Sàn OTC Và Upcom: Đâu Là Điểm Mấu Chốt Cho Nhà Đầu Tư ...

Trên thực tế có nhiều nhà đầu tư thường so sánh cổ phiếu trên sàn OTC với sàn Upcom và có những nhận định riêng về 2 sàn này.

Vậy, sàn OTC sàn Upcom là gì? Sự khác biệt căn bản giữa cổ phiếu của hai sàn OTC sàn Upcom trong đầu tư chứng khoán như thế nào? Hãy cùng TradaFX tìm hiểu ngay trong kiến thức trade hôm nay.

Cùng bắt đầu nhé!!!

1. SÀN OTC VÀ SÀN UPCOM

Cổ phiếu trên sàn otc thường được so sánh với sàn Upcom, Nhiều nhà đầu tư có những đánh giá riêng về sàn otc và upcom.. Sự khác nhau giữa sàn otc và upcom là gì? Cùng Tradafx đi vào chi tiết bài viết dưới đây.

1.1. Sàn OTC là gì?

OTC (Tiếng anh: Over The Counter) là giao dịch tại quầy hay còn mang ý nghĩa phi tập trung. Thị trường OTC thực hiện việc giao dịch chứng khoán thông qua mặt bằng giao dịch như sàn chứng khoán được niêm yết. Các mã chứng khoán trên sàn này được thực hiện định giá hay mua bán dựa vào thỏa thuận giữa các bên liên quan.

Chứng khoán trên thị trường OTC thường có khối lượng giao dịch thấp hơn so với các giao dịch niêm yết trên các sàn chứng khoán của sở giao dịch. Hơn nữa, nó còn được đánh giá là có nhiều tiềm ẩn rủi ro bởi việc định giá chứng khoán hoàn toàn là do các bên tự thỏa thuận với nhau. Do vậy mà biến động giá chứng khoán trên sàn OTC rất khó dự đoán.

Thị trường OTC hoạt động mang tính tự phát và rất khó để sở chứng khoán quản lý. Hơn nữa, các nhà đầu tư mới tham gia cảm thấy khó khăn trong việc mua bán và phải thông qua nhà môi giới.

1.1.1. Mua cổ phiếu OTC ở đâu?

Người nắm giữ cổ phiếu muốn bán cần phải tham khảo thông tin về giá của nhà môi giới hay các trang web báo giá cổ phiếu được cập nhật liên tục.

Sau khi tham khảo được các thông tin về giá cổ phiếu, người chào bán cổ phiếu sẽ liên hệ trao đổi với người mua để thỏa thuận thương lượng giá. Trong quá trình đàm phán để chốt mức giá cuối cùng, hai bên cũng cần thống nhất các vấn đề như: Thời gian giao dịch, địa điểm giao dịch, cũng như hình thức thanh toán,…

Như đã đề cập, giá cổ phiếu trên thị trường OTC luôn biến động liên tục; dó đó bên mua nên đặt cọc một khoản tiền trước khi chuyển nhượng. Như vậy, việc mua bán cổ phiếu sẽ chắc chắn hơn dù sau giá có biến động.

1.1.2. So sánh Sở giao dịch chứng khoán và thị trường OTC

Dưới đây là bảng so sánh giữa sở giao dịch chứng khoán và thị trường OTC:

THỊ TRƯỜNG OTC	THỊ TRƯỜNG SỞ GIAO DỊCH
Chịu sự chi phối của Luật chứng khoán Việt Nam	Chịu sự chi phối của Luật chứng khoán Việt Nam
Thông qua các nền tảng số	Địa điểm giao dịch tập trung tại các sàn giao dịch
Tự thỏa thuận và thương lượng giá	Được niêm yết giá trên sàn
Mức giá tham khảo trên thị trường từng sàn	Cùng một mức giá ở tất cả các sàn ở cùng thời điểm
Giao dịch có độ rủi ro cao	Giao dịch có độ rủi ro thấp
Trung tâm lưu ký chứng khoán hoặc công ty phát hành cổ phiếu quản lý	Do sở giao dịch quản lý
Phương thức thanh toán linh hoạt đa dạng	T + 2 (Tiền) hoặc T + 3 (Chứng khoán)

Bảng so sánh thị trường OTC và upcom

1.2.3. Thị trường OTC Việt Nam

Trong những năm qua, cổ phiếu OTC vẫn là một trong những kênh đầu tư hấp dẫn không kém cạnh các cổ phiếu trên thị trường tập trung.

Theo thống kê, kinh tế Việt Nam có hơn 1 triệu các doanh nghiệp lớn nhỏ; tuy nhiên chỉ có khoảng 1% trong số đó là được niêm yết trên sàn tập trung. Do đó, thị trường OTC chính là cơ hội đầu tư đa dạng cho nhà đầu tư vì ở đây bạn có thể khám phá và mua bán hàng nghìn mã cổ phiếu OTC với mức giá hấp dẫn. Hiện nay, các sàn giao dịch thị trường OTC từ các tổ chức môi giới tại Việt Nam chuyên cung cấp giao dịch cổ phiếu các công ty chưa niêm yết.

