QA Và QC Là Gì? Giống Giống Nhưng Rất Khác Nhau - Việt Quality

13,538

QA và QC là gì ? Chúng có điểm gì khác nhau? Vietquality tin rằng đây là thắc mắc mà rất nhiều bạn gặp phải trong quá trình làm việc. Thậm chí là có đôi lúc chúng ta sử dụng nhầm lẫn qua lại các thuật ngữ này…Thật ra thì, QA và QC trông giống giống nhưng rất là khác nhau. Hôm nay chúng ta cùng Vietquality tìm hiểu sự khác nhau này. Nhưng trước khi đi quá xa, nếu các bạn vẫn chưa hình dung chất lượng là gì mới các bạn tham khảo bài viết sau:

Chất lượng là gì? Liên quan gì đến QA và QC.

Chúng ta cùng xem qua một vòng lịch sử về chất lượng, để hiểu thêm về QA và QC

Theo ISO 9000: 2015 thì: “Chất lượng là mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có của một đối tượng đáp ứng các yêu cầu”. Cho nên nói một cách đơn giản, chất lượng là đáp ứng các yêu cầu. Trong đó, có yêu cầu của khách hàng như là yêu cầu về chức năng, yêu cầu về đóng gói, yêu cầu vận chuyển…Ngoài ra, còn phải đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn, chế định và pháp định.

Khái niệm về chất lượng mới được hiểu gần đây thôi. Nhưng thật ra, nó đã có từ rất lâu đời rồi. Ngược dòng lịch sử một chút. Bắt đầu từ cuộc cách mạng công nghiệp và sự phát triển của sản xuất hàng loạt. Thì từ khoảng năm 1920 người ta bắt đầu nói tới kiểm soát chất lượng – Quality Control. Phương pháp này tập trung vào thành phẩm cuối cùng, chủ yếu đảm bảo sản phẩm đạt được những yêu cầu.

Khoảng 30 năm sau đó, người ta nhận thấy rằng nếu chỉ tập trung vào thành phẩm thì quá trễ, chi phí quá cao. Và nó cũng quá thụ động, do đó khái niệm “Đảm bảo chất lượng – Quality Assurance” ra đời, mục đích là tập trung xa hơn và các quy trình, các nguồn gây ra sai hỏng, nhằm giảm phế phẩm trước khi đến khâu cuối cùng. Rồi sau đó mãi đến năm 1980 thuật ngữ quản lý chất lượng toàn diện- Total Quality Management ra đời, nó là một phương pháp mà đúng như tên gọi, toàn diện, chất lượng là sự kết nối của tất cả các quy trình trong tổ chức, và là trách nhiệm của mọi người. Chúng ta sẽ nói về TQM sau.

QC là gì?

QC – Quality Control, theo ISO 9000:2015 – mục 3.3.7 thì: “ Kiểm soát chất lượng là một phần của quản lý chất lượng, tập trung vào việc thực hiện các yêu cầu chất lượng”.

Như vậy QC là mức độ cơ bản nhất của quản lý chất lượng. Nó bao gồm tất cả các hoạt động bao gồm Kiểm tra, thử nghiệm, hoặc kiểm tra sản phẩm để đảm bảo sản phẩm được xuất đến khách hàng phải đạt yêu cầu. Do đó, QC tập trung vào các sự cố, nhằm khắc phục hoặc loại trừ để đảm bảo đầu ra đạt được yêu cầu mong đợi. Phạm vi tập trung của QC thường là khâu kiểm phẩm cuối cùng, trước khi xuất hàng.

Hạn chế lớn nhất của QC là hướng đến sản phẩm, nhằm loại trừ sản phẩm xấu. Nó là tập trung vào nhận diện (detection) đúng nghĩa, không làm cho chất lượng được cải thiện. Ngoài ra khi sản phẩm đã đến cuối quy trình thì rất tốn tiền và thời gian.

