Phương Pháp Phẫu Thuật Phục Hồi Ngón Tay Cái

Bàn tay có 5 ngón, trong đó ngón cái là quan trọng nhất, chiếm tới 50% chức phận của bàn tay. Nếu bàn tay  bị khuyết đi ngón tay cái, không chỉ gây khó khăn trong lao động và sinh hoạt hàng ngày, mà còn gây ảnh hưởng lớn đến tinh thần. Phục hồi lại ngón tay cái, luôn được đặt ra trong điều trị di chứng tổn thương mất ngón do chấn thương cũng như dị tật bẩm sinh.

Hiện nay, có nhiều phương pháp phục hồi ngón tay cái. Mỗi phương pháp đều có ưu, nhược điểm riêng biệt. Lựa chọn một phương pháp hợp lý chủ yếu được căn cứ vào mức độ tổn thương mất ngón hay nói cách khác là vị trí mỏm cụt và tổn thương ở bàn tay, nghề nghiệp và những hoạt động thường ngày trong sinh hoạt của bệnh nhân.

1. Phân loại tổn thương ngón tay cái
2. Mục đích phẫu thuật phục hồi
3. Các phương pháp phẫu thuật phục hồi
   1. 1. Phương pháp phục hồi kinh điển
   2. 2. Phương pháp cái hóa
   3. 3. Chuyển ngón chân
   4. 4. Vạt có nối mạch nuôi cuốn quanh xương ghép (microvascular wrap around flap)
4. Kỹ thuật chuyển ngón chân – Phương pháp phục hồi hiện đại
   1. 1. Chỉ định, chống chỉ định
   2. 2. Chuẩn bị trước mổ
   3. 3. Kỹ thuật chuyển ngón chân thứ hai
   4. 4. Kỹ thuật chuyển ngón chân cái
   5. 5. Phục hồi chức năng sau phẫu thuật

Phân loại tổn thương ngón tay cái

Phân loại tổn thương ngón tay cái được căn cứ vào vị trí mỏm cụt, đây là yếu tố chính liên quan tới lựa chọn phương pháp điều trị. Theo Campbell Reid DA, tác giả phân thành 4 nhóm như sau:

• Nhóm 1: Mỏm cụt ở phía dưới khớp đốt bàn – ngón tay, phần còn lại có thể là một phần đốt 1 hoặc toàn bộ đốt 1, một phần đốt 2 hoặc toàn bộ đốt 2. Ở nhóm này, độ dài ngón cái là đủ để đáp ứng yêu cầu về chức phận, nếu da che phủ đầu mỏm cụt tốt thì không cần phẫu thuật phục hồi ngón.
• Nhóm 2: Mỏm qua khớp đốt bàn – ngón tay hoặc thấp hơn nhưng độ dài còn lại không thoả đáng để đảm bảo cho chức phận. Với tổn thương ở nhóm 2, chức phận sẽ được cải thiện hơn nếu ngón được làm dài. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng đồng ý với phẫu thuật làm dài ngón mà sẵn sàng chấp nhận một phương pháp thay thế không phức tạp, đó là đốt hoá ngón bằng cách mở rộng kẽ ngón I – II hoặc ghép thêm xương khi da ở đầu mỏm cụt đảm bảo che phủ thỏa đáng sau tạo hình. 
• Nhóm 3: Mỏm cụt qua đốt bàn, còn lại một số cơ ô mô cái.
• Nhóm 4: Mỏm cụt qua khớp đốt bàn – xương tụ cốt cổ tay.

Tham khảo: Dị tật thừa ngón tay cái

Với nhóm 3 và nhóm 4, tổn thương đều là mất toàn bộ ngón tay, gây ảnh hưởng quan trọng tới chức năng của bàn tay nên phục hồi lại ngón tay luôn được đặt ra. Hầu hết những trường hợp dị tật mất ngón tay cái bẩm sinh đều thuộc nhóm 4.

Theo Michel M và Gilles D, các tác giả phân loại chi tiết hơn, đó là:

• Mức 1: Tổn thương ở phía dưới khớp liên đốt ngón, gồm có: mức 1a (cụt qua phần mềm đầu mút của ngón), mức 1b (cụt dưới nền móng), mức 1c (cụt trên nền móng), mức 1d (cụt qua khớp liên đốt ngón).
• Mức 2: Mỏm cụt đốt 1, còn khớp đốt bàn – ngón tay.
• Mức 3: Mỏm cụt khớp đốt bàn – ngón tay.
• Mức 4: Mỏm cụt đầu đốt bàn.
• Mức 5: Mỏm cụt nền đốt bàn, còn khớp thang – bàn.
• Mức 6: Mỏm cụt qua khớp giữa xương thang và xương thuyền.
• Mức 7: Gồm mức 7a (cụt qua các xương khối tụ cốt cổ tay), mức 7b (cụt qua khớp quay – tụ cốt cổ tay).

Hiện nay, cả hai cách phân loại trên đều được sử dụng. Tuy nhiên, trong phẫu thuật tái tạo ngón cái, phân loại của Campbell Reid DA thường được sử dụng. Phân loại của Michel M và Gilles D lại được sử dụng nhiều trong phục hồi ngón tay cái nói chung, trong đó có cả tạo hình khuyết da ở đầu mút ngón tay.

Mục đích phẫu thuật phục hồi

Khi cụt mất ngón tay cái, theo Tanzer RC và Littler JW, mục đích điều trị là phục hồi lại ngón sao cho đáp ứng được 4 yêu cầu sau:

• Gấp và duỗi thoả đáng để thực hiện động tác cầm nắm.
• Có khả năng đối chiếu đầu mút của ngón cái với 1 – 2 ngón khác.
• Đầu mút của ngón phải có cảm giác xúc giác.
• Tuy là ít quan trọng nhưng hình dáng phải chấp nhận được.

Theo một số tác giả khác, như Lee WM và Mark TJ, mục đích điều trị là:

• Thứ nhất, ngón phải có cảm giác, có thể không được như bình thường nhưng không đau và phải biết được đồ vật đang cầm nắm. Đây là yêu cầu quan trọng nhất.
• Thứ hai, ngón phải vững chắc, đảm bảo khi cầm nắm không gây biến dạng khớp, lớp da không bị xô trật.
• Thứ ba, vận động thỏa đáng, bàn tay có thể phẳng ra và ngón tay cái đối chiếu được với ngón khác để thực hiện động tác cầm nắm.
• Thứ tư, ngón cái đủ dài để với tới đầu mút các ngón tay khác. Đôi khi, có thể cắt cụt hoặc đóng cứng khớp của ngón còn lại hơn là tập trung làm dài ngón tay cái để đảm bảo cho động tác cầm nắm.
• Thứ năm, yêu cầu thẩm mỹ phải chấp nhận được. Nếu không, ngón thường bị giấu và ít được sử dụng.

Các phương pháp phẫu thuật phục hồi

1. Phương pháp phục hồi kinh điển

– Mở sâu kẽ xương bàn I – II:

Từ năm 1874 Hugier PC đã tạo hình vạt da chữ Z để mở rộng và làm sâu kẽ ngón nhằm ngón hóa xương bàn I. Phương pháp được chỉ định cho những trường hợp không hẹp khít và da vùng kẽ ngón lành lặn.       

Với những trường hợp kẽ ngón hẹp khít, không có chỉ định cho tạo hình chữ Z, có thể xẻ dọc để mở rộng kẽ ngón, sau đó sử dụng vạt da tại chỗ lấy từ vùng mu bàn tay để che phủ kẽ ngón. Khuyết lấy vạt được ghép da xẻ đôi. Sử dụng cố định ngoài để giữ kẽ ngón không bị co hẹp, để cố định trong 3 tuần.

Với phương pháp này, biên độ vận động của xương đốt bàn I được cải thiện, nhất là những trường hợp mỏm cụt qua khớp liên đốt ngón hoặc phần xa của đốt 1.                    

– Kéo dài xương đốt bàn I:

Phương pháp được Matev I báo cáo vào năm 1967. Xương đốt bàn I được kéo dài đủ để các ngón tay khác với tới. Do đó, chức năng cầm nắm, nhón nhặt của bàn tay được cải thiện. Phương pháp có ưu điểm là vẫn giữ lại các ngón tay dài, thường được chỉ định cho bệnh nhân cao tuổi khi không có chỉ định chuyển ngón chân. 

Nhược điểm của phương pháp này là ngón không có khớp, không có móng, không chỉ định cho kéo dài ở đốt ngón, phải theo dõi chặt chẽ trong thời gian dài của quá trình kéo dài xương và yêu cầu phần mềm của đốt bàn ngón phải tốt. Phương pháp được chỉ định cho cụt mức 1c, 2, 3, 4 và chủ yếu là cụt qua khớp đốt bàn – ngón theo phân loại của Michel M và Gilles D.

– Phục hồi tạo hình xương (Osteoplastic Reconstruction):

Phục hồi ngón cái bằng ghép xương rồi che phủ bởi trụ da kinh điển được Nicoladoni C thực hiện năm 1897. Trụ da thường được lấy từ thành bụng hoặc vùng cùng – ngực vì da vùng đó có cấu trúc tốt và ít tổ chức mỡ. Chu vi ngón cái bình thường khoảng 3 inches (7,62 cm) và vì thế bề rộng của vạt da để tạo trụ là 3,5 inches (9,89 cm). 

Nhược điểm của phương pháp là: phải qua nhiều lần mổ, gặp khó khăn khi kết ghép xương vào vùng nhận, xương ghép thường bị tiêu do không được nuôi thỏa đáng hoặc do nhiễm khuẩn. Ban đầu, ngón không có cảm giác, sau khoảng 6 tháng đến 1 năm thì có cảm giác xúc giác và đau khi châm kim, nhưng không có cảm giác lập thể. Ngoài ra, tuần hoàn của ngón nghèo nàn, da bị rối loạn dinh dưỡng, sẫm màu và thường có loét với các mức độ khác nhau. 

2. Phương pháp cái hóa

Phương pháp cái hóa là phẫu thuật chuyển toàn bộ hoặc một phần ngón tay dài sang vị trí ngón tay cái. Đây là phương pháp phục hồi tiến bộ, vì ngón cái có khớp và có cảm giác.

Từ năm 1887, Guermonprez F đã mô tả kỹ thuật sử dụng một ngón tay bị tổn thương chuyển sang vị trí ngón tay cái bị dập nát. Trong thế chiến 2, càng có nhiều nghiên cứu điều trị loại tổn thương này cho thương binh… Cuthbert JB là người đầu tiên sử dụng ngón trỏ bình thường để cái hóa. Phẫu thuật được thực hiện cho trường hợp tổn thương mất hoàn toàn ngón tay cái, phần mỏm cụt còn lại không còn phần cơ nào đáng kể. 

Nhược điểm chính của phẫu thuật cái hóa ngón trỏ còn lành lặn là ngón cái được phục hồi dài hơn ngón cái bình thường và có tới 3 đốt ngón. Để khắc phục nhược điểm này, Cuthbert JB đã thu ngắn đốt 1 và đốt 2 mà không phải can thiệp vào khớp và gân.

Bước phát triển tiếp theo của phẫu thuật cái hóa là không chỉ cố định vào việc chuyển ngón trỏ mà là chuyển một ngón tay nào đó trên bàn tay ở dạng hình đảo. Việc lựa chọn ngón để chuyển phụ thuộc vào tình trạng mạch máu nuôi ngón. 

Phương pháp cái hóa có ưu điểm là tạo được ngón tay cái có chức năng vận động và cảm giác rất tốt. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp là phải sử dụng một ngón tay dài, bàn tay vẫn thiếu ngón, ngón cái được tạo vẫn là nhỏ và lực nhón nhặt, đối chiếu không khỏe. Hơn nữa, vì thiếu ngón tay nên không phục hồi được sức nắm, bóp, vặn xoắn của bàn tay. 

Phương pháp không có chỉ định trong trường hợp bàn tay bị tổn thương nặng nề, gây xơ sẹo, mạch máu bị tổn thương hoặc nằm trong khối sẹo xơ, gây khó khăn cho phẫu tích bóc tách lấy ngón.

3. Chuyển ngón chân

Năm 1900, Carl Nicoladoni báo cáo kết quả 3 trường hợp chuyển ngón chân phục hồi ngón tay cái theo nguyên lý chuyển vạt từ xa kinh điển, dạng chéo tay – chân; là tiền đề cho chuyển ngón chân ở dạng tự do bằng kỹ thuật vi phẫu sau này. 4/1968, Cobbett JR thành công trên lâm sàng chuyển ngón chân phục hồi ngón tay cái, đánh dấu bước phát triển mới của phẫu thuật phục hồi ngón tay cái cũng như các ngón tay dài.

