Phò Giá Về Kinh - Ngữ Văn 7

YOMEDIA NONE Trang chủ Ngữ Văn 7 Bài 5 Ngữ Văn 7 Phò giá về kinh - Ngữ văn 7 ADMICRO Lý thuyếtSoạn bài 81 FAQ

Qua bài học giúp các em cảm nhận được iểu giá trị tư tưởng và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Tụng giá hoàn kinh sư của Trần Quang Khải. Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm, nhận biết và tìm hiểu thơ Đường luật. Giáo dục lòng tự hào dân tộc về truyền thống vẻ vang của nhân dân ta.

ATNETWORK YOMEDIA

1. Tóm tắt bài

1.1. Tìm hiểu chung

a. Tác giả Trần Quang Khải

b. Tác phẩm Phò giá về kinh

1.2. Đọc - hiểu văn bản

a. Hai câu thơ đầu

b. Hai câu thơ cuối

2. Bài tập minh họa

3. Soạn bài Phò giá về kinh

4. Hỏi đáp Phò giá về kinh

5. Một số bài văn mẫu Phò giá về kinh

Tóm tắt bài

1.1. Tìm hiểu chung

a. Tác giả

• Trần Quang Khải (1241 - 1294) là con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông.
• Vị tướng văn võ song toàn, từng có công rất lớn trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông Nguyên (1281 - 1285; 1287 - 1288), được phong Thượng tướng.
• Là người có những vần thơ "sâu xa lý thú"

b. Tác phẩm

• Xuất xứ
  • Bài thơ Phò giá về kinh được làm lúc ông đi đón Thái thượng hoàng, Trần Thái Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long ngay sau chiến thắng vang dội ở Chương Dương, Hàm Tử, giải phóng kinh đô năm 1285.
• Thể thơ
  • Được viết theo thể ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật.
    • Bài thơ có 4 câu, mỗi câu 5 chữ
    • Thường giao vần chân cuối câu 1,2,4
• Phương thức biểu đạt: Biểu cảm

1.2. Đọc - hiểu văn bản

a. Hai câu thơ đầu

"Chương Dương cướp giáo giặc,

Hàm tử bắt quân thù".

• Sử dụng động từ mạnh, dồn dập, hùng tráng: "Cướp", "bắt"
• Biện pháp đối ý

  • Chương Dương (địa danh) - cướp (động từ) giáo giặc (động từ)

  • Hàm Tử (địa danh) - bắt (động từ) quân thù

→ Làm nổi bật 2 trận chiến ở Chương Dương và Hàm Tử

⇒ Khẳng định đây là chiến thắng hào hùng trước kẻ thù xăm lược và bộc lộ niềm tự hào dân tộc.

b. Hai câu thơ cuối

"Thái bình nên gắng sức,

Non nước ấy nghìn thu".

• Giọng thơ ôn tồn, nhẹ nhàng

• Là lời động viên xây dựng, phát triển đất nước trong hòa bình: "Thái bình" - "gắng sức"

​→ Khẳng định khát vọng hoà bình thịnh trị

• Niềm tin vào sự bền vững của đất nước: "Non nước" - "nghìn thu"

• Tổng kết

  • Nội dung

    • Khí thế chiến thắng ngoại xâm của dân tộc ta thời Trần
    • Thể hiện khát vọng về đất nước thái bình thịnh trị.
    • Thể hiện sự sáng suốt của vị cầm quân lo việc lớn.

  • Nghệ thuật

    • Hình thức diễn đạt ccoo đúc, ngắn gọn súc tích, cô đúc dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng.
    • Giọng điệu sảng khoái, hân hoan, tự hào.
    • Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc

  • Ý nghĩa

    • Hào khí chiến thắng và khát vọng về một đất nước thái bình thịnh trị của dân tộc ta thời Trần .

Bài tập minh họa

Ví dụ

Đề bài: Phân tích bài thơ "Tụng giá hoàn kinh sư" của Trần Quang Khải.

