Propan-1-ol – Wikipedia Tiếng Việt

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)

Danh pháp IUPAC	Prôpan-1-ol
Tên khác	Rượu prôpylicn-PrôpanolPrôpanol
Nhận dạng
Số CAS	[71-23-8] [71-23-8]
Số RTECS	UH8225000
Thuộc tính
Công thức phân tử	C3H7OH hay C3H8O
Khối lượng mol	60,09 g/mol
Bề ngoài	Chất lỏng trong suốt
Khối lượng riêng	0,8034 g/cm³, lỏng
Điểm nóng chảy	-126,5°C (146,7 K)
Điểm sôi	97,1°C (370,3 K)
Độ hòa tan trong nước	Trộn lẫn hoàn toàn
Độ axit (pKa)	~16 (H+ từ nhóm OH)
Độ bazơ (pKb)	?
Cấu trúc
Cấu trúc tinh thể	n εr, v.v.
Nhiệt hóa học
Enthalpyhình thành ΔfHo298	Các trạng tháirắn, lỏng, khí
Các nguy hiểm
Nguy hiểm chính	Chất dễ cháy (F)
NFPA 704	0   0
Điểm bắt lửa	15°C
Các hợp chất liên quan
Hợp chất liên quan	2-PrôpanolÊtanol1-Butanol2-Prôpen-1-ol
Trừ khi có ghi chú khác, dữ liệu được cung cấp cho các vật liệu trong trạng thái tiêu chuẩn của chúng (ở 25 °C [77 °F], 100 kPa). Tham khảo hộp thông tin

1-Propanol là một loại rượu với công thức phân tử CH3CH2CH2OH. Nó còn được biết đến với các tên gọi Propan-1-ol, rượu 1-propylic, rượu n-propylic hay đơn giản là propanol. Nó được sử dụng như là dung môi trong công nghiệp dược phẩm cũng như để chế tạo nhựa tổng hợp và các este xenluloza. Trong tự nhiên, nó được tạo ra với một lượng nhỏ bằng lên men.

Thuộc tính hóa học

[sửa | sửa mã nguồn]

1-Prôpanol có các phản ứng hóa học của rượu bậc nhất. Do vậy nó dễ dàng chuyển hóa thành các ankyl halide; ví dụ iod tạo ra 1-iodoprôpan với hiệu suất 90% (xúc tác phosphor đỏ), trong khi PBr3 và xúc tác ZnCl2 tạo ra 1-brômoprôpan. Phản ứng với axít axêtic với sự có mặt của chất xúc tác H2SO4 trong điều kiện este hóa Fischer tạo ra prôpyl axêtat, trong khi cho prôpanol phản ứng với axít formic có thể tạo ra prôpyl format với hiệu suất 65%. Phản ứng oxy hóa 1-prôpanol bằng Na2Cr2O7 và H2SO4 chỉ tạo ra 36% prôpionalđêhít và vì thế đối với phản ứng loại này các phương pháp có hiệu suất cao hơn được khuyến nghị sử dụng như PCC hay oxy hóa Swern. oxy hóa với axít crômic sinh ra axít prôpionic

Điều chế

[sửa | sửa mã nguồn]

1-Prôpanol là thành phần chính của dầu rượu tạp, sản phẩm phụ tạo thành từ các amino acid nào đó khi khoai tây hay ngũ cốc được lên men để sản xuất êtanol. Hiện nay, nó không còn là nguồn cơ bản của 1-prôpanol.

1-Prôpanol được sản xuất bằng hydro hóa prôpionalđêhít với chất xúc tác. Prôpionalđêhít tự nó được sản xuất thông qua công nghệ oxo, bằng cách hydroformylat hóa êtylen sử dụng cacbon mônôxít và hydro với chất xúc tác như côban octacacbonyl hay phức chất rôđi.

(1) H2C=CH2 + CO + H2 → CH3CH2CH=O (2) CH3CH2CH=O + H2 → CH3CH2CH2OH

Trong phòng thí nghiệm thông thường người ta điều chế 1-prôpanol bằng cách xử lý 1-iodoprôpan với Ag2O ẩm.

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

1-Prôpanol được Chancel phát hiện ra năm 1853, là người đã thu được nó bằng chưng cất phân đoạn dầu rượu tạp.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. B. S. Furnell et al., Vogel's Textbook of Practical Organic Chemistry, 5th edition, Longman/Wiley, New York, 1989.
2. Handbook of Chemistry and Physics, 71st edition, CRC Press, Ann Arbor, Michigan, 1990.
3. The Merck Index, 7th edition, Merck & Co, Rahway, New Jersey, USA, 1960.
4. W. H. Perkin, F. S. Kipping, Organic Chemistry, W. & R. Chambers, Ltd., London, 1922.

