Quả Mơ Và Những Lợi Ích Bất Ngờ

Quả mơ không còn xa lạ với người Việt Nam. Chúng ta nhớ đến vị chua ngọt của viên ô mai mơ quà vặt ngày nhỏ hay cốc nước mơ ngâm đường mát lạnh ngày hè.

Xuất hiện từ lâu, quả mơ len lỏi vào đời sống của chúng ta từ lúc nào. Khí hậu miền Bắc thuận lợi để trồng cây mơ hơn nhưng giao thông ngày càng thuận tiện, đã giúp quả mơ có mặt trên khắp các vùng miền.

Với nhiều cách chế biến và công dụng tốt cho sức khỏe mà các bà, các mẹ đã khéo léo đưa quả mơ vào sử dụng trong gia đình như một món quà vặt, thức uống giải khát, nguyên liệu làm bánh hay một loại thuốc giúp chữa bệnh.

Sản phẩm chế biến từ quả mơ rất đa dạng như rượu mơ, ô mai, mơ ngâm đường, mứt mơ, mơ sấy dẻo,… Cách chế biến linh hoạt để khai thác tối đa hàm lượng chất dinh dưỡng, chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất được xem là có chứa rất nhiều trong quả mơ.

Thông qua những kiến thức mà Thật Là Ngon giới thiệu về tác dụng của quả mơ đối với sức khỏe và ẩm thực chế biến từ quả mơ, hi vọng bạn và gia đình sẽ sử dụng quả mơ thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày.

Quả mơ là gì?

Cây mơ xuất hiện ở Trung Quốc từ xa xưa rồi được trồng ở nhiều nước Châu Á có nền nông nghiệp phát triển như Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên, Hàn Quốc,... Ở Việt Nam, cây mơ được trồng phổ biến ở các tỉnh vùng núi phía Bắc vì chúng hợp với khí hậu vùng núi cao, mát lạnh. Những tỉnh trồng mơ nổi tiếng như Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, cứ mỗi mùa hoa mơ nở, lại thu hút hàng triệu lượt khách du lịch. Sau đó, cây mơ trĩu quả được người nông dân thu hoạch đưa đến các tỉnh thành khác.

Quả mơ kết trái vào cuối xuân, đầu hè độ tầm cuối tháng 4 đầu tháng 5. Quả mơ có hình cầu với rãnh sâu chạy dọc từ cuống đến đuôi. Phía đuôi thường chụm lại hơi nhọn một chút.

Khi chưa chín, quả mơ thường có màu xanh lá và phủ một lớp lông mỏng. Khi chín, tùy từng giống sẽ giữ nguyên màu xanh hoặc chuyển sang màu vàng hồng đẹp mắt. Quả mơ mà chúng ta thường thu hoạch khi chín để chế biến thực phẩm có lớp vỏ mềm, thịt quả màu vàng và tỏa mùi hương thơm nhẹ.

Không phải ngẫu nhiên mà quả mơ được dùng trong chế biến thực phẩm và đồ uống giải khát. Từ lâu, con người đã biết đến giá trị dinh dưỡng có trong quả mơ.

Mơ tươi cung cấp năng lượng cho cơ thể ở mức vừa đủ khi 100 g có chứa 48 kcal, 9 g đường, 0,4 g chất béo, 1,4g chất đạm. Bởi vậy mà chúng ta dễ dàng kết hợp mơ cùng với nhiều loại thực phẩm để tạo thành bữa ăn đa dạng mà không quá bị đầy, ngán.

Ngoài ra, trong quả mơ chứa rất nhiều các loại vitamin và khoáng chất như sắt, vitamin A, vitamin E, vitamin C,… Đặc biệt, trong hạt quả mơ chứa lượng lớn vitamin B15 nên ngành công nghiệp mỹ phẩm thường chiết xuất tinh dầu để phục vụ cho việc chăm sóc, chống lão hóa làn da.

