Phat Trien Cong Dong - SlideShare

Phat trien cong dongDownload as PPT, PDF6 likes4,277 viewsforemanforemanFollow

Phương pháp phát triển cộng đồngRead less

Read more1 of 104Download nowPHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG MỤC TIÊU:  Sinh viên hiểu được phương pháp tổ chức và phát triển cộng đồng, liên hệ được thực tế những chương trình/dự án phát triển và xóa đói giảm nghèo tại các địa phương THỜI LƯỢNG:  60 tiết NỘI DUNG:   Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDGs) Giới thiệu PTCĐ Tiến trình tổ chức CĐ Tác viên cộng đồng Sự tham gia Phương pháp khảo sát nhanh có sự tham gia (PRA) Dự án PTCĐ ABCD Khó khăn-thuận lợi trong PTCĐ PHƯƠNG PHÁP:  thuyết giảng, thảo luận nhóm, bài tập TÀI LIỆU:   Nguyễn Thị Oanh,  Phát triển Cộng đồng , XB ĐH Mở BC TP HCM, 2000 Lê Thị Mỹ Hiền,  Phát triển Cộng đồng , Tài liệu hướng dẫn học tập, XB ĐH Mở BC TP HCM, 2006 Website: ou.edu.vn/vietnam/files/kxhh/ngoclam/ Một số tài liệu phát tay ĐÁNH GIÁ:   30% hiện diện, tham gia trong lớp và bài tập giữa kỳ 70% thi viết MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN  THIÊN NIÊN KỶ (MDGs) Năm 2000, 189 nguyên thủ quốc gia họp  Hội nghị Thượng đỉnh tại New York và ký Tuyên bố Thiên niên kỷ (Millennium Declaration ) 8 mục tiêu của  MT PT TNK (MDGs) 1. Xóa bỏ tình trạng nghèo cùng cực và thiếu đói  2. Đạt phổ cập giáo dục tiểu học 3. Tăng cường bình đẳng giới và nâng cao vị thế, năng lực cho phụ nữ  4. Giảm tỉ lệ tử vong ở trẻ em 8 mục tiêu của MTPTTNK (MDGs) 6. Phòng chống HIV/AIDS, sốt rét và các bệnh khác 7. Đảm bảo bền vững về môi trường 8. Xây dựng quan hệ đối tác toàn cầu vì mục đích phát triển 5. Tăng cường sức khỏe bà mẹ Ý NGHĨA  THỰC HIỆN MDGs CỦA VN XĐGN là mục tiêu xuyên suốt của VN từ lúc thành lập nước MDG của thế giới phù hợp mục tiêu và đường lối phát triển KT-XH của VN nhất là trong lĩnh vực XĐGN, đúng với xu thế thời đại, phù hợp nguyện vọng của nhân loại Thực hiện tốt các mục tiêu chứng tỏ VN tham gia tích cực vào quá trình hội nhập  VN-KẾT QUẢ THỰC HIỆN MDGs   1. Mục tiêu XĐGN   (MDG: Giảm ½ tỉ lệ dân có mức thu nhập <1USD/ngày; ½ tỉ  lệ người dân thiếu đói )   lồng ghép trong chiến lược phát triển KT-XH 2001-2010 Tỉ lệ hộ nghèo giảm từ 58,1% (năm 1993) xuống còn 24,1% (2004) tương đương 20 triệu người (sớm hơn 10 năm so với LHQ đề ra)  (theo chuẩn quốc tế 2USD/người thì VN còn khoảng ¼ dân số) 2. Mục tiêu phổ cập giáo dục (MDG: đạt phổ cập giáo dục tiểu học vào năm 2015) Năm 2000, VN tuyên bố đạt chuẩn quốc gia về xoá mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học Tỉ lệ nhập học đúng tuổi tăng từ 90% (1990s) lên 94,4% năm 2003-2004 Tỉ lệ học sinh THCS đi học đúng tuổi đạt 76,9% năm 2003-2004 Tỉ lệ lưu ban, bỏ học giảm ở các cấp học phổ thông Việc dạy chữ dân tộc đã được đẩy mạnh với 8 thứ tiếng ở 25 tỉnh thành   3. Mục tiêu bình đẳng giới và nâng cao vị thế cho phụ nữ PN chiếm khoảng 51% tổng dân số cả nước  ,  48,2% lực lượng lao động xã hội;  Giá trị chỉ số phát triển giới (GDI) của Việt Nam tăng từ 0,668 năm 1998 lên 0,689 năm 2004.  Năm 2002, tỉ lệ nữ biết chữ so với nam giới trong độ tuổi 15-24 là 0,99. VN tiếp tục dẫn đầu các nước trong khu vực Châu Á về tỉ lệ nữ tham gia Quốc hội (NK 2002-2007: 27,3% ) (MDG: Xóa chênh lệch nam/nữ bậc tiểu học và trung học vào 2005 và ở các cấp học chậm nhất vào 2015)  4. Mục tiêu bảo vệ sức khỏe  của trẻ em (MDG: giảm 1/3 tỉ lệ tử vong ở trẻ em vào năm 2015)   Tỉ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi 1990 là 59%, năm 2004 là 32,4%  Tỉ lệ tử vong trẻ dưới 1 tuổi 1990 là 44,4 %; 2004 là 18% Tỉ lệ trẻ được tiêm chủng đủ 6 loại vaccin năm 2003 là 96,7% 5. Mục tiêu bảo vệ và tăng cường sức khỏe bà mẹ (MDG: giảm ¾ tỉ lệ tử vong ở bà mẹ và phổ cập các biện pháp tránh thai an toàn và tin cậy vào năm 2015 ) Tỉ lệ tử vong bà mẹ khi sinh giảm từ 1,2 ‰ trong giai đoạn 1989 –1994 xuống 0,85 ‰ vào năm 2004 (dự kiến 0,7‰ vào 2010)  Tỉ lệ PN khi sinh được cán bộ y tế chăm sóc duy trì ~ 95%. Khu vực thành thị và đồng bằng ~ 98% 6. Mục tiêu phòng chống HIV/AIDS và các bệnh nguy hiểm khác Ban hành Chiến lược QG phòng chống H/A đến năm 2010 và tầm nhìn năm 2020  Thành lập UBQG, Ban chỉ đạo cấp tỉnh/ thành phố phòng chống HIV/AIDS; Cục Y tế dự phòng và phòng chống HIV/AIDS  Hiện có 41 phòng xét nghiệm tại 34 tỉnh/thành phố  Hầu hết các bệnh viện tỉnh/thành phố có khoa, phòng làm việc tiếp nhận, điều trị bệnh nhân AIDS (Chặn đứng, đẩy lùi tình trạng lan rộng HIV/AIDS; tình trạng mắc bệnh sốt rét và các bệnh chủ yếu khác vào năm 2015) Chương trình phòng chống lao được xem là chương trình trọng điểm từ năm 1995.  Trong giai đoạn 1997-2002 có khoảng 261 nghìn bệnh nhân lao phổi được điều trị với tỉ lệ khỏi bệnh là 92% số người được phát hiện 7. Đảm bảo bền vững môi trường ( Phát triển bền vững-giảm suy thoái tài nguyên môi trường; Giảm 1/2 tỉ lệ người không được  tiếp cận nước sạch vào năm 2015; Cải thiện cuộc sống ít nhất 100 triệu người ở các khu ổ chuột vào năm 2020) Tỉ lệ người dân VN được sử dụng nước sạch tăng từ 26,2% năm 1993 lên 70% năm 2004.  Riêng ở nông thôn tăng mạnh, từ 18% năm 1993 lên 58% năm 2004 (chỉ trong vòng 10 năm tăng gấp đôi-vượt chỉ tiêu đề ra của MDG) 7. Đảm bảo bền vững môi trường (tt) Diện tích có rừng che phủ tăng từ 27,2% năm 1990 lên 37% năm 2004 , (hàng năm vẫn có hàng chục nghìn hecta rừng bị chặt phá bừa bãi) Khu bảo tồn tăng nhanh về số lượng và diện tích. Trong số 126 khu bảo tồn có 28 vườn quốc gia, nhiều nơi đã được công nhận là di sản tự nhiên của thế giới, là khu dự trữ sinh quyển quốc tế và là di sản tự nhiên của ASEAN  8. Mục tiêu thiết lập mối quan hệ đối tác toàn cầu vì phát triển Thực hiện chính sách mở cửa và chủ động hội nhập với khu vực và thế giới  Đã ký hơn 80 hiệp định thương mại và đầu tư song phương và có quan hệ hợp tác KT với trên 170 quốc gia và vùng lãnh thổ  Nỗ lực đàm phán, cam kết tuân thủ các nguyên tắc cơ bản gia nhập WTO     Xem tài liệu - Chỉ số phát triển con người  - Tình hình phát triển con người  ở Việt Nam PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG Khaùi nieäm COÄNG ÑOÀNG Cộng đồng địa lý Cộng đồng chức năng Cùng điạ bàn; cùng lợi ích/quan tâm Chung đặc điểm VH-XH; cùng chính sách;  Có mối quan hệ ràng buộc - Cùng/không cùng điạ phương hoặc địa bàn cư trú Có cùng lợi ích (nghề nghiệp, sở thích, hợp tác,…) Kh ái niệm   PHÁT TRIỂN - Sự thay đổi theo chiều hướng tốt hơn, chất lượng hơn -  Phát triển mang tính thời gian, so sánh Định nghĩa Phát triển Cộng đồng Khái niệm PTCĐ được Chính phủ Anh sử dụng đầu tiên, 1940: “ PTCĐ là một chiến lược phát triển nhằm vận động sức dân trong các cộng đồng nông thôn cũng như đô thị để phối hợp cùng những nỗ lực của nhà nước để cải thiện cơ sở hạ tầng và tăng khả năng tự lực của cộng đồng” Murray G. Ross, 1955: “ PTCĐ là một diễn tiến qua đó CĐ nhận rõ nhu cầu hoặc mục tiêu phát triển của CĐ, biết sắp xếp các nhu cầu ưu tiên và mục tiêu này, phát huy sự tự tin và ý muốn thực hiện chúng,  biết tìm đến tài nguyên bên trong và ngoài CĐ để đáp ứng chúng, thông qua đó sẽ phát huy những thái độ và kỹ năng hợp tác trong CĐ” Định nghĩa Phát triển Cộng đồng Định nghĩa chính thức của LHQ, 1956: “ PTCĐ là những tiến trình qua đó nỗ lực của dân chúng kết hợp với nỗ lực của chính quyền để cải thiện các điều kiện KT, XH, VH của các CĐ và giúp các CĐ này hội nhập và đóng góp vào đời sống quốc gia” Theo Th.S Nguyễn Thị Oanh, 1995: “ PTCĐ là một tiến trình làm chuyển biến CĐ nghèo, thiếu tự tin thành CĐ tự lực thông qua việc giáo dục gây nhận thức về tình hình, vấn đề hiện tại của họ, phát huy các khả năng và tài nguyên sẵn có, tổ chức các hoạt động tự giúp, bồi dưỡng và củng cố tổ chức và tiến tới tự lực phát triển” Nhận diện CĐ kém phát triển –  CĐ phát triển : -  Nhu cầu cơ bản không/chưa được đáp ứng - Kinh tế nghèo nàn, lạc hậu - Cơ sở hạ tầng, dịch vụ xã hội thiếu thốn, yếu kém - Về tinh thần: tỉ lệ mù chữ, tiếp cận thông tin, giải trí, v.v..Tâm lý thiếu tự tin, ỷ lại Thiếu hoặc khó có cơ hội tiếp cận tài nguyên, kỹ thuật mới, tín dụng, đào tạo/huấn luyện - Quyền ra quyết định GIÁ TRỊ CỦA PTCĐ An sinh cho tất cả mọi người   QUYỀN được sống, phát triển, tôn trọng, bảo vệ, và có việc làm  Công bằng xã hội   Quyền có CƠ HỘI NHƯ NHAU để đáp ứng các nhu cầu cơ bản và bảo vệ nhân phẩm của mình..  