Phụ Nữ TP Hồ Chí Minh Trong đấu Tranh Và Dựng Xây đất Nước

Những ngày chuẩn bị Chiến dịch Hồ Chí Minh, Ban Chấp hành Phụ nữ Sài Gòn - Gia Định (Ban phụ vận) do bà Đỗ Duy Liên phụ trách. Theo bà Liên, lúc đó ở ngoại thành và vùng ven đã có khoảng 40 “lõm chính trị” (khu vực cách mạng nắm được nhân dân) với bảy nghìn quần chúng. Những ngày lịch sử ấy, rất nhiều xóm lao động ở “lõm chính trị” như Bàn Cờ, Vườn Chuối, Tân Định, Phú Nhuận, Huyện Sĩ, An Đông trở thành cơ quan chỉ huy của lực lượng khởi nghĩa.

Theo lịch sử Hội Liên hiệp Phụ nữ TP Hồ Chí Minh, ngày 29-4, tại “lõm chính trị” Gò Vấp, khi xe tăng địch giàn từ chợ Cầu đến Xóm Mới, bộ binh địch bít luôn đường Võ Duy Nguy, các má, các chị kéo tới làm công tác binh vận, cuối cùng địch đã chịu bỏ súng. Tại “lõm chính trị” khu dệt Bảy Hiền, cửa ngõ Tây Bắc Sài Gòn, nơi cả tiểu đoàn dù của địch đang đóng, chị Thân Thị Thư và các chị Hồ Thị Toàn, Nguyễn Thị Hoài đã lãnh đạo quần chúng treo cờ trước trụ sở ấp Chí Hòa. Khi xe tăng ta về đến Bà Quẹo thì anh chị em công nhân dệt Bảy Hiền nhà nào cũng treo cờ Mặt trận. 10 giờ ngày 30-4, chị Nguyễn Thị Phong Thu chiếm giữ vườn ươm Phú Mỹ và kho gạo có đến 42 nghìn tấn, khống chế tên trưởng ấp, tịch thu 100 khẩu súng. Ở quận 5, chị Nguyễn Thị Bình và con gái Thiều Thị Tạo chiếm lĩnh chợ An Đông, tước súng bọn phòng vệ quân sự, cùng Ban khởi nghĩa quận 5 hướng dẫn đồng bào chiếm lĩnh trụ sở các phường An Đông, Chợ Quán, Trang Tử...

32 điểm nổi dậy do cán bộ phụ nữ lãnh đạo trong những ngày cuối tháng tư năm 1975 chỉ là một số trong hàng loạt chiến công của phụ nữ thành phố hưởng ứng cuộc tiến công của năm cánh quân tiến vào nội thành. Nếu trên mặt trận đấu tranh chính trị, chị em đã thể hiện tốt vai trò là lực lượng xung kích, là “đội quân tóc dài” kiên cường, bất khuất, thì trong đấu tranh vũ trang, chị em cũng thể hiện rõ sự mưu trí, lòng dũng cảm.

Bà Đỗ Duy Liên khái quát: “Khi ấy, Đại đội nữ du kích Củ Chi đã phân tán thành các đơn vị nhỏ đột nhập vào các ấp chiến lược, nắm cơ sở, bám dân, lặng lẽ chuẩn bị, phối hợp với toàn mặt trận chớp thời cơ đánh từ trong đánh ra. Trung đội trưởng Nguyễn Thị Nê đã lãnh đạo toàn đội diệt hơn 400 tên Mỹ, phá hủy 70 xe tăng và xe bọc thép, bắn rơi 15 máy bay. Còn chiến công của Đội nữ biệt động Sài Gòn đã làm khiếp sợ quân địch trong những ngày tàn. Như Tổ Chim Sắt của chị Nguyễn Thị Thanh Tùng đã dùng tên, ná để diệt giặc ngay tại Sài Gòn; khẩu đội pháo của chị Nhung và chị Mỹ đánh bom vào Tổng hành dinh của tướng Mỹ đã tác động tích cực đến phong trào chính trị của thành phố. Và rất nhiều nữ anh hùng từ trong nhân dân, trong lực lượng vũ trang xuất hiện, như chị Võ Thị Bé cùng cơ sở chiếm lĩnh Trung tâm huấn luyện Quang Trung; chị Nguyễn Thị Xuân, Lê Thị Hanh và hai nữ thanh niên của Hóc Môn đã xung phong hướng dẫn bộ đội tiến vào chiếm Nhà đèn Chợ Quán tham gia kêu gọi tàn quân ra trình diện, tiếp quản vũ khí, các kho dự trữ lương thực”.

Kết thúc cuộc kháng chiến, phụ nữ miền nam đã được Đảng, Chính phủ và Bác Hồ tặng tám chữ vàng “Anh hùng, Bất khuất, Trung hậu, Đảm đang” với Huân chương “Thành Đồng Tổ quốc” hạng Nhất, trong đó có sự góp sức quan trọng của Phụ nữ Sài Gòn - Gia Định.

Trong những năm tháng đổi mới, đội ngũ nữ trí thức thành phố cũng đã góp phần cùng phụ nữ thành phố tìm ra những sáng kiến mới phục vụ đời sống nhân dân, đặc biệt nữ tiến sĩ chất dẻo Lương Bạch Vân (Việt kiều Pháp) đã sáng chế ra chiếc vòng hình chữ T (còn gọi là “chiếc vòng hạnh phúc”) để giúp chị em thực hiện việc sinh đẻ có kế hoạch; chị Ngọc Anh, cô giáo nuôi dạy trẻ trong tình hình thiếu rất nhiều dụng cụ học tập đã sử dụng những vật liệu phế thải để chế thành đồ dùng dạy học; Tiến sĩ hải dương học Bùi Thị Lạng có nhiều công trình nghiên cứu “phát triển kinh tế phải lồng vào sự phát triển tự nhiên, tận dụng tiềm năng thiên nhiên mà không phá vỡ sự cân bằng sinh thái của môi trường”.

Trên mặt trận chăm sóc sức khỏe nhân dân, với phương châm “thầy thuốc như mẹ hiền”, các chị em nữ giới ngày đêm chăm lo sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em như bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Phượng (Bệnh viện Từ Dũ), bác sĩ Nguyễn Thị Trương (Bệnh viện Nhi Đồng 1), bác sĩ Lê Thị Ngọc Ánh (Bệnh viện Chợ Quán) là những điển hình. Trong làm kinh tế, chị em phụ nữ cũng rất tích cực tham gia xây dựng thành phố, điển hình như chị Dư Huệ Liên từng được bầu là Đại biểu Quốc Hội; chị Dương Tú Trinh (Công ty Lương thực TP Hồ Chí Minh) và chị Mai Kiều Liên (Vinamilk) được tuyên dương Anh hùng Lao động…

Một lần nữa, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc lại ngời sáng khi một Sài Gòn - TP Hồ Chí Minh hôm nay ngợp trong rừng cờ, rừng hoa mừng ngày vui đại thắng.

Các đại biểu Thân Thị Thư, Dương Tú Trinh tại Đại hội Đại biểu TP Hồ Chí Minh lần 10 (nhiệm kỳ 2015-2020).

DƯƠNG MINH ANH