Những giống mơ phổ biến tại Việt Nam

Quả mơ được trồng chủ yếu ở miền Bắc nước ta và tùy thuộc vào điều kiện thổ nhưỡng từng vùng mà quả mơ có nhiều loại khác nhau. Mơ Việt Nam phổ biến gồm 3 loại: Mơ má đào (Mơ chấm son) – Mơ mai (Mơ bồ hóng) – Mơ lông (Mơ nứa).

Mơ má đào (Mơ chấm son)

Mơ má đào là đặc sản vùng Tây Bắc. Quả mơ má đào nhìn thoáng qua trông rất giống quả đào vì có kích thước lớn, cầm chắc tay. Vỏ quả mơ giống này có lớp lông mịn, màu vàng điểm chút màu đỏ hồng nên chúng được gọi là mơ má đào. Thịt quả có vị chua ngọt, dễ tách rời khỏi hạt. Mơ má đào thường được người dân ngâm rượu hoặc ngâm đường để bảo quản lâu hơn và sử dụng được quanh năm.

Mơ mai (Mơ bồ hóng)

Mơ mai được biết đến nhiều với tên gọi là mơ Hương Tích. Đây là đặc sản Chùa Hương và người dân hay mua về làm quà khi có dịp ghé qua. Mơ mai có lớp vỏ trơn bóng, chuyển dần từ màu xanh lá sang màu vàng nhạt khi chín. Mơ mai có hạt nhỏ xíu. Phần thịt dày và mọng nước. Khi còn xanh thì có vị chua, thanh, nhai giòn giòn nên chị em phụ nữ rất thích ăn chấm cùng với muối ớt. Mơ chín vàng thì mang ngâm rượu. Rượu mơ mai có vị ngọt thanh, thơm mùi mơ và màu vàng nhạt đẹp mắt.

Mơ lông (mơ nứa)

Nếu ai có dịp ghé qua vùng đất Bắc Cạn thì sẽ được thưởng thức đặc sản mơ lông. Gọi là mơ lông vì bao quanh quả mơ vàng hồng là lớp lông mịn. Mơ lông tỏa ra mùi thơm nhè nhẹ, vị chua ngọt xen lẫn, thịt chắc. Mơ lông cũng hay được người dân sử dụng để ngâm đường hoặc ngâm rượu.

Lợi ích của quả mơ đối với sức khỏe

Quả mơ có vị ngọt nhẹ, hơi chua, có tính ôn lại chứa nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe. Bởi vậy mà từ xa xưa, y học Phương Đông và y học Việt Nam đã xem quả mơ như là một vị thuốc.

Quả mơ chống dị ứng và giúp giải nhiệt

Nếu bạn thường xuyên bị dị ứng bởi phấn hoa, thực phẩm hay do thay đổi thời tiết thì hãy thường xuyên sử dụng sản phẩm chế biến từ quả mơ nhé. Chúng sẽ giúp bạn phòng ngừa dị ứng cũng như giảm nhanh các triệu chứng ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ.

Quả mơ có tác dụng giải nhiệt rất tốt. Đồ uống từ quả mơ như nước mơ ngâm đường, sinh tố mơ,… sẽ giúp bạn chống mất nước khi nhiệt độ cơ thể tăng cao lúc bị ốm sốt, sau khi làm việc nặng nhọc hoặc giải nhiệt ngày hè oi ả,…

Nâng cao khả năng miễn dịch, sát khuẩn, chống viêm và giảm đau

Vitamin C là dưỡng chất không thể thiếu của cơ thể con người, chúng giúp ngăn chặn các gốc tự do phát triển, nâng cao chức năng miễn dịch. Tuy nhiên, vitamin C không thể tự tổng hợp mà cần cung cấp qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Vậy nên, sử dụng thực phẩm chứa nhiều vitamin C như quả mơ sẽ giúp chúng ta tăng cường khả năng phòng vệ tự nhiên của cơ thể trước những tác nhân gây bệnh từ môi trường sống xung quanh.