Trách nhiệm xã hội   Không chỉ quan tâm đến chính mình mà còn muốn thể hiện TRÁCH NHIỆM ĐỐI VỚI NGƯỜI KHÁC, góp phần giải quyết những vấn đề chung  MỤC ĐÍCH PTCĐ -  Cải thiện đồng đều điều kiện vật chất lẫn tinh thần - Củng cố các thiết chế để tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển biến xã hội - Bảo đảm sự tham gia của người dân vào tiến trình phát triển -  Đẩy mạnh công bằng xã hội – tạo cơ hội tham gia cho nhóm thiệt thòi nhất TIẾN TRÌNH PTCĐ Töï tìm hieåu & ph. tích H uấn luyện Phát huy tiềm năng Hình thaønh caùc nhoùm lieân keát Tăng cường động lực tự nguyện Hành động chung có lượng giá từ thấp đến cao CĐ còn yếu kém CĐ thức tỉnh CĐ tăng năng lực CĐ tự lực Nguyên tắc trong PTCĐ Bắt đầu từ nhu cầu, khả năng của người dân và tài nguyên sẵn có  2. Tin tưởng người dân, người nghèo và tin vào khả năng thay đổi của họ  3. Đáp ứng nhu cầu bức xúc và mối quan tâm hiện tại  4. Xúc tác người dân tham gia vào việc thảo luận, lấy quyết định, hành động để người dân đồng hóa họ với dự án của CĐ  Nguyên tắc trong PTCĐ (tt) 5.  Khởi đầu từ những hoạt động nhỏ để có thành công nhỏ  6. Thành lập các nhóm có cùng quan tâm để thực hiện một dự án nhóm, không chỉ để giải quyết một vấn đề cụ thể, mà còn nhằm củng cố những tổ chức dân sự/ tự nguyện của  dân Nguyên tắc trong PTCĐ (tt) 7. Cung cấp CƠ HỘI cho việc giúp đỡ lẫn nhau và phát sinh những hành động chung.Từ đó, thành viên vừa đạt mục đích cá nhân,vừa đóng góp cho việc cải thiện nhóm. Cả hai mục đích này đều rất quan trọng.  Nguyên tắc trong PTCĐ (tt) 8. Quy trình “Hành động – Rút kinh nghiệm- Hành động”  sẽ được áp dụng để giúp CĐ có khả năng thực hiện dự án lớn hơn  hoặc quản lý ở trình độ cao hơn  9. Hỗ trợ các nhóm biết giải quyết các mâu thuẫn trong  nhóm có hiệu quả để giúp nhóm phát triển Nguyên tắc trong PTCĐ (tt) 10. Liên kết CĐ với những tổ chức, hội đoàn khác để nhận thêm / chia sẻ sự hỗ trợ và sự hợp tác   Caùc chöông trình phaùt trieån taïi VN TĂNG THU NHẬP  : Xoá đói giảm nghèo, Quỹ quốc gia giải quyết việc làm, Tín dụng nhỏ, PN giúp nhau làm kinh tế gia đình, v.v.. HẠ TẦNG CƠ SỞ  : Làm cầu đường, Điện nông thôn, Nước sạch , Thuỷ lợi,  Nhà ở, Tôn tạo nền nhà,v.v.. CHUYỂN GIAO KHOA HỌC KỸ THUẬT  : Nuôi trồng thuỷ sản, Chuyển đổi cây trồng, Trồng cây trên đồi dốc,  Vườn ao chuồng DỊCH VỤ XÃ HỘI  : Tiêm chủng mở rộng, Chăm sóc bà mẹ trẻ em, Phổ cập giáo dục, Dân số-kế hoạch hoá gia đình , Trẻ khuyết tật , Người già neo đơn, Phòng ngừa HIV/AIDS và chăm sóc người có H tại cộng đồng, v.v.. PTCĐ:   Nhóm PN tín dụng tiết kiệm, khuyến nông , chăm sóc người già, trẻ mồ côi trong cộng đồng, xoá cầu khỉ và bê tông hoá nông thôn v.v.. TIEÁN TRÌNH  TOÅ CHÖÙC COÄNG ÑOÀNG (9 BÖÔÙC)   ChoïnCÑ Hoäi nhaäp CÑ Böôùc 1 Taäp huaán Böôùc 2 Tìm hieåu vaø phaân tích CÑ Böôùc 3 Laäp  Ban PT - Laäp keá hoaïch HÑ Böôùc 4 Vaän ñoäng toå chöùc nhoùm Böôùc 5 Ruùt kinh nghieäm – löôïng giaù Böôùc 6 Lieân keát caùc nhoùm Böôùc 7 Ruùt lui-chuyeån giao Böôùc 8 Böôùc 9 Böôùc 1. Choïn coäng ñoàng Töø roäng ñeán heïp Laõnh ñaïo ñòa phöông tha thieát muoán thay ñoåi Tröïc tieáp tieáp xuùc laõnh ñaïo ñòa phöông, ngöôøi daân Quan saùt  Tham khaûo baùo caùo, taøi lieäu Xaõ/phöôøng Aáp/thoân/khu phoá Caên cöù chöùc naêng nhaø taøi trôï Nguoàn thoâng tin ñaïi chuùng - Soá lieäu thoáng keâ coâng khai cuûa ñòa phöông Tham khaûo yù kieán ñoàng nghieäp hoaëc cô quan xaõ hoäi Laøm vieäc vôùi laõnh ñaïo tænh/thaønh; quaän/huyeän Khu vöïc (ñoàng baèng, mieàn nuùi, noâng thoân, thaønh thò,.) Tænh/thaønh  Quaän/Huyeän Böôùc 2. Hoäi nhaäp coäng ñoàng Muïc ñích Coù caùi nhìn toaøn caûnh, ghi nhaän nhöõng hieän töôïng trong coäng ñoàng Tìm nhöõng ngöôøi coù uy tín trong coäng ñoàng, chuaån bò cho vieäc thaønh laäp nhoùm noøng coát Böôùc 2. Hoäi nhaäp coäng ñoàng (tt) Hoaït ñoäng thöïc hieän - Ñeán gaëp caùn boä xaõ/phöôøng ñeå thoâng baùo chính thöùc veà  muïc ñích, nhieäm vuï coâng taùc cuûa taùc vieân trong CÑ   & tìm hieåu veà nhöõng ngöôøi coù uy tín - Ñi “la caø”, quan saùt, tieáp caän, laøm quen ngöôøi daân trong CÑ Hoûi, laäp danh saùch nhöõng ngöôøi coù uy tín trong coäng ñoàng “ c uøng aên, cuøng ôû, cuøng laøm”; tham döï nhöõng sinh hoaït, coâng vieäc cuûa CÑ Taùc vieân CÑ caàn luoân giöõ phaåm chaát, ñaïo ñöùc cuûa mình. Keát quaû caàn ñaït laø taïo moái quan heä, tin caäy, hieåu bieát giöõa taùc vieân vaø CÑ Böôùc 3. Taäp huaán nhoùm noøng coát Phaùt hieän nhaân toá tích cöïc: goàm nhöõng ngöôøi thaät söï ñaïi  dieän cho daân, coù yù thöùc tieán boä trong coäng ñoàng Vaøi tieâu chuaån ñeå nhaän dieän nhaân toá tích cöïc: Thuoäc gia ñình coù thu nhaäp thaáp hoaëc vöøa trong CÑ  Coù uy tín vaø coù aûnh höôûng tích cöïc trong CÑ  Suy nghó coù yù thöùc ñoái vôùi moâi tröôøng xung quanh Ñaùp öùng ñöôïc vôùi nhöõng thay ñoåi môùi  Coù kyõ naêng truyeàn thoâng,giao tieáp toát Coù khaû naêng phaùt bieåu, maïnh daïn noùi thay tieáng noùi cho ngöôøi daân  CÑ  Vì lôïi ích cuûa ngöôøi ngheøo trong CÑ Böôùc 3. Taäp huaán (tt) *  Noäi dung:  Phöông phaùp PTCÑ Moät soá kyõ naêng nhö naêng ñoäng nhoùm, truyeàn thoâng, laõnh ñaïo ,.. Cuoái khoaù taäp huaán, caàn chuaån bò laäp moät keá hoaïch giuùp nhoùm noøng coát töï tìm hieåu vaø phaân tích tình hình CÑ   Chöông trình taäp huaán caên baûn * Phöông phaùp taäp huaán * Thôøi gian/ thôøi löôïng * Ñòa ñieåm * Kinh phí Böôùc 4. Tìm hieåu & phaân tích CÑ 1 . Ai tham gia tìm hieåu vaø phaân tích CÑ? Caùn boä ñòa phöông Caùn boä döï aùn  Thaønh vieân nhoùm noøng coát 2. Phöông phaùp khaûo saùt: phoái hôïp baèng nhieàu caùch a/ Khaûo saùt döïa vaøo moät baûng caâu hoûi soaïn saün b/  La caø/ laân la phoûng vaán saâu , thaûo luaän nhoùm c/ Thu thaäp soá lieäu töø caùc baùo caùo , hoà sô, baøi baùo coù saün cuûa caùc cô quan chöùc naêng d/ Khaûo saùt / Ñaùnh giaù nhanh coù söï tham gia (PRA) Böôùc 4. Tìm hieåu & phaân tích CÑ (tt) 3. Thoâng tin caàn tìm hieåu goàm: a/ Toång quan veà CÑ (ñòa lyù, daân soá, HTCS, kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi, y teá..) b/ Caùc toå chöùc vaø caùc chöông trình saün coù trong CÑ c/ Nhaän thöùc, kyø voïng cuûa ngöôøi daân  d/ Caùc nguoàn tieàm naêng vaø löïc caûn e/ Caùc moái quan heä töông taùc trong CÑ * Vieäc ghi cheùp vaø nhaän xeùt raát quan troïng cho vieäc ñaùnh giaù phaân tích tình hình CÑ *  Yeâu caàu caàn ñaït ñöôïc ôû böôùc naøy laø CÑ nhaän ra nhöõng vaán ñeà, nhu caàu, tieàm naêng cuûa  hoï, vaø saép xeáp öu tieân caùc vaán ñeà caàn giaûi quyeát Böôùc 4. Tìm hieåu & phaân tích CÑ (tt) 4. Phaân tích döïa treân nhöõng caâu hoûi sau: Ñoù laø vieäc gì / vaán ñeà gì? Taïi sao coù vieäc ñoù / xaûy ra vaán ñeà ñoù? Ñòa phöông ñaõ laøm gì ñeå giaûi quyeát vaán ñeà ? Ñaõ coù nhöõng can thieäp gì? Nhaän ñònh rieâng cuûa nhoùm nghieân cöùu * Ngöôøi daân neân ñöôïc tham gia ngay töø ñaàu vieäc tìm hieåu vaø phaân tích coäng ñoàng Böôùc 5. Laäp Ban Phaùt trieån & xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng coäng ñoàng  Chính thöùc hình thaønh Ban Phaùt trieån CÑ Coù söï tham gia cuûa ñaïi dieän ngöôøi daân, nhaèm taïo cô hoäi toát giuùp  taêng nhaän thöùc vaø naêng löïc cuûa ngöôøi daân (thaønh phaàn cuûa BPT coù theå bao goàm: ñaïi dieän ngöôøi daân, chính quyeàn/ñoaøn theå ñòa phöông, toå chöùc xaõ hoäi lieân quan) Coù quyeát ñònh / giaáy coâng nhaän cuûa chính quyeàn ñòa phöông  Coù quy cheá vaø ñieàu leä hoaït ñoäng  Nhöõng yeâu caàu ñaët ra: Thoâng baùo chính thöùc cho toaøn theå coäng ñoàng bieát thaønh phaàn Ban PT sau khi ñaõ coù quyeát ñònh cuûa CQÑP Böôùc 5 (tt) Laäp keá hoaïch haønh ñoäng coäng ñoàng - Neân baét ñaàu baèng nhöõng  hoaït ñoäng nhoû , vöøa vôùi ñieàu kieän veà taøi nguyeân vaø nhaân söï cuûa CÑ, nhaèm ñaùp öùng nhu caàu thieát thöïc nhaát -  Loàng gheùp nhöõng hoaït ñoäng khaùc sau khi nhöõng hoaït ñoäng tröôùc ñaõ ñi vaøo neà neáp -  Thaønh laäp caùc nhoùm haønh ñoäng khaùc nhau theo lónh vöïc chuyeân moân (nhoùm ngöôøi giaø neo ñôn, nhoùm moâi tröôøng, nhoùm giaùo vieân tình nguyeän…)  - Community Action Plan (CAP) Ñieàu kieän vaät chaát/ Kinh phí Caùch ñaùnh giaù Caùch thöùc tieán haønh Thôøi gian Ai / Toå chöùc thöïc hieän Hoaït ñoäng:……………………. Ñiaï ñieåm:…………………….. Böôùc 6. Vaän ñoäng, phaùt huy tieàm naêng nhoùm – Cuûng coá toå chöùc Baûn chaát cuûa caùc toå chöùc CÑ:   Nhoùm ngöôøi daân cuøng laøm vieäc vôùi nhau döôùi hình thöùc toå, nhoùm, hoäi, caâu laïc boä… Laø moät taäp hoïp nhöõng naêng khieáu, taøi naêng, kyõ naêng trong CÑ Söùc maïnh nhoùm theå hieän treân 3 maët: Quyeát ñònh treân vaán ñeà chung Chia seû trong vieäc hình thaønh keá hoaïch CÑ Haønh ñoäng/thöïc hieän keá hoaïch ñeå giaûi quyeát vaán ñeà Böôùc 6 (tt) Tieàm naêng nhoùm: Ngoaøi chöùc naêng chuyeân bieät cuûa töøng nhoùm, nhoùm coù tieàm naêng nhaän laõnh nhöõng nhieäm vuï khaùc khi caàn thieát Nhieäm vuï taùc vieân trong hoã trôï cuûng coá caùc nhoùm CÑ: Phaùt huy   saùng kieán, kinh nghieäm ñòa phöông Taêng naêng löïc nhoùm thoâng qua huaán luyeän Boài döôõng tinh thaàn ñoaøn keát, yù chí töï löïc, tính saùng taïo, tinh thaàn daân chuû trong nhoùm Khuyeán khích nhoùm ñeà ra hoaït ñoäng ñeå cuøng laøm vôùi nhau, ñaït muïc ñích chung Chuù troïng tieán trình ra quyeát ñònh cuûa