Ngoài ra, thị trường OTC không chỉ giới hạn ở cổ phiếu, bạn vẫn có thể dùng thị trường này để giao dịch ngoại hối, chỉ số, crypto và các sản phẩm phái sinh khác thông qua các broker quốc tế.

1.2. Sàn UPCOM là gì?

UPCOM (Tiếng anh: Unlisted Public Company Market) có nghĩa là thị trường của các công ty chưa niêm yết.

Sàn Upcom hay còn được gọi là Sàn chứng khoán Upcom, hoặc thị trường Upcom – đây là sàn giao dịch cổ phiếu của các công ty dự bị, và chưa được niêm yết chính thức trên sàn Hà Nội (HNX) hay sàn Hồ Chí Minh (HOSE).

Cổ phiếu trên sàn này thường là của những công ty vừa và nhỏ. Điều này có nghĩa là, chúng chưa đủ tiêu chuẩn để lên được các sàn lớn như sàn Hà Nội hay sàn Hồ Chí Minh. Do vậy mà tính minh bạch và chất lượng cũng không thể bằng các cổ phiếu trên sàn HOSE và HNX.

1.2.1. Sàn Upcom ở đâu?

Đây là sàn được quản lý và vận hành tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội. 

1.2.2. Cách mua cổ phiếu trên sàn Upcom

Vậy cách mua bán cổ phiếu trên sàn giao dịch Upcom là gì? 

Câu trả lời là giao dịch trên sàn Upcom cũng tương tự như cách bạn giao dịch các cổ phiếu trên sàn HNX hay HOSE. Bạn chỉ cần mở bảng giá chứng khoán, sau đó đặt các lệnh mua/bán theo hình thức khớp lệnh liên tục và có thỏa thuận.

1.2.3. Khác biệt giữa sàn Upcom với sàn HOSE, HNX và thị trường phi tập trung OTC

Như đã đề cập trong phần trước, thị trường OTC vận động theo hình thức phi tập trung, nghĩa là nhà giao dịch muốn mua bán cổ phiếu thì họ cần phải tự gặp mặt để tự trao đổi hay thỏa thuận với nhau. Ngoài ra, thị trường OTC không có cơ quan nào đứng ra quản lý theo hình thức trọng tài bảo vệ giữa hai bên giao dịch mua bán, vì vậy nó ẩn chứa rất nhiều rủi ro.

Trên thực tế, các doanh nghiệp thua lỗ sẽ bị hủy niêm yết trên sàn HOSE và HNX, đồng thời bị “hạ” và chuyển xuống sàn Upcom. Do đó mà có nhiều nhà đầu tư hiểu lầm rằng sàn Upcom giống như sàn giao dịch cổ phiếu “rác”.

Nhiều mã cổ phiếu trên sàn Upcom có khối lượng mua bán (tính thanh khoản) thấp, thậm chí có những mã gần như không được giao dịch.

1.2.4. Tiêu chuẩn lên sàn Upcom

Căn cứ vào quyết định 108/2009 QĐ-BTC và quyết định 108/2015 QĐ-BTC, các công ty muốn đăng ký giao dịch tại sàn giao dịch chứng khoán UpCom cần phải đáp ứng các điều kiện như sau:

• Công ty đại chúng chưa đủ điều kiện niêm yết phải đăng ký giao dịch trên sàn Upcom.
• Công ty đại chúng đủ điều kiện niêm yết nhưng chưa niêm yết phải đăng ký giao dịch trên sàn Upcom.
• Các công ty đại chúng đã bị hủy niêm yết nhưng vẫn đáp ứng điều kiện là một công ty đại chúng (bao gồm cả các trường hợp công ty bị hủy niêm yết do hợp nhất, hoán đổi cổ phiếu).
• Chứng khoán đã được lưu ký tại trung tâm lưu ký chứng khoán.
• Công ty phải được một Công ty chứng khoán cam kết hỗ trợ.

Hồ sơ đăng kí để giao dịch trên sàn Upcom bao gồm:

• Giấy đề nghị giao dịch chứng khoán tại TTGDCK.
• Hợp đồng cam kết hỗ trợ theo mẫu do TTGDCK quy định.
• Giấy chứng nhận lưu ký chứng khoán do TTGDCK cấp.

Trong quá trình đăng kí này, tất cả các bước đều do doanh nghiệp tự chuẩn bị và chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin. Sẽ không có bên thứ ba tham gia vào quá trình xác thực thông tin mà doanh nghiệp cung cấp.Tuy nhiên, báo cáo tài chính của doanh nghiệp vào năm trước đó sẽ được toán.