Gợi ý làm bài

1. Mở bài

• Giới thiệu
  • Tác giả
    • Trần Quang Khải (1241-1294) là vị tướng có công lớn trong cuộc kháng chiến chông quân Nguyên - Mông ở đời Trần.
    • Lịch sử ca ngợi ông là vị tướng tài
    • Văn học ghi nhớ ông với những vần thơ "sâu xa lí thú" (Phan Huy Chú - "Lịch triều hiến chương loại chí").
  • Tác phẩm
    • Bài thơ "Tụng giá hoàn kinh sư" (Phò giá về kinh) là một trong 11 bài thơ còn lại của ông và cũng là tác phẩm có vị trí đặc biệt trong lịch sử văn học Việt Nam.

2. Thân bài

a. Hoàn cảnh sáng tác

• Cuối năm 1284, quân Nguyên - Mông do Thoát Hoan cầm đầu ồ ạt tấn công nước ta lần thứ II. Trước sức mạnh của quân giặc, Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông phải rời khỏi kinh đô đi lánh nạn. Nhưng chỉ mấy tháng sau, vào tháng 5 - 1285 (tháng 4 năm Ất Dậu), quân ta đã phản công bất ngờ, chiến thắng lớn ở trận Hàm Tử; tháng 7 - 1285 (tháng 6 năm Ất Dậu), ta lại thắng lớn ở Chương Dương. Kẻ thù thất bại hoàn toàn.
• Sau chiến thắng, Trần Quạng Khải là người hộ giá hai vua Trần trở về kinh đô. Trong không khí ngày khải hoàn, Trần Quang Khải đã cảm hứng làm bài thơ này.

b. Phân tích

• Tựa đề
  • "Tụng giá hoàn kinh sư" nghĩa là "Phò giá về kinh". Tựa đề nêu lên một sự kiện lịch sử, nhưng sâu xa còn là nguyên cớ gợi cảm hứng cho nhà thơ. Bởi lẽ, sự kiện đưa vua trở về kinh đô đánh dấu chiến thắng của quân ta, khẳng định đất nước ta sạch bóng quân thù, quê hương dã trở lại những ngày thanh bình. Mặt khác, tác giả còn là người góp một phần công sức vào niềm vui chiến thắng của toàn dân tộc. Vì thế, sự kiện lịch sử không là những con số vô cảm mà là một niềm thơ, niềm cảm xúc dạt dào.
• Hai câu đầu

  "Chương Dương cướp giáo giặc,

  Hàm tử bắt quân thù".

  • Hai câu thơ đầu nhắc lại chiến thắng có tính quyết định, trận Chương Dương và Hàm Tử.
    • Hai địa danh vừa có ý nghĩa cụ thể về lịch sử, vừa có ý nghĩa tượng trưng. Tượng trưng vì từ nay, hai địa danh này sẽ vang lên trong lòng người dân Việt Nam, trong lịch sử như một thời đại hào hùng.
    • Cách sắp xếp thứ tự hai địa danh có phần đặc biệt. Trận đánh Chương Dương xảy ra sau nhưng lại được Trần Quang Khải kể trước. Điều này phù hợp với diễn biến tâm trạng của nhà thơ. Trận sau mới xảy ra, dường như còn nóng hổi, đang nức lòng mọi người, đặc biệt là tác giả, người có vai trò lớn trong chiến công này.
  • Âm điệu hai câu thơ khác nhau. Câu một với động từ mạnh Đoạt sáo nghĩa là cướp giáo, nhịp thơ nhanh gấp, mạnh mẽ, dứt khoát diễn tả thế trận chuyển hóa bất ngờ, mau lẹ, từ chỗ lùi bước đến đánh đuổi quân giặc, từ trường kì kháng chiến đến kháng chiến chớp nhoáng tiêu diệt kẻ thù. Câu hai với âm điệu lại nhẹ nhàng diễn tả việc bắt giặc, mà là bắt sống một cách dễ dàng.
  • Lời thơ ngắn gọn, chắc nịch, đanh thép, bày tỏ niềm tự hào về chiến thắng vẻ vang của dân tộc.
• Hai câu sau

  "Thái bình nên gắng sức,

  Non nước ấy nghìn thu".