nhoùm Böôùc 7. Löôïng giaù caùc chöông trình haønh ñoäng vaø söï phaùt trieån caùc nhoùm Ruùt kinh nghieäm coâng taùc toå chöùc, laõnh ñaïo nhoùm vaø vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng döï aùn laø vieäc caàn laøm thöôøng xuyeân  Quy trình “Haønh ñoäng – Ñaùnh giaù/Suy ngaãm ruùt kinh nghieäm – Haønh ñoäng môùi” giuùp nhoùm coù kinh nghieäm trong giaûi quyeát tình huoáng, trôû löïc xaûy ra trong hoaëc ngoaøi nhoùm Löôïng giaù laø hoaït ñoäng xem xeùt coù heä thoáng vaø khoa hoïc  nhìn laïi tieán trình hoaït ñoäng, caùch thay ñoåi, caùc muïc tieâu ñaït ñöôïc, caùc aûnh höûông, maët maïnh yeáu cuûa toå chöùc nhoùm LG coù söï tham gia laø cô hoäi ñeå ngöôøi daân cuøng laøm vieäc chung Böôùc 8. Lieân keát caùc nhoùm haønh ñoäng Lieân keát nhoùm laø hoaït ñoäng taïo maïng löôùi (networking), giuùp nhoùm coù theå hoïc taäp kinh nghieäm laãn nhau     taêng   naêng löïc . Vieäc hôïp taùc seõ tieán ñeán nhöõng theå cheá lôùn hôn ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån treân dieän roäng     taêng söùc   maïnh  cho ngöôøi daân, cho CÑ BAN PHÁT TRIỂN Nhóm đời sống Nhóm Y tế Nhóm thanh thiếu  niên Nhóm Văn hoá   Giáo dục Nhóm tín dụng Nhóm chăn nuôi N tiểu thủ CN Nhóm thể thao Nhóm văn nghệ Nhóm truyền thông Böôùc 9. CÑ töï löïc – Chuyeån giao Thôøi ñieåm linh ñoäng Chuaån bò coâng taùc baøn giao thaät ñaày ñuû, roõ raøng, cuï theå. Coù söï hieän dieän cuûa caùc beân lieân quan Vieäc ñöa ra thôøi haïn keát thuùc döï aùn laø bieän phaùp ñôn giaûn, deã hieåu ñeå chöùng toû döï aùn ñaët loøng tin vaøo daân Cuøng vôùi söï phaùt trieån naêng löïc, söùc maïnh, ñoäng löïc töï nguyeän vaø tinh thaàn töï löïc cuûa CÑ, taùc vieân ruùt daàn söï tham gia, hoã trôï, tö vaán cuûa mình  TÁC VIÊN CỘNG ĐỒNG Teân goïi:  Taùc vieân ñoåi môùi, taùc vieân phaùt trieån (coäng ñoàng), nhaø toå chöùc coäng ñoàng, nhaân vieân khuyeán noâng, nhaân vieân/caùn boä coäng ñoàng, nhaân vieân phaùt trieån coäng ñoàng …   => Nhaân vieân xaõ hoäi laøm vieäc vôùi coäng ñoàng Vai trò của Tác viên PTCĐ Xúc tác viên   Huấn luyện viên Nghiên cứu viên  Vận động, biện hộ Người lập kế họach Xây mối quan hệ tin cậy  Tái phân phối tài nguyên & quyền quyết định / quyền lực  Vì người nghèo Phát huy sự tham gia của dân / Tăng năng lực cho CĐ Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI XUÙC TAÙC  :   Ngöôøi taäp hôïp người daân vaøo caùc nhoùm  Ngöôøi taïo cô hoäi, ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå ngöôøi daân taêng daàn khaû naêng baøn luaän,  laáy quyeát ñònh , vaø cuøng haønh ñoäng Ngöôøi taïo baàu khoâng khí  côûi môû vaø ñoái thoïai, khuyeán khích söï tham gia cuûa ngöôøi daân.  Hoã trôï, khoâng ñieàu khieån, aùp daët Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI BIEÄN HOÄ  : Ñaïi dieän cho tieáng noùi cuûa nhoùm / CÑ ñeán caáp thaåm quyeàn  Vaän ñoäng , keâu goïi moïi ngöôøi khaùc nhaèm chuyeån bieán veà nhaän thöùc hoaëc hoã trôï tích cöïc hôn cho caùc ñoái töôïng  Cung caáp thoâng tin cho coäng ñoàng Những hình thức: Trình bày trong các buổi họp, tổ chức diễn đàn cho người dân tham gia phát biểu, viết bài đăng báo, gửi kết quả đến chính quyền v.v.. Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI NGHIEÂN CÖÙU  :   Cuøng vôùi nhöõng noøng coát trong CÑ thu thaäp, tìm hieåu, vaø phaân tích caùc theá maïnh yeáu , vaán ñeà, tieàm naêng trong CÑ .  Taùc vieân giuùp CÑ chuyeån nhöõng phaân tích ñoù thaønh nhöõng chöông trình haønh ñoäng cuï theå,  Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI HUAÁN LUYEÄN  : Giuùp caùc nhoùm trong CÑ hieåu muïc ñích, chieán löôïc döï aùn  Boài döôõng kyõ naêng laøm vieäc trong nhoùm , kyõ naêng toå chöùc vaø quaûn lyù.  Boài döôõng nhöõng giaù trò , thaùi ñoä hôïp taùc vaø toân troïng söï tham gia, söï töï quyeát cuûa ngöôøi daân.  Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI LAÄP KEÁ HOAÏCH Cuøng vôùi CÑ laäp keá hoaïch haønh ñoäng CÑ, saép ñaët caùc hoaït ñoäng moät caùch coù heä thoáng, coù tính toaùn, coù thôøi gian nhaát ñònh . Phaåm chaát cuûa taùc vieân C Đ Naêng löïc  chuyeân moân   Phaûi qua huaán luyeän chuyeân moân ñeå töï tin vaø taïo nieàm tin nôi  daân. Hoøa ñoàng   Phong caùch soáng, laøm vieäc phuø hôïp vôí ngöôøi daân  Bieát laéng nghe vaø ñoàng caûm vôùi ngöôøi daân. Trung thöïc   Trung thöïc vôùi daân vaø trong saùng  vôùi chính mình.  Kieân trì, nhaãn naïi :  Khoâng noùng voäi, ngaõ loøng, laøm thay, aùp ñaët, thuùc eùp ngöôøi daân... Khieâm toán Khoâng khoe khoang, höùa böøa ,  Daùm nhìn nhaän nhöõng haïn cheá cuûa mình  Saün saøng laéng nghe, hoïc taäp nhöõng caùi hay cuûa ngöôøi daân. Phaåm chaát cuûa taùc vieân C Đ (tt) Khaùch quan, voâ tö   Trong nhaän dieän, phaân tích, ñaùnh giaù tình hình, con ngöôøi. Trong giaûi quyeát maâu thuaãn trong CÑ , Ñaïo ñöùc Cuoäc soáng ñaïo ñöùc phuø hôïp vôùi caùc giaù trò, maãu möïc cuûa xaõ hoäi  MOÁI QUAN HEÄ Taùc vieân thöôøng laøm vieäc vôùi ai? Nhöõng ñieàu gì laøm haïn cheá coâng vieäc cuûa taùc vieân? Caàn laøm gì ñeå coù moái quan heä toát? MOÁI QUAN HEÄ TAÙC VIEÂN CHÍNH QUYEÀN, ÑOAØN THEÅ DOANH NGHIEÄP CÔ SÔÛ Y TEÁ TRÖÔØNG HOÏC NGÖÔØI DAÂN ÑOÀNG NGHIEÄP MOÁI QUAN HEÄ Phaûi döïa vaøo söï toân troïng vaø tin caån laãn nhau Lòch söï, nhaõ nhaën trong giap tieáp Laøm vieäc chaäm raõi vaø kieân nhaãn nhaèm ñaùp öùng nhu caàu cuûa coäng ñoàng Hoïp thöôøng xuyeân vôùi nhoùm (baø meï, thieáu nieân.. ) ñeå thaûo luaän veà vaán ñeà/ moái quan taâm cuûa hoï MOÁI QUAN HEÄ CAÙC YEÁU TOÁ COÙ THEÅ  PHAÙ HUÛY LOØNG TIN VAØ SÖÏ TOÂN TROÏNG CUÛA CÑ  Khieám nhaõ, thoâ loã Thieáu quan taâm ñeán vaên hoùa, giaù trò cuûa CÑ Noùng voäi, muoán coù keát quaû nhanh maø khoâng tính ñeán nhu caàu öu tieân cuûa CÑ  Vai troø taùc vieân Vai troø coäng ñoàng Ñaàu döï aùn Cuoái döï aùn SỰ THAM GIA Tham gia bao goàm söï can döï cuûa ngöôøi daân trong tieán trình ra quyeát ñònh, trong thöïc hieän chöông trình, chia seû quyeàn lôïi cuûa caùc chöông trình phaùt trieån cuõng nhö trong ñaùnh giaù nhöõng chöông trình naøy (Cohen & Uphoff, 1977) YEÁU TOÁ THUÙC ÑAÅY SÖÏ THAM GIA Tuaân thuû caùc nguyeân taùc haønh ñoäng PTCÑ Coù kyõ naêng veà caùc phöông phaùp, coâng cuï taïo thuaän lôïi cho söï tham gia Toân troïng vaên hoaù vaø giaù trò coäng ñoàng Taùc vieân coäng ñoàng vaø caùn boä ñòa phöông phaûi thaät söï gaàn guõi, laéng nghe daân Coâng khai hoaù caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán daân ñeå hoï bieát moät caùch thaät söï vaø ñaày ñuû Naâng cao naêng löïc, bao goàm kieán thöùc vaø kyõ naêng ñeå ngöôøi daân coù theå tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng Cô sôû cuûa söï tham gia : Quy cheá daân chuû cô sôû YEÁU TOÁ VAÊN HOAÙ  An phaän Caàn cuø, chòu thöông  chòu khoù Coù luùc do tinh thaàn “taäp theå” caù nhaân khoâng daùm yù kieán, quyeát ñònh rieâng Tinh thaàn “laù laønh ñuøm laù raùch”  Tinh thaàn yeâu nöôùc, yeâu queâ höông – neàn taûng cuûa söï tham gia Tinh thaàn hieáu hoïc thuùc ñaåy nhu caàu tieán boä, aùp duïng kyõ thuaät/phöông phaùp  môùi AÛNH HÖÔÛNG TIEÂU CÖÏC AÛNH HÖÔÛNG TÍCH  CÖÏC YEÁU TOÁ VAÊN HOAÙ (tt) AÛNH HÖÔÛNG TIEÂU CÖÏC AÛNH HÖÔÛNG TÍCH  CÖÏC Gaùnh vaùc moïi vieäc gia ñình-> khoâng thôøi gian tham gia Troïng nam khinh nöõ ->haïn cheá söï tham gia cuûa nöõ,  Phuï nöõ VN yeâu thöông choàng con, quan taâm moïi ngöôøi Baûo thuû, cuïc boä ñòa phöông – haïn cheá hôïp taùc Saûn xuaát nhoû – taèn tieän, tieát kieäm Kính laõo ñaéc thoï ->giôùi haïn tính naêng ñoäng saùng taïo, laõnh ñaïo cuûa lôùp treû Gia tröôøng -> ñoäc ñoaùn trong laõnh ñaïo nhoùm Toân ti traät töï –> kyû luaät cao trong toå chöùc BẬC THANG THAM GIA Sherry Arnstein, 1969 Kieåm  soaùt Giao nhieäm vuï Laøm cuøng Xoa dòu/cô caáu Hoûi yù kiến Ñöôïc thoâng tin Khaéc phuïc Leøo laùi Tham gia thöïc söï Khoâng tham gia Tham gia bề mặt  hình thức Mức độ tham gia   Có tham gia thực sự   Tham gia bề mặt   Không có sự tham gia   Quên lãng & Lèo lái 0-1 Cung cấp thông tin  2 Hỏi ý kiến  3-4 Ý kiến được xem xét 5-6  Cùng quyết định  7   Nhận trách nhiệm  8 Hành động  với tinh thần tự nguyện   Tham gia cộng đồng   Tăng hiểu biết  Tăng kỹ năng  Tăng tự tin, tự giúp  Tăng cảm xúc sở hữu Tăng tính chủ động  Tăng tính tự quản   Dân bàn   Dân biết   Dân làm   Được thông tin  Được hỏi ý kiến  Được tham khảo ý kiến Được thảo luận, bàn bạc, góp ý  cho  kế họach  Đóng góp tiền , lao động Được giao nhiệm vụ thực thi  Giám sát , góp ý, Đề nghị, đánh giá  Người dân tham gia trong suốt quá trình dự án từ giai đọan khảo sát, thiết kế,  lập kế họach, thực thi,  đến giám sát và lượng giá dự án Dân kiểm tra Bài làm cá nhân Sự tham gia của các anh, chị, các bạn ở vị trí hiện nay tại đơn vị của mình? Tự xếp mức độ theo bậc thang tham gia Bạn đã có những kỹ năng, kinh nghiệm gì liên quan đến