Sến & Chữa Sến - Tạp Chí Đẹp

1. Trong cuộc sống của tôi, sến nhất có lẽ là những lời nói, bức ảnh có tính hoa mỹ khi phải chiều lòng một đám đông hay một ai đó, hay sự nhai lại một bài viết, một ý kiến khi muốn tỏ ra mình hiểu biết. Thật là thiếu cái tôi trong quan điểm riêng! Tôi không thích sến. Sến làm con người ủy mị, mất tính độc lập, cá tính và đặc biệt là làm yếu tính năng động, hay ca ngợi những bản năng Con mà mất tính cao cả của Người. Tôi thích sự lãng mạn nhưng sau khi thưởng thức sự lãng mạn, nó phải làm cho tôi yêu đời hơn, hiểu cuộc sống hơn. Lãng mạn không phải là sến – sến làm tôi khuất phục cuộc sống. Trong nhiếp ảnh, là cảnh đẹp, ảnh các cô gái với khung hình tuân thủ quá tuyệt đối tỉ lệ vàng; các bố cục chuẩn, màu sắc rực rỡ – ấm – nóng – tươi; người chụp dùng mọi thủ pháp (chụp, buồng tối, cách thể hiện trưng bày để ảnh nào cũng "Đẹp" một cách chung chung). Sến, là ý tưởng, hình tượng, cảm xúc trong các tác phẩm đơn điệu. Sến, được số đông cộng đồng không phản đối và một nhóm bình dân coi đó là sự sành điệu riêng của mình. Sến là "cái đẹp" chung chung từ phong cảnh, chân dung, ảnh khỏa thân… Trông thì đẹp nhưng khi nhắm mắt lại thì chẳng nhớ cái ảnh đó thế nào hoặc cảm giác nó giống (về phong cách và ý tưởng…) ai đó.

Sến là một xu hướng của 80% cộng động hiện nay tuân theo định luật Pareto (Định luật 80/20 nói rằng với 20% nỗi lực sẽ tạo ra 80% kết quả cuối cùng, còn gọi là quy luật tối thiểu). Nhóm người chỉ đem lại 20% tổng giá trị tinh thần của xã hội. Ở các xã hội khác nhóm 80% này chỉ làm ra 20% của cải xã hội nhưng rất tiếc ở Việt Nam không đúng lắm: Nhóm này có một số rất giàu – đến nhà các đại gia xem tranh và nghe nhạc và cả… ảnh cưới. 2.Tôi có thể thông cảm, bởi thông tin sến tác động đến cộng đồng dân chúng quá nhiều. Sến xuất hiện thường xuyên ở các trang web, quán net, các quán ăn, các tiệm cho thuê sách, các chương trình phim trên tivi, các triển lãm nhiếp ảnh, hội họa của các tổ chức cộng đồng lớn. Hơn nữa, các phương pháp tiếp cận các nguồn thông tin, xử lý thông tin không được chuẩn bị kỹ càng không có quan điểm riêng và hệ thống ứng xử chung. Số đông cá nhân không được huấn luyện kỹ năng sống để làm một cái gì mới, khẳng định thương hiệu cá nhân.

Sến làm "ô nhiễm" các tụ điểm công cộng; Sến chèn ép văn hóa dân gian: Người dân quá dễ dãi trong cảm xúc, đánh mất các vốn quý dân gian (Tuồng, chèo, ca trù… là nạn nhân trong khi đó hát văn lại được đưa lên quá kệch cỡm qua hài Xuân Hinh). Sến làm cho cộng đồng kém khả năