Phân Tích Nhân Tố Khám Phá EFA Trên SPSS - Xử Lý Định Lượng

Phân tích nhân tố khám phá (Exploratory Factor Analysis – EFA) là một kỹ thuật thống kê mạnh mẽ, được sử dụng nhằm mục tiêu rút gọn và đơn giản hóa một tập hợp lớn các biến quan sát thành một số lượng nhỏ hơn các nhân tố (factors) mang tính đại diện và có ý nghĩa hơn về mặt lý thuyết. Cụ thể, EFA cho phép chuyển đổi một tập hợp gồm k biến quan sát thành F nhân tố tiềm ẩn (với F < k), trong đó mỗi nhân tố thể hiện một khía cạnh chung mà các biến có liên quan cùng phản ánh. Điều này đặc biệt hữu ích trong các nghiên cứu định lượng có nhiều biến đo lường, giúp nhà nghiên cứu dễ dàng phát hiện ra các mô hình tiềm ẩn trong dữ liệu.

Trong thực tế, khi tiến hành một nghiên cứu, chúng ta thường xây dựng bảng hỏi hoặc thu thập dữ liệu dựa trên nhiều đặc điểm, hành vi hoặc thái độ của đối tượng nghiên cứu. Các biến này không phải lúc nào cũng độc lập với nhau, mà thường có mối tương quan nhất định. Thay vì phân tích riêng lẻ từng biến (ví dụ như 20 đặc điểm nhỏ), EFA giúp nhóm các biến có mối liên hệ chặt chẽ thành các cụm, hay nhân tố. Ví dụ, 20 đặc điểm nhỏ có thể được nhóm lại thành 4 nhân tố chính, mỗi nhân tố bao gồm khoảng 5 đặc điểm có tính chất tương đồng. Cách tiếp cận này không những giúp tinh gọn dữ liệu, mà còn tối ưu hóa quá trình phân tích, tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời nâng cao chất lượng và độ chính xác của mô hình nghiên cứu.

Phân tích EFA được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như khoa học xã hội, kinh tế, giáo dục, tâm lý học, marketing và quản trị. Những mục tiêu chính của EFA trong nghiên cứu bao gồm:

• Xác định cấu trúc tiềm ẩn của dữ liệu: Phát hiện ra các nhóm biến quan sát có liên hệ chặt chẽ với nhau, từ đó làm sáng tỏ các yếu tố nền tảng chưa được xác định rõ ràng trước đó.

• Rút gọn số lượng biến quan sát: Giúp giảm bớt số lượng biến cần phân tích bằng cách gộp các biến tương quan thành một số ít nhân tố đại diện, từ đó đơn giản hóa mô hình và tăng hiệu quả phân tích.

• Kiểm định độ hội tụ và phân biệt: Đánh giá xem các biến quan sát có thực sự đo lường đúng khái niệm lý thuyết mà chúng được thiết kế để phản ánh hay không, đồng thời kiểm tra tính phân biệt giữa các nhóm khái niệm.