Sau 1/8/2022, Chưa Dán Thẻ ETC Sẽ Không được Phép đi Trên Cao ...

Tổng cục đường bộ VN cho biết đến thời điểm này đã có 57/66 trạm thu phí trên tuyến QL do Bộ GT-VT quản lý đã lắp đặt hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC) và có 45/46 trạm thu phí do địa phương quản lý đã triển khai hệ thống này. Trong khi đó, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam – VEC đang khẩn trương thi công hệ thống ETC trên 4 tuyến cao tốc gồm Cầu Giẽ-Ninh Bình, Nội Bài-Lào Cai, Đà Nẵng-Quảng Ngãi, Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây và sẽ đưa vào vận hành trước 31/7/2022 như đã cam kết. Theo chỉ đạo trước đó của thủ tướng chính phủ, sau thời hạn này, nếu trạm thu phí nào chưa hoàn thành ETC sẽ phải xả trạm, không được tiếp tục thu phí cho đến khi lắp đặt hoàn chỉnh hệ thống. Bên cạnh đó, phương tiện nào chưa dán thẻ ETC sẽ không được lưu thông trên các tuyến cao tốc.

Xoay quanh vấn đề đang được quan tâm này, PV Phi Yến có cuộc trao đổi với ông Tô Nam Toàn - Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục đường bộ VN). Mời quý vị cùng theo dõi.

*VOH: Thưa ông, đã có chỉ đạo các nhà đầu tư hoàn thành lắp đặt các làn thu phí còn lại trước 31/7/2022 để triển khai thu phí điện tử đồng bộ trên toàn quốc từ 1/8/2022 trong đó triển khai thu phí hoàn toàn tự động đối với tất cả các tuyến đường cao tốc. Xin ông cho biết đến nay, công tác này được triển khai cụ thể ra sao để đạt tiến độ thực hiện?

Ông Tô Nam Toàn: Văn phòng chính phủ vừa có thông báo 186, truyền đạt kết luận của Phó thủ tướng Lê Văn Thành, trong đó yêu cầu từ 1/8 phải triển khai thu phí đồng bộ trên toàn quốc, trên tuyến Quốc lộ (QL) chỉ duy trì 1 làn thu hỗn hợp trên 1 hướng, còn đối với cao tốc thì triển khai toàn bộ là thu phí điện tử không dừng (ETC). Đối với trạm trên QL, cơ bản hiện nay đã lắp đặt gần hết ETC, Bộ GT-VT yêu cầu rà soát lại hệ thống tổ chức giao thông, biển báo, vạch chỉ đường, yêu cầu trước 31/7 hoàn thành và 1/8 triển khai. Hiện nay, còn 4 tuyến cao tốc của VEC: Cầu Giẽ-Ninh Bình, Nội Bài-Lào Cai, Đà Nẵng-Quảng Ngãi, Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành-Dầu Giây, VEC đã chọn được đơn vị cung cấp dịch vụ là VASCO và đơn vị vận hành VETC, VEC báo cáo sẽ đáp ứng tiến độ, lắp trước 31/7 để từ 1/8 đưa vào hoạt động.

*VOH: Ông nói quốc lộ đã lắp hết ETC, con số trên tuyến quốc lộ là bao nhiêu?

Ông Tô Nam Toàn: Hiện, Bộ GT-VT có 66 trạm thu phí, còn 9 trạm đang lắp đặt đủ 100% các làn có ETC. Các nhà đầu tư BOT báo cáo sẽ xong trước 31/7. Còn tại địa phương, có 45/46 trạm thu phí đã lắp đặt xong ETC, có 1 trạm trên đường 768 của Đồng Nai chưa lắp được do đang dừng thu phí. Ngoài ra, còn có 2 trạm thu của TPHCM sẽ hoàn thành trong tháng 7.

*VOH: Như ông vừa nhắc, có phải là 2 trạm thu phí cầu Phú Mỹ và trạm thu phí Nguyễn Văn Linh quận 7 hay không? Được biết TPHCM đã có kiến nghị không nâng cấp làn thu phí tự động không dừng cho đến khi hết thu phí vào năm 2026 và 2028. Kiến nghị này được xem xét như thế nào thưa ông?