Sau khi nộp hồ sơ đăng kí, HNX sẽ có quyết định chấp thuận hay không chấp thuận doanh nghiệp lên sàn Upcom. 

1.2.5. Sàn Upcom dành cho đối tượng nào?

Đây là sàn dành cho mọi đối tượng từ nhà đầu tư (investor) đến nhà giao dịch (trader). Tuy nhiên, phần lớn người tham gia vào sàn này đều là các nhà đầu tư. Các nhà đầu tư trên sàn Upcom thường nắm giữ cổ phiếu trong thời gian dài và kiếm lợi nhuận dựa vào sự tăng trưởng công ty trong dài hạn.

Do đó mà các công ty được niêm yết trên sàn này thường có quy mô nhỏ hơn nhiều so với các công ty được niêm yết trên sàn HOSE hay HNX. 

Nếu bạn là một nhà đầu tư dài hạn thì Upcom sẽ là cơ hội trong việc tìm kiếm các cổ phiếu với mức giá tốt và có tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn.

1.2.6. Các mã cổ phiếu tốt trên sàn Upcom

Với hàng ngàn mã cổ phiếu được niêm yết trên sàn này, thì việc bạn lựa chọn được các mã cổ phiếu tốt không hề dễ dàng. Dưới đây TradaFX xin lọc ra các mã cổ phiếu có vốn hóa lớn nhất sàn UPCOM:

1. Tổng công ty cảnh hàng không: Mã A
2. Công ty cổ phần Masan High-Tech Materials  – Mã: MSR
3. CTCP Masan MeatLife – Mã MML
4. Cổ phiếu ngân hàng An Bình – ABB
5. Cổ phiếu ngân hàng Bản Việt – Mã BV

2. SO SÁNH GIỮA SÀN OTC VÀ SÀN UPCOM

Cổ phiếu trên sàn otc thường được so sánh với sàn Upcom, Nhiều nhà đầu tư có những đánh giá riêng về sàn otc và upcom. Sự khác nhau giữa sàn otc và upcom là gì?

2.1. Giao dịch cổ phiếu

Nhà đầu tư giao dịch trên thị trường OTC phải tìm kiếm thông tin qua các diễn đàn, group hoặc broker chứng khoán. Đối với giao dịch cổ phiếu trên sàn Upcom, bạn chỉ cần đặt lệnh mua hoặc bán. Do đó, việc tìm kiếm cổ phiếu trên sàn OTC được cho là khó khăn hơn so với sàn Upcom.

2.2. Định giá và niêm yết cổ phiếu

Giá cổ phiếu trên thị trường OTC không được công khai mà chỉ được mua bán thông qua thỏa thuận giữa 2 bên. Một điều hiển nhiên là người mua luôn muốn mua với giá rẻ và người bán luôn bán với giá cao. Do vậy, giao dịch trên sàn OTC rất hay xảy ra tình trạng định giá sai cổ phiếu trong giao dịch.

Với Upcom, giá cổ phiếu được niêm yết công khai, minh bạch. Khi giao dịch trên sàn này, bạn sẽ tránh được việc mua cổ phiếu với mức giá sai. Hầu hết cổ phiếu trên sàn Upcom có biến động giá thay đổi theo quy luật cung cầu.

2.3. Rủi ro trong giao dịch

Chứng khoán trên thị trường OTC không có sự quản lý của các cơ quan chức năng, giá cả và hình thức thanh toán đều do 2 bên mua bán tự thỏa thuận. Điều đó có nghĩa là, nếu có vấn đề xảy ra trong giao dịch thì nhà đầu tư sẽ không được bảo vệ.

Như đã đề cập, sàn giao dịch Upcom được quản lý bởi Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) theo hình thức tập trung. Tất cả các giao dịch về chứng khoán bắt buộc phải thông qua những quy định đã niêm yết trên sàn. Do đó bạn có thể thấy được, rủi ro trên sàn Upcom sẽ thấp hơn so với thị trường OTC.

2.4. Lợi nhuận cho nhà đầu tư

Thị trường OTC được các nhà đầu tư kỳ vọng sẽ có lợi nhuận cao hơn so với sàn Upcom. Tuy nhiên, điều này không thực sự chính xác. 

Nói chung, mức lợi nhuận hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng của nhà đầu tư và không thể nhận định rằng cổ phiếu trên sàn OTC luôn tốt hơn cổ phiếu trên sàn Upcom.

3. TÓM LƯỢC

Như vậy qua bài viết ngày hôm nay, TradaFX đã giới thiệu đến bạn về sàn OTC và sàn Upcom là gì, đồng thời đưa ra được sự khác biệt căn bản giữa hai loại sàn giao dịch này. Hi vọng với những gì chúng tôi vừa trình bày sẽ phần nào giúp ích cho bạn trong quá trình tìm hiểu các loại sàn giao dịch để đầu tư chứng khoán.

Chúc bạn thành công!!

4.2/10 - (8 votes)