Quảng Nam Đà Nẵng Các Qua địa Danh (phần 10)

Ca dao xưa có câu:

Con gái La Qua, qua đường qua chọc, Qua bảo em rằng đừng có la qua!

La Qua Thành tỉnh Quảng Nam, xây bằng gạch, được thiết kế theo kiểu Vauban, chu vi 489 trượng, cao 1,2 trượng, có 4 cửa, hào bao quanh rộng 4,5 trượng, sâu 7 thước vào năm Minh Mang thứ 16 (1835). Bên trong có hành cung, các dinh thự, công sở. Thời Pháp, chính quyền Nam triều gồm tổng đốc, án sát, bố chánh đóng tại đây, còn tòa Công sứ Pháp đóng ở Hội An, cách thành La Qua 9 km. Thực hiện chính sách tiêu thổ kháng chiến, tháng 10/1946, chính quyền cách mạng đã huy động hàng ngàn dân công đập phá và san bằng thành suốt cả tháng trời.

Lâm Ấp Quốc gia đầu tiên, sau này được gọi là Chiêm Thành trong sử Trung Quốc. Theo học giả Pháp L.Aurousseau, thì Lâm Ấp nguyên là tên thị trấn huyện Tượng Lâm, các sử gia Trung Quốc dùng địa danh này để chỉ tên nước mà Khu Liên đã xưng vương để cai trị. Theo GS. Trần Kinh Hòa từ Lâm Ấp một danh từ ghép của người Chăm, có nghĩa là voi. Quốc gia Lâm Ấp đổi thành Hoàn Vương vào năm 758, dưới thời vua Rudravarman II. Le Đèo dài 8km, băng qua dãy núi Hòn Tàu, nối hai huyện Quế Sơn và Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam. Nguyên là một đường mòn xuyên rừng hẹp, có nhiều cây le mọc, đi lại rất khó khăn. Năm 1937, các nhân sĩ ở Quế Sơn như Nguyễn Đình Hiến, Lâm Xuân Quế, ..đã đứng ra vận động nhân dân mở con đường đèo Le, về sau trở thành tỉnh lộ. Công trình hoàn thành năm 1939.

Le Khe nước bắt nguồn từ dãy núi Hòn Tàu ở phía Nam thung lũng Trung Lộc, nơi ngày xưa có những rừng le mọc, cách chợ Trung Phước 1km. Khe có chiều dài hơn 10km, chảy qua xã Quế Lộc, Quế Trung, đổ nước vào sông Thu Bồn ở phía Đông bắc.

Lễ Dương Huyện trong 3 huyện thuộc phủ Thăng Hoa. Theo Địa bạ Gia long, Huyện Lễ Dương gồm 7 tổng, 94 làng, 1 thuộc.

Liên Chiểu Làng nằm ở chân đèo Hải Vân, thuộc tổng Thái Hòa, huyện Hòa Vang vào đầu thế kỷ XX, nay thuộc phường Hòa Hiệp, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng. Liên Chiểu nghĩa là ao sen. Nơi đây có ga tàu lửa, chợ và kho xăng dầu đều mang tên Liên Chiểu.

Liên Chiểu Quận thuộc thành phố Đà Nẵng (1997), gồm 3 phường Hòa Hiệp, Hòa Khánh, Hòa Minh, nằm ở phía Bắc thành phố, giáp với đèo Hải Vân, có diện tích tự nhiên là 74,72km2. Theo nghị định số 102/NĐ/CP năm 2005, phường Hòa Khánh tách thành Hòa Khánh Bắc và Hòa Khánh Nam, phương Hòa Hiệp tách thành Hòa Hiệp Bắc và Hòa Hiệp Nam.

Liên Chiểu Cảng xăng dầu đầu tiên do Pháp xây dựng vào thế kỷ 20, cũng thời với việc mở rộng thành phố nhượng địa Tourane. Cảng nằm bên phía bắc cửa sông Cu Đê, ngay chân đèo Hải Vân, bên bờ vũng Đà Nẵng, bên cạnh kho xăng dầu Liên Chiểu. Năm 2000, cảng có thêm một cầu tàu mới và một cầu tàu khác phục vụ cho hai khu công nghiệp Hòa Khánh, Liên Chiểu.

Liên Chiểu Khu công nghiệp nằm ở phía Bắc thành phố Đà Nẵng, thuộc quận Liên Chiểu, có diện tích 373,5 ha, thu hút các nhà máy luyện cán thép, xi măng, vật liệu xây dựng, hóa chất,..

Lê Giang Huyện thuộc phủ Thăng Hoa, thừa tuyên Quảng Nam, được vua Lê Thành Tông lập năm 1472, sau chiến thắng Trà Bàn.

Lễ Dương Huyện được chúa Nguyễn Hoàng đổi tên từ huyện Lê Giang, khi cải đặt lại các khu vực hành chính ở 2 trấn Thuận Hóa và Quảng Nam.

Liêu Đèo dài hơn 3km, làm ranh giới tự nhiên giữa xã Tiên Cảnh (phía đông) và xã Tiên Hiệp (phía tây), thuộc huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam. Đèo nằm trên tỉnh lộ 616 (Tiên Phước – Trà My).

Ly Ly Sông bắt nguồn từ núi Hòn Tàu (huyện Quế Sơn) chảy về phía đông, đổ ra cửa Đại. Đây là địa danh gốc Chăm. Dân gian quen gọi là sông Rù Rì, vì trên các bãi ven bờ sông này mọc nhiều cây rù rì, loại cây có bộ rễ khỏe, chịu ngập nước lâu ngày. Sách Đại Nam nhất thống chí gọi sông Ly Ly là sông Hương về sau gồm những con cháu lai Việt, được hưởng chế độ “đặc cách”, trực thuộc tại cơ quan hành chính cấp tỉnh mà không theo trật tự tổng, huyện, phủ, tỉnh như làng người Việt. Ca dao xưa Quảng Nam:

Chầu rày xa phố Hội An Xa chùa Ông Bổn, xa làng Minh Hương.

Cổng TTĐT thành phố