Phẫu Thuật Cấp Cứu Thành Công Bệnh Nhân Hội Chứng Chùm đuôi ...

Phẫu thuật cấp cứu thành công bệnh nhân hội chứng chùm đuôi ngựa (CAUDA EQUINA SYNDROME)

BS Nguyễn Nhật Minh – Khoa Ngoại chấn thương

Bệnh nhân NGUYỄN VĂN T. ( sinh năm1967 ) ngụ ở địa chỉ phường 3, Tp Tân An, tỉnh Long An. Nhập viện tại Bệnh viện ĐK tỉnh Long An theo đường cấp cứu vì những triệu chứng đau dữ dội vùng thắt lưng kèm yếu hai chân và rối loạn tiêu, tiểu. Đây là tình trạng rất nặng của bệnh lý cột sống vùng thắt lưng- cùng do sự chèn ép quá mức chùm đuôi ngựa của tủy sống hay gọi là hội chứng chùm đuôi ngựa (CAUDA EQUINA SYNDROME ), một cấp cứu ngoại thần kinh thuộc loại phức tạp. Bệnh nhân có thể bị liệt vận động hoàn toàn 2 chân kèm  tiêu tiểu mất tự chủ không hồi phục nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hội chứng chùm đuôi ngựa là một định nghĩa y khoa cho một nhóm triệu chứng xuất hiện khi một số sợi thần kinh của chùm đuôi ngựa bị chèn ép hoặc tổn thương ( Từ L2 trở xuống ). Chùm đuôi ngựa là một bó sợi thần kinh xuất phát từ đoạn cuối của tủy sống (có hình dạng giống đuôi ngựa). Hội chứng này được xem là biến chứng nặng nề nhất của bệnh thoát vị đĩa đệm vùng lưng. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ phải gánh chịu những cơn đau thắt lưng nặng nề, thậm chí dẫn đến mất khả năng lao động, sinh hoạt hằng ngày, tàn phế.

– Bệnh được đưa vào khoa cấp cứu BVĐK Long An lúc 07h35p, 17/08/2020 với chẩn đoán: Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng chèn ép thần kinh.

Cấp cứu mời hội chẩn ngoại thần kinh. Sau khi hội chẩn với chẩn đoán sau cùng: Hội chứng chùm đuôi ngựa/ Thoát vị đĩa đệm L4L5.

Bệnh được chỉ định mổ cấp cứu lúc: 12h20p, 17/8/2020. ( Từ lúc xuất hiện triệu chứng tới lúc mổ là # 6 tiếng ).

Phương pháp phẫu thuật: Giải ép thần kinh.

Ca phẫu thuật thành công ngoài mong đợi:

Sau phẫu thuật 8 ngày, vùng thắt lưng bệnh nhân đã giảm đau nhiều và 2 chân bắt đầu có cảm giác trở lại. Tuy nhiên, hoạt động đi lại vẫn còn khó khăn, cần rất nhiều thời gian để hồi phục như cũ. Ông T. nhờ con đỡ mình xoay trở người, gương mặt còn chút nhăn nhó vì đau, ông chia sẻ: “ Cử động, đi lại còn đau. Đã rút sonde tiểu, tiểu còn rặn, mỗi lần ho thì còn són phân ra tã. 2 chân tôi cũng giảm cảm giác đau, tê bì như trước. Bác sĩ đã giải thích rõ bệnh của tôi có thể mất hơn 6 tháng mới khỏe được. Xuất viện rồi tôi sẽ đi tập vật lý trị liệu ”.

Đây là bệnh lý hiếm gặp và ít ai nghĩ tới, chỉ phát hiện khi chụp MRI có tương phản cột sống thắt lưng. Bệnh nhân được BS.CKI. Phạm Anh Tuấn, khoa Ngoại chấn thương, chuyên khoa Ngoại Thần Kinh trực tiếp phẫu thuật. Quá trình phẫu thuật hết sức khó khăn do tổn thương cột sống ở mức độ rất nặng, đặc biệt là bệnh nhân còn mắc thêm các bệnh lý nền như tăng huyết áp và đái tháo đường.

“ Rất may bệnh nhân được phẫu thuật sớm, tuy nhiên quá trình phẫu thuật cũng rất căng thẳng. Ê kíp đã rạch da đường giữa vùng cột sống thắt lưng khoảng 20cm, tách cơ cạnh sống bộc lộ các bản sống và các bao khớp 2 bên thoái hóa phì đại nhiều, lỏng lẻo và biến dạng. Thấy nhân đệm thoát vị trung tâm chèn ép thần kinh kích thước # 1x2cm ( hai mảnh ). Giải phóng lỗ liên hợp và rễ bị chèn ép hai bên.