Ông Tô Nam Toàn: Hiện nay, TPHCM có 5 trạm thu phí, thứ 1 là An Sương- An Lạc đã lắp 21/25 làn, đang tiếp tục lắp 4 làn còn lại sẽ xong trong tháng 7. Trạm thứ 2 là Xa Lộ Hà Nội, cũng mới lắp 8/16 làn, tiến độ sẽ lắp xong trong tháng 7/2022. Trạm thứ 3 là trạm BOT Phú Mỹ có 6 làn, chưa đưa vào thu phí, TP HCM đang chỉ đạo chỉ đưa vào thu phí khi đã có ETC. Đối với trạm cầu Phú Mỹ, đã lắp 8/18 làn ETC, theo báo cáo của TPHCM, hiện nay lưu lượng qua trạm thấp nên TPHCM kiến nghị sẽ đóng hết 10 làn, chỉ duy trì 8 làn, trong đó vận hành 6 làn ETC, 2 làn hỗn hợp. Còn đối với trạm thu phí Nguyễn Văn Linh quận 7 có 20 làn thu phí. Do đặc thù trạm này không thu xe dưới 9 chỗ, thời gian thu phí còn lại ngắn. Do đó, TPHCM có kiến nghị không triển khai ETC. Tuy nhiên, văn phòng chính phủ có văn bản 3929 truyền đạt ý kiến của Phó thủ tướng Lê Văn Thành vẫn yêu cầu TPHCM tiếp tục nghiên cứu triển khai thu phí điện tử không dừng đối với trạm này để tránh gây ùn tắc giao thông tại trạm, tránh không xảy ra tiêu cực trong hoạt động thu phí. Tôi vừa trao đổi với Sở GT-VT TPHCM, Sở đang chờ chỉ đạo của UBND TPHCM, có thể sẽ báo cáo lại với thủ tướng và xin không nâng cấp ETC đối với trạm Nguyễn Văn Linh.

*VOH: Thưa ông, khi nói đến chuyện thu phí tự động không dừng đã triển khai khá là dài thì đến thời điểm này, những khó khăn, vướng mắc chúng ta gặp phải trước đây đã tháo gỡ hết chưa?

Ông Tô Nam Toàn: Có thể nói, việc triển khai thu phí tự động không dừng trong thời gian qua khá dài do vướng mắc về cơ chế, các thủ tục đầu tư cũng như người sử dụng. Hiện nay, về cơ chế cơ bản đã được tháo gỡ bằng quyết định 19, Bộ GT-VT cũng như các địa phương đã đàm phán lại với nhà đầu tư BOT để ký phụ lục hợp đồng BOT điều chỉnh lại phương án tài chính, cập nhật lại phụ lục hợp đồng cung cấp dịch vụ. Về cơ bản, chúng tôi đã giải quyết hết, chỉ còn 1 vài nhà đầu tư vẫn tiếp tục đàm phán để làm cơ sở cho điều chỉnh phương án tài chính. Về người sử dụng, tỉ lệ sử dụng trong thời gian vừa qua chưa cao nhưng gần đây với sự chỉ đạo quyết liệt của thủ tướng chính phủ thì tỉ lệ sử dụng ETC tăng nhanh. Như tuyến cao tốc Hà Nội-Hải Phòng tăng 7%, doanh thu tăng lên 9% so với trước đây. Chúng tôi đánh giá người dân khá là ủng hộ. Hiện, tỉ lệ dán thẻ ETC đã đạt hơn 3,2 triệu thẻ trên tổng số 4,5 triệu phương tiện. Thủ tướng chính phủ yêu cầu Bộ GT-VT dự thảo tiếp chỉ thị yêu cầu tất cả cơ quan đơn vị, địa phương triển khai dán thẻ để đảm bảo mục tiêu đến cuối năm nay sẽ đạt 80-90% lưu lượng xe qua trạm sử dụng dịch vụ ETC.

*VOH: Việc thu phí điện tử không dừng được đánh giá là văn minh, hiện đại, công khai, minh bạch. Vậy ông có thể đánh giá rõ hơn năng lực thông hành của ETC trên các trạm thu phí khi đưa vào hoạt động tới đây?

