Rượu Sparkling - Dòng Rượu Sủi Bọt Hấp Dẫn Mọi Người

Rượu sparkling là gì? Hay sparkling wine là gì? Bạn có thường tự hỏi mình câu đó không? Nếu có thì bạn đến đúng địa chỉ rồi đấy. Việc thưởng thức 1 chai sparkling wine sẽ trở nên trọn vẹn hơn nếu như chúng ta biết rõ lịch sử của hương vị tuyệt vời này.

Sparkling wine còn gọi là vang sủi tăm, vang sủi bọt, vang nổ, vang có gas,… Đây là loại vang mà khi sản xuất người ta cho thêm ít đường vào nhằm tạo độ lên men và sủi bọt của rượu. Khi khui và rót rượu thì sẽ có những hạt bọt khí li ti nổi lên phía trên mặt nước. Lẽ dĩ nhiên, vị của nó sẽ ngọt hơn so với các loại rượu thông thường, và có màu vàng ánh kim bắt mắt, luôn được ướp lạnh trước khi khui, thích hợp phục vụ trong nhiệt độ từ 7 – 100C.

Người ta thường uống rượu sparkling để ăn mừng hoặc vào dịp kỷ niệm, chẳng hạn như đập vỡ 1 chai sparkling wine trong lễ hạ thủy con tàu, bật tung nút chai vào năm mới hoặc đám cưới, hoặc rượu sparkling được phun từ bục chiến thắng của một cuộc đua công thức 1. Sparkling wine là thức uống được lựa chọn dành cho các dịp đặc biệt.

Lịch sử rượu sparkling wine

Người La Mã là những cư dân đầu tiên trồng nho ở vùng Champagne. Tên gọi Champagne bắt nguồn từ campania trong tiếng Latin và nó ám chỉ đến sự tương đồng giữa những ngọn đồi của vùng này và vùng nông thôn Campania của Italia nằm ở phía nam Rome

Việc trồng nho chắc chắn đã xuất hiện từ trước đó, nhưng những tài liệu văn thư đầu tiên cho biết vườn nho đầu tiên thuộc về St. Remi vào thế kỷ 5. Đối với hầu hết lịch sử ban đầu của vùng, rượu vang từ vùng này chưa được gọi là “Champagne” hay thậm chí vin de Champagne. Chúng được biết đến với tên gọi vins de Reims và vins de la rivère để nói đến sông Marne, một tuyến đường thương mại quan trọng qua sông Seine tới Paris. Vị trí của vùng Champagne nằm trên ngã tư của hai tuyến đường thương mại lớn, do đó nó mang lại cho vùng Champagne sự thịnh vượng và danh tiếng nhưng Champagne cũng là nơi diễn ra nhiều cuộc chiến tranh đẫm máu bởi vị trí then chốt của mình.

Năm 987, Hugh Capet lên ngôi vua nước Pháp tại nhà thờ Reims. Trong bữa tiệc đăng quang, các loại rượu vang địa phương của vùng đã được sử dụng. Thành phố Reims được biết đến là thủ đô tinh thần của Pháp và trong 8 thế kỷ tiếp theo, các vị vua sẽ tiếp tục truyền thống của Capet và thực hiện lễ đăng quang tại Reims. Sự kết hợp của vùng làm rượu với hoàng gia đã giúp cho danh tiếng rượu vang của vùng phát triển.

Vào thế kỷ 16, chất lượng rượu vang của làng Ay nằm ở phía nam Reims đã trở nên nổi tiếng, vua Francis I của Pháp đã tự tuyên bố mình là “Roi d’ Aÿ et de Gonesse” – Vua của các vùng đất nơi sản xuất bột mì và rượu vang lớn nhất cả quốc gia. Như vậy danh tiếng của rượu vang Ay đã được biết tới là vins de France, chất lượng rượu vang của họ không chỉ đại diện cho một vùng mà nó là đại diện cho cả quốc gia. Thậm chí cái tên Ay đã trở thành một tài liệu vắn tắt để chỉ dẫn về tất cả các loại rượu vang của vùng Champagne.

