Phương Pháp Cung Cấp Oxy Lưu Lượng Cao (high Flow) Tăng độ An ...

02:59 PM 20/09/2019 Gây mê hồi sức là một chuyên ngành y học đóng vai trò vô cùng quan trọng trong thành công của phẫu thuật. Trong gây mê hồi sức, vấn đề kiểm soát đường thở là then chốt. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng 30-50% tử vong trong gây mê là do kiểm soát đường thở thất bại, hơn 85% trường hợp kiểm soát đường thở thất bại gây nên tổn thương ở não hoặc tử vong. Một vấn đề khác về đường thở có thể dẫn đến thiếu oxy là không đánh giá được những cấu trúc giải phẫu bất thường của bệnh nhân khiến việc đặt nội khí quản khó khăn, mất nhiều thời gian hoặc không thể thực hiện được. Tỷ lệ đặt nội khí quản khó từ 0,04% - 2,3% nhưng có thể tăng tới 40% trên bệnh nhân có bệnh lý đường thở, bệnh nhân chấn thương hoặc bệnh lý vùng hàm mặt, cổ cằm. Cố gắng đặt nội khí quản nhiều lần sẽ dẫn đến chấn thương đường thở, và nếu không kịp thời mở khí quản cấp cứu, bệnh nhân có thể tử vong vì thiếu oxy.

Cung cấp oxy lưu lượng cao (highflow) là phương thức sử dụng dòng oxy được chuyển đến bệnh nhân với tốc độ dòng cao hơn so với liệu pháp thở oxy truyền thống. Trong khi liệu pháp thở oxy truyền thống thường có lưu lượng dưới 15 lít/phút thì highflow có thể cung cấp khí oxy được làm ấm và làm ẩm đầy đủ với lưu lượng lên tới 70 lít/phút. Gần đây, oxy lưu lượng cao bắt đầu được ứng dụng trên thế giới qua đường mũi, hầu họng, qua đèn soi thanh quản, mask thanh quản nhằm cung cấp oxy khi bệnh nhân ngừng thở cho một số phẫu thuật, đặc biệt là trong các trường hợp đặt ống nội khí quản khó, bệnh nhân đã được tiêm thuốc mê, thuốc giãn cơ mà không kiểm soát được đường thở . Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh dùng oxy lưu lượng cao (high flow) khi bệnh nhân đã ngừng thở hoàn toàn vẫn đảm bảo cung cấp đủ oxy an toàn với thời gian có thể kéo dài lên tới 40 phút.

Hình 1: Cấu tạo của hệ thống oxy lưu lượng cao

Tại Khoa gây mê hồi sức- Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 bắt đầu ứng dụng phương pháp cung cấp oxy lưu lượng cao (high flow) trong các trường hợp đặt ống nội khí quản khó và một số phẫu thuật trên đường thở bước đầu thu được kết quả khả quan, tăng độ an toàn trong công tác gây mê hồi sức, thuận lợi cho phẫu thuật viên khi can thiệp phẫu thuật trên vùng thanh quản và khí quản .

Đây là phương pháp không cần thông khí, trong thời gian này bệnh nhân ngừng thở hoàn toàn, oxy cung cấp qua đường mũi hoặc hầu họng với lưu lượng 30- 70 lít/phút, độ bão hòa oxy máu (SpO2) luôn đạt ngưỡng 98-100%, áp lực oxy trong máu động mạch ( PaO2) luôn đạt trong ngưỡng 170- 300 mmHg.

Trao đổi oxy khi bệnh nhân ngừng thở (Apnoeic oxygennation) là khả năng oxy hóa khi phổi ngừng hoạt động. Trong giai đoạn này oxy vẫn được chuyển từ phế nang vào máu để đáp ứng nhu cầu chuyển hóa của cơ thể, việc dịch chuyển này tạo ra chênh áp trong lòng phế nang và được bù trừ bằng phản xạ đàn hồi làm giảm thể tích phế nang tạo điều kiện cho CO2 khuếch tán từ máu vào phế nang.

Trong các trường hợp đặt nội khí quản khó, thời gian không thông khí thường lâu do phải áp dụng nhiều biện pháp để đặt nội khí quản, hoặc do thời gian thực hiện kĩ thuật kéo dài. Do vậy, sử dụng oxy lưu lượng cao khi ngừng thở có thể cung cấp oxy thỏa đáng cho các trường hợp đặt nội khí quản khó mà không cần thông khí tránh được các tai biến và biến chứng do hậu quả thiếu oxy kéo dài.

Hình 2: Sử dụng hệ thống oxy lưu lượng cao trong phẫu thuật cắt nối khí quản tại khoa Gây mê hồi sức Bệnh viện TƯQĐ 108

Ngoài ra phương pháp này cũng có thể áp dụng cho các phẫu thuật vùng thanh khí quản mà không cần đặt ống nội khí quản, cũng như sử dụng trong phẫu thuật cắt nối khí quản. Thao tác phẫu thuật trong các phẫu thuật vùng thanh khí quản thường bị ảnh hưởng, bị vướng hay che khuất tầm nhìn cũng như phải dừng mổ nhiều lần do ống nội khí quản hoặc qua catheter luồn qua khí quản để duy trì thông khí. Với hệ thống oxy lưu lượng cao chúng tôi cung cấp oxy thông qua mũi hoặc qua dòng thổi trong trường mổ đặt ngay tại vị trí trên nắp thanh môn.Trường mổ hoàn toàn rộng rãi, rất thuận lợi cho phẫu thuật viên thao tác kỹ thuật.

PGS.TS. Nguyễn Minh Lý, Th.S. Ngô Văn Định

Khoa Gây mê hồi sức - Bệnh viện TƯQĐ 108