Quỳnh Lưu Khởi Nghĩa – Wikipedia Tiếng Việt

Phần này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)

Bài viết này hiện đang gây tranh cãi về tính trung lập. Có thể có thảo luận liên quan tại trang thảo luận. Xin đừng xóa bảng thông báo này cho đến khi vấn đề được giải quyết hoặc đạt được đồng thuận trên trang thảo luận của bài viết. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)

Quỳnh Lưu khởi nghĩa
Một phần của Chiến tranh Việt Nam và biểu tình tại Việt Nam
Thời gian 2-14 tháng 11 năm 1956 Địa điểm Quỳnh Lưu, Nghệ An, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Kết quả Vụ nổi dậy bị dập tắt
Tham chiến
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Đảng Lao động Việt Nam Công an Nhân dân Việt Nam Quân đội Nhân dân Việt Nam Sư đoàn 324	giáo dân Quỳnh Lưu, Nghệ An Ủng hộ: Quốc gia Việt Nam (Bị cáo buộc) Hoa Kỳ (Bị cáo buộc)
Chỉ huy và lãnh đạo
Hồ Chí Minh	Phan Quang Đông

Vụ nổi dậy Quỳnh Lưu là một vụ bạo động có quy mô xảy ra khi những người nông dân theo đạo Công giáo tại huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, Việt Nam tổ chức chống lại chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và đã bị Quân đội nhân dân Việt Nam của chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa dập tắt. Sự kiện này diễn ra vào khoảng từ ngày 2 đến ngày 14 tháng 11 năm 1956.

Hoàn cảnh

Cải cách ruộng đất tại miền Bắc Việt Nam 1953 - 1956

Việt Nam Dân chủ Cộng hòa bắt đầu thực hiện chương trình Cải cách ruộng đất tại miền Bắc Việt Nam từ năm 1953 đến năm 1956 dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh cùng các quan chức khác của Đảng Cộng sản Việt Nam thông qua các cố vấn Trung Quốc với mục đích là nhằm xoa dịu đói nghèo của nông dân và phá vỡ quyền lực của tầng lớp địa chủ truyền thống, tuy nhiên cuộc cải cách ruộng đất đi kèm với sự bạo lực thái quá dẫn đến sự oán hận của tầng lớp địa chủ và những người bị oan sai với Đảng Cộng sản Việt Nam.[1][2][3] Tại khu vực Quỳnh Lưu, Nghệ An, người Công giáo địa phương phản đối cải cách ruộng đất vì đất của họ sẽ bị thu hồi và các cải cách khác do chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thực hiện.[4]

Hoạt động của Hoa Kỳ

Theo Hiệp định Genève, 1954, trong đó Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ký với Pháp, Việt Nam tạm thời được chia thành 2 miền với miền bắc Việt Nam theo chế độ Xã hội Chủ nghĩa và miền nam Việt Nam do Pháp quản lý. Sẽ có khoảng thời gian 300 ngày, kết thúc vào ngày 18 tháng 5 năm 1955, nơi mọi người có thể di chuyển tự do giữa 1 trong 2 miền Việt Nam trước khi khu phi quân sự vĩ tuyến 17 được niêm phong.[5]

Năm 1954, đội bán quân sự của Mỹ do Edward Lansdale, người của CIA và đã làm cố vấn cho Pháp tại Việt Nam từ 1953, chỉ huy đã thực hiện các hoạt động tuyên truyền tâm lý chiến để kêu gọi và vận động dân chúng miền Bắc di cư vào Nam. Trên thực tế, người Công giáo ra đi vì tác động của cha xứ, những câu chuyện truyền miệng, vì lý do cá nhân, hoặc những trải nghiệm chịu sự bách hại, chứ không phải vì chịu tác động của các truyền đơn tuyên truyền chống cộng của CIA.[6][7] Vùng Quỳnh Lưu (Nghệ An) là khu vực tập trung đông dân Công giáo.

Vào cuối năm 1954 đến đầu năm 1955, cùng với việc chống tuyên truyền của Pháp và Mỹ, Việt Minh đã tìm cách ngăn chặn những người di cư rời khỏi miền Bắc. Khi các nhân viên quân sự Mỹ và Pháp chỉ có mặt ở các căn cứ không quân và bến cảng, chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã cố gắng ngăn cản thông qua sự hiện diện quân sự trong vùng nội địa để ngăn chặn dòng người di cư.[8][9]

Diễn biến

Năm 1955, Cơ quan Tình báo tối mật của Quốc gia Việt Nam có nhiệm vụ chỉ huy và điều khiển những "Điệp vụ miền Bắc" với nhiệm vụ phá rối chính trị, tổ chức và phát động những phong trào chống đối chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đạo diễn chính vụ việc người dân Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An nổi dậy chống chính quyền vào năm 1956 là một thí dụ điển hình chp công tác và nhiệm vụ của cơ quan này. Tài liệu của Việt Nam Cộng hòa (hậu thân của Quốc gia Việt Nam) sau này đã tiết lộ:[10]

"Vào năm 1955, tại làng Phú Cam, trong khu vườn rộng nhà ông Nguyễn Văn Đông - tỉnh trưởng tỉnh Quảng Trị, ông Nguyễn Văn Đông đã cất một ngôi nhà tranh cho một người bạn thân trú ngụ... Nhỏ người, dáng dấp thư sinh, nói giọng khó nghe, xuất phát từ Nghệ An, Hà Tĩnh... chính là ông Phan Quan Đông, người chỉ huy một cơ quan Tình báo tối mật của Quốc gia, với những điệp vụ phía Bắc vĩ tuyến 17...

