QUY TRÌNH CHẨN ĐOÁN & XỬ TRÍ DỌA SINH NON

heo tổ chức Y tế thế giới, sinh non là một cuộc chuyển dạ xảy ra từ tuần 22 đến trước tuần thứ 37 của thai kỳ tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng. Hằng năm trên thế giới có khoảng 13 triệu thai kỳ sinh non, chiếm 5% đến 15 % trong tổng số các cuộc đẻ. sinh non liên quan đến tỉ lệ tử vong chu sinh cao.

Trẻ < 2500g: tỉ lệ tử vong lên đến 80% ở các nước đang phát triển

Trẻ < 1500g có nguy cơ tử vong cao gấp 200 lần so với trẻ > 2500g.

I.Tầm quan trọng đối với cộng đồng

Đẻ non nguy hiểm cho trẻ sơ sinh, tỷ lệ tử vong chu sản càng cao khi tuổi thai càng non. Đặc biệt, trẻ sinh non có nguy cơ cao về di chứng thần kinh.

– Trước 32 tuần tỷ lệ di chứng là 1/3.

– Từ 32- 35 tuần tỷ lệ di chứng thần kinh là 1/5.

– Từ 35 đến 37 tuần tỷ lệ di chứng là 1/10.

Chăm sóc một trường hợp sinh non rất tốn kém. Các vấn đề của trẻ non tháng:

–  Hội chứng suy hô hấp, loạn sản phổi- phế quản. –  Xuất huyết nội sọ, nguy cơ bại não –  Còn ống động mạch –  Hạ thân nhiệt, hạ đường huyết –  Ngưng thở, thở chậm –  Tăng nguy cơ nhiễm trùng. –  Bệnh lý võng mạc.

Ngoài ra khi lớn lên trẻ còn có những di chứng về tâm thần kinh, là gánh nặng cho gia đình cũng như xã hội.  

Do đó sinh non là một trong những vấn đề quan trọng đặt ra cho các thầy thuốc và xã hội.

Chăm sóc trẻ sinh non

II. KHẢO SÁT MỚI TRONG CHẨN ĐOÁN DOẠ SINH NON 

Ngoài những triệu chứng kinh điển để chẩn đoán dọa sinh non và sinh non, còn có một số khảo sát mới như:

+ Sự thay đổi cổ tử cung:

– Khám cổ tử cung bằng tay (đánh giá chỉ số Bishop)

– Siêu âm chiều dài cổ tử cung qua ngã âm đạo.

Giá trị bình thường chiều dài cổ tử cung trên siêu âm: độ dài > 3cm, độ rộng kênh CTC không quá 8mm.

Nếu chiều dài cổ tử cung < 2,5cm thì nguy cơ sinh non cao.   

+ Xét nghiệm Fibronectin thai: quá trình do viêm và cơn gò tử cung có thể gây nên xuất tiết Fibronectin thai (là chất protein giữa màng nhau và ngoại sản mạc).

Nếu tử cung có cơn gò nhưng xét nghiệm Fibronectin (âm tính) có thể loại trừ sanh non trong vòng 7- 10 ngày.

+ Chẩn đoán nhiễm trùng kèm theo:

– Đo pH âm đạo

– XN dịch tiết âm đạo.

– Phân tích nước tiểu để loại trừ nhiễm trùng niệu

– huyết đồ, sinh hóa máu.

+ Các phương pháp để chấn đoán bệnh lý tử cung hoặc tử cung- nhau: bao gồm siêu âm, Siêu âm Doppler, siêu âm chiều dài cổ tử cung để xem có nên chấm dứt thai kỳ hay không?

III. XỬ TRÍ DỌA SINH NON

Nguyên tắc điều trị

– Nghỉ ngơi tại giường

– Dùng thuốc ức chế cơn gò tử cung

– Dự phòng hội chứng suy hô hấp bằng cách hỗ trợ độ trưởng thành phổi thai nhi với các Glucocorticoids.

1. Các loại thuốc giảm co thắt tử cung

Các loại bêta – mimetic

Các chất đối kháng Calci

Magnesium Sulfate:

Nifedipine

Thuốc đối vận Oxytocin: Atosiban

2.  Sử dụng Corticosteroid giúp trưởng thành phổi thai nhi

+ Betamethason(Celestene) Tiêm bắp 3 ống/ ngày X 2 ngày

+ Dexamethasone (Dexaron): 6mg/ngày (1,5 ống) tiêm bắp x 2 ngày liên tiếp