Quả mơ còn được đánh giá là có tính sát khuẩn mạnh mẽ. Axit citric trong quả mơ có tác dụng trong việc tiêu diệt các vi khuẩn, sát trùng để chống nhiễm khuẩn, nhanh liền vết thương.

Quả mơ có hiệu quả trong chống viêm và giảm đau nhanh. Hàm lượng magie và các vi chất có nhiều trong quả mơ giúp ngăn ngừa tình trạng sưng viêm, đau nhức ở xương khớp, dạ dày, tá tràng,…

Quả mơ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa

Phần thịt quả mơ có chứa chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan thúc đẩy đường ruột hoạt động trơn tru, giảm tình trạng táo bón. Ngoài ra, tính kháng viêm và giảm đau của quả mơ còn tốt cho người có bệnh về dạ dày, qua đó giúp cải thiện chức năng tiêu hóa.

Quả mơ tốt cho tim mạch và điều hòa huyết áp

Bệnh về tim mạch là một trong những bệnh mãn tính phổ biến và ngày càng trẻ hóa. Sử dụng những món ăn, đồ uống chế biến từ quả mơ giúp điều hòa huyết áp. Đó là nhờ thành phần kali có trong quả mơ giúp cân bằng chỉ số huyết áp, lưu thông khí huyết. Qua đó sử dụng quả mơ thường xuyên giúp giảm áp lực hoạt động lên tim và phòng tránh các bệnh về tim mạch.

Quả mơ tốt cho máu và giúp kiểm soát đường huyết

Trong 100 g mơ tươi có chứa tới 0,4 mg vi lượng sắt kim loại. Bổ sung mơ trong khẩu phần ăn uống hàng ngày giúp đẩy nhanh quá trình sinh tế bào máu mới, máu được tuần hoàn đi khắp các cơ quan để cơ thể khỏe mạnh hơn.

Cũng trong 100 g quả mơ chỉ chứa 42 kcal nên phù hợp với người bị bệnh tiểu đường vốn có chế độ ăn nghiêm ngặt. Vitamin E cùng các chất chống ôxi hóa có trong quả mơ còn giúp đường huyết ổn định. Bởi vậy mà người bị bệnh tiểu đường cũng như người bình thường nên sử dụng mơ đều đặn để có sức khỏe tốt, phòng tránh biến chứng tiểu đường tuýp II.

Quả mơ giúp cải thiện chức năng hô hấp và tốt cho thị lực

Môi trường xung quanh ngày càng ô nhiễm với nồng độ bụi mịn, ánh sáng xanh luôn ở mức cao ảnh hưởng xấu tới hệ hô hấp và sức khỏe của đôi mắt. Để cho đôi mắt tinh anh hơn, đỡ đau nhức mỏi mắt thì việc bổ sung thực phẩm có chứa vitamin A và vitamin E như quả mơ rất cần thiết.

Trong quả mơ có chứa chất flavonoid có tác dụng kiểm soát các triệu chứng của bệnh hen suyễn và phòng ngừa bệnh hô hấp thường gặp khi giao mùa.

Quả mơ cải thiện tình trạng xương khớp bị thoái hóa

Khung xương khỏe mạnh là điều mà ai cũng mong muốn. Được biết, trong quả mơ có chứa hàm lượng magie, canxi và kali dồi dào. Vậy nên chúng ta cần sử dụng mơ trong thực đơn hàng ngày để phòng ngừa và điều trị các chứng bệnh đau xương khớp, thoái hóa mô sụn.

Quả mơ giúp giải stress và được khuyên dùng đối với phụ nữ mang thai

Áp lực công việc cùng với môi trường sống bị ô nhiễm, nếu được thưởng thức một cốc nước mơ hay một miếng bánh mứt mơ thì hẳn là căng thẳng trong cuộc sống sẽ được giải tỏa phần nào nhờ mùi thơm và hương vị chua ngọt dễ chịu mà quả mơ mang lại. Chúng ta cũng sẽ cảm thấy thư giãn hơn khi đắp mặt nạ tinh chất mơ hay gội đầu bằng dầu có dưỡng chất quả mơ.

