Phân Tích Khổ 1 Bài Nói Với Con Của Y Phương

Tài liệu hướng dẫn làm văn phân tích khổ 1 bài Nói với con do Đọc Tài Liệu biên soạn gồm gợi ý cách làm bài, dàn ý chi tiết cùng tuyển tập 3 bài văn mẫu tham khảo hay phân tích nội dung khổ thơ đầu bài Nói với con của Y Phương.

Cùng tham khảo ngay...

Hướng dẫn phân tích khổ 1 bài Nói với con (Y Phương)

Đề bài: Phân tích khổ thơ đầu bài thơ "Nói với con" của Y Phương.

1. Phân tích đề

- Yêu cầu của đề bài: phân tích nội dung khổ 1 bài thơ Nói với con.

- Phạm vi tư liệu, dẫn chứng : từ ngữ, chi tiết, hình ảnh tiêu biểu trong khổ thơ đầu bài Nói với con của Y Phương.

- Phương pháp lập luận chính : phân tích.

2. Hệ thống luận điểm

- Luận điểm 1: Tình yêu thương của cha mẹ đối với con cái là sâu sắc và vô hạn

- Luận điểm 2: Con lớn lên trong cuộc sống lao động nên thơ của quê hương.

3. Lập dàn ý chi tiết

a) Mở bài

- Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm:

+ Y Phương là một nhà thơ đặc trưng cho người dân tộc, thơ ông là tiếng nói được phát từ sâu thẳm trái tim, vừa gần gũi, giản dị nhưng cũng chứa đựng nhiều giá trị nhân văn sâu sắc.

+ “Nói với con” là một bài thơ hay của Y Phương nói lên tình cảm thiêng liêng giữa cha và con. Bài thơ giống như lời chia sẻ, trò chuyện của một người đi trước với người đi sau, của một người cha dành cho đứa con máu mủ của mình, những kỷ niệm khó quên.

- Khái quát nội dung khổ 1: Người cha nói với con về cội nguồn sinh dưỡng: Con lớn lên trong tình yêu thương,sự nâng đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống lao động nên thơ của quê hương.

b) Thân bài

* Luận điểm 1: Tình yêu thương của cha mẹ đối với con cái là sâu sắc và vô hạn

- Ngay từ những câu đầu tiên lời thơ đã giống như một lời tự sự:

"Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười"

- Một đứa trẻ khi ngày từ khi được hình thành lên từ trong bụng mẹ đã mang rất nhiều tâm sự, yêu thương, bao bọc của những người thân yêu, của cha mẹ.

- Mở rộng lời bài hát “Nhật ký của mẹ” do nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung sáng tác có những câu sau: “Bao ngày mẹ ngóng, bao ngày mẹ trông, bao ngày mẹ mong con chào đời…” -> Đó chính là nỗi lòng yêu thương của bậc làm cha, làm mẹ dành cho hài nhi bé bỏng của mình.

- Hình ảnh một em bé chập chững biết đi những bước chân đầu tiên trên đường đời luôn được sự cổ vũ động viên từ những người thương yêu chính là cha mẹ.

=> Không khí gia đình tuy nhỏ bé nhưng thật ấm áp, êm đềm, hạnh phúc.

* Luận điểm 2: Con lớn lên trong cuộc sống lao động nên thơ của quê hương.

- Tác giả lại gieo vào lòng người đọc những tình cảm thân thuộc, tình cảm đồng bào, tình làng nghĩa xóm đầy quý mến, trân trọng.

"Người đồng mình thương lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời"

- Tác giả kể về những kỷ niệm, những cánh rừng đầy hoa, những con đường thân thuộc gần gũi, giản dị, nhưng sâu sắc chứa đựng biết bao tình nghĩa.

"Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát"

- Động từ "ken, cài" ngoài nghĩa miêu tả còn nói lên tình cảm gắn bó quấn quýt trong lao động, làm ăn của đồng bào quê hương.

"Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng"

- Rừng núi quê hương đẹp, thơ mộng, trữ tình đã che chở nuôi dưỡng con người cả về tâm hồn và lối sống.

-> Tác giả muốn qua những câu thơ này để gợi nhớ cho con phải biết yêu thương xóm làng, yêu thương những con người gắn bó với mình, những người tuy không cùng chung dòng máu nhưng lại thân thiết hơn cả ruột thịt.