Trong quá trình phẫu thuật những trường hợp nặng như thế, đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật phải có kinh nghiệm cao, tay nghề vững, lựa chọn phương pháp mổ và giải ép đủ hiệu quả của sự chèn ép rễ thần kinh nặng để có khả năng hồi phục hoàn toàn. Đặc biệt là bác sĩ phải chú ý nhiều đến những tổn thương các rễ thần kinh của tủy sống do đĩa đệm chèn ép. Nếu không, dễ dẫn đến những biến chứng nặng và tổn thương thần kinh không hồi phục sau này ”- BS.CKI. Phạm Anh Tuấn.

Không khó trị nếu phát hiện sớm:

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là một bệnh thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là lứa tuổi từ 30-50 (chiếm khoảng 90%), ngoài ra người cao tuổi cũng dễ gặp phải căn bệnh này. Bệnh gây đau thắt lưng và có thể gây biến chứng nặng nề, thậm chí gây tàn phế nếu không được điều trị sớm và đúng phương pháp. Ngoài ca phẫu thuật của bệnh nhân NGUYỄN VĂN T. bệnh viện Đa khoa tỉnh Long An từng tiếp nhận và điều trị nhiều trường hợp tương tự. Trên thực tế, không ít trường hợp bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng than phiền về tình trạng đau nhức dữ dội, tê buốt ở khu vực cột sống lan xuống 2 chân, đi lại sinh hoạt hàng ngày khó khăn. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, hầu như chỉ khi thật sự không chịu nổi tình trạng đau đớn bệnh nhân mới tìm đến bác sĩ để chữa trị. Lúc này, nhiều bệnh nhân đã có những triệu chứng nặng nề như đau nhức nhiều, không đi lại được, mất cảm giác 2 chân, tiêu tiểu khó, teo cơ mông và cả 2 chân… gặp nhiều khó khăn trong quá trình điều trị và khả năng hồi phục kém.

Mặt khác, nhiều bệnh nhân điều trị không đúng phương pháp như bó thuốc, châm cứu không đúng cách, uống thuốc thang không rõ loại, gây tốn kém về tài chính, thời gian điều trị thậm chí người bệnh còn phải đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng, tác dụng phụ của việc điều trị không dựa trên cơ sở khoa học. Người bệnh tùy mức độ thoái hóa của cột sống, mức độ thoát vị nặng nhẹ của đĩa đệm mà có thể gặp nhiều khó khăn khác nhau trong công việc, trong hoạt động thể chất, sinh hoạt hằng ngày, thậm chí mất hẳn khả năng lao động và tàn phế.

“ Với những bệnh nhân có biểu hiện bệnh lý ở cột sống nên có chế độ làm việc, sinh hoạt hợp lý, không nên gắng sức, tránh những động tác cúi quá mức của cột sống, không được nằm võng. Khi có bất kỳ dấu hiệu như đau nhiều vùng cột sống thắt lưng, tê bì chân, teo cơ, hạn chế vận động, rối loạn tiểu tiện thì nên đến khám ngay, không được tự ý mua thuốc về uống, tự điều trị theo phương pháp dân gian mà hãy đến các cơ sở y tế đúng chuyên khoa để khám và có phương án điều trị phù hợp, hiệu quả. Đặc biệt đối với những trường hợp bệnh nhân đã từng được chẩn đoán thoát vị mà làm công việc, lao động nặng, quá sức sẽ dễ bị thoát vị nặng hơn hay những vị trí gần kề ” – BS.CKI. Phạm Anh Tuấn đưa ra lời khuyên.

Hiện nay, với các phương pháp phẫu thuật rất hiện đại, nếu bệnh nhân có các bệnh lý về cột sống và được các bác sĩ chuyên khoa khuyên cần can thiệp thì bệnh nhân đừng quá lo lắng, chần chừ không phẫu thuật, đi tìm các phương pháp điều trị khác. Điều đó sẽ làm lỡ khoảng thời gian quý báu của việc phẫu thuật và giải phóng chèn ép thần kinh sớm, yếu tố quan trọng giúp phục hồi chức năng cột sống sau phẫu thuật.

Related