sự tham gia? Bạn cần thêm những kỹ năng gì để tăng sự tham gia? PHƯƠNG PHAÙP KHAÛO SAÙT NHANH COÙ SÖÏ THAM GIA Participatory Rapid Appraisal (PRA) Phương pháp tạo điều kiện cho người dân điạ phương chia sẻ, nâng cao và phân tích hiểu biết của họ về cuộc sống để lập kế hoạch, hành động, giám sát và lượng giá Bắt nguồn từ 5 nguồn chính, chủ yếu từ lĩnh vực nông thôn; xem người dân như những nhà nghiên cứu bản địa MỤC ĐÍCH Nâng cao sự kiểm soát của người dân trong tiến trình cải thiện cuộc sống, phát triển dự án Liên tục đánh giá tiến độ    rút kinh nghiệm, học tập từ thất bại, thành công NGUYÊN TẮC CỦA PRA 1. Học hỏi trực tiếp từ người dân điạ phương 2. Linh hoạt, sáng tạo, tạo cơ hội tham gia 3. Lắng nghe, không giảng dạy; tạo cơ hội cho người thiệt thòi (người nghèo, phụ nữ, v.v..) 4. Sử dụng tối ưu các kỹ thuật, công cụ 5. Kiểm tra chéo thông tin NGUYÊN TẮC CỦA PRA (tt) 6. Tập trung vào những biến đổi, nắm bắt tính phức tạp và đa dạng 7. Trao quyền 8. Tác viên cộng đồng luôn kiểm tra mình 9. Tác viên luôn tự chịu trách nhiệm; ứng biến, sáng tạo 10. Chia sẻ ỨNG DỤNG PRA - Nghiên cứu – Khảo sát - Giáo dục – Tập huấn - Lập kế hoạch, thực hiện, giám sát, lượng giá - Nông thôn, đô thị: quản lý tài nguyên, sức khỏe, nghèo đói ĐIỀU CĂN BẢN CỦA PRA:  THAY ĐỔI THÁI ĐỘ VÀ HÀNH VI - PRA không chỉ là tập họp những công cụ - Con người là hàng đầu  - Thái độ đúng trong PRA - Huấn luyện- chú trọng sự thay đổi hành vi PHƯƠNG PHÁP – KỸ THUẬT TRONG PRA Phương pháp theo không gian Phương pháp theo thời gian Phương pháp theo mối quan hệ Phương pháp theo không gian - Vẽ bản đồ / sơ đồ cộng đồng; bản đồ xã hội; bản đồ nguồn lực; dịch vụ và xã hội;…. - Xây dựng sa bàn - Thực hiện khảo sát tuyến – vẽ sơ đồ mặt cắt ngang CĐ    Thực hành đi xuyên ngang CĐ VẼ SƠ ĐỒ MẶT CẮT Sơ đồ mặt cắt  Khu vöïc   Ñoài Ven soâng Soâng Ven soâng Ñaát cao Ñaát truõng Söû duïng ñaát             Caây             Con             ……             Phương pháp theo thời gian Lược sử cộng đồng: các mốc thời gian quan trọng Xây trường công lập 1983 Điện được dẫn về làng  1977  Nhà thờ được xây dựng 1950 Xây 10 giếng nước tưới tiêu -> thay đổi loại cây canh tác sau đó 1945 Một trường học tư được xây dựng 1940 Hạn hán, 20 gia đình di cư 1931 - Xây dựng hồ chứa nước tưới - Vụ mùa chính là ngũ cốc 1905 Nội dung  Năm - Có sự hỗ trợ của một tổ chức tự nguyện - Có một ti-vi đầu tiên ở làng 1997  Nhà nước hỗ trợ cho sửa chữa những nhà xuống cấp 1996 Phụ nữ đầu tiên được bầu làm trưởng ấp 1995 Chương trình tiết kiệm-tín dụng 1992 Bắt đầu có dịch vụ xe buýt 1991 Xây dựng 02 hồ chứa nước uống 1985 Nội dung  Năm Sơ đồ hình tròn : muà vụ - sức khỏe Gieo hạt Cúm Đập hạt Thu hoạch Ho Cảm lạnh Sốt Hen,suyễn Di cư cho đến mùa mưa Chuẩn bị đồng ruộng Sốt rét Cày bừa Phương pháp theo mối quan hệ Cộng đồng Tổ chức xã  hội/tài trợ Các tổ chức  địa phương Người cho vay -------: mối quan hệ trước kia _____ : mối quan hệ hiện tại   Biểu đồ Venn Biểu đồ nhân - quả về tình trạng mù chữ  Mù chữ Thiếu tổ chức  trong CĐ Thiếu  giáo viên Thiếu cơ hội  nghề nghiệp Thiếu quan tâm của cha mẹ Nghèo Ít đến  trường Chăn bò Làm việc  nặng Mệt nhọc Nhậu Cha mẹ  mù chữ Cha mẹ thiếu nhận thức Lao động trẻ em   Không nghề Thu nhập thấp Bóc lột ở  nhiều mức độ Chi trả thấp/ Lừa đảo Phớt lờ nhân viên Khg khả năng kiểm soát giáo viên Trẻ không được giáo dục Khg khả năng nghĩ về  doanh nghiệp Đói Khg thời gian nghĩ đến sức khỏe cá nhân Bệnh Khg khả năng  làm việc DỰ ÁN PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG 3 yếu tố cấu thành dự án Ý định của các bên  liên quan DỰ ÁN Khả năng của các bên liên quan Nhu cầu  của  người dân/ cộng đồng Dự án PTCĐ nhằm phát huy sự tham gia của người dân hơn là mang tiền bạc, vật chất đến   Chu trình dự án Đánh giá nhu cầu Đánh giá lợi ích Xác định và chọn vấn đề Giải pháp đề nghị Đánh giá tiềm năng, tài nguyên Mục tiêu Phương pháp Cơ chế kiểm soát, giám sát, lượng giá Kế hoạch và thời gian làm việc  Kinh phí 1. Tương tác nhóm dự án 2.  Quản lý công việc 3.  Quản lý thời gian 4.  Quản lý cơ sở vật chất và tài nguyên 5.  Quản lý tài chánh 6.  Ghi chép và báo cáo 1. Lượng giá nội bộ 2. Bên ngoài lượng giá  Phân tích tình hình Lượng giá Lập kế hoạch Viết  dự án Thực hiện dự án Sơ đồ Gantt: Dự án KHHGĐ Tháng Hoạt động  Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Chọn địa điểm                         Hợp đồng                         Mua trang thiết bị                         Tuyển nhân viên                         Tập huấn nhân viên                         Xây dựng hệ thống ghi chép                         Nhận dụng cụ tránh thai                         Cung cấp dịch vụ                         Tham quan giám sát                         Báo cáo tiến độ quý                         Báo cáo tài chánh quý                         Báo cáo tiến độ năm                         Báo cáo tài chánh năm                         KIỂM SOÁT – GIÁM SÁT – LƯỢNG GIÁ Những mục tiêu cụ thể Kết quả đầu ra (Thành quả được lượng giá) LƯỢNG GIÁ Kế hoạch công việc Thực hiện những hoạt động theo kế hoạch (Tiến trình được giám sát) GIÁM SÁT Bản mô tả công việc Thao tác của cá nhân và nhóm (Con người được kiểm soát) KIỀM SOÁT THƯỚC ĐO NHỮNG GÌ ĐƯỢC ĐÁNH GIÁ / ĐO LƯỜNG LOẠI HOẠT ĐỘNG TÌM HIỂU DỰ ÁN PTCĐ Thảo luận nhóm 20’ Dự án thuộc lĩnh vực nào? Mục tiêu dự án Các bên / Thành phần liên quan dự án Các hoạt động của dự án  Sự tham gia của người dân trong dự án Vai trò tác viên / Nhân viên xã hội Theo các anh, chị, các bạn, dự án có bền vững không? Vì sao? Có yếu tố về giới trong dự án không? KHÓ KHĂN -THUẬN LỢI TRONG PTCĐ Trở ngại – Khó khăn - Con người :  Tác viên    Người dân - Cộng đồng - Xã hội – văn hoá - Phương thức PTCĐ KHÓ KHĂN -THUẬN LỢI TRONG PTCĐ (tt) Thuận lợi Con người Văn hoá – xã hội Quản lý -chủ trương - chính sách Nhà nước Đào tạo Góp phần của các tổ chức xã hội CỘNG ĐỒNG TỰ LỰC CHÚC CÁC ANH, CHỊ, CÁC BẠN ĐẠT KẾT QUẢ TỐT  TRONG KỲ THI

More Related Content

Phat trien cong dong

  • 1. PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG
  • 2. PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG MỤC TIÊU: Sinh viên hiểu được phương pháp tổ chức và phát triển cộng đồng, liên hệ được thực tế những chương trình/dự án phát triển và xóa đói giảm nghèo tại các địa phương THỜI LƯỢNG: 60 tiết NỘI DUNG: Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ (MDGs) Giới thiệu PTCĐ Tiến trình tổ chức CĐ Tác viên cộng đồng Sự tham gia Phương pháp khảo sát nhanh có sự tham gia (PRA) Dự án PTCĐ ABCD Khó khăn-thuận lợi trong PTCĐ
  • 3. PHƯƠNG PHÁP: thuyết giảng, thảo luận nhóm, bài tập TÀI LIỆU: Nguyễn Thị Oanh, Phát triển Cộng đồng , XB ĐH Mở BC TP HCM, 2000 Lê Thị Mỹ Hiền, Phát triển Cộng đồng , Tài liệu hướng dẫn học tập, XB ĐH Mở BC TP HCM, 2006 Website: ou.edu.vn/vietnam/files/kxhh/ngoclam/ Một số tài liệu phát tay ĐÁNH GIÁ: 30% hiện diện, tham gia trong lớp và bài tập giữa kỳ 70% thi viết
  • 4. MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN THIÊN NIÊN KỶ (MDGs) Năm 2000, 189 nguyên thủ quốc gia họp Hội nghị Thượng đỉnh tại New York và ký Tuyên bố Thiên niên kỷ (Millennium Declaration )
  • 5. 8 mục tiêu của MT PT TNK (MDGs) 1. Xóa bỏ tình trạng nghèo cùng cực và thiếu đói 2. Đạt phổ cập giáo dục tiểu học 3. Tăng cường bình đẳng giới và nâng cao vị thế, năng lực cho phụ nữ 4. Giảm tỉ lệ tử vong ở trẻ em
  • 6. 8 mục tiêu của MTPTTNK (MDGs) 6. Phòng chống HIV/AIDS, sốt rét và các bệnh khác 7. Đảm bảo bền vững về môi trường 8. Xây dựng quan hệ đối tác toàn cầu vì mục đích phát triển 5. Tăng cường sức khỏe bà mẹ
  • 7. Ý NGHĨA THỰC HIỆN MDGs CỦA VN XĐGN là mục tiêu xuyên suốt của VN từ lúc thành lập nước MDG của thế giới phù hợp mục tiêu và đường lối phát triển KT-XH của VN nhất là trong lĩnh vực XĐGN, đúng với xu thế thời đại, phù hợp nguyện vọng của nhân loại Thực hiện tốt các mục tiêu chứng tỏ VN tham gia tích cực vào quá trình hội nhập
  • 8. VN-KẾT QUẢ THỰC HIỆN MDGs 1. Mục tiêu XĐGN (MDG: Giảm ½ tỉ lệ dân có mức thu nhập <1USD/ngày; ½ tỉ lệ người dân thiếu đói ) lồng ghép trong chiến lược phát triển KT-XH 2001-2010 Tỉ lệ hộ nghèo giảm từ 58,1% (năm 1993) xuống còn 24,1% (2004) tương đương 20 triệu người (sớm hơn 10 năm so với LHQ đề ra) (theo chuẩn quốc tế 2USD/người thì VN còn khoảng ¼ dân số)
  • 9. 2. Mục tiêu phổ cập giáo dục (MDG: đạt phổ cập giáo dục tiểu học vào năm 2015) Năm 2000, VN tuyên bố đạt chuẩn quốc gia về xoá mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học Tỉ lệ nhập học đúng tuổi tăng từ 90% (1990s) lên 94,4% năm 2003-2004 Tỉ lệ học sinh THCS đi học đúng tuổi đạt 76,9% năm 2003-2004 Tỉ lệ lưu ban, bỏ học giảm ở các cấp học phổ thông Việc dạy chữ dân tộc đã được đẩy mạnh với 8 thứ tiếng ở 25 tỉnh thành
  • 10.  