=> Đoạn thơ khẳng định con lớn lên trong sự nuôi dưỡng của cha mẹ và sự đùm bọc của quê hương bản làng.

* Đặc sắc nghệ thuật

- Từ ngữ giàu hình ảnh, sức gợi cảm.

- Cách nói phù hợp với người miền núi.

- Thể thơ tự do phóng khoáng, cụ thể, giàu sức khái quát, vừa mộc mạc nhưng giàu chất thơ.

- Các phép tu từ so sánh, điệp ngữ.

c) Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung khổ 1 bài Nói với con

- Nêu cảm nhận của em.

• Hướng dẫn soạn bài Nói với con

4. Sơ đồ tư duy phân tích khổ 1 bài Nói với con

Một số bài văn hay phân tích khổ thơ đầu bài Nói với con

Phân tích khổ 1 bài Nói với con mẫu số 1:

Ngoài trời, mưa phùn bay, chợt nghe vang vọng đâu đây giai điệu bài thơ Nói với con của nhà thơ Y Phương. Những lời thơ giản dị nhưng có sức ám ảnh lạ thường trong tâm trí độc giả. Những điều người cha nói với con trong bài thơ phải chăng cũng chính là lời căn dặn yêu thương mà biết bao nhiêu người cha muốn con mình thấu hiểu ? Mỗi lần đọc bài thơ là một lần ta cúi đầu thành kính trở về với cội nguồn, với những gì thân thương nhất. Mượn lời người cha tâm tình với con, nhà thơ nhắc nhở về cội nguồn của mỗi con người, qua đó bộc lộ niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ và phẩm chất tốt đẹp của dân tộc mình, quê hương mình.

Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Tình yêu thương của cha mẹ, sự đùm bọc của quê hương đối với con người là vô hạn. Các con lớn lên từng ngày trong tình cảm thiêng liêng ấy. Ở bốn câu thơ đầu, bằng những hình ảnh giản dị, Y Phương đã phản ánh sinh động không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt:

“Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười.”

Ta cứ tưởng như đang được ngắm một bức tranh của một em bé đang chập chững tập đi, bi bô tập nói. Điệp ngữ “bước tới” và động từ “chạm” được dùng rất khéo, làm nổi bật cài hồn của bức tranh. Cách thể hiện cách nghĩ của nhà thơ thật độc đáo. Khi đứa con chập chững đi từng bước, từng tiếng nói cười của con đều được cha mẹ nâng niu, chăm chút, vui mừng đón nhận. Đó là một gia đình hạnh phút: đôi vợ chồng trẻ với đứa con thơ đầu lòng, căn nhà luôn rộn rã tiếng nói, tiếng cười. Tuy nhiên, đằng sau lời nói cụ thể đó, tác giả muốn khái quát một điều lớn hơn: con sinh ra trong hạnh phúc và lớn lên bằng tình yêu thương, trong sự nâng đón, vỗ về, mong chờ của cha mẹ. Những hình ảnh ấm êm với cha và mẹ, những âm thanh sống động, vui tươi với tiếng nói tiếng cười là những biểu hiện của một không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt, hạnh phúc tràn đầy. Hình ảnh ấm lòng này muôn thuở vẫn là khát vọng hạnh phúc của con người. Đó sẽ là hành trang quý báu đối với cuộc đời, tâm hồn con.

Đứa con trường thành trong cuôc sống lao động cần củ của cha mẹ, trong khung cảnh thiên nhiện đẹp đẽ, thơ mộng của quê hương. Nhìn con lớn lên từng ngày, cha mẹ càng yêu quý thêm mảnh đất của tổ tiên, ông bà đã để lại. Câu thơ bật thốt lên từ trái tim chứa chan tình cảm sâu nặng :

“Người đồng mình yêu lắm con ơi!”

Nhà thơ tự hào về những người cùng sống trên mảnh đất quê hương đã nuôi dưỡng cho con mình nên vóc nên hình. Cuộc sống lao động cần cù và tươi vui của đồng bào dân tộc được nhà thơ miêu tả như những hình ảnh trong thần thoại :

“Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát.”