Đây là phương pháp phục hồi hiện đại, tạo nên ngón tay có chức năng vận động, cảm giác và thẩm mỹ đối với bàn tay bị mất một ngón tay cái. Phương pháp đặc biệt ưu việt trong trường hợp mất ngón tay cái có kèm theo tổn thương mạch máu, gân, xương vùng bàn tay dẫn đến không có chỉ định phẫu thuật cái hoá và trường hợp cụt nhiều ngón tay dài. Ngón chân được chuyển có thể là ngón chân cái, ngón chân thứ hai hoặc nhiều ngón chân. Điều này phụ thuộc vào vị trí, mức độ tổn thương giải phẫu của ngón tay cái và tổn thương ở bàn tay, nghề nghiệp và ý muốn chủ quan của bệnh nhân.

Trong phẫu thuật này, tất cả những thành phần của ngón chân đều được nối ghép với  những thành phần tương ứng ở nơi nhận, đó là: xương, gân gấp, gân duỗi, động mạch, tĩnh mạch, thần kinh cảm giác phía gan, thần kinh cảm giác phía mu nên bộ não nhanh chóng nhận ra ngón chuyển như một ngón bình thường ở bàn tay, bệnh nhân nhanh thích nghi và sử dụng ngón trong các hoạt động chức phận. 

Nhược điểm của phương pháp là gây thiếu đi ngón chân, để lại ảnh hưởng nhất định ở nơi cho và nhất là khi lấy toàn bộ ngón chân cái. Khi chuyển toàn bộ ngón chân cái, ngón chân to hơn ngón tay nên gây thiếu thẩm mỹ. Để khắc phục nhược điểm này, bác sĩ sẽ bóc tách để lại một dải phần mềm ở đầu mút và bờ trong của ngón chân, đồng thời lấy bỏ bớt phần móng, da, xương… đủ để làm giảm kích thước của ngón chân cái bằng ngón tay cái.

Ở Việt Nam, GS.TSKH Nguyễn Huy Phan đã thành công chuyển ngón chân thứ hai ghép phục hồi ngón tay cái từ năm 1988, đánh dấu một bước phát triển mới trong phẫu thuật phục hồi ngón tay ở nước ta. Từ năm 1994, học trò của GS Phan là TTND.GS.TS Nguyễn Việt Tiến và cộng sự đã tiến hành chuyển ngón chân phục hồi ngón tay cái hoặc ngón tay dài, hiện đã là phẫu thuật thường quy.

4. Vạt có nối mạch nuôi cuốn quanh xương ghép (microvascular wrap around flap)

Năm 1980, Morrison WA báo cáo phẫu thuật sử dụng vạt da có mạch máu – thần kinh được lấy từ ngón chân cái để cuốn quanh mảnh xương mào chậu rồi ghép vào mỏm cụt ngón tay cái. Vùng cho vạt được ghép da. Phẫu thuật này cho phép tạo ngón tay cái có kích thước to bằng ngón bình thường và nơi cho ít bị ảnh hưởng. Tuy thế, nhược điểm của phương pháp là ngón được tạo không có khớp liên đốt ngón và tình trạng không liền xương hoặc gãy xương ghép là phổ biến.

Kỹ thuật chuyển ngón chân – Phương pháp phục hồi hiện đại

1. Chỉ định, chống chỉ định

Chỉ định:

Mất ngón tay cái, gồm một phần hoặc toàn bộ do chấn thương hoặc dị tật bẩm sinh.

Chống chỉ định:

• Tổn thương dập nát nặng ở bàn tay gây cụt hết các ngón tay hoặc nếu còn nhưng không có chức phận, mạch máu, thần kinh bị tổn thương nặng.
• Bệnh nhân tâm thần, không phối hợp điều trị
• Bệnh nhân cao tuổi, vữa xơ động mạch, hoại tử ngón do viêm tắc động mạch, cắt cụt  ngón do Gout.

2. Chuẩn bị trước mổ

Lựa chọn ngón chân trước khi phẫu thuật

Có thể là ngón chân cái hoặc ngón chân thứ hai. Hai ngón chân này đều có những ưu, nhược điểm khác nhau về chức phận và thẩm mỹ. Việc lựa chọn ngón chân nào được căn cứ vào vị trí mỏm cụt, mức độ tổn thương của ngón tay, tổn thương của bàn tay, nghề nghiệp cụ thể của bệnh nhân cũng như kết quả thẩm mỹ ở bàn tay và bàn chân sau phẫu thuật. 