  • 11. 3. Mục tiêu bình đẳng giới và nâng cao vị thế cho phụ nữ PN chiếm khoảng 51% tổng dân số cả nước , 48,2% lực lượng lao động xã hội; Giá trị chỉ số phát triển giới (GDI) của Việt Nam tăng từ 0,668 năm 1998 lên 0,689 năm 2004. Năm 2002, tỉ lệ nữ biết chữ so với nam giới trong độ tuổi 15-24 là 0,99. VN tiếp tục dẫn đầu các nước trong khu vực Châu Á về tỉ lệ nữ tham gia Quốc hội (NK 2002-2007: 27,3% ) (MDG: Xóa chênh lệch nam/nữ bậc tiểu học và trung học vào 2005 và ở các cấp học chậm nhất vào 2015)
  • 12.  
  • 13. 4. Mục tiêu bảo vệ sức khỏe của trẻ em (MDG: giảm 1/3 tỉ lệ tử vong ở trẻ em vào năm 2015) Tỉ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi 1990 là 59%, năm 2004 là 32,4% Tỉ lệ tử vong trẻ dưới 1 tuổi 1990 là 44,4 %; 2004 là 18% Tỉ lệ trẻ được tiêm chủng đủ 6 loại vaccin năm 2003 là 96,7%
  • 14. 5. Mục tiêu bảo vệ và tăng cường sức khỏe bà mẹ (MDG: giảm ¾ tỉ lệ tử vong ở bà mẹ và phổ cập các biện pháp tránh thai an toàn và tin cậy vào năm 2015 ) Tỉ lệ tử vong bà mẹ khi sinh giảm từ 1,2 ‰ trong giai đoạn 1989 –1994 xuống 0,85 ‰ vào năm 2004 (dự kiến 0,7‰ vào 2010) Tỉ lệ PN khi sinh được cán bộ y tế chăm sóc duy trì ~ 95%. Khu vực thành thị và đồng bằng ~ 98%
  • 15. 6. Mục tiêu phòng chống HIV/AIDS và các bệnh nguy hiểm khác Ban hành Chiến lược QG phòng chống H/A đến năm 2010 và tầm nhìn năm 2020 Thành lập UBQG, Ban chỉ đạo cấp tỉnh/ thành phố phòng chống HIV/AIDS; Cục Y tế dự phòng và phòng chống HIV/AIDS Hiện có 41 phòng xét nghiệm tại 34 tỉnh/thành phố Hầu hết các bệnh viện tỉnh/thành phố có khoa, phòng làm việc tiếp nhận, điều trị bệnh nhân AIDS (Chặn đứng, đẩy lùi tình trạng lan rộng HIV/AIDS; tình trạng mắc bệnh sốt rét và các bệnh chủ yếu khác vào năm 2015)
  • 16. Chương trình phòng chống lao được xem là chương trình trọng điểm từ năm 1995. Trong giai đoạn 1997-2002 có khoảng 261 nghìn bệnh nhân lao phổi được điều trị với tỉ lệ khỏi bệnh là 92% số người được phát hiện
  • 17. 7. Đảm bảo bền vững môi trường ( Phát triển bền vững-giảm suy thoái tài nguyên môi trường; Giảm 1/2 tỉ lệ người không được tiếp cận nước sạch vào năm 2015; Cải thiện cuộc sống ít nhất 100 triệu người ở các khu ổ chuột vào năm 2020) Tỉ lệ người dân VN được sử dụng nước sạch tăng từ 26,2% năm 1993 lên 70% năm 2004. Riêng ở nông thôn tăng mạnh, từ 18% năm 1993 lên 58% năm 2004 (chỉ trong vòng 10 năm tăng gấp đôi-vượt chỉ tiêu đề ra của MDG)
  • 18. 7. Đảm bảo bền vững môi trường (tt) Diện tích có rừng che phủ tăng từ 27,2% năm 1990 lên 37% năm 2004 , (hàng năm vẫn có hàng chục nghìn hecta rừng bị chặt phá bừa bãi) Khu bảo tồn tăng nhanh về số lượng và diện tích. Trong số 126 khu bảo tồn có 28 vườn quốc gia, nhiều nơi đã được công nhận là di sản tự nhiên của thế giới, là khu dự trữ sinh quyển quốc tế và là di sản tự nhiên của ASEAN
  • 19. 8. Mục tiêu thiết lập mối quan hệ đối tác toàn cầu vì phát triển Thực hiện chính sách mở cửa và chủ động hội nhập với khu vực và thế giới Đã ký hơn 80 hiệp định thương mại và đầu tư song phương và có quan hệ hợp tác KT với trên 170 quốc gia và vùng lãnh thổ Nỗ lực đàm phán, cam kết tuân thủ các nguyên tắc cơ bản gia nhập WTO  
  • 20. Xem tài liệu - Chỉ số phát triển con người - Tình hình phát triển con người ở Việt Nam
  • 21. PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG
  • 22. Khaùi nieäm COÄNG ÑOÀNG Cộng đồng địa lý Cộng đồng chức năng Cùng điạ bàn; cùng lợi ích/quan tâm Chung đặc điểm VH-XH; cùng chính sách; Có mối quan hệ ràng buộc - Cùng/không cùng điạ phương hoặc địa bàn cư trú Có cùng lợi ích (nghề nghiệp, sở thích, hợp tác,…)
  • 23. Kh ái niệm PHÁT TRIỂN - Sự thay đổi theo chiều hướng tốt hơn, chất lượng hơn - Phát triển mang tính thời gian, so sánh
  • 24. Định nghĩa Phát triển Cộng đồng Khái niệm PTCĐ được Chính phủ Anh sử dụng đầu tiên, 1940: “ PTCĐ là một chiến lược phát triển nhằm vận động sức dân trong các cộng đồng nông thôn cũng như đô thị để phối hợp cùng những nỗ lực của nhà nước để cải thiện cơ sở hạ tầng và tăng khả năng tự lực của cộng đồng” Murray G. Ross, 1955: “ PTCĐ là một diễn tiến qua đó CĐ nhận rõ nhu cầu hoặc mục tiêu phát triển của CĐ, biết sắp xếp các nhu cầu ưu tiên và mục tiêu này, phát huy sự tự tin và ý muốn thực hiện chúng, biết tìm đến tài nguyên bên trong và ngoài CĐ để đáp ứng chúng, thông qua đó sẽ phát huy những thái độ và kỹ năng hợp tác trong CĐ”
  • 25. Định nghĩa Phát triển Cộng đồng Định nghĩa chính thức của LHQ, 1956: “ PTCĐ là những tiến trình qua đó nỗ lực của dân chúng kết hợp với nỗ lực của chính quyền để cải thiện các điều kiện KT, XH, VH của các CĐ và giúp các CĐ này hội nhập và đóng góp vào đời sống quốc gia” Theo Th.S Nguyễn Thị Oanh, 1995: “ PTCĐ là một tiến trình làm chuyển biến CĐ nghèo, thiếu tự tin thành CĐ tự lực thông qua việc giáo dục gây nhận thức về tình hình, vấn đề hiện tại của họ, phát huy các khả năng và tài nguyên sẵn có, tổ chức các hoạt động tự giúp, bồi dưỡng và củng cố tổ chức và tiến tới tự lực phát triển”
  • 26. Nhận diện CĐ kém phát triển – CĐ phát triển : - Nhu cầu cơ bản không/chưa được đáp ứng - Kinh tế nghèo nàn, lạc hậu - Cơ sở hạ tầng, dịch vụ xã hội thiếu thốn, yếu kém - Về tinh thần: tỉ lệ mù chữ, tiếp cận thông tin, giải trí, v.v..Tâm lý thiếu tự tin, ỷ lại Thiếu hoặc khó có cơ hội tiếp cận tài nguyên, kỹ thuật mới, tín dụng, đào tạo/huấn luyện - Quyền ra quyết định
  • 27. GIÁ TRỊ CỦA PTCĐ An sinh cho tất cả mọi người QUYỀN được sống, phát triển, tôn trọng, bảo vệ, và có việc làm Công bằng xã hội Quyền có CƠ HỘI NHƯ NHAU để đáp ứng các nhu cầu cơ bản và bảo vệ nhân phẩm của mình.. Trách nhiệm xã hội Không chỉ quan tâm đến chính mình mà còn muốn thể hiện TRÁCH NHIỆM ĐỐI VỚI NGƯỜI KHÁC, góp phần giải quyết những vấn đề chung
  • 28. MỤC ĐÍCH PTCĐ - Cải thiện đồng đều điều kiện vật chất lẫn tinh thần - Củng cố các thiết chế để tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển biến xã hội - Bảo đảm sự tham gia của người dân vào tiến trình phát triển - Đẩy mạnh công bằng xã hội – tạo cơ hội tham gia cho nhóm thiệt thòi nhất
  • 29. TIẾN TRÌNH PTCĐ Töï tìm hieåu & ph. tích H uấn luyện Phát huy tiềm năng Hình thaønh caùc nhoùm lieân keát Tăng cường động lực tự nguyện Hành động chung có lượng giá từ thấp đến cao CĐ còn yếu kém CĐ thức tỉnh CĐ tăng năng lực CĐ tự lực
  • 30. Nguyên tắc trong PTCĐ Bắt đầu từ nhu cầu, khả năng của người dân và tài nguyên sẵn có 2. Tin tưởng người dân, người nghèo và tin vào khả năng thay đổi của họ 3. Đáp ứng nhu cầu bức xúc và mối quan tâm hiện tại 4. Xúc tác người dân tham gia vào việc thảo luận, lấy quyết định, hành động để người dân đồng hóa họ với dự án của CĐ
  • 31. Nguyên tắc trong PTCĐ (tt) 5. Khởi đầu từ những hoạt động nhỏ để có thành công nhỏ 6. Thành lập các nhóm có cùng quan tâm để thực hiện một dự án nhóm, không chỉ để giải quyết một vấn đề cụ thể, mà còn nhằm củng cố những tổ chức dân sự/ tự nguyện của dân
  • 32. Nguyên tắc trong PTCĐ (tt) 7. Cung cấp CƠ HỘI cho việc giúp đỡ lẫn nhau và phát sinh những hành động chung.Từ đó, thành viên vừa đạt mục đích cá nhân,vừa đóng góp cho việc cải thiện nhóm. Cả hai mục đích này đều rất quan trọng.