Những sản phẩm chế biến từ quả mơ gồm các thành phần tự nhiên lại tốt cho sức khỏe nên rất lành tính, phù hợp với cả phụ nữ mang thai. Chúng có hương vị chua ngọt, kích thích vị giác sẽ giúp phụ nữ mang thai ăn ngon miệng hơn, góp phần nuôi dưỡng thai nhi khỏe mạnh.

Quả mơ được sử dụng nhiều trong các sản phẩm làm đẹp

Về chăm sóc da, trong quả mơ có chứa hàm lượng vitamin và chất chống oxi hóa tự nhiên dồi dào. Do đó, tinh dầu chiết suất từ quả mơ được các hãng mỹ phẩm sử dụng trong điều chế mỹ phẩm chăm sóc da. Những sản phẩm này giúp làn da đủ độ ẩm, căng bóng, tươi trẻ hơn và chậm lão hóa. Đồng thời, chúng hiệu quả trong điều trị các vấn đề mà da gặp phải như mụn trứng cá, vảy nến, chàm, sẹo, dỗ,…

Đối với vấn đề hỗ trợ giảm cân được nhiều chị em phụ nữ quan tâm. Trong quả mơ chứa ít calo nhưng lại nhiều vi lượng cần thiết nên sử dụng quả mơ sẽ đảm bảo đủ năng lượng cung cấp cho cơ thể mà không sợ nhiều đường, nhiều chất béo. Bạn hoàn toàn yên tâm khi sử dụng quả mơ vì chúng còn giúp ngăn tích tụ mỡ thừa.

Quả mơ được cho là có khả năng kích thích mọc tóc. Bạn hãy thử sử dụng quả mơ trong thực đơn hàng ngày và dầu gội, dầu xả chiết suất từ quả mơ. Hiệu quả trông thấy đó là, bạn sẽ có một mái tóc dài, dày hơn và giảm rõ rệt tình trạng tóc gãy rụng.

Cách lựa chọn và bảo quản quả mơ

Miền Bắc nước ta khi vào mùa mơ thì sản lượng mơ tươi rất lớn, đủ để sử dụng cho nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Thế nhưng, trên thị trường vẫn có tình trạng mơ Trung Quốc bày bán trà trộn, đòi hỏi người tiêu dùng cần cảnh giác.

Bạn hãy chọn mua mơ chín, tươi ở những cửa hàng, điểm bán uy tín và có nguồn gốc rõ ràng. Khi chọn mơ tươi, bạn chọn những quả đều màu nhau, cầm chắc tay và không quá to. Bạn chú ý phần vỏ quả mơ có lông mịn, không căng bóng quá, không có những vết dập ố và tỏa hương thơm tự nhiên.

Mơ tươi mua về, bạn rửa sạch để khô rồi ngâm nước đường, ngâm rượu sử dụng dần hoặc chế biến những món ăn với có mơ là nguyên liệu. Nếu muốn mơ chín hơn thì bạn bọc gói báo, để ở nơi thoáng mát 2-3 ngày, mơ sẽ chín. Mơ chín nếu không sử dụng hết, bạn bảo quản trong tủ lạnh và sử dụng trong 1 tháng nhé.

Vài nét về ẩm thực chế biến từ quả mơ

Theo kinh nghiệm dân gian, mơ tươi được chế biến thành ô mai hoặc đem ngâm rượu, ngâm đường. Thế nhưng ngày nay, kinh nghiệm chế biến ngày càng phong phú và độ phổ biến của internet đã đem đến nhiều món ngon, mới lạ từ quả mơ. Mời bạn tham khảo nhé:

Mơ ngâm

Ở Việt Nam, cách sử dụng mơ phổ biến nhất là mơ ngâm với đường hoặc rượu trắng. Sau một thời gian vừa đủ, hỗn hợp lên men tạo thành thức uống giải khát và thứ rượu thơm nồng. Nhìn vào thì chúng có màu vàng bắt mắt, về mùi vị thì thấm đượm vị ngọt nhẹ, chua thanh của mơ tươi.