Về chức phận, lựa chọn ngón chân cái là hợp lý khi cần bề mặt làm việc rộng, vững chắc để cầm nắm. Lựa chọn ngón chân thứ hai là phù hợp khi cần ưu tiên động tác nhón nhặt chính xác và khả năng đánh manip. Sức mạnh của động tác nhón nhặt giữa chuyển ngón chân cái và ngón chân thứ hai là tương đương nhau, bằng 80% so với bàn tay bình thường. Tuy nhiên, khả năng và lực của động tác nhón nhặt này phụ thuộc vào các cơ ô mô cái và phần còn lại của xương đốt bàn I ở nơi nhận.

Về thẩm mỹ, lấy ngón chân cái tại khớp đốt bàn – ngón sẽ ít có rối loạn về chức phận nhưng ảnh hưởng tới thẩm mỹ ở bàn chân. Nếu lấy cao hơn thì không chỉ ảnh hưởng tới thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng tới cả chức phận. Trường hợp lấy ngón chân thứ hai và cắt cao đốt bàn II, sau đó khâu hẹp kẽ ngón chân cái với ngón chân thứ ba thì biến dạng thẩm mỹ ở bàn chân là rất hạn chế. 

Độ dài của ngón chân theo yêu cầu phục hồi liên quan nhiều tới việc lựa chọn ngón. Khi chuyển ngón chân thứ hai mà phải lấy tới cả khớp đốt bàn – ngón thì có tới 3 khớp. Và do không có vận động riêng biệt cho từng khớp nên ngón chuyển không vững. Trong khi đó, ngón chân cái chỉ có 1 khớp liên đốt ngón, có thể chuyển cả khớp đốt bàn – ngón nên đem lại sự vững chắc cho vận động nhón nhặt. Tuy nhiên, khi đầu xương đốt bàn I được lấy theo sẽ để lại ảnh hưởng quan trọng về chức năng và thẩm mỹ tại bàn chân. Để phần nào khắc phục di chứng này, May JW chỉ lấy 1/2 phía lưng đầu xương bàn I, vẫn giữ lại phần gan đầu xương đốt bàn để tăng độ vững của vòm bàn chân khi tỳ nén.

Kế hoạch trước mổ

Khám bàn tay để đánh giá tổn thương, sự mềm mại của khớp và phần mềm, khả năng phục hồi chức phận, tình trạng động mạch, tĩnh mạch, thần kinh, cấu trúc xương, các gân gấp và gân duỗi. Thêm nữa, xác định sự thiếu hụt phần mềm cần phải phục hồi. Đồng thời, cũng cần khám xét chi dưới, gồm: tiền sử chấn thương, toàn bộ khung xương, mạch máu và thần kinh cảm giác, thần kinh vận động. Đặc biệt, chú ý tới động mạch mu chân.

Hiện nay, việc khảo sát giải phẫu mạch máu vùng bàn chân cho ngón của mỗi bệnh nhân trước mổ bằng chụp cắt lớp vi tính mạch máu có giá trị rất thiết thực.

Sau khi lựa chọn ngón chân cái hoặc ngón thứ hai, bước tiếp theo là làm kế hoạch cho can thiệp các cấu trúc trong mổ, gồm động mạch, tĩnh mạch, thần kinh, gân, xương, khớp, da. Xác định vị trí nối động mạch, tĩnh mạch, căn cứ vào đó để lựa chọn ngón bên chân phải hay trái cho phù hợp, sao cho mạch máu của ngón chân đi thẳng tới mạch nhận.

3. Kỹ thuật chuyển ngón chân thứ hai

Phẫu tích lấy ngón chân theo Manktelow RT. Ngón phải có đủ động mạch, tĩnh mạch và thần kinh cảm giác phía mu và phía gan, gân duỗi dài và gân gấp dài với độ dài cần thiết.

Mỏm cụt ngón tay cái được phẫu tích chuẩn bị đầy đủ các cấu trúc như khi phẫu tích lấy ngón chân (có thể đồng thời nếu có 2 kíp mổ), gồm: mỏm cụt xương, động mạch, tĩnh mạch và thần kinh cảm giác phía mu và phía gan, gân duỗi dài và gấp dài ngón tay cái. Nếu gân duỗi dài ngón cái không sử dụng được thì phẫu tích lấy gân duỗi riêng ngón tay trỏ, trường hợp gân gấp dài ngón cái bị giằng giật thì phẫu tích lấy gân gấp nông ngón giữa hoặc gấp nông ngón nhẫn để thay thế.

