Phong Cách Ngôn Ngữ Khoa Học - Ngữ Văn 12 - HOC247

YOMEDIA NONE Trang chủ Ngữ Văn 12 Tuần 5 Ngữ Văn 12 Phong cách ngôn ngữ khoa học - Ngữ văn 12 ADMICRO Lý thuyếtSoạn bài 24 FAQ

Nội dung chính của bài học nhằm giúp các em hiểu rõ hai khái niệm: ngôn ngữ khoa học và phong cách ngôn ngữ khoa học. Rèn luyện kĩ năng diễn đạt trong các bài tập và kĩ năng nhận diện phân tích đặc điểm của văn bản khoa học.

ATNETWORK YOMEDIA

1. Video bài giảng

2. Tóm tắt bài

2.1. Văn bản khoa học và ngôn ngữ khoa học

a. Văn bản khoa học

b. Ngôn ngữ khoa học

2.2. Đặc trưng của ngôn ngữ khoa học

a. Tính khái quát, trừu tượng

b. Tính lí trí, lôgic

c. Tính khách quan, phi cá thể

3. Bài tập minh họa

4. Soạn bài Phong cách ngôn ngữ khoa học

5. Hỏi đáp về văn bản Phong cách ngôn ngữ khoa học

Tóm tắt bài

2.1. Văn bản khoa học và ngôn ngữ khoa học

a. Văn bản khoa học

Văn bản khoa học gồm 3 loại chính:

• Các văn bản khoa học chuyên sâu
  • Dùng để giao tiếp giữa những người làm công việc nghiên cứu khoa học.
  • Thường mang tính khoa học cao và sâu.
  • Bao gồm: Chuyên khảo, luận án, tiểu luận, các báo cáo khoa học…
• Các văn bản khoa học giáo khoa
  • Nội dung: phù hợp với trình độ học sinh
  • Hình thức: có định lượng kiến thức trong bài
  • Bao gồm: giáo trình, SGK, thiết kế bài dạy...
• Các văn bản khoa học phổ cập
  • Dùng để phổ biến rộng rãi kiến thức khoa học
  • Cách viết: dễ hiểu, hấp dẫn, dùng lối so sánh, miêu tả
  • Bao gồm: các bài báo và sách phổ biến khoa học kĩ thuật…

b. Ngôn ngữ khoa học

• Là ngôn ngữ được dùng trong các văn bản khoa học, trong phạm vi giao tiếp thuộc lĩnh vực khoa học.
• Tồn tại dưới dạng nói và viết:
  • Dạng viết: sử dụng từ ngữ khoa học và các kí hiệu, công thức, sơ đồ, biểu bảng…
  • Dạng nói: yêu cầu cao về phát âm, diễn đạt mạch lạc, chặt chẽ, dựa vào một đề cương.

2.2. Đặc trưng của ngôn ngữ khoa học

a. Tính khái quát, trừu tượng

• Biểu hiện: không chỉ ở nội dung mà còn ở các phương tiện ngôn ngữ như thuật ngữ khoa học và kết cấu của văn bản.
• Thuật ngữ được chia theo các ngành khoa học.
• Thuật ngữ khác với từ ngữ thông thường:
  • Từ ngữ thông thường: có nhiều nét nghĩa khác nhau.
  • Thuật ngữ: chỉ biểu hiện một khái niệm.

b. Tính lí trí, lôgic

• Thể hiện ở: nội dung và các phương tiện ngôn ngữ như từ ngữ, câu văn, đoạn văn, văn bản.
  • Từ ngữ: phần lớn là từ ngữ thông thường nhưng chỉ có một nghĩa, không có nghĩa bóng, ít dùng phép tu từ.
  • Câu văn: là một đơn vị thông tin, chuẩn cú pháp, nhận định chính xác - chặt chẽ - logic.
  • Cấu tạo văn bản: các đoạn được liên kết chặt chẽ và mạch lạc, lập luận logic, bố cục rõ ràng.

c. Tính khách quan, phi cá thể

Biểu hiện:

• Câu văn có sắc thái trung hoà, ít biểu lộ sắc thái cảm xúc.
• Hạn chế sử dụng những biểu đạt có tính chất cá nhân.

Bài tập minh họa

Ví dụ 1:

Đọc các văn bản sau đây và cho biết chúng thuộc loại văn bản khoa học nào?

a. Xenlulozơ là chất rắn hình sợi, màu trắng, không mùi, không vị, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng, không tan trong các dung môi hữu cơ thông thường như Ete, Benzen,…

(Hóa học nâng cao 12, NXB Giáo dục, 2014)

b. Hàng trăm nghìn tấn dưa hấu bị vứt bỏ hàng năm trên khắp thế giới có thể trở thành nguồn nguyên liệu để sản xuất nhiên liệu sinh học. Ethanol là loại nhiên liệu dạng cồn được sản xuất bằng phương pháp lên men và chưng cất các loại ngũ cốc chứa tinh bột có thể chuyển hóa thành đường đơn (như bắp, lúa mì, lúa mạch). Ngoài ra, chất cồn này còn được sản xuất từ cây, cỏ có chứa cellulose. Người ta gọi đó là ethanol sinh học. Ethanol là chất phụ gia để tăng trị số Octane (trị số đo khả năng kích nổ) và giảm khí thải độc hại của xăng. Theo Telegraph, hàng năm nông dân và các siêu ở châu Mỹ thị loại bỏ khoảng 1/5 lượng dưa hấu (tương đương 360.000 tấn) trên đồng ruộng trong mỗi vụ do chúng không đạt tiêu chuẩn (có hình dạng méo mó hoặc bầm dập trên vỏ). Nông dân thường biến chúng thành phân xanh để bón ruộng. Các nhà khoa học của Bộ Nông nghiệp Mỹ khẳng định lượng dưa hấu bị vứt có thể tạo ra gần 9 triệu lit nhiên liệu sinh học ethanol. Tiến sĩ Wayne Fish, một nhà khoa học thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ, khẳng định rằng 50% số quả dưa hấu bị vứt bỏ có thể tạo ra ethanol nhờ quá trình lên men.

(Theo Minh Long – Vnexpress)

c. "Phong cách văn học (hay phong cách nghệ thuật) nảy sinh do chính những nhu cầu của cuộc sống, bởi vì cuộc sống luôn đòi hỏi sự xuất hiện những nhân tố mới mẻ, những cái không lặp lại bao giờ; và nó cũng nảy sinh từ nhu cầu của quá trình sáng tạo văn học, vì đó là một yếu tố quan trọng tạo nên tính hấp dẫn, sức sống của tác phẩm. Phong cách là những nét riêng biệt và độc đáo của một tác giả trong quá trình nhận thức và phản ánh cuộc sống, những nét độc đáo ấy thể hiện trong tất cả các yếu tố nội dung và hình thức của từng tác phẩm cụ thể. Nói cách khác, phong cách là sự thể hiện tài nghệ của người nghệ sĩ trong việc đưa đến độc giả một cái nhìn mới mẻ về cuộc đời thông qua những phương thức, phương tiện mang đậm dấu ấn cá nhân của người sáng tạo, vì thế Buy-phông viết: "Phong cách chính là người". Trong tác phẩm của Sếch-xpia "mỗi một ưu điểm nhỏ nhất cũng in dấu riêng, dấu ấn đó có thể lập tức nói với toàn thế giới rằng: Tôi là Sếch-xpia."(Lét-xinh)".

(Ngữ Văn 12, NXB Giáo dục, 2014)

Gợi ý làm bài:

• Văn bản a thuộc văn bản khoa học giáo khoa, nêu định nghĩa về Xenlulozơ, một khái niệm của Hóa học lớp 12.
• Văn bản b thuộc văn bản khoa học phổ cập. Văn bản này được trích ra từ một bài báo nói về việc sản xuất nhiên liệu sinh học từ hằng trăm tấn dưa hấu bị vứt bỏ hằng năm.
• Văn bản c thuộc văn bản khoa học chuyên sâu trình bày kiến thức về sự nảy sinh của phong cách văn học.

Ví dụ 2:

Em hãy chỉ ra những thuật ngữ được dùng trong văn bản sau đây:

"Từ năm 1975, văn học Việt Nam bước vào công cuộc đổi mới. Văn học vận động theo khuynh hướng dân chủ hóa, đổi mới quan niệm về nhà văn, về văn học và quan niệm nghệ thuật về con người, phát huy cá tính sáng tạo và phong cách nghệ thuật của nhà văn với những tìm tòi, thể nghiệm mới,…"

(Ngữ Văn 12 tập 1, trang 8)

Gợi ý làm bài:

• Các thuật ngữ được sử dụng trong văn bản trên: văn học Việt Nam, khuynh hướng dân chủ hóa, quan niệm về nhà văn, quan niệm nghệ thuật, cá tính sáng tạo, phong cách nghệ thuật, thể nghiệm mới.

4. Soạn bài Phong cách ngôn ngữ khoa học

Để nắm vững về những nội dung kiến thức cần đạt, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:

• Phong cách ngôn ngữ khoa học
• Phong cách ngôn ngữ khoa học tóm tắt

5. Hỏi đáp về văn bản Phong cách ngôn ngữ khoa học

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.

-- Mod Ngữ văn 12 HỌC247

NONE

Bài học cùng chương

Viết bài làm văn số 2: Nghị luận xã hội - Ngữ văn 12 ADSENSE ADMICRO Bộ đề thi nổi bật UREKA AANETWORK

XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 12

Toán 12

Lý thuyết Toán 12

Giải bài tập SGK Toán 12

Giải BT sách nâng cao Toán 12

Trắc nghiệm Toán 12

Hình học 12 Chương 3

Ngữ văn 12

Lý thuyết Ngữ Văn 12

Soạn văn 12

Soạn văn 12 (ngắn gọn)

Văn mẫu 12

Soạn Ai đã đặt tên cho dòng sông

Tiếng Anh 12

Giải bài Tiếng Anh 12

Giải bài Tiếng Anh 12 (Mới)

Trắc nghiệm Tiếng Anh 12

Unit 9 Lớp 12 Deserts

Tiếng Anh 12 mới Unit 5

Vật lý 12

Lý thuyết Vật Lý 12

Giải bài tập SGK Vật Lý 12

Giải BT sách nâng cao Vật Lý 12

Trắc nghiệm Vật Lý 12

Ôn tập Vật lý 12 Chương 3

Hoá học 12

Lý thuyết Hóa 12

Giải bài tập SGK Hóa 12

Giải BT sách nâng cao Hóa 12

Trắc nghiệm Hóa 12

Hoá Học 12 Chương 5

Sinh học 12

Lý thuyết Sinh 12

Giải bài tập SGK Sinh 12

Giải BT sách nâng cao Sinh 12

Trắc nghiệm Sinh 12

Sinh Học 12 Chương 2 Tiến hóa

Lịch sử 12

Lý thuyết Lịch sử 12

Giải bài tập SGK Lịch sử 12

Trắc nghiệm Lịch sử 12

Lịch Sử 12 Chương 3 Lịch Sử VN

Địa lý 12

Lý thuyết Địa lý 12

Giải bài tập SGK Địa lý 12

Trắc nghiệm Địa lý 12

Địa Lý 12 VĐSD và BVTN

GDCD 12

Lý thuyết GDCD 12

Giải bài tập SGK GDCD 12

Trắc nghiệm GDCD 12

GDCD 12 Học kì 1

Công nghệ 12

Lý thuyết Công nghệ 12

Giải bài tập SGK Công nghệ 12

Trắc nghiệm Công nghệ 12

Công nghệ 12 Chương 3

Tin học 12

Lý thuyết Tin học 12

Giải bài tập SGK Tin học 12

Trắc nghiệm Tin học 12

Tin học 12 Chương 2

Cộng đồng

Hỏi đáp lớp 12

Tư liệu lớp 12

Xem nhiều nhất tuần

Video: Vợ nhặt của Kim Lân

Đề cương HK1 lớp 12

Video ôn thi THPT QG môn Vật lý

Video ôn thi THPT QG Tiếng Anh

Video ôn thi THPT QG môn Hóa

Video ôn thi THPT QG môn Toán

Video ôn thi THPT QG môn Văn

Video ôn thi THPT QG môn Sinh

Người lái đò sông Đà

Khái quát văn học Việt Nam từ đầu CMT8 1945 đến thế kỉ XX

Đất Nước- Nguyễn Khoa Điềm

Quá trình văn học và phong cách văn học

Đàn ghi ta của Lor-ca

Ai đã đặt tên cho dòng sông

Tây Tiến

YOMEDIA YOMEDIA ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Bỏ qua Đăng nhập ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Đồng ý ATNETWORK ON QC Bỏ qua >>