. Cho nên, tuy "chợn" khinghĩ "thóc gạo này đến cái thân mình cũng chả biết có nuôi nổi không, lại còn đèo bòng",nhưng Tràng vẫn "Chậc, kệ!" và dẫn vợ về nhà. Trong tác phẩm Vợ nhặt “Anh vừa xấu hổlại vừa tự hào khi đưa vợ đi qua xóm ngụ cư, bởi vì có "một cái gì mới mẻ, lạ lắm, chưatừng thấy" dâng lên "ôm ấp, mơn man khắp da thịt..,"; và nhất là, trong buổi sáng đầu tiênkhi có vợ, Tràng thấy cuộc đời mình bỗng nhiên thay đổi hẳn: "Hắn thấy thương yêu gắnbó với cái nhà của hắn lạ lùng", "một nguồn vui sướng, phấn chấn đột ngột tràn ngậptrong lòng", "bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận phải lo lắngcho vợ con sau này". Đây là đoạn văn đầy cảm hứng nhân đạo với các nhân vật của ông.Chính vì yêu thương chính vì khát khao có một mái ấm gia đình nên con người ta biết quítrọng những thứ xung quanh hơn.Ở “Vợ Nhặt” giá trị hiện thực tuy chưa rõ nét nhưng đã hiện ra ở cuối truyện trong ýnghĩ của Tràng: "cảnh những người nghèo đói ầm ầm kéo nhau đi trên đê Sộp. Đằng trướccó lá cờ đỏ to lắm". Đoàn người đi phá kho thóc Nhật và lá cờ của Việt Minh. Đây là hiệnVnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phíthực nhưng cũng là ước mơ của những người giống như Tràng.Không những truyện thể hiện giá trị hiện thực mà còn là giá trị nhân đạo sâu sắc. ởđây chúng ta có thể nhận ra tình thương yêu giai cấp, sự cưu mang lẫn nhau của nhữngngười nghèo khổ được thể hiện rất cao đẹp và cảm động qua tấm lòng bà cụ Tứ đối vớicon trai và con dâu. Vượt lên tình thương con – nhất là đối với người đàn bà lạ bỗng nhiênthành con dâu mới – đó là tình thương yêu giai cấp của những người nghèo khổ. Bà cụ tứđã gọi thị là "con", tôn trọng thị, nói chuyện thân mật với thị ngay đêm đầu gặp mặt. Vàsáng hôm sau, bà cụ tứ cố tạo ra niềm vui cho con trai và con dâu vui. Trong tác phẩm”Chi tiết nồi cháo cám thật cảm động trong bữa cơm ngày đói đón dâu mới. Không chỉ làtấm lòng người mẹ thương con mà trong tình thương ấy còn có cả đức vị tha cao cả.Truyện kết thúc với một cái kết đầy gợi mở đã tạo cho người đọc những cảm hứngtrong tìm tòi và chiêm nghiệm. Dưới ngòi bút tài hoa của tác giả Kim Lân chúng ta có cơhội đắm chìm trong không gian ấy, và nhận ra những vẻ đẹp của hai giá trị lớn: giá trị hiệnthực sâu sắc và giá trị nhân đạo cao cả.

Tài liệu liên quan

MỘT VÀI ĐIỂM ĐÁNG CHÚ Ý VỀ NHAN ĐỀ VÀ TÌNH HUỐNG TRUYỆN TRONG TRUYỆN NGẮN "VỢ NHẶT" CỦA KIM LÂN doc
- 5
- 1
- 8
ĐỀ: Phân tích tâm trạng của bà cụ Tứ, giá trị nghệ thuật của bà cụ Tứ và giá trị nghệ thuật của việc miêu tả tâm trạng ấy trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân. potx
- 8
- 3
- 22
PHÂN TÍCH GIÁ TRỊ NHÂN ĐẠO SÂU SẮC TRONG TRUYỆN NGẮN “VỢ NHẶT” CỦA KIM LÂN potx
- 5
- 1
- 6
PHÂN TÍCH GIÁ TRỊ NHÂN ĐẠO SÂU SẮC TRONG TRUYỆN NGẮN “VỢ NHẶT” CỦA KIM LÂN pptx
- 5
- 1
- 8
Phân tích ý nghĩa tư tưởng và nét đặc sắc nghệ thuật trong truyện ngắn Vợ Nhặt của Kim Lân
- 5
- 1
- 2
Giá trị hiện thực và nhân đạo trong truyện ngắn vợ nhặt của kim lân
- 3
- 1
- 8
Phân tích giá trị nhân đạo của Tràng trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân
- 5
- 1
- 8
Phân tích hình ảnh con chú Bấc trong truyện ngắn “Tiếng gọi nơi hoang dã
- 5
- 841
- 8
Phân tích nhân vật bà cụ Tứ trong tác phẩm Vợ Nhặt của Kim Lân
- 3
- 1
- 6
Giá trị nhân đạo sâu sắc trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân
- 2
- 802
- 0