Tháng 10 năm 1956, những cha xứ tại các tỉnh Bắc Trung Bộ đã huy động hàng chục nghìn giáo dân Công giáo từ Quảng Bình, Hà Tĩnh, Thanh Hóa kéo vào tụ tập ở nhà thờ Quỳnh Yên, gây ảnh hưởng đến trật tự trị an và sản xuất. Nghiêm trọng hơn, đoàn người này đã tấn công quân đội, bắt giữ tổ công tác của trung đoàn 269 Quân khu 4, giam họ trong nhà thờ Quỳnh Yên. Chính quyền đã cố gắng đàm phán, vận động nhưng đoàn người vẫn không chịu trả tự do cho tổ công tác.[11]

Trước tình hình nghiêm trọng, Bộ Tổng tư lệnh ra lệnh cho sư đoàn 324 đang ở Thanh Hóa hành quân cấp tốc vào Quỳnh Lưu cùng với lực lượng địa phương của Quân khu 4 xử lý vụ việc.

Sau một tuần vận động, được tin báo là đoàn biểu tình dự định thủ tiêu đội công tác, Bộ Tổng tham mưu ra lệnh phải tập kích giải thoát tổ công tác. Trong đêm đó, trung đoàn 93 bố trí 3 tiểu đoàn thành 3 mũi tấn công. 3 giờ sáng, pháo hiệu tấn công phát lên, các tổ súng máy cả 3 hướng quanh nhà thờ Quỳnh Yên đồng loạt bắn chỉ thiên để uy hiếp, đồng thời lực lượng xung kích nhanh chóng đột nhập thẳng vào nơi giam giữ, giải thoát được tổ công tác. Trung đoàn 93 bắt giữ một số người lãnh đạo đoàn biểu tình. Số giáo dân thì được vận động quay trở về quê.[11]

Xem thêm

• Cải cách ruộng đất tại miền Bắc Việt Nam

Tham khảo

1. ^ "Tongas, Gérard. J'ai vécu dans l'enfer communiste au Nord Viet Nam. Paris, Nouvelles Éditions Debresse, (1960)". {{Chú thích web}}: |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
2. ^ "Boudarel, Georges. Cent fleurs écloses dans la nuit du Vietnam: communisme et dissidence, 1954-1956. Paris: J. Bertoin, (1991)". {{Chú thích web}}: |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
3. ^ "Gittinger, J. Price, "Communist Land Policy in Viet Nam", Far Eastern Survey, Vol. 29, No. 8, 1957, p. 118".
4. ^ "Frankum Jr., Ronald B. (2011). Historical Dictionary of the War in Vietnam. Scarecrow Press. p. 381. ISBN 0810879565".
5. ^ "Tucker, Spencer C. (2011). The Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social, and Military History. ABC-CLIO. pp. 1243–1244. ISBN 1851099611".
6. ^ Hansen, Peter (2009). "Bắc Di Cư: Catholic Refugees from the North of Vietnam, and Their Role in the Southern Republic, 1954–1959". Journal of Vietnamese Studies. 4 (3): 173–211. doi:10.1525/vs.2009.4.3.173.
7. ^ Bernard B. Fall (1967). The Two Viet-Nams: A Political And Military Analysis (New York: Praeger), pp. 153–154
8. ^ "Frankum, Ronald (2007). Operation Passage to Freedom: The United States Navy in Vietnam, 1954–55. Lubbock, Texas: Texas Tech University Press. ISBN 978-0-89672-608-6". {{Chú thích web}}: |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
9. ^ "Frankum, p. 159". {{Chú thích web}}: |url= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
10. ^ Biến Động Miền Trung - trang 6 – 7 - Liên Thành
11. ^ a b Lê Văn Hối. Dẹp bạo loạn ở Quỳnh Lưu. Báo QĐND, ngày 25/10/2004

x t s Biểu tình tại Việt Nam
Thế kỷ 20	Phong trào chống sưu thuế Trung Kỳ 1908 Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930–1931 Cách mạng Tháng Tám 1945 Quỳnh Lưu khởi nghĩa 1956 Biến cố Phật giáo 1963 Vụ làng Nhô 1992 Biểu tình Phật giáo tại Huế 1993 Biểu tình Thái Bình 1997
Thế kỷ 21	Biểu tình Tây Nguyên 2004 Biểu tình Mường Nhé 2011 Biểu tình chống Trung Quốc 2011 Biểu tình phản đối Trung Quốc 2014 Vụ thay thế cây ở Hà Nội 2015 Cá chết hàng loạt ở Việt Nam năm 2016 Biểu tình phản đối Luật đặc khu kinh tế và Luật An ninh mạng 2018 Biểu tình liên quan bê bối Vạn Thịnh Phát 2022–2023