Phản ứng Tráng Gương Hướng Dẫn Cách Viết Phương Trình Và Bài Tập

Phản ứng tráng gương hướng dẫn cách viết phương trình và bài tập

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (254.11 KB, 6 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Phản ứng tráng gương là gì? Cách viết phản ứng tráng gương</b>

Phản ứng tráng gương là gì?

Phản ứng tráng gương còn được gọi là phản ứng tráng bạc. Đây là loại phản ứng đặc trưng của anđehit. Chúng ta có thể hiểu, phản ứng tráng gương là phản ứng đặc trưng của nhóm chức anđehit khi tác dụng với AgNO3 hoặc Ag2O trong môi trường NH3 tạo ra Ag. Với phản ứng này, anđehit sẽ được chứng minh là có tính khử.

Phản ứng tráng gương là phản ứng được dùng để nhận biết các chất như este, andehit,… Trong đó, thuốcthử dùng cho phản ứng là dung dịch AgNO3 trong mơi trường NH3. Nó được viết gọn là AgNO3/NH3. Hiệnnay loại phản ứng này được sử dụng nhiều trong trong cơng nghiệp sản xuất ruột phích, gương,..

Phương trình phản ứng tráng gương tổng quát

- Phương trình phản ứng tổng qt:

→ Phản ứng chứng minh anđehit có tính khử và được dùng để nhận biết anđehit. - Riêng HCHO có phản ứng:

Phản ứng của HCHO tạo ra các muối vô cơ chứ không phải muối của axit hữu cơ như các anđehit khác.

Phương pháp giải bài tập phản ứng tráng gương

Phản ứng:

- Dựa vào tỷ lệ số mol andehit và Ag

</div><span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

=> Andehit A là andehit đơn chức.

+ Nếu => Andehit A là HCHO hoặc andehit hai chức

+ Hỗn hợp 2 andehit đơn chức cho phản ứng tráng gương=> có một chất là HCHO.

+ Hỗn hợp 2 andehit mạch thẳng (khác HCHO) cho phản ứng tráng gương với: => có một andehit đơn chức và một andehit đa chức.

Dựa va

_̀

pha

_̉

n ư

_́

ng tra

_́

ng gương:

+ 1mol anđehit đơn chức (R-CHO) cho 2mol Ag

+ Trường hợp đặc biệt: H-CH = O phản ứng Ag

₂

O tạo 4mol Ag và %O = 53,33%

Chú ý khi giải bài tập về phản ứng tráng gương của anđehit:

- Phản ứng tổng quát ở trên áp dụng với anđehit khơng có nối ba nằm đầu mạch. Nếu có nối ba nằm ở đầu mạch thì H của C nối ba cũng bị thay thế bằng Ag.

- Các đặc điểm của phản ứng tráng bạc của anđehit:

+ Nếu thì anđehit thuộc loại đơn chức và khơng phải HCHO.

+ Nếu

thì anđehit đó thuộc loại 2 chức hoặc HCHO.

+ Nếu

các anđehit đơn chức thì hỗn hợp đó có HCHO.

+ Số nhóm (nếu trong hỗn hợp khơng có HCHO).

- Tất cả những chất trong cấu tạo có chứa nhóm chức -CHO đều có thể tham gia vào phản ứng tráng bạc. Do đó trong chươn trình hóa học phổ thơng, ngồi anđehit các hợp chất sau cũng có khả năng tham gia phản ứng này gồm:

+ HCOOH và muối hoặc este của nó: HCOONa, HCOONH,4 (HCOO)nR. Các chất HCHO, HCOOH, HCOONH4khi phản ứngchỉ tạo ra các chất vơ cơ.

+ Các tạp chức có chứa nhóm chức CHO: glucozơ, fructozơ, mantozơ…

Cách viết phương trình phản ứng tráng gương

Thuốc thử dùng cho phản ứng tráng gương là AgNO3/NH3 hay cịn gọi Tollens. Vì vậy, khi viết phương trình phản ứng, các bạn phải viết dạng đầy đủ của nó. Đối với chương trình nâng cao là [Ag(NH3)2]OH. Cịn đối với chương trình chuẩn là AgNO3 + NH3 + H2O.

Như vậy, ta được phương trình: AgNO3 + 3NH3 + H2O → [Ag(NH3)2]OH + NH4NO.

Mỗi loại hợp chất khác nhau khi tham gia phản ứng tráng gương sẽ cho ra sản phẩm khác nhau. Và do đó, cách viết phương trình phản ứng cũng khác nhau. Dưới đây, chúng tơi giới thiệu cách viết phương trình phản ứng tráng bạc của anđehit, axit fomic.