Các động từ “cài”, “ken” vừa diễn tả động tác lao động cụ thể, vừa nói lên sự hoà hợp, gắn bó giữa hiện thực và lãng mạn trong đời sống vật chất, tinh thần của người vùng cao. Đan lờ đánh cá, dưới bàn tay người Tày, những nan nứa, nan trúc, nan tre đều trở thành “nan hoa”. Vách nhà không chỉ ken bằng gỗ mà được ken bằng “câu hát”. Những động từ “đan, ken, cài” rất gợi cảm bên cạnh giúp cho người đọc hình dung được những công việc cụ thể của con người trên quê hương còn gợi ra tính chất gắn bó, hòa quyện, quấn quýt của con người và của quê hương, xứ sở.  Cuộc sống lao động ấy, sinh hoạt gia đình đầy niềm vui ấy được đặt trong cả một quê hương giàu đẹp, nghĩa tình. Rừng núi quê hương đã che chở, nuôi dưỡng nhiều thế hệ trẻ về tâm hồn lẫn lối sống:

“Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng”.

Rừng đâu chỉ cho chúng ta nhiều gỗ, lâm sản quý giá mà còn “cho hoa”. Con đường đâu chỉ để đi ngược về xuôi, lên non xuống biển mà còn “cho những tấm lòng” nhân hậu, bao dung, đó là con đường tình nghĩa. Với Y Phương, con đường ấy là hình bóng thân thuộc của quê hương: con đường vào bản, con đường vào thung, ra rừng, ra sông, ra suối, là con đường đi học, con đường làm ăn hay cũng chính là con đường đi tới mọi chân trời, mọi miền đất nước. Điệp từ “cho” mang nặng nghĩa tình. Thiên nhiên đã che chở, nuôi dưỡng, bồi đắp tâm hồn cũng như lối sống của con người.

Sung sướng ôm con thơ vào lòng, nhìn con khôn lớn, suy ngẫm về tình nghĩa làng bản quê nhà, nhà thơ đã nghĩ về cuội nguồn hạnh phúc.

“Cha me mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”

Người cha còn nhắc đến những kỷ niệm ngày cưới của mình với con để mong con luôn nhớ con lớn lên trong tình yêu trong sáng và hạnh phúc của cha mẹ. Ngày cưới cha mẹ - cái “ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” - ngày cha và mẹ được tác hợp bởi “duyên trời” - cũng ngày đó sự sống của con đã bắt đầu phôi thai. Người cha muốn con mình biết về ý nghĩa của ngày ấy - kỉ niệm thiêng liêng không bao giờ phai mờ đối với mẹ cha và giờ đây lại in dấu trong lòng con. Đó là điểm xuất phát mọi tình yêu thương trong con. Nói với con những điều đó, người cha muốn dạy dỗ con tình cảm cội nguồn bằng chính tình yêu và lòng tự hào về quê hương, về gia đình… Chính quê hương đã tạo cho cha mẹ cuộc sống hạnh phúc, mạnh mẽ, bền lâu.

Từ hiểu biết về cội nguồn quê hương, cha muốn nhắn nhủ con sống sao cho xứng đáng với những người đi trước, sống cho đẹp với nơi chôn rau, cắt rốn. Tạo hoá sinh ra và trao cho ta một thể xác, một linh hồn. Đừng bao giờ hèn hạ đánh mất mình. Người cha muốn con sống cao thượng vì đó là nguồn sức mạnh để con trưởng thành. Quê hương là tấm gương lớn để con soi vào mỗi khi lạc bước. Con sẽ thấy mình đẹp hơn trong tấm gương cội nguồn thiêng liêng ấy.

Đọc những vần thơ của Y Phương, ta như đang gặp chính làng quê mình, tâm hồn mình như đang được soi chiếu. Con sinh ra từ mẹ cha, con lớn lên bằng tình thương yêu và con sẽ trưởng thành từ nhận thức về cội nguồn, về sức sống mãnh liệt của làng quê mình. Mỗi làng quê là một phần trong đất nước và mỗi làng quê cũng là một phần trong trái tim con người - trái tim cha và con.