Khi vị trí khâu nối các thành phần và độ dài của ngón chân đã được xác định, tiến hành cắt xương qua đốt 1 của ngón chân và đầu xương đốt bàn ngón tay cái, cắt các thành phần khác, chú ý cắt bằng hai mặt xương. Sau đó, đặt ngón chân trên mỏm cụt ngón tay cái ở vị trí đối chiếu. Cố định xương bằng hai mối chỉ thép khâu qua xương hoặc một mối chỉ thép và 1 đinh Kirschner xuyên chéo. Tiếp theo, xuyên thêm một đinh Kirschner dọc trục để giữ cho ngón chân duỗi hoàn toàn. Đinh này để trong 4 tuần để hạn chế khuynh hướng gấp hoặc thói quen gấp ngón chân.

Khâu gân duỗi dài, gấp dài ngón chân với gân duỗi dài và gấp dài ngón tay cái. Chú ý chỉnh độ căng của các gân. Độ căng lý tưởng của các gân tương tự như gân của ngón cái bình thường. Sau đó, nối đầy đủ các thành phần khác:

• Nối tĩnh mạch tận – tận. Nếu các tĩnh mạch nhỏ hơn động mạch thì thực hiện nối hai tĩnh mạch
• Nối động mạch, thường thì nối kiểu tận – bên với động mạch quay.
• Khâu nối thần kinh phía mu ngón chân vào nhánh thần kinh quay.
• Khâu da phía mu của ngón trước khi chuyển sang khâu nối thần kinh phía gan tay.
• Khâu nối thần kinh phía gan ngón tay.
• Khâu da mặt gan ngón tay.
• Cố định khớp cổ tay ở tư thế trung bình.

     Ghi chú: Trường hợp chuyển ngón chân thứ hai cho tổn thương ngón cái thuộc nhóm 2 và nhóm 3 theo phân loại của Campbell Reid DA, GS Nguyễn Việt Tiến sử dụng khớp đốt bàn – ngón chân, tạo rãnh ở xương đốt bàn ngón tay và kết hợp xương đốt bàn ngón chân với đốt bàn ngón tay theo kiểu bên – bên lồng cắm bằng buộc 2 vòng dây thép. 

4. Kỹ thuật chuyển ngón chân cái

         Về cơ bản, chuyển ngón chân cái tương tự như chuyển ngón chân thứ hai, nhưng có một số điểm khác như sau:

• Thiết kế đường rạch da để thu nhỏ móng chân, thu nhỏ xương và lấy da có hình tam giác ở phía mu và phía gan ngón chân. Tạo vạt da ở phía trong bàn chân để che phủ mỏm cụt sau khi lấy ngón.  
• Đường rạch phía gan theo hình cong, dọc theo kẽ đầu xương đốt bàn I – II sao cho sẹo vết mổ không nằm ở phần tỳ đè của bàn chân.
• Nếu ngón tay cái bị cụt trên khớp đốt bàn – ngón thì lấy khớp đốt bàn – ngón chân thay cho khớp đốt bàn – ngón tay cái. Để lấy khớp đốt bàn – ngón chân có chức năng đồng thời để lại độ dài thỏa đáng ở phía gan đầu xương đốt bàn I, thực hiện cắt xương tại vùng đầu xương bàn theo góc 45o chếch về phía mu như May JW mô tả.

Khi ghép ngón vào nền nhận, nếu mỏm cụt tại nền đốt 1 của ngón tay cái, thực hiện kết xương của mỏm cụt  này với đốt 1 của ngón chân bằng hai mũi khâu qua xương. Nếu cần, có thể tăng cường thêm một đinh Kirschner xuyên chéo. Cũng đặt thêm đinh Kirschner xuyên dọc trục để giữ khớp liên đốt của ngón chân duỗi thẳng. 

Nếu bệnh nhân là trẻ em, phẫu thuật giữ phần sụn tiếp ở đầu gần của đốt 1 ngón chân. Khi đó, chỉ lấy bỏ lớp sụn mặt khớp của đốt 1 ngón chân và kết xương bằng đinh Kirschner xuyên dọc, không khâu qua xương để tránh gây tổn thương sụn tiếp.