x t s Alcohol
Tiêu dùng	Thức uống có cồn Propan-1-ol 2-Methyl-1-butanol Ethanol Alcohol isoamyl Isobutanol Alcohol phenethyl Alcohol tert-Amyl Alcohol tert-Butyl Tryptophol Cồn y tế Ethchlorvynol Methylpentynol Methanol poisoning Ethanol Alcohol độc Propan-2-ol Methanol
Alcoholbậc một (1°)	Methanol 4-Methylcyclohexanemethanol Aminomethanol Cyclohexylmethanol Methoxymethanol Methylazoxymethanol Trifluoromethanol Ethanol 1-Aminoethanol 2,2,2-Trichloroethanol 2,2,2-Trifluoroethanol 2-(2-Ethoxyethoxy)ethanol 2-(2-Methoxyethoxy)ethanol 2-(2-Methoxyethoxy)ethanol 2-Butoxyethanol 2-Chloroethanol 2-Ethoxyethanol 2-Fluoroethanol 2-Mercaptoethanol 2-Methoxyethanol Aminoethylethanolamine Diethylethanolamine Dimethylethanolamine Ethanol Ethanolamine N,N-Diisopropylaminoethanol N-Methylethanolamine Phenoxyethanol Tribromoethanol Butanol 2-Methyl-1-butanol Isobutanol n-Butanol Decanol 1-Decanol 1-Undecanol 1-Dodecanol 1-Tridecanol 1-Tetradecanol 1-Pentadecanol Alcohol cetyl 1-Heptadecanol 1-Octadecanol 1-Nonadecanol Contanol 1-Heptatriacontanol 1-Octatriacontanol Dotriacontanol Hentriacontanol Hexatriacontanol Nonatriacontan-1-ol Pentatriacontanol Tetracontanol Tetratriacontanol Triacontanol Tritriacontanol Cosanol 1-Heptacosanol 1-Hexacosanol 1-Nonacosanol 1-Octacosanol 1-Tetracosanol Docosanol Heneicosan-1-ol Pentacosan-1-ol Tricosan-1-ol 1,4-Butanediol 1-Heptanol 1-Hexanol 1-Nonanol 1-Octanol 1-Pentanol 1-Propanol Alcohol 2,4-Dichlorobenzyl 2-Ethylhexanol Alcohol 3-Nitrobenzyl Alcohol allyl Alcohol anisyl Alcohol arachidyl Alcohol benzyl Alcohol cetyl Alcohol cinnamyl Alcohol crotyl Alcohol furfuryl Alcohol isoamyl Alcohol neopentyl Alcohol nicotinyl Alcohol perillyl Alcohol phenethyl Alcohol propargyl Alcohol salicyl Alcohol stearyl Tryptophol Alcohol vanillyl Alcohol veratrole
Alcohol bậc hai (2°)	1-Phenylethanol 2-Butanol 2-Deoxyerythritol 2-Heptanol 3-Heptanol 2-Hexanol 3-Hexanol 3-Methyl-2-butanol 2-Nonanol 2-Octanol 2-Pentanol 3-Pentanol Cyclohexanol Cyclopentanol Cyclopropanol Diphenylmethanol Isopropanol Alcohol pinacolyl Alcohol pirkle's Propylene glycol methyl ether
Alcohol bậc ba (3°)	2-Methyl-2-pentanol 2-Methylheptan-2-ol 2-Methylhexan-2-ol 3-Methyl-3-pentanol 3-Methyloctan-3-ol Diacetone alcohol Ethchlorvynol Methylpentynol Nonafluoro-tert-butyl alcohol tert-Amyl alcohol tert-Butyl alcohol Triphenylethanol Triphenylmethanol 1,2,4-Butanetriol
Alcohol hydric	Alcohol monohydric Methanol Ethanol Isopropanol Alcohol dihydric Ethylen glycol Alcohol trihydric Glycerol
Alcohol by weight	Low-molecular-weight alcohols Ethylen glycol Higher molecular-weight alcohols Butanol Hexanol Pentanol Propanol
Aliphatic alcohols	2-Heptanol tert-Amyl alcohol
Alcohol amyl	2,2-Dimethylpropan-1-ol 2-Methylbutan-1-ol 2-Methylbutan-2-ol 3-Methylbutan-1-ol 3-Methylbutan-2-ol Pentan-1-ol Pentan-2-ol Pentan-3-ol
Alcohol aromatic	Alcohol benzyl Alcohol 2,4-Dichlorobenzyl Alcohol 3-Nitrobenzyl
Alcohol béo	Alcohol tert-Butyl Alcohol tert-Amyl 3-Methyl-3-pentanol 1-Heptanol 1-Octanol Alcohol pelargonic 1-Decanol Alcohol undecyl Alcohol lauryl Alcohol tridecyl Alcohol myristyl Alcohol pentadecyl Alcohol cetyl Alcohol palmitoleyl Alcohol heptadecyl Alcohol stearyl Alcohol oleyl Alcohol nonadecyl Alcohol arachidyl Alcohol heneicosyl Alcohol behenyl Alcohol erucyl Alcohol lignoceryl Alcohol ceryl 1-Heptacosanol Alcohol montanyl 1-Nonacosanol Alcohol myricyl 1-Dotriacontanol Alcohol geddyl
Rượu đường	2-carbon Ethylen glycol 3-carbon Glycerol 4-carbon Erythritol Threitol 5-carbon Arabitol Ribitol Xylitol 6-carbon Mannitol Sorbitol Galactitol Iditol 7-carbon Volemitol Alcohol đường không oxy Fucitol Cyclic sugar alcohols Inositol Glycylglycitols Maltitol Lactitol Isomalt Maltotriitol Maltotetraitol Polyglycitol
Terpene alcohols	Monoterpene alcohol Terpineol Alcohol diterpene Phytol
DiAlcohol	1,4-Butanediol 1,5-Pentanediol 2-Methyl-2-propyl-1,3-propanediol Diethylpropanediol Ethylen glycol Catechol
Fluoroalcohols	1,3-Difluoro-2-propanol 2,2,2-Trifluoroethanol 2-Fluoroethanol Nonafluoro-tert-butyl alcohol Trifluoromethanol
Preparations	Substitution of haloalkane Carbonyl reduction Ether cleavage Hydrolysis of epoxide Hydration of alkene Ziegler process
Reactions	Deprotonation Protonation Alcohol oxidation Glycol cleavage Nucleophilic substitution Fischer–Speier esterification Williamson ether synthesis Elimination reaction Nucleophilic substitution of carbonyl group Friedel-Crafts alkylation Nucleophilic conjugate addition Transesterification
Thể loại Hình ảnh