  • Nếu hai câu đầu kể về chiến công thì hai câu sau là lời kêu gọi nỗ lực xây dựng đất nước vững bền.
    • Trần Quang Khải đã không dừng lại ở niềm vui chiến thắng, không nghĩ đến việc nghỉ ngơi, hưởng lạc.
    • Ngay trong không khí chiến thắng, ông đã nghĩ đến kế sách lâu dài với một tinh thần trách nhiệm, nhìn xa trông rộng.
  • Ông quan niệm đất nước thái bình không chỉ là chấm dứt chiến tranh, thái bình còn phải là xây dựng đất nước mãi mãi vững bền, mang lại hạnh phúc ấm no cho nhân dân. Mà muốn có thái bình, phải có sự phấn đấu nỗ lực của toàn dân. Lời thơ như một lời tự nhủ, đồng thời bộc lộ niềm tin, niềm hi vọng vào sự bền vững muôn đời của đất nước.
  • Nếu hai câu thơ đầu ta bắt gặp vẻ đẹp oai hùng của một vị tướng thì hai câu thơ sau ta cảm nhận được nét đẹp trong trí tuệ và đạo đức của nhà thơ Trần Quang Khải.

3. Kết luận

• Bài thơ bày tỏ nỗi vui mừng, niềm hãnh diện tột độ của tác giả trước chiến thắng vẻ vang của dân tộc, đồng thời khẳng định quyết tâm xây dựng đất nước ngàn thu.
• Làm nên chất thơ chính là cảm xúc tự hào, vui mừng về chiến công hiển hách của dân tộc, là hào khí của thời đại nhà Trần và niềm tin vào một nền thái bình vững chắc. Những cảm xúc ấy được ẩn chứa trong cách nói chắc nịch, ngắn gọn của thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt, không hoa mĩ, cầu kì. Đây cũng là vẻ đẹp độc đáo của bài thơ mà tác giả là một vị tướng.

3. Soạn bài Phò giá về kinh

Thượng tướng thái sư Trần Quang Khải (1241-1294), con trai thứ ba của vua Trần Thánh Tông, không những là một danh tướng kiệt xuất mà còn là một nhà thơ đã in dấu ấn trong văn chương dân tộc. Trần Quang Khải làm thơ không nhiều, nhưng chỉ cần một bài như Phò giá về kinh (Tụng giá hoàn kinh sư) cũng đủ để thành một tên tuổi. Bài thơ ra đời trong một hoàn cảnh đặc biệt, giữa không khí hào hùng, ngây ngất men say của vinh quang chiến thắng. Để nắm được nội dung của bài học, các em có thể tham khảo thêm bài soạn: Bài soạn Phò giá về kinh.

4. Hỏi đáp Phò giá về kinh

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.

5. Một số bài văn mẫu Phò giá về kinh

Để cảm nhận đầy đủ ý nghĩa của bài Phò giá về kinh, các em có thể tham khảo thêm một số bài văn mẫu dưới đây

- Cảm nghĩ về bài Phò giá về kinh

- Phân tích hào khí chiến thắng và khát vọng hòa bình trong Phò giá về kinh

- Phân tích bài thơ Phò giá về kinh

-- Mod Ngữ văn 7 HỌC247

NONE

Bài học cùng chương

Sông núi nước Nam - Ngữ văn 7 Từ Hán Việt - Ngữ văn 7 Tìm hiểu chung về văn biểu cảm - Ngữ văn 7 ADSENSE ADMICRO Bộ đề thi nổi bật UREKA AANETWORK

XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 7

Toán 7

Toán 7 Kết Nối Tri Thức

Toán 7 Chân Trời Sáng Tạo

Toán 7 Cánh Diều

Giải bài tập Toán 7 KNTT

Giải bài tập Toán 7 CTST

Giải bài tập Toán 7 Cánh Diều

Trắc nghiệm Toán 7

Đề thi giữa HK1 môn Toán 7

Ngữ văn 7

Ngữ Văn 7 Kết Nối Tri Thức

Ngữ Văn 7 Chân Trời Sáng Tạo

Ngữ Văn 7 Cánh Diều

Soạn Văn 7 Kết Nối Tri Thức

Soạn Văn 7 Chân Trời Sáng Tạo

Soạn Văn 7 Cánh Diều

Văn mẫu 7

Đề thi giữa HK1 môn Ngữ Văn 7

Tiếng Anh 7

Tiếng Anh 7 Kết Nối Tri Thức

Tiếng Anh 7 Chân Trời Sáng Tạo

Tiếng Anh 7 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tiếng Anh 7 KNTT

Trắc nghiệm Tiếng Anh 7 CTST

Trắc nghiệm Tiếng Anh 7 Cánh Diều

Giải Sách bài tập Tiếng Anh 7

Đề thi giữa HK1 môn Tiếng Anh 7

Khoa học tự nhiên 7

Khoa học tự nhiên 7 KNTT

Khoa học tự nhiên 7 CTST

Khoa học tự nhiên 7 Cánh Diều

Giải bài tập KHTN 7 KNTT

Giải bài tập KHTN 7 CTST

Giải bài tập KHTN 7 Cánh Diều

Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7

Đề thi giữa HK1 môn KHTN 7

Lịch sử và Địa lý 7

Lịch sử & Địa lí 7 KNTT

Lịch sử & Địa lí 7 CTST

Lịch sử & Địa lí 7 Cánh Diều

Giải bài tập LS và ĐL 7 KNTT

Giải bài tập LS và ĐL 7 CTST

Giải bài tập LS và ĐL 7 Cánh Diều

Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 7

Đề thi giữa HK1 môn LS và ĐL 7

GDCD 7

GDCD 7 Kết Nối Tri Thức

GDCD 7 Chân Trời Sáng Tạo

GDCD 7 Cánh Diều

Giải bài tập GDCD 7 KNTT

Giải bài tập GDCD 7 CTST

Giải bài tập GDCD 7 Cánh Diều

Trắc nghiệm GDCD 7

Đề thi giữa HK1 môn GDCD 7

Công nghệ 7

Công nghệ 7 Kết Nối Tri Thức

Công nghệ 7 Chân Trời Sáng Tạo

Công nghệ 7 Cánh Diều

Giải bài tập Công nghệ 7 KNTT

Giải bài tập Công nghệ 7 CTST

Giải bài tập Công nghệ 7 Cánh Diều

Trắc nghiệm Công nghệ 7

Đề thi giữa HK1 môn Công nghệ 7

Tin học 7

Tin học 7 Kết Nối Tri Thức

Tin học 7 Chân Trời Sáng Tạo

Tin học 7 Cánh Diều

Giải bài tập Tin học 7 KNTT

Giải bài tập Tin học 7 CTST

Giải bài tập Tin học 7 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tin học 7

Đề thi giữa HK1 môn Tin học 7

Cộng đồng

Hỏi đáp lớp 7

Tư liệu lớp 7

Xem nhiều nhất tuần

Video Toán nâng cao lớp 7

Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh - Ngữ văn 7 Cánh Diều

Quê hương - Tế Hanh - Ngữ văn 7 Kết Nối Tri Thức

Con chim chiền chiện - Huy Cận - Ngữ văn 7 Chân Trời Sáng Tạo

Toán 7 CTST Bài 2: Các phép tính với số hữu tỉ

Toán 7 Cánh diều Bài tập cuối chương 1

Toán 7 KNTT Bài 1: Tập hợp các số hữu tỉ

YOMEDIA YOMEDIA ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Bỏ qua Đăng nhập ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Đồng ý ATNETWORK ON QC Bỏ qua >>