Nếu mỏm cụt qua thân đốt bàn ngón tay cái, cần chuyển ngón chân bao gồm cả khớp đốt bàn – ngón. Khi đó, đặt ngón chân vào mỏm cụt theo tư thế đối chiếu ở vị trí đã thiết kế, kiểm tra và sửa sao cho mặt cắt nghiêng của đầu xương đốt bàn ngón chân khít với mặt cắt ngang của xương đốt bàn ngón tay cái. Để không gây ảnh hưởng tới vận động tại khớp đốt bàn – ngón chân, chỉ đặt hai mũi chỉ thép khâu qua thành xương và đặt thêm đinh Kirschner xuyên dọc trục.

Khâu gân duỗi, gân gấp. Chỉnh độ căng của gân bằng cách sờ trên gân, đồng thời gấp cổ tay và quan sát vận động thụ động của ngón tay cái mới tái tạo tại khớp cổ tay – xương bàn. 

Khâu mạch máu, thần kinh. 

Khâu da và cố định nẹp bột như trong chuyển ngón chân thứ hai.

5. Phục hồi chức năng sau phẫu thuật

Vật lý trị liệu và tập phục hồi chức năng sau mổ là rất quan trọng. Bao gồm vận động chủ thụ động và chủ động. 

Bắt đầu từ tuần thứ 3 – 4 sau mổ, bệnh nhân sẽ được tháo bỏ đinh Kirschner xuyên dọc trục và tập vận động để tránh cứng khớp. Việc cố định ổ kết hợp xương cụ thể sẽ quyết định mức độ của chương trình luyện tập. Sau đó, khi đã liền xương và tái phục hồi thần kinh, bác sĩ sẽ tư vấn những động tác tập luyện có sức đối kháng và có chương trình tập luyện về cảm giác cho ngón tay mới.

Sau chấn thương gây mất ngón tay cái hoặc ngón tay dài, bệnh nhân đều cố gắng thích nghi với tổn thương, cố gắng phục hồi lại những động tác bình thường của bàn tay với khả năng cao nhất có thể. Do đó, khi lựa chọn phương pháp phục hồi, phẫu thuật viên cùng bệnh nhân cần đánh giá vị trí mỏm cụt và mức độ mất chức năng gây ảnh hưởng đến công việc riêng biệt, cũng như sinh hoạt trong cuộc sống, từ đó lựa chọn phẫu thuật phục hồi sao cho phù hợp nhất với mỗi bệnh nhân.

Tại Khoa Chấn thương Chỉnh hình – hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, các chuyên gia hàng đầu về Cơ xương khớp, luôn tiên phong làm chủ những kỹ thuật điều trị hiện đại, thành tựu của y học thế giới. Cùng với ưu điểm nổi trội về cả cơ sở vật chất, hệ thống trang thiết bị tiên tiến, Khoa Chấn thương Chỉnh hình vẫn luôn cập nhật và ứng dụng những kỹ thuật điều trị hiện đại nhất, triển khai đa dạng các dịch vụ thăm khám, chẩn đoán và điều trị gồm:

• Phẫu thuật Chấn thương Chỉnh hình ở chi thể, kinh điển
• Phẫu  thuật dị tật bẩm sinh
• Vi phẫu thuật
  • Nối chi
  • Chuyển ngón chân phục hồi ngón tay
  • Chuyển vạt tự do trong tạo hình các khuyết hổng
  • Ghép xương tự do có mạch nuôi
  • Chuyển thần kinh trong điều trị liệt tay do tổn thương đám rối thần kinh cánh tay

Để được tư vấn và đặt lịch khám với các chuyên gia hàng đầu tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, khách hàng vui lòng liên hệ:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
  • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, Hà Nội
  • Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM:
  • 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8:
  • 316C Phạm Hùng, P.5, Q.8, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7:
  • 25 Nguyễn Hữu Thọ, P.Tân Hưng, Q.7, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
• Website: https://tamanhhospital.vn

Điều trị vết thương bằng liệu pháp chân không VAC (vacuum assisted closure) – phương pháp điều trị mới, mang lại hiệu quả tối đa cho những ca điều trị vết thương phức tạp… hiệu quả vượt trội so với các phương pháp thay băng và đắp gạc cổ kinh điển.