Trong suốt thời Trung Cổ, các loại rượu vang của vùng Champagne có rất nhiều màu sắc, từ màu đỏ nhạt tới màu hồng nhạt, đây là một sự cạnh tranh quyết liệt giữa các Champenois (người vùng Champagne) và người láng giềng Bourgogne ở miền nam. Tuyến đường thương mại mà những thương nhân người Flanders sử dụng để tới Bourgogne, phải đi qua Reims và những người Champenois mong muốn thúc đẩy ngành kinh doanh của mình, họ mời chào các thương nhân với một lựa chọn “rẻ hơn”. Thật không may, khi hậu của vùng Champagne đã khiến nơi đây rất khó sản xuất các loại rượu vang đỏ với màu sắc và sự đậm đà như rượu vang của vùng Bourgogne, mặc dù Champenois đã cố gắng “cải thiện” rượu vang của họ bằng cách pha trộn với quả cây cơm cháy. Cuối cùng những Champenois đã chuyển hướng sang sản xuất rượu vang trắng để phân biệt họ với những đối thủ Bourgogne. Tuy nhiên, việc sản xuất rượu vang từ nho trắng đã khiến hương vị rượu tẻ ngắt và nhanh chóng bị hỏng. Sau nhiều lần tìm kiếm, cuối cùng họ làm “rượu vang trắng” từ nho làm rượu vang đỏ, chẳng hạn như giống nho Pinot noir có nhiều mùi vị, thơm và tuổi thọ tốt. Trong suốt thế kỷ 16, đầu thế kỷ 17, những người làm rượu vang Champenois đã cố gắng làm rượu vang “trắng” tốt nhất họ có thể làm từ nho đỏ, dù vậy kết quả rượu thường không có màu trắng hoàn toàn mà màu rượu có từ xám tới màu hồng nhạt được gọi là oeil de perdrix hay mắt chim đa đa. Phải cho đến khi một tu sĩ dòng Benedictine tên là Dom Pierre Perignon từ tu viện Hautvillers hoàn thiện kỹ thuật của mình và truyền bá rộng rãi, thì các Champenois mới có thể thực sự làm rượu vang trắng từ nho đỏ.

Truyền thống uống sparkling wine để đánh dấu lễ kỷ niệm có nguồn gốc từ các tòa án hoàng gia của châu Âu trước năm 1789, nơi đồ uống đắt tiền được xem như một biểu tượng cho giới quý tộc. Ban đầu nó được gọi là “rượu vang của ma quỷ”, do nút chai thường bị bật tung hoặc phát ra tiếng nổ bởi áp lực trong chai.

Sparkling wine đã trở thành một hiện tượng uống trên toàn thế giới vào cuối thế kỷ XIX. Ngày nay, mọi người không chỉ sử dụng sparkling wine mà còn các loại rượu vang khác để kỷ niệm những dịp vui vẻ.

Sự khác biệt giữa champagne và sparkling wine

Rất nhiều người, trong đó có cả những người hiểu biết kha khá về rượu vang cũng cho rằng, champagne và sparkling wine là 1. Đúng, champagne và những dòng vang sủi tăm đều thuộc họ rượu vang vì đều bắt nguồn từ một sự pha trộn và lên men của nho. Tuy nhiên, tất cả các loại champagne chính là sparkling wine nhưng không phải tất cả rượu vang sủi bọt đều là champagne. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về champagne 1 chút nhé.

Champagne được đánh giá là rượu có giá trị cao trong số các dòng rượu vang, giá thành cao nhưng ngày càng được ưa chuộng rộng rãi. Chính vì sự nổi tiếng này mà nhiều nhà sản xuất rượu trên thế giới lạm dụng từ champagne để đặt tên cho sparkling wine của mình. Như vậy, nếu chỉ dựa vào tính chất sủi bọt, thì có phải chai rượu nào sủi bọt cũng là champagne hay không? Câu trả lời dĩ nhiên là không.