QA là gì?

QA – Quality Assurance – Đảm bảo chất lượng, theo ISO 9000:2015 – mục 3.3.6 thì “Một phần của quản lý chất lượng, tập trung vào việc mang lại lòng tin rằng các yêu cầu chất lượng sẽ được thực hiện”.

Như vậy, QA đi xa hơn trong việc quản lý chất lượng. QA tập trung vào hoạch định, tài liệu, hướng dẫn, tạo ra một quy tắc chung về chất lượng mà mọi người đều phải hiểu và thống nhất và cùng thực hiện để đạt đến chất lượng đầu ra, chứ không cần phải đợi đến công đoạn cuối như QC nữa. Từ đó tất cả những nguồn gây ra sự không phù hợp của sản phẩm được nhận diện và loại trừ từ rất sớm, nên hạn chế tối đa các vấn đề đến khâu cuối cùng. Từ đó giảm thiểu rất nhiều lãng phí gây ra ngay cả về mặt chi phí lẫn thời gian.

QA và QC trong đời thường,

Để hiểu hơn, chúng ta hãy tưởng tượng. Một ngày nào đó bạn được giao giữ trẻ. Một đứa bé chưa biết đi mà chỉ biết bò. Để bò ra khỏi phòng nhanh nhất bé cũng phải mất 5-6 phút. Do đó, bạn có thể lựa chọn cứ mỗi 5 phút quay lại trông đứa bé một lần. Hoặc là bạn mua một cái nôi gỗ rồi đặt em bé vào, em bé sẽ không bò được ra ngoài nữa. Tất cả là do bạn lựa chọn. Nếu bạn muốn trông chừng em bé mỗi 5 phút thì bạn theo hướng QC. Bạn muốn đặt một chiếc nôi gỗ thì bạn theo hướng QA.

Khái niệm về QA và QC cũng đã được ông bà ta vận dụng từ rất lâu đời rồi. Ví dụ như, phòng bệnh hơn chữa bệnh. Phòng bệnh muốn nhấn mạnh đến QA, và chữa bệnh muốn nhấn mạnh đến QC. Và từ 4000 năm trước ông bà ta đã biết là QA hơn QC chứ không phải như phương Tây họ chờ đến năm 1950s.^^

Sự khác nhau giữ QA và QC

Chiến lược của QA là tập trung vào phòng ngừa. Chiến lượt của QC là tập trung vào phát hiện và loại trừ trên sản phẩm. Và sau đây là một số khác nhau đặc trưng giữa QA và QC.

QA	QC
QA phải thiết lập tiêu chuẩn, phương pháp cần phải tuân theo để sản phẩm/ dịch vụ đạt yêu cầu của khách hàng.	QC đảm bảo những gì đã thiết lập bởi QA phải được thực thi.
Nhìn chung công việc của QA phải thực hiện thiết lập các tiêu chuẩn trước khi sản xuất, trước khi sản phẩm xuất tới khách hàng. Hay nói cách khác là một cách chủ động.	Công việc của QC thì diễn ra cùng lúc với sản xuất, xuyên suốt quá trình sản xuất.
QA tập trung vào quá trình	QC tập trung vào sản phẩm.
QA đảm bảo bạn làm đúng ngay từ lần đầu tiên, theo đúng cách.	QC đảm bảo kết quả đầu ra đúng như chúng ta mong đợi.

Hy vọng là các bạn đã có một cái nhìn thật rõ ràng về QA, QC. Từ đó, giúp cho công việc của mình suông sẽ hơn. Bài này tham khảo các dữ liệu từ ASQ, và một số trang khác. Các bạn cũng có thể tham khác các bài viết khác về chất lượng ở đây.

Tuan Huynh

Share this:

• Click to share on Twitter (Opens in new window)
• Click to share on Facebook (Opens in new window)
• Click to share on LinkedIn (Opens in new window)

Related