Ô mai mơ

Có lẽ, món ăn từ mơ gần gũi và quen thuộc với tuổi thơ của nhiều người chính là ô mai mơ. Đây chính là cách để bảo quản quả mơ được lâu nhất và ăn được nhiều nhất. Ô mai mơi chua ngọt, ăn vui miệng đã trở thành món quà vặt bày bán khắp mọi nơi và được sử dụng rất nhiều trong dịp lễ Tết.

Mứt mơ

Cách chế biến mơ mới mẻ là mứt mơ. Giống như làm mứt mận, mơ ngào với đường tạo thành hỗn hợp sệt sệt, bảo quản trong hũ để dùng dần. Chúng ta có thể sử dụng ăn liền với bánh mỳ hoặc làm nguyên liệu để pha chế đồ uống, chế biến những món tráng miệng như bánh, thạch,…

Bánh với mứt hoặc mơ sấy

Quả mơ chua ngọt lại có màu vàng đẹp mắt. Vậy nên những người đam mê nấu nướng không thể bỏ qua thứ nguyên liệu hấp dẫn này. Bánh có thành phần mơ được chế biến hoàn hảo, có vị chua thanh thơm nhẹ phù hợp với vị giác của tất cả mọi người.

Đồ uống vị mơ

Góp phần làm phong phú thêm danh mục ẩm thực từ quả mơ phải kể đến sinh tố quả mơ và trà pha cùng với nước ép/ mứt mơ. Chúng là thức uống giải khát xứng tầm chất lượng cao và đem lại cảm giác sảng khoái cho người dùng.

Chú ý khi sử dụng quả mơ

Ẩm thực từ quả mơ đa dạng là thế. Nhưng nhiều chưa chắc đã tốt đâu! Bạn hãy chú ý một số điểm sau khi sử dụng quả mơ để đạt hiệu quả tốt nhất:

• Chiết suất từ hạt mơ rất tốt nhưng chúng rất cứng và chỉ có thể chiết suất trong công nghiệp. Ngoài thành phần tốt, hạt mơ còn có chứa chất độc xyanua nên bạn bỏ phần hạt đi, không được ăn nhé.
• Ô mai rất ngon và là món khoái khẩu của nhiều người. Thế nhưng ăn nhiều sẽ gây khát nước. Những người bị bệnh dạ dày và bệnh thận cũng nên hạn chế ăn ô mai vì ô mai được tẩm ướp nhiều loại gia vị sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
• Nhiều gia đình có thói quen tích trữ mơ ngâm đường và mơ ngâm rượu trong nhà mới suy nghĩ “càng ngâm lâu càng ngon”. Thế nhưng đây là quan niệm sai lầm. Bạn chỉ nên sử dụng mơ ngâm trong vòng 1 năm kể từ khi bắt đầu ngâm và nhớ ghi hạn sử dụng trên thân bình.
• Rất nhiều người sử dụng mơ để chữa bệnh theo phương pháp Đông Y, bạn cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc một cách cẩn trọng nhé.

Với lợi thế thổ nhưỡng phong phú và khí hậu biển đối nóng lạnh đa dạng từ Bắc vào Nam, Việt Nam có rất nhiều thứ quả và hạt quý như quả mơ, hạt dẻ, hạt điều, quả chà là,... Hiểu biết về quả mơ để sử dụng đúng cách sẽ giúp bạn khai thác tối đa công dụng của quả mơ đối với sức khỏe.

Hi vọng những kiến thức mà Thật Là Ngon chia sẻ sẽ tạo động lực để bạn cân nhắc sử dụng quả mơ trong cuộc sống hàng ngày.

*Ảnh: Nguồn Internet