<b>Anđehit</b>

</div><span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

RCHO + 2[Ag(NH3)2]OH → RCOONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2ORCHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O → RCOONH4 + 2Ag + 2NH4NO3RCHO + Ag2O → RCOOH + 2Ag

</div><span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

HCHO + 4[Ag(NH3)2]OH → (NH4)2CO3 + 4Ag + 2H2O + 6NH3HCHO + AgNO3 + NH3 + H2O → (NH4)2CO3 + NH4NO3 + AgHCHO + 2Ag2O → 4Ag + CO2 + H2O

Axit fomic

Axit fomic là dạng axit cacboxylic đơn giản. công thức của nó là CH2O2 hoặc HCOOH. Phương trình phản ứng tráng gương của axit fomic là:

HCOOH + 2[Ag(NH3)2]OH → (NH4)2CO3 + 2Ag + 2NH3 + H2OHCOOH + AgNO3 + NH3 + H2O → (NH4)2CO3 + Ag + NH4NO3Ag2O + HCOOH → 2Ag + H2O + CO2

Thơng qua các phương trình trên, chúng ta nhận thấy, dù là phản ứng tráng gương với hợp chất nào thì sau phản ứng, Ag là sản phẩm bắt buộc phải có. Các bạn nên lưu ý điểm này trong quá trình giải bài tập.

Điều kiện để xảy ra phản ứng tráng gương

Phản ứng tráng gương chỉ xảy ra khi và chỉ khi trong hợp chất có nhóm chức -CHO hay cịn gọi là nhóm anđehit trong phân tử.Có thể kể đến một số hợp chất hữu cơ sau:

+ Anđehit

+ Este hoặc muối của Acid Formic+ Acid Formic (HCOOH)

+ 1 vài Glucid như Glucose, Fructose (trong kiềm chuyển thành Glucose), Mantose.

Ví dụ: Dãy đồng đẳng andehit RCHO, glucozơ (C6H12O6 có 5 nhóm OH và 1 nhóm CHO) và mantozơ(C12H22O11 gồm 2 gốc glucozơ), hay fructozơ khi bị thủy phân trong mơi trường kiềm cũng có khả năng tránggương. Bạn nên lưu ý vấn đề này để thực hiện các phương trình hóa học sao cho đúng nhất.

Bên cạnh đó, các chất có khả năng tác dụng hiệu quả với AgNO3/NH3 ngồi andehit thì vẫn cịn có các chấtnhư ank-1-in. Và cần phải nhớ rằng, đây không phải là phản ứng tráng gương mà tạo kết tủa vàng.

Bài tập thực hành phản ứng tráng gương

<b>Bài 1: </b>Cho 11,6 gam andehit đơn no A có số cacbon lớn hơn 1 phản ứng hoàn toàn với dd AgNO

₃

/NH

₃

dư,toàn bộ lượng Ag sinh ra cho vào dd HNO

3

đặc nóng sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn ta thấy khối lượngdung dịch tăng lên 24,8gam. Tìm CTCT của A.

<b>Lời giải</b>

Gọi cơng thức của andehit no đơn chức là: RCHOPhương trình phản ứng:

Gọi số mol của A là x => n

Ag

= 2x

Vậy công thức phân tử của andehit là:

<b>Bài 2: </b>Cho 10,2g hỗn hợp X gồm anđehit axetic và anđehit propioic tác dụng với dung dịch AgNO

3

trong ammoniac dư, thấycó 43,2g bạc kết tủa.

a)Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.

</div><span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>Lời giải:</b>

a)

b)Gọi x, y lần lượt là số mol anđehit axetic, anđehit propioic.Ta có hệ phương trình:

Giải hệ (*) (**) ta được: x = y = 0,1% khối lượng

% khối lượng

Bài tập trắc nghiệm phản ứng tráng gương

<b>Câu 1: </b>Cho 0,1 mol anđehit X tác dụng với dung dịch dư thu được 0,4 mol Ag. Mặt khác cho 0,1 mol X tác dụng

hồn tồn với H

₂

thì cần 22,4 lít H

₂

(đktc). Công thức cấu tạo phù hợp với X là:A. B. C. D. cả A và C đều đúng

<b>Câu 2: Cho 5,8 gam anđehit A tác dụng hết với một lượng dư </b> thu được 43,2 gam Ag. Tìm CTPT của A

A. . B. C. D.

<b>Câu 3: </b>Cho 0,15 mol một anđehit Y tác dụng hoàn toàn với lượng dư dung dịch

thu được 18,6 gam muối amoni của axít hữu cơ. Cơng thức cấu tạocủa anđehit trên là:

A. B. C. D.

<b>Câu 4: </b>Khi cho 0,l mol X tác dụng với dung dịch AgNO

3

dư/NH

3

ta thu được Agkim loai. Hoà tan hoàn toàn lượng Ag thu được vào dung dịch HNO

3

đặc nóng dư thu được 8,96 lít NO

2

(đktc). X là:

A. X là anđêhit hai chức B. X là anđêhitformic

C. X là hợp chất chứa chức – CHO D. Cả A, B đều đúng.

<b>Câu 5: </b>Cho 6,6 gam một anđehit X đơn chức, mạch hở phản ứng với lượng dư , đun nóng. Lượng Ag sinh ra chophản ứng hết với axit HNO₃ lỗng, thốt ra 2,24 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc). Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. B. .C. . D.

<b>Đáp án:</b>

1.C 2.C 3.B 4.D 5.A

<b>Hướng dẫn làm bài:</b><b>Câu 1:</b>

và=> CTCT đúng là:

</div><span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

là:

<b>Câu 3:</b>

<b>Câu 4:</b>

<b>Câu 5:</b>

Vậy CTCT thu gọn của X là:

</div><!--links-->