Ông Tô Nam Toàn: Hiện nay, ngoại trừ các trạm trên cao tốc của VEC hay 1 số trạm của địa phương chưa đưa vào thu phí thì còn lại các trạm thu phí cơ bản đã triển khai thu phí tự động không dừng. Do đó, bất kì xe nào đã dán thẻ ETC đều có thể sử dụng dịch vụ tại tất cả các trạm trên tuyến. Tốc độ lưu thông qua trạm cũng tăng lên rõ rệt. Trước đây, khi người dân sử dụng dịch vụ thu phí một dừng, thời gian qua trạm mất 1-2 phút thì hiện nay mất 10-15s đã qua trạm, đặc biệt các trạm cửa ngõ thành phố. Thời gian gần đây, người lái xe nhận thấy lợi ích này và tăng việc sử dụng ETC. Việc sử dụng ETC cũng kích thích mục tiêu chuyển đổi số của chính phủ. Trong thời gian Covid vừa qua, việc thu phí điện tử không dừng cũng là hình thức giảm tiếp xúc, mang lợi ích rất lớn trong việc tránh lây lan dịch bệnh. Để tăng dịch vụ này và theo lộ trình triển khai thu phí tự động không dừng, chúng tôi sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế để áp dụng hình thức thanh toán trả sau, tiến tới bỏ barie tại các làn thu phí, lâu dài bỏ toàn bộ làn thu phí, điều này phụ thuộc vào tỉ lệ người sử dụng tại các trạm. Theo kinh nghiệm của Đài Loan, các bước được triển khai như vậy thì tỉ lệ người sử dụng tại các trạm tăng từ 90-95%.

*VOH: Xin hỏi thêm, song song với hình thức thanh toán trả sau đối với việc thu phí tự động không dừng trong thời gian tới thì mình có chế tài gì nếu người sử dụng không trả phí sau khi sử dụng dịch vụ?

Ông Tô Nam Toàn: Có mấy định hướng: thứ nhất đó là xử lý qua đăng kiểm tức là không được đăng kiểm lại, thứ 2 là xử lý qua tài khoản ngân hàng, chủ phương tiện không thanh toán thì phong tỏa tài khoản ngân hàng đang sử dụng dịch vụ và tất cả tài khoản còn lại, thứ 3 là chúng tôi sẽ phối hợp với cơ sở dữ liệu công dân của Bộ Công An, nếu không thanh toán thì sẽ ngưng cung cấp dịch vụ công đối với mã số định danh này. Đó là các định hướng mà chúng tôi đang nghiên cứu.

*VOH: Có ý kiến hỏi rằng mức chế tài, xử lý đối với nhà đầu tư trễ tiến độ như thế nào và người dân sau ngày 1/8/2022 chưa dán thẻ ETC có bị phạt không?

Ông Tô Nam Toàn: Hiện nay, chế tài đối với nhà đầu tư BOT lắp đặt chậm sau ngày 1/8/2022 thì phải xả trạm không thu phí cho đến khi lắp đặt xong ETC. Còn đối với người dân thì chưa có chế tài khi không dán thẻ thu phí điện tử không dừng nhưng sau 1/8/2022, nếu chưa dán thẻ thì không được sử dụng các tuyến đường cao tốc, chỉ sử dụng trên quốc lộ vì quốc lộ vẫn duy trì 1 làn hỗn hợp.

*VOH: Vậy nếu chưa dán thẻ ETC mà người dân đi vào làn cao tốc có bị xử phạt không?

Ông Tô Nam Toàn: Nếu chưa dán thẻ mà đi vào tuyến cao tốc thì chủ phương tiện sẽ bị xử phạt, như tuyến cao tốc HN-Hải Phòng, nhà đầu tư phối hợp với Cục CSGT để tổ chức xử lý. Tuy nhiên, trên cao tốc này, các phương tiện chưa dán thẻ khi lưu thông đến trạm thì chúng tôi có bố trí dịch vụ hỗ trợ dán thẻ tại chỗ. Nếu không đồng ý dán thì chúng tôi có bố trí lối ra cho phương tiện. Hiện chưa ghi nhận tình huống xe vi phạm vì chưa dán thẻ thu phí tự động không dừng mà đi trên cao tốc.

*VOH: Xin cảm ơn ông!