Romeinse Getallen. - NazatenDeVries

Romeinse cijfers

Het eerste deel van "Romeinse getallen" is een handleiding voor het overzetten van Romeinse getallen naar moderne getallen en andersom. Het tweede deel gaat dieper in op het Romeinse getallenstelsel.

Op deze pagina vind je uitleg en achtergronden over Romeinse getallen.

De Romeinse manier van getallen schrijven maakt gebruik van 7 (hoofd)letters, die elk voor een bepaalde waarde staan:

M = 1000 D = 500 C = 100 L = 50 X = 10 V = 5 I = 1

NB – Het Romeinse alfabet kent geen verschil tussen de I en de J en tussen de U en de V. In plaats van de I kan dus ook de J gebruikt worden en in plaats van de V kan ook de U gebruikt worden.

Een getal wordt gevormd door een aantal van deze letters naast elkaar te zetten. Daarbij staat de grootste waarde links en de kleinste rechts.

MM = 1000 + 1000 = 2000 MD = 1000 + 500 = 1500 CCC = 100 + 100 + 100 = 300 XI = 10 + 1 = 11 MDCCXVII = 1000 + 500 + 100 + 100 + 10 + 5 + 1 + 1 = 1717

Soms staat echter een kleine waarde links van een grotere waarde. In dat geval moet die kleinere waarde worden afgetrokken van de grotere waarde die er rechts van staat. Dit gebeurt alleen bij getallen waarin wij een ‘4′ of een ‘9′ gebruiken.

CM = 1000 – 100 = 900 CD = 500 – 100 = 400 XC = 100 – 10 = 90 XL = 50 – 10 = 40 IX = 10 – 1 = 9 IV = 5 – 1 = 4 MCMXCIV = 1000 + (1000 – 100) + (100 – 10) + (5 – 1) = 1994

Let op:

alleen de ‘C’, de ‘X’ en de ‘I’ mogen worden afgetrokken,

steeds alleen van de 2 waarden die daar direct boven liggen en

steeds maar 1 keer!

Fout: VC = 100 – 5 = 95 (de ‘V’ mag niet afgetrokken worden)

Goed: XCV = (100 – 10) + 5 = 95

Fout: MIM = 1000 + (1000 – 1) = 1999 (de ‘I’ mag wel afgetrokken worden, maar niet van de ‘M’, de ‘D’, de ‘C’ of de ‘L’; alleen van de ‘X’ en de ‘V’)

Goed: MCMXCIX = 1000 + (1000 – 100) + (100 – 10) + (10 – 1) = 1999

Fout: IIX = 10 – 1 – 1 = 8 (de ‘I’ mag maar 1 keer worden afgetrokken)

Goed: VIII = 5 + 1 + 1 + 1 = 8

Om van een modern getal een Romeins getal te maken haal je er achtereenvolgens de volgende waarden uit:

1449 1867 2004
1. Het aantal 1000-tallen. M M MM
2. De waarde 900, 500 of 400. CD D
3. De waarde 300, 200 of 100. CCC
4. De waarde 90, 50 of 40. XL L
5. De waarde 30, 20 of 10. X
6. De waarde 9, 5 of 4. IX V IV
7. De waarde 3, 2 of 1. II
MCDXLIX MDCCCLXVII MMIV

Từ khóa » V Romeinse Cijfers