>>> Tham khảo thêm bài văn hay: Cảm nhận khổ 2 của bài thơ Nói với con (Y Phương)

Phân tích khổ 1 bài Nói với con mẫu số 2:

Trong thành tựu của văn học hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng Tháng Tám có những đóng góp không nhỏ của thơ ca các dân tộc anh em trong đó có Y Phương - nhà thơ dân tộc Tày. Thơ Y Phương có những đặc điểm rất dễ nhận ra. Đó là cách nói, nghĩ bằng hình ảnh mộc mạc, khái quát và giàu chất thơ về gia đình, quê hương đất nước. Từ những đề tài rất quen thuộc về tình phụ tử, tác giả Y Phương đã cho ra đời bài thơ "Nói với con". Suốt chiều dọc của bài thơ, tác giả nhắn nhủ với đứa con về tình yêu quê hương, đất nước và phát huy truyền thống quý báu của dân tộc.

Mở đầu bài thơ là mười một câu thơ đầy tình yêu thương, ấm áp của gia đình:

"Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời"

Đứa con sinh ra và suốt một thời thơ ấu của nó được sống trong vòng tay đùm bọc của bố và mẹ. Bước đi chập chững đầu tiên của một con người thật trang trọng, bởi lần đầu đứa trẻ đi bằng chính đôi chân của mình, còn cảm động vì nó có thể yên tâm, tin cậy trong vòng tay của bố và mẹ. Đứa trẻ ấy sinh ra trong hạnh phúc và lớn lên bằng sự đùm bọc dắt dìu.

"Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ"

Câu thơ tưởng như chỉ là kể, tả mà xiết bao trìu mến, thân thương. Tấm lòng của mẹ, của cha là để con hướng tới. Sự lớn lên của đứa trẻ rất đỗi hồn nhiên. Tiếng nói, tiếng cười là cái phía đông rạng rỡ. Hình ảnh cụ thể mà giàu chất thơ là ở cách đo đếm chiều dài:

"Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười"

Hai thao tác tư duy không cùng một hệ thống thật ngộ nghĩnh, đáng yêu. Câu thơ có cái ríu rít, ngọt ngào, một thứ âm vang mà những người làm bố, làm mẹ ai không bồi hồi, xao xuyến. Tuy vậy, dù tấm lòng cha mẹ có bao dung rộng lớn đến đâu, đứa con rất cần nhưng vẫn chưa là đủ. Phải có cả quê hương nuôi lớn con từng ngày:

"Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời."

Những hoạt động thật bình dị, thường nhật của dân tộc Tày "đan lờ, ken" mà sao lại thiêng liêng vô cùng. "Người đồng mình yêu lắm con ơi" - từ "người đồng mình" nghe sao thật gần gũi, thương yêu. Những người dân làng mình yêu lắm con ơi, ta dù có nghèo khó nhưng chỉ cần tình cảm vẫn có thể gắn kết yêu thương. Người dân làng mình vẫn sống hoà quyện cùng với thiên nhiên, núi rừng bạt ngàn Tây Bắc, vì vậy nên "rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng". Rừng nuôi sống con người ta, từng con đường cho ta tấm lòng bao dung, rộng mở.

Bài thơ “Nói với con” của Y Phương giúp chúng ta cảm nhận vẻ đẹp của một áng thơ về tình cha con cao quý, xúc động, góp thêm một tiếng nói yêu thương của cha mẹ đối với con cái cũng như những kì vọng lớn lao, mong muốn thế hệ sau sẽ kế tục, phát triển những truyền thống quý báu của quê hương. Bằng cách diễn đạt mộc mạc, thô sơ, bằng những hình ảnh cụ thể mà giàu sức khái quát khổ thơ đầu đã thể hiện một cách độc đáo mà cũng thật thấm thía về tình cảm thiết tha sâu sắc nhất của con người : tình cảm gia đình và tình yêu quê hương xứ sở. Trong lòng ta như ngân lên câu hát: “Ba sẽ là cánh chim. Cho con bay thật xa… Ba sẽ là lá chắn. Che chở suốt đời con…”.

• Bài văn mẫu cảm nhận khổ thơ đầu bài Nói với con

Các bạn vừa tham khảo những gợi ý chi tiết cho bài văn phân tích khổ thơ 1 bài Nói với con của Y Phương. Kết hợp với việc tham khảo một số bài văn mẫu mà chúng tôi đã tổng hợp ở trên, hi vọng các em sẽ có thể tự hoàn thiện bài văn của mình một cách đầy đủ và hay nhất. Chúc các em làm bài tốt !