Xem thêm: Chivas 18 dòng rượu ngoại chất lượng

Tại Mỹ, sparkling wine được dùng để phân biệt với table wine và derset wine là các loại không sủi bọt hay sủi tăm. Sparkling cũng không thể thay thế từ champagne được.

Champagne là tên của một vùng đất nhỏ phía Bắc nước Pháp, vang sủi tăm sản xuất tại đây được đánh giá là ngon nhất thế giới nên tên Champagne được dùng độc quyền tại đây. Các quốc gia sản xuất vang sủi tăm khác như Pháp, Nga, Mỹ không được gọi vang sủi tăm của mình là Champagne mà phải gọi là French Sparkling wine, Russian Sparkling wine hay American Sparkling wine.

Về hương thơm: khi cầm trên tay ly Sparkling wine, nó có thể gợi lên hương của táo ngâm gia vị, quả lê chín, táo tươi dằm và “bánh mì tươi sống”, cộng với hương vị từ nấm men khi được lên men ở giai đoạn 2 của quy trình làm rượu.

Về mùi vị: Sparkling wine gồm táo, lê, cam quýt, dâu tây, kem và vani (thường là phần dư vị), hương vị nấm men và quả hạch phỉ hầu như là những mùi vị đặc trưng của Sparkling wine. Có 2 mùi vị phổ biến cho sparkling wine. Hoặc là mùi của trái cây chín mọng trong khoang miệng, đây là cách pha chế theo phong cách rượu vang sủi thời gian gần đây. Hai là hương kem béo hơn, vị nấm men và vị quả hạch phỉ theo phong cách cũ hơn.

Giá rượu sparkling wine tùy thuộc vào các loại sparkling wine khác nhau, cũng như thương hiệu khác nhau mà giá tiền có thể chênh lệch từ vài trăm cho đến hàng triệu.

Các loại sparkling wine

Rượu vang sủi Pháp

Ví dụ nổi tiếng nhất về rượu vang sủi là rượu Champagne từ vùng rượu Champagne của Pháp. Trung bình, Champagne chiếm khoảng 8% sản lượng rượu vang trên toàn thế giới. Sparkling wine của Pháp được chế biến theo phương pháp lên men champagne trong chai, nhưng đôi khi sử dụng các loại nho khác nhau, được gọi là Cremants và được điều chỉnh theo quy định riêng của họ.

Champagne

Champagne chỉ có thể đến từ vùng Champagne của Pháp.

Rượu sâm banh được sản xuất ở cực kỳ xa xôi của các nền văn hóa, nơi mà những trái nho đang phải vật lộn để chín trong một mùa thu hoạch dài.

Đa số Champagne được sản xuất đều là hỗn hợp không cổ điển (hoặc đúng hơn, đa cổ điển). Champagne cổ điển, thường là rượu vang đắt tiền và uy tín nhất của một thương hiệu tên tuổi, cũng được sản xuất, nhưng chỉ trong 1 số trường hợp nhất định, khi các nhà sản xuất cảm thấy rằng  nho có đủ sự phức tạp và phong phú cho việc sản xuất champagne cổ điển.

Crémant

Sparkling wine Crémant (“kem”) ban đầu được đặt tên vì áp lực carbon dioxide thấp hơn của chúng được cho là mang lại cho họ cảm giác như kem hơn là cảm giác bốc mùi. Ở Pháp, có tám tên gọi cho sparkling winebao gồm tên gọi Crémant trong tên của hãng:

Crémant d’Alsace

Crémant de Bordeaux

Crémant de Bourgogne

Crémant de Die

Crémant du Jura

Crémant de Limoux

Crémant de Loire

Crémant de Savoie

Ngoài ra còn có một tên gọi Crémant bên ngoài nước Pháp: Crémant de Luxembourg.