  • 33. Nguyên tắc trong PTCĐ (tt) 8. Quy trình “Hành động – Rút kinh nghiệm- Hành động” sẽ được áp dụng để giúp CĐ có khả năng thực hiện dự án lớn hơn hoặc quản lý ở trình độ cao hơn 9. Hỗ trợ các nhóm biết giải quyết các mâu thuẫn trong nhóm có hiệu quả để giúp nhóm phát triển
  • 34. Nguyên tắc trong PTCĐ (tt) 10. Liên kết CĐ với những tổ chức, hội đoàn khác để nhận thêm / chia sẻ sự hỗ trợ và sự hợp tác
  • 35. Caùc chöông trình phaùt trieån taïi VN TĂNG THU NHẬP : Xoá đói giảm nghèo, Quỹ quốc gia giải quyết việc làm, Tín dụng nhỏ, PN giúp nhau làm kinh tế gia đình, v.v.. HẠ TẦNG CƠ SỞ : Làm cầu đường, Điện nông thôn, Nước sạch , Thuỷ lợi, Nhà ở, Tôn tạo nền nhà,v.v.. CHUYỂN GIAO KHOA HỌC KỸ THUẬT : Nuôi trồng thuỷ sản, Chuyển đổi cây trồng, Trồng cây trên đồi dốc, Vườn ao chuồng DỊCH VỤ XÃ HỘI : Tiêm chủng mở rộng, Chăm sóc bà mẹ trẻ em, Phổ cập giáo dục, Dân số-kế hoạch hoá gia đình , Trẻ khuyết tật , Người già neo đơn, Phòng ngừa HIV/AIDS và chăm sóc người có H tại cộng đồng, v.v.. PTCĐ: Nhóm PN tín dụng tiết kiệm, khuyến nông , chăm sóc người già, trẻ mồ côi trong cộng đồng, xoá cầu khỉ và bê tông hoá nông thôn v.v..
  • 36. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC COÄNG ÑOÀNG (9 BÖÔÙC)
  • 37. ChoïnCÑ Hoäi nhaäp CÑ Böôùc 1 Taäp huaán Böôùc 2 Tìm hieåu vaø phaân tích CÑ Böôùc 3 Laäp Ban PT - Laäp keá hoaïch HÑ Böôùc 4 Vaän ñoäng toå chöùc nhoùm Böôùc 5 Ruùt kinh nghieäm – löôïng giaù Böôùc 6 Lieân keát caùc nhoùm Böôùc 7 Ruùt lui-chuyeån giao Böôùc 8 Böôùc 9
  • 38. Böôùc 1. Choïn coäng ñoàng Töø roäng ñeán heïp Laõnh ñaïo ñòa phöông tha thieát muoán thay ñoåi Tröïc tieáp tieáp xuùc laõnh ñaïo ñòa phöông, ngöôøi daân Quan saùt Tham khaûo baùo caùo, taøi lieäu Xaõ/phöôøng Aáp/thoân/khu phoá Caên cöù chöùc naêng nhaø taøi trôï Nguoàn thoâng tin ñaïi chuùng - Soá lieäu thoáng keâ coâng khai cuûa ñòa phöông Tham khaûo yù kieán ñoàng nghieäp hoaëc cô quan xaõ hoäi Laøm vieäc vôùi laõnh ñaïo tænh/thaønh; quaän/huyeän Khu vöïc (ñoàng baèng, mieàn nuùi, noâng thoân, thaønh thò,.) Tænh/thaønh Quaän/Huyeän
  • 39. Böôùc 2. Hoäi nhaäp coäng ñoàng Muïc ñích Coù caùi nhìn toaøn caûnh, ghi nhaän nhöõng hieän töôïng trong coäng ñoàng Tìm nhöõng ngöôøi coù uy tín trong coäng ñoàng, chuaån bò cho vieäc thaønh laäp nhoùm noøng coát
  • 40. Böôùc 2. Hoäi nhaäp coäng ñoàng (tt) Hoaït ñoäng thöïc hieän - Ñeán gaëp caùn boä xaõ/phöôøng ñeå thoâng baùo chính thöùc veà muïc ñích, nhieäm vuï coâng taùc cuûa taùc vieân trong CÑ & tìm hieåu veà nhöõng ngöôøi coù uy tín - Ñi “la caø”, quan saùt, tieáp caän, laøm quen ngöôøi daân trong CÑ Hoûi, laäp danh saùch nhöõng ngöôøi coù uy tín trong coäng ñoàng
  • 41. “ c uøng aên, cuøng ôû, cuøng laøm”; tham döï nhöõng sinh hoaït, coâng vieäc cuûa CÑ Taùc vieân CÑ caàn luoân giöõ phaåm chaát, ñaïo ñöùc cuûa mình. Keát quaû caàn ñaït laø taïo moái quan heä, tin caäy, hieåu bieát giöõa taùc vieân vaø CÑ
  • 42. Böôùc 3. Taäp huaán nhoùm noøng coát Phaùt hieän nhaân toá tích cöïc: goàm nhöõng ngöôøi thaät söï ñaïi dieän cho daân, coù yù thöùc tieán boä trong coäng ñoàng Vaøi tieâu chuaån ñeå nhaän dieän nhaân toá tích cöïc: Thuoäc gia ñình coù thu nhaäp thaáp hoaëc vöøa trong CÑ Coù uy tín vaø coù aûnh höôûng tích cöïc trong CÑ Suy nghó coù yù thöùc ñoái vôùi moâi tröôøng xung quanh Ñaùp öùng ñöôïc vôùi nhöõng thay ñoåi môùi Coù kyõ naêng truyeàn thoâng,giao tieáp toát Coù khaû naêng phaùt bieåu, maïnh daïn noùi thay tieáng noùi cho ngöôøi daân CÑ Vì lôïi ích cuûa ngöôøi ngheøo trong CÑ
  • 43. Böôùc 3. Taäp huaán (tt) * Noäi dung: Phöông phaùp PTCÑ Moät soá kyõ naêng nhö naêng ñoäng nhoùm, truyeàn thoâng, laõnh ñaïo ,.. Cuoái khoaù taäp huaán, caàn chuaån bò laäp moät keá hoaïch giuùp nhoùm noøng coát töï tìm hieåu vaø phaân tích tình hình CÑ Chöông trình taäp huaán caên baûn * Phöông phaùp taäp huaán * Thôøi gian/ thôøi löôïng * Ñòa ñieåm * Kinh phí
  • 44. Böôùc 4. Tìm hieåu & phaân tích CÑ 1 . Ai tham gia tìm hieåu vaø phaân tích CÑ? Caùn boä ñòa phöông Caùn boä döï aùn Thaønh vieân nhoùm noøng coát 2. Phöông phaùp khaûo saùt: phoái hôïp baèng nhieàu caùch a/ Khaûo saùt döïa vaøo moät baûng caâu hoûi soaïn saün b/ La caø/ laân la phoûng vaán saâu , thaûo luaän nhoùm c/ Thu thaäp soá lieäu töø caùc baùo caùo , hoà sô, baøi baùo coù saün cuûa caùc cô quan chöùc naêng d/ Khaûo saùt / Ñaùnh giaù nhanh coù söï tham gia (PRA)
  • 45. Böôùc 4. Tìm hieåu & phaân tích CÑ (tt) 3. Thoâng tin caàn tìm hieåu goàm: a/ Toång quan veà CÑ (ñòa lyù, daân soá, HTCS, kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi, y teá..) b/ Caùc toå chöùc vaø caùc chöông trình saün coù trong CÑ c/ Nhaän thöùc, kyø voïng cuûa ngöôøi daân d/ Caùc nguoàn tieàm naêng vaø löïc caûn e/ Caùc moái quan heä töông taùc trong CÑ * Vieäc ghi cheùp vaø nhaän xeùt raát quan troïng cho vieäc ñaùnh giaù phaân tích tình hình CÑ * Yeâu caàu caàn ñaït ñöôïc ôû böôùc naøy laø CÑ nhaän ra nhöõng vaán ñeà, nhu caàu, tieàm naêng cuûa hoï, vaø saép xeáp öu tieân caùc vaán ñeà caàn giaûi quyeát
  • 46. Böôùc 4. Tìm hieåu & phaân tích CÑ (tt) 4. Phaân tích döïa treân nhöõng caâu hoûi sau: Ñoù laø vieäc gì / vaán ñeà gì? Taïi sao coù vieäc ñoù / xaûy ra vaán ñeà ñoù? Ñòa phöông ñaõ laøm gì ñeå giaûi quyeát vaán ñeà ? Ñaõ coù nhöõng can thieäp gì? Nhaän ñònh rieâng cuûa nhoùm nghieân cöùu * Ngöôøi daân neân ñöôïc tham gia ngay töø ñaàu vieäc tìm hieåu vaø phaân tích coäng ñoàng
  • 47. Böôùc 5. Laäp Ban Phaùt trieån & xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng coäng ñoàng Chính thöùc hình thaønh Ban Phaùt trieån CÑ Coù söï tham gia cuûa ñaïi dieän ngöôøi daân, nhaèm taïo cô hoäi toát giuùp taêng nhaän thöùc vaø naêng löïc cuûa ngöôøi daân (thaønh phaàn cuûa BPT coù theå bao goàm: ñaïi dieän ngöôøi daân, chính quyeàn/ñoaøn theå ñòa phöông, toå chöùc xaõ hoäi lieân quan) Coù quyeát ñònh / giaáy coâng nhaän cuûa chính quyeàn ñòa phöông Coù quy cheá vaø ñieàu leä hoaït ñoäng Nhöõng yeâu caàu ñaët ra: Thoâng baùo chính thöùc cho toaøn theå coäng ñoàng bieát thaønh phaàn Ban PT sau khi ñaõ coù quyeát ñònh cuûa CQÑP
  • 48. Böôùc 5 (tt) Laäp keá hoaïch haønh ñoäng coäng ñoàng - Neân baét ñaàu baèng nhöõng hoaït ñoäng nhoû , vöøa vôùi ñieàu kieän veà taøi nguyeân vaø nhaân söï cuûa CÑ, nhaèm ñaùp öùng nhu caàu thieát thöïc nhaát - Loàng gheùp nhöõng hoaït ñoäng khaùc sau khi nhöõng hoaït ñoäng tröôùc ñaõ ñi vaøo neà neáp - Thaønh laäp caùc nhoùm haønh ñoäng khaùc nhau theo lónh vöïc chuyeân moân (nhoùm ngöôøi giaø neo ñôn, nhoùm moâi tröôøng, nhoùm giaùo vieân tình nguyeän…) - Community Action Plan (CAP)
  • 49. Ñieàu kieän vaät chaát/ Kinh phí Caùch ñaùnh giaù Caùch thöùc tieán haønh Thôøi gian Ai / Toå chöùc thöïc hieän Hoaït ñoäng:……………………. Ñiaï ñieåm:……………………..
  • 50. Böôùc 6. Vaän ñoäng, phaùt huy tieàm naêng nhoùm – Cuûng coá toå chöùc Baûn chaát cuûa caùc toå chöùc CÑ: Nhoùm ngöôøi daân cuøng laøm vieäc vôùi nhau döôùi hình thöùc toå, nhoùm, hoäi, caâu laïc boä… Laø moät taäp hoïp nhöõng naêng khieáu, taøi naêng, kyõ naêng trong CÑ Söùc maïnh nhoùm theå hieän treân 3 maët: Quyeát ñònh treân vaán ñeà chung Chia seû trong vieäc hình thaønh keá hoaïch CÑ Haønh ñoäng/thöïc hieän keá hoaïch ñeå giaûi quyeát vaán ñeà
  • 51. Böôùc 6 (tt) Tieàm naêng nhoùm: Ngoaøi chöùc naêng chuyeân bieät cuûa töøng nhoùm, nhoùm coù tieàm naêng nhaän laõnh nhöõng nhieäm vuï khaùc khi caàn thieát Nhieäm vuï taùc vieân trong hoã trôï cuûng coá caùc nhoùm CÑ: Phaùt huy saùng kieán, kinh nghieäm ñòa phöông Taêng naêng löïc nhoùm thoâng qua huaán luyeän Boài döôõng tinh thaàn ñoaøn keát, yù chí töï löïc, tính saùng taïo, tinh thaàn daân chuû trong nhoùm Khuyeán khích nhoùm ñeà ra hoaït ñoäng ñeå cuøng laøm vôùi nhau, ñaït muïc ñích chung Chuù troïng tieán trình ra quyeát ñònh cuûa nhoùm
  • 52. Böôùc 7. Löôïng giaù caùc chöông trình haønh ñoäng vaø söï phaùt trieån caùc nhoùm Ruùt kinh nghieäm coâng taùc toå chöùc, laõnh ñaïo nhoùm vaø vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng döï aùn laø vieäc caàn laøm thöôøng xuyeân Quy trình “Haønh ñoäng – Ñaùnh giaù/Suy ngaãm ruùt kinh nghieäm – Haønh ñoäng môùi” giuùp nhoùm coù kinh nghieäm trong giaûi quyeát tình huoáng, trôû löïc xaûy ra trong hoaëc ngoaøi nhoùm Löôïng giaù laø hoaït ñoäng xem xeùt coù heä thoáng vaø khoa hoïc nhìn laïi tieán trình hoaït ñoäng, caùch thay ñoåi, caùc muïc tieâu ñaït ñöôïc, caùc aûnh höûông, maët maïnh yeáu cuûa toå chöùc nhoùm LG coù söï tham gia laø cô hoäi ñeå ngöôøi daân cuøng laøm vieäc chung
  • 53. Böôùc 8. Lieân keát caùc nhoùm haønh ñoäng Lieân keát nhoùm laø hoaït ñoäng taïo maïng löôùi (networking), giuùp nhoùm coù theå hoïc taäp kinh nghieäm laãn nhau  taêng naêng löïc . Vieäc hôïp taùc seõ tieán ñeán nhöõng theå cheá lôùn hôn ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån treân dieän roäng  taêng söùc maïnh cho ngöôøi daân, cho CÑ BAN PHÁT TRIỂN Nhóm đời sống Nhóm Y tế Nhóm thanh thiếu niên Nhóm Văn hoá Giáo dục Nhóm tín dụng Nhóm chăn nuôi N tiểu thủ CN Nhóm thể thao Nhóm văn nghệ Nhóm truyền thông
  • 54. Böôùc 9. CÑ töï löïc – Chuyeån giao Thôøi ñieåm linh ñoäng Chuaån bò coâng taùc baøn giao thaät ñaày ñuû, roõ raøng, cuï theå. Coù söï hieän dieän cuûa caùc beân lieân quan Vieäc ñöa ra thôøi haïn keát thuùc döï aùn laø bieän phaùp ñôn giaûn, deã hieåu ñeå chöùng toû döï aùn ñaët loøng tin vaøo daân Cuøng vôùi söï phaùt trieån naêng löïc, söùc maïnh, ñoäng löïc töï nguyeän vaø tinh thaàn töï löïc cuûa CÑ, taùc vieân ruùt daàn söï tham gia, hoã trôï, tö vaán cuûa mình
  • 55. TÁC VIÊN CỘNG ĐỒNG Teân goïi: Taùc vieân ñoåi môùi, taùc vieân phaùt trieån (coäng ñoàng), nhaø toå chöùc coäng ñoàng, nhaân vieân khuyeán noâng, nhaân vieân/caùn boä coäng ñoàng, nhaân vieân phaùt trieån coäng ñoàng … => Nhaân vieân xaõ hoäi laøm vieäc vôùi coäng ñoàng
  • 56. Vai trò của Tác viên PTCĐ Xúc tác viên Huấn luyện viên Nghiên cứu viên Vận động, biện hộ Người lập kế họach Xây mối quan hệ tin cậy Tái phân phối tài nguyên & quyền quyết định / quyền lực Vì người nghèo Phát huy sự tham gia của dân / Tăng năng lực cho CĐ
  • 57. Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI XUÙC TAÙC : Ngöôøi taäp hôïp người daân vaøo caùc nhoùm Ngöôøi taïo cô hoäi, ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå ngöôøi daân taêng daàn khaû naêng baøn luaän, laáy quyeát ñònh , vaø cuøng haønh ñoäng Ngöôøi taïo baàu khoâng khí côûi môû vaø ñoái thoïai, khuyeán khích söï tham gia cuûa ngöôøi daân. Hoã trôï, khoâng ñieàu khieån, aùp daët
  • 58. Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI BIEÄN HOÄ : Ñaïi dieän cho tieáng noùi cuûa nhoùm / CÑ ñeán caáp thaåm quyeàn Vaän ñoäng , keâu goïi moïi ngöôøi khaùc nhaèm chuyeån bieán veà nhaän thöùc hoaëc hoã trôï tích cöïc hôn cho caùc ñoái töôïng Cung caáp thoâng tin cho coäng ñoàng Những hình thức: Trình bày trong các buổi họp, tổ chức diễn đàn cho người dân tham gia phát biểu, viết bài đăng báo, gửi kết quả đến chính quyền v.v..
  • 59. Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI NGHIEÂN CÖÙU : Cuøng vôùi nhöõng noøng coát trong CÑ thu thaäp, tìm hieåu, vaø phaân tích caùc theá maïnh yeáu , vaán ñeà, tieàm naêng trong CÑ . Taùc vieân giuùp CÑ chuyeån nhöõng phaân tích ñoù thaønh nhöõng chöông trình haønh ñoäng cuï theå,
  • 60. Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI HUAÁN LUYEÄN : Giuùp caùc nhoùm trong CÑ hieåu muïc ñích, chieán löôïc döï aùn Boài döôõng kyõ naêng laøm vieäc trong nhoùm , kyõ naêng toå chöùc vaø quaûn lyù. Boài döôõng nhöõng giaù trò , thaùi ñoä hôïp taùc vaø toân troïng söï tham gia, söï töï quyeát cuûa ngöôøi daân.
  • 61. Vai troø cuûa taùc vieân C Đ NGÖÔØI LAÄP KEÁ HOAÏCH Cuøng vôùi CÑ laäp keá hoaïch haønh ñoäng CÑ, saép ñaët caùc hoaït ñoäng moät caùch coù heä thoáng, coù tính toaùn, coù thôøi gian nhaát ñònh .
  • 62. Phaåm chaát cuûa taùc vieân C Đ Naêng löïc chuyeân moân Phaûi qua huaán luyeän chuyeân moân ñeå töï tin vaø taïo nieàm tin nôi daân. Hoøa ñoàng Phong caùch soáng, laøm vieäc phuø hôïp vôí ngöôøi daân Bieát laéng nghe vaø ñoàng caûm vôùi ngöôøi daân. Trung thöïc Trung thöïc vôùi daân vaø trong saùng vôùi chính mình. Kieân trì, nhaãn naïi : Khoâng noùng voäi, ngaõ loøng, laøm thay, aùp ñaët, thuùc eùp ngöôøi daân... Khieâm toán Khoâng khoe khoang, höùa böøa , Daùm nhìn nhaän nhöõng haïn cheá cuûa mình Saün saøng laéng nghe, hoïc taäp nhöõng caùi hay cuûa ngöôøi daân.
  • 63. Phaåm chaát cuûa taùc vieân C Đ (tt) Khaùch quan, voâ tö Trong nhaän dieän, phaân tích, ñaùnh giaù tình hình, con ngöôøi. Trong giaûi quyeát maâu thuaãn trong CÑ , Ñaïo ñöùc Cuoäc soáng ñaïo ñöùc phuø hôïp vôùi caùc giaù trò, maãu möïc cuûa xaõ hoäi 
  • 64. MOÁI QUAN HEÄ Taùc vieân thöôøng laøm vieäc vôùi ai? Nhöõng ñieàu gì laøm haïn cheá coâng vieäc cuûa taùc vieân? Caàn laøm gì ñeå coù moái quan heä toát?
  • 65. MOÁI QUAN HEÄ TAÙC VIEÂN CHÍNH QUYEÀN, ÑOAØN THEÅ DOANH NGHIEÄP CÔ SÔÛ Y TEÁ TRÖÔØNG HOÏC NGÖÔØI DAÂN ÑOÀNG NGHIEÄP
  • 66. MOÁI QUAN HEÄ Phaûi döïa vaøo söï toân troïng vaø tin caån laãn nhau Lòch söï, nhaõ nhaën trong giap tieáp Laøm vieäc chaäm raõi vaø kieân nhaãn nhaèm ñaùp öùng nhu caàu cuûa coäng ñoàng Hoïp thöôøng xuyeân vôùi nhoùm (baø meï, thieáu nieân.. ) ñeå thaûo luaän veà vaán ñeà/ moái quan taâm cuûa hoï
  • 67. MOÁI QUAN HEÄ CAÙC YEÁU TOÁ COÙ THEÅ PHAÙ HUÛY LOØNG TIN VAØ SÖÏ TOÂN TROÏNG CUÛA CÑ Khieám nhaõ, thoâ loã Thieáu quan taâm ñeán vaên hoùa, giaù trò cuûa CÑ Noùng voäi, muoán coù keát quaû nhanh maø khoâng tính ñeán nhu caàu öu tieân cuûa CÑ
  • 68.  
  • 69. Vai troø taùc vieân Vai troø coäng ñoàng Ñaàu döï aùn Cuoái döï aùn
  • 70. SỰ THAM GIA Tham gia bao goàm söï can döï cuûa ngöôøi daân trong tieán trình ra quyeát ñònh, trong thöïc hieän chöông trình, chia seû quyeàn lôïi cuûa caùc chöông trình phaùt trieån cuõng nhö trong ñaùnh giaù nhöõng chöông trình naøy (Cohen & Uphoff, 1977)
  • 71. YEÁU TOÁ THUÙC ÑAÅY SÖÏ THAM GIA Tuaân thuû caùc nguyeân taùc haønh ñoäng PTCÑ Coù kyõ naêng veà caùc phöông phaùp, coâng cuï taïo thuaän lôïi cho söï tham gia Toân troïng vaên hoaù vaø giaù trò coäng ñoàng Taùc vieân coäng ñoàng vaø caùn boä ñòa phöông phaûi thaät söï gaàn guõi, laéng nghe daân Coâng khai hoaù caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán daân ñeå hoï bieát moät caùch thaät söï vaø ñaày ñuû Naâng cao naêng löïc, bao goàm kieán thöùc vaø kyõ naêng ñeå ngöôøi daân coù theå tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng Cô sôû cuûa söï tham gia : Quy cheá daân chuû cô sôû
  • 72. YEÁU TOÁ VAÊN HOAÙ An phaän Caàn cuø, chòu thöông chòu khoù Coù luùc do tinh thaàn “taäp theå” caù nhaân khoâng daùm yù kieán, quyeát ñònh rieâng Tinh thaàn “laù laønh ñuøm laù raùch” Tinh thaàn yeâu nöôùc, yeâu queâ höông – neàn taûng cuûa söï tham gia Tinh thaàn hieáu hoïc thuùc ñaåy nhu caàu tieán boä, aùp duïng kyõ thuaät/phöông phaùp môùi AÛNH HÖÔÛNG TIEÂU CÖÏC AÛNH HÖÔÛNG TÍCH CÖÏC
  • 73. YEÁU TOÁ VAÊN HOAÙ (tt) AÛNH HÖÔÛNG TIEÂU CÖÏC AÛNH HÖÔÛNG TÍCH CÖÏC Gaùnh vaùc moïi vieäc gia ñình-> khoâng thôøi gian tham gia Troïng nam khinh nöõ ->haïn cheá söï tham gia cuûa nöõ, Phuï nöõ VN yeâu thöông choàng con, quan taâm moïi ngöôøi Baûo thuû, cuïc boä ñòa phöông – haïn cheá hôïp taùc Saûn xuaát nhoû – taèn tieän, tieát kieäm Kính laõo ñaéc thoï ->giôùi haïn tính naêng ñoäng saùng taïo, laõnh ñaïo cuûa lôùp treû Gia tröôøng -> ñoäc ñoaùn trong laõnh ñaïo nhoùm Toân ti traät töï –> kyû luaät cao trong toå chöùc
  • 74. BẬC THANG THAM GIA Sherry Arnstein, 1969 Kieåm soaùt Giao nhieäm vuï Laøm cuøng Xoa dòu/cô caáu Hoûi yù kiến Ñöôïc thoâng tin Khaéc phuïc Leøo laùi Tham gia thöïc söï Khoâng tham gia Tham gia bề mặt hình thức
  • 75. Mức độ tham gia Có tham gia thực sự Tham gia bề mặt Không có sự tham gia Quên lãng & Lèo lái 0-1 Cung cấp thông tin 2 Hỏi ý kiến 3-4 Ý kiến được xem xét 5-6 Cùng quyết định 7 Nhận trách nhiệm 8 Hành động với tinh thần tự nguyện
  • 76. Tham gia cộng đồng Tăng hiểu biết Tăng kỹ năng Tăng tự tin, tự giúp Tăng cảm xúc sở hữu Tăng tính chủ động Tăng tính tự quản Dân bàn Dân biết Dân làm Được thông tin Được hỏi ý kiến Được tham khảo ý kiến Được thảo luận, bàn bạc, góp ý cho kế họach Đóng góp tiền , lao động Được giao nhiệm vụ thực thi Giám sát , góp ý, Đề nghị, đánh giá Người dân tham gia trong suốt quá trình dự án từ giai đọan khảo sát, thiết kế, lập kế họach, thực thi, đến giám sát và lượng giá dự án Dân kiểm tra
  • 77. Bài làm cá nhân Sự tham gia của các anh, chị, các bạn ở vị trí hiện nay tại đơn vị của mình? Tự xếp mức độ theo bậc thang tham gia Bạn đã có những kỹ năng, kinh nghiệm gì liên quan đến sự tham gia? Bạn cần thêm những kỹ năng gì để tăng sự tham gia?
  • 78. PHƯƠNG PHAÙP KHAÛO SAÙT NHANH COÙ SÖÏ THAM GIA Participatory Rapid Appraisal (PRA) Phương pháp tạo điều kiện cho người dân điạ phương chia sẻ, nâng cao và phân tích hiểu biết của họ về cuộc sống để lập kế hoạch, hành động, giám sát và lượng giá Bắt nguồn từ 5 nguồn chính, chủ yếu từ lĩnh vực nông thôn; xem người dân như những nhà nghiên cứu bản địa
  • 79. MỤC ĐÍCH Nâng cao sự kiểm soát của người dân trong tiến trình cải thiện cuộc sống, phát triển dự án Liên tục đánh giá tiến độ  rút kinh nghiệm, học tập từ thất bại, thành công
  • 80. NGUYÊN TẮC CỦA PRA 1. Học hỏi trực tiếp từ người dân điạ phương 2. Linh hoạt, sáng tạo, tạo cơ hội tham gia 3. Lắng nghe, không giảng dạy; tạo cơ hội cho người thiệt thòi (người nghèo, phụ nữ, v.v..) 4. Sử dụng tối ưu các kỹ thuật, công cụ 5. Kiểm tra chéo thông tin
  • 81. NGUYÊN TẮC CỦA PRA (tt) 6. Tập trung vào những biến đổi, nắm bắt tính phức tạp và đa dạng 7. Trao quyền 8. Tác viên cộng đồng luôn kiểm tra mình 9. Tác viên luôn tự chịu trách nhiệm; ứng biến, sáng tạo 10. Chia sẻ
  • 82. ỨNG DỤNG PRA - Nghiên cứu – Khảo sát - Giáo dục – Tập huấn - Lập kế hoạch, thực hiện, giám sát, lượng giá - Nông thôn, đô thị: quản lý tài nguyên, sức khỏe, nghèo đói
  • 83. ĐIỀU CĂN BẢN CỦA PRA: THAY ĐỔI THÁI ĐỘ VÀ HÀNH VI - PRA không chỉ là tập họp những công cụ - Con người là hàng đầu - Thái độ đúng trong PRA - Huấn luyện- chú trọng sự thay đổi hành vi
  • 84. PHƯƠNG PHÁP – KỸ THUẬT TRONG PRA Phương pháp theo không gian Phương pháp theo thời gian Phương pháp theo mối quan hệ
  • 85. Phương pháp theo không gian - Vẽ bản đồ / sơ đồ cộng đồng; bản đồ xã hội; bản đồ nguồn lực; dịch vụ và xã hội;…. - Xây dựng sa bàn - Thực hiện khảo sát tuyến – vẽ sơ đồ mặt cắt ngang CĐ
  • 86.  
  • 87.  
  • 88.  
  • 89. Thực hành đi xuyên ngang CĐ VẼ SƠ ĐỒ MẶT CẮT
  • 90. Sơ đồ mặt cắt Khu vöïc   Ñoài Ven soâng Soâng Ven soâng Ñaát cao Ñaát truõng Söû duïng ñaát             Caây             Con             ……            
  • 91. Phương pháp theo thời gian Lược sử cộng đồng: các mốc thời gian quan trọng Xây trường công lập 1983 Điện được dẫn về làng 1977 Nhà thờ được xây dựng 1950 Xây 10 giếng nước tưới tiêu -> thay đổi loại cây canh tác sau đó 1945 Một trường học tư được xây dựng 1940 Hạn hán, 20 gia đình di cư 1931 - Xây dựng hồ chứa nước tưới - Vụ mùa chính là ngũ cốc 1905 Nội dung Năm - Có sự hỗ trợ của một tổ chức tự nguyện - Có một ti-vi đầu tiên ở làng 1997 Nhà nước hỗ trợ cho sửa chữa những nhà xuống cấp 1996 Phụ nữ đầu tiên được bầu làm trưởng ấp 1995 Chương trình tiết kiệm-tín dụng 1992 Bắt đầu có dịch vụ xe buýt 1991 Xây dựng 02 hồ chứa nước uống 1985 Nội dung Năm
  • 92. Sơ đồ hình tròn : muà vụ - sức khỏe Gieo hạt Cúm Đập hạt Thu hoạch Ho Cảm lạnh Sốt Hen,suyễn Di cư cho đến mùa mưa Chuẩn bị đồng ruộng Sốt rét Cày bừa
  • 93. Phương pháp theo mối quan hệ Cộng đồng Tổ chức xã hội/tài trợ Các tổ chức địa phương Người cho vay -------: mối quan hệ trước kia _____ : mối quan hệ hiện tại Biểu đồ Venn
  • 94. Biểu đồ nhân - quả về tình trạng mù chữ  Mù chữ Thiếu tổ chức trong CĐ Thiếu giáo viên Thiếu cơ hội nghề nghiệp Thiếu quan tâm của cha mẹ Nghèo Ít đến trường Chăn bò Làm việc nặng Mệt nhọc Nhậu Cha mẹ mù chữ Cha mẹ thiếu nhận thức Lao động trẻ em Không nghề Thu nhập thấp Bóc lột ở nhiều mức độ Chi trả thấp/ Lừa đảo Phớt lờ nhân viên Khg khả năng kiểm soát giáo viên Trẻ không được giáo dục Khg khả năng nghĩ về doanh nghiệp Đói Khg thời gian nghĩ đến sức khỏe cá nhân Bệnh Khg khả năng làm việc
  • 95. DỰ ÁN PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG 3 yếu tố cấu thành dự án Ý định của các bên liên quan DỰ ÁN Khả năng của các bên liên quan Nhu cầu của người dân/ cộng đồng
  • 96. Dự án PTCĐ nhằm phát huy sự tham gia của người dân hơn là mang tiền bạc, vật chất đến
  • 97. Chu trình dự án Đánh giá nhu cầu Đánh giá lợi ích Xác định và chọn vấn đề Giải pháp đề nghị Đánh giá tiềm năng, tài nguyên Mục tiêu Phương pháp Cơ chế kiểm soát, giám sát, lượng giá Kế hoạch và thời gian làm việc Kinh phí 1. Tương tác nhóm dự án 2. Quản lý công việc 3. Quản lý thời gian 4. Quản lý cơ sở vật chất và tài nguyên 5. Quản lý tài chánh 6. Ghi chép và báo cáo 1. Lượng giá nội bộ 2. Bên ngoài lượng giá Phân tích tình hình Lượng giá Lập kế hoạch Viết dự án Thực hiện dự án
  • 98. Sơ đồ Gantt: Dự án KHHGĐ Tháng Hoạt động Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Chọn địa điểm                         Hợp đồng                         Mua trang thiết bị                         Tuyển nhân viên                         Tập huấn nhân viên                         Xây dựng hệ thống ghi chép                         Nhận dụng cụ tránh thai                         Cung cấp dịch vụ                         Tham quan giám sát                         Báo cáo tiến độ quý                         Báo cáo tài chánh quý                         Báo cáo tiến độ năm                         Báo cáo tài chánh năm                        
  • 99. KIỂM SOÁT – GIÁM SÁT – LƯỢNG GIÁ Những mục tiêu cụ thể Kết quả đầu ra (Thành quả được lượng giá) LƯỢNG GIÁ Kế hoạch công việc Thực hiện những hoạt động theo kế hoạch (Tiến trình được giám sát) GIÁM SÁT Bản mô tả công việc Thao tác của cá nhân và nhóm (Con người được kiểm soát) KIỀM SOÁT THƯỚC ĐO NHỮNG GÌ ĐƯỢC ĐÁNH GIÁ / ĐO LƯỜNG LOẠI HOẠT ĐỘNG
  • 100. TÌM HIỂU DỰ ÁN PTCĐ Thảo luận nhóm 20’ Dự án thuộc lĩnh vực nào? Mục tiêu dự án Các bên / Thành phần liên quan dự án Các hoạt động của dự án Sự tham gia của người dân trong dự án Vai trò tác viên / Nhân viên xã hội Theo các anh, chị, các bạn, dự án có bền vững không? Vì sao? Có yếu tố về giới trong dự án không?
  • 101. KHÓ KHĂN -THUẬN LỢI TRONG PTCĐ Trở ngại – Khó khăn - Con người : Tác viên Người dân - Cộng đồng - Xã hội – văn hoá - Phương thức PTCĐ
  • 102. KHÓ KHĂN -THUẬN LỢI TRONG PTCĐ (tt) Thuận lợi Con người Văn hoá – xã hội Quản lý -chủ trương - chính sách Nhà nước Đào tạo Góp phần của các tổ chức xã hội
  • 103. CỘNG ĐỒNG TỰ LỰC
  • 104. CHÚC CÁC ANH, CHỊ, CÁC BẠN ĐẠT KẾT QUẢ TỐT TRONG KỲ THI
Download

Từ khóa » Sơ đồ Venn Trong Phát Triển Cộng đồng