Rượu vang sủi Tây Ban Nha

Cava

Cava là tên của một loại sparkling wine Tây Ban Nha (chủ yếu được sản xuất ở vùng Catalonia nhưng cũng ở các vùng khác như Valencia, La Rioja, Aragon, Extremadura). Cava là một thuật ngữ Hy Lạp được sử dụng để chỉ đến một loại rượu vang sủi bọt “cao cấp”. Ngày nay, Cavas đã trở nên phổ biến trong các lễ hội  truyền thống gia đình Tây Ban Nha và thường được tiêu thụ ở bất kỳ loại lễ kỷ niệm nào (lễ rửa tội, hôn nhân, tiệc chiêu đãi, bữa tối và tiệc tùng). Rượu vang sủi của Cava được tạo ra vào năm 1872 bởi Josep Raventós.

Rượu vang sủi Bồ Đào Nha

Espumante

Không giống như Cava, được sản xuất chỉ ở vùng khí hậu phía bắc, Espumante không chỉ được sản xuất ở vùng ẩm ướt phía bắc của Vinho Verde mà còn trên khắp Bồ Đào Nha đến tận miền Nam của Alentejo, được biết đến với nhiệt độ khắc nghiệt và khí hậu khô cằn.

Espumante chất lượng hàng đầu có thể được tìm thấy trong khu vực Bairrada và trong tiểu vùng Távora-Varosa – Murganheira.

Rượu vang sủi Ý

Một Moscato d’Asti – 1 sparkling wine nhẹ.

Rượu vang sủi được sản xuất trên khắp nước Ý nhưng các loại rượu vang sủi của Ý được thấy rộng rãi nhất trên thị trường thế giới là Franciacorta vùng Lombardy, Asti vùng Piedmont, Lambrusco vùng Emilia và Prosecco vùng Veneto.

Mặc dù rượu vang Franciacorta được làm theo phương pháp truyền thống, hầu hết các loại rượu vang sủi của Ý, đặc biệt là Asti và Prosecco, được chế tạo theo phương pháp Charmat.

Rượu vang sủi Đức

Sekt

Sekt là một thuật ngữ tiếng Đức cho một số loại rượu vang sủi. Phần lớn sản phẩm của Sekt (khoảng 95%) được chế tạo theo phương pháp Charmat giống của Ý. Rượu vang sủi giá rẻ được sản xuất bằng cách tiêm CO2 không được gọi là Sekt, mà đúng hơn là Schaumwein (tiếng Đức cho rượu vang sủi, nghĩa là “rượu bọt”).

Các tên được sử dụng bởi các nhà sản xuất Đức cho sparkling wine  của họ trong thế kỷ 19 là “Mousseux”, “Sect” hoặc “Champagne” (hoặc Champagner), nhưng Hiệp ước Versailles năm 1919 đã cấm Đức sử dụng tên này, trước khi các quy định của Liên minh châu Âu nghiêm cấm sử dụng bên ngoài vùng Champagne.

Rượu vang sủi Áo

Vöslauer weißer Schaumwein

Nhà sản xuất rượu vang sủi đầu tiên của Áo là Robert Alwin Schlumberger, người đã giới thiệu sparkling wine đầu tiên vào năm 1846 dưới cái tên Vöslauer weißer Schaumwein (rượu sparkling wine trắng của Vöslau). Nó được sản xuất từ ​​nho Blauer Portugieser trồng trong vườn nho ở Bad Vöslau mà Schlumberger mua vào năm 1843, và đã thành công ngay lập tức.

Rượu vang sủi Hungary

Pezsgő

Sự khởi đầu của sản xuất sparkling wine ở Hungary có niên đại từ nửa đầu thế kỷ 19. Các nhà máy sparkling wine đầu tiên được thành lập gần Pozsony

Hầu hết các loại rượu vang sủi bọt Hungary được làm bằng các phương pháp charmat và transvasée. Các loại nho được sử dụng trong quá trình sản xuất có thể kể đến như nho ngoại nhập Chardonnay, Pinot noir, Riesling, Muscat Ottonel, Muscat Lunel hoặc nho bản xứ như Olaszrizling, Kékfrankos, Furmint, Királyleányka, Hárslevelű, Kéknyelű và Juhfark.

Rượu vang sủi Nga

Sovetskoye Shampanskoye

Ở Liên bang Xô viết, rượu vang sủi được sản xuất dưới cái tên champagne của Liên Xô, hoặc Sovetskoye Shampanskoye, hầu hết đều ngọt. Ngày nay, Sovetskoye Shampanskoye được sản xuất theo kiểu khô hoặc nửa khô.

Rượu vang sủi Rumani

Ở Romania, rượu vang sủi được làm chủ yếu ở Panciu. Phương pháp truyền thống tương tự được sử dụng ở Azuga, nơi khí hậu núi là hoàn hảo cho quá trình lên men thứ hai của sparkling wine trong hầm rượu trên mặt đất được làm mát bằng cách thụ động.

Rượu vang sủi Anh

Ngày nay, có hơn 100 vườn nho ở Anh sản xuất sparkling wine với Nyetimber, Ridgeview và Chapel Down là một số nhà sản xuất lớn nhất.

Rượu vang sủi Mỹ

Rượu vang sủi từ lâu đã được sản xuất tại Hoa Kỳ. Nhiều nhà sản xuất rượu vang hàng đầu của Mỹ sử dụng các phương pháp sản xuất truyền thống.

Sự phát triển của ngành công nghiệp rượu vang Finger Lakes ở bang New York và sự thành công của rượu vang Riesling từ khu vực đã dẫn đến ngày càng nhiều nhà sản xuất như Swedish Hill Vineyards sản xuất sparkling wine méthode từ chủ yếu hoặc 100% Riesling.

Rượu vang sủi Canada

Trong khi sparkling wine của các nước thường tập trung vào thị trường nội địa, thì sparkling wine của Canada gần đây đã đạt được sự nổi bật trên toàn thế giới.

Năm 2011, L’Acadie Vineyards giành huy chương bạc tại cuộc thi quốc tế về sparkling wine ở Pháp và năm 2012. Ở Ontario, các nhà máy rượu vang được công nhận cho các loại sparkling wine của họ bao gồm Henry of Pelham Winery, Jackson-Triggs và Inniskillin.

Rượu vang sủi Úc

Tasmania là một trung tâm sản xuất rượu vang sủi của Úc. Nhà bình luận rượu vang James Halliday nói rằng “phần lớn các loại rượu vang tốt nhất hiện nay có nguồn gốc từ Tasmania”, còn Tyson Stelzer thì khẳng định “Tasmania tự tin giữ vị trí là cái nôi của sparkling wine nước Úc”.

Kể từ năm 2012, các nhà sản xuất rượu vang sủi của Úc đã bắt đầu sử dụng nắp vặn thay cho nút đóng chai và dây truyền thống.

Rượu vang sủi Chile

Chile sản xuất khoảng 12 triệu chai rượu vang sủi mỗi năm trong đó chỉ có khoảng 1,6 triệu chai được xuất khẩu ra thị trường nước ngoài. Mặc dù sparkling wine  đã được sản xuất từ ​​năm 1879, nhưng họ vẫn chưa thiết lập được một vị trí quan trọng trong danh mục rượu vang của Chile.

Trong những năm gần đây, giống nho Pais đã được tạo ra một cách sáng tạo theo cách riêng hoặc pha trộn, đã giúp các loại rượu vang Chile hiện đại nhận được những đánh giá thuận lợi.

Valdivieso sản xuất 60% rượu vang sủi ở Chile. Hầu hết chúng được sản xuất bằng phương pháp rẻ tiền, nhưng 20% ​​là phương pháp Champagne chất lượng rất tốt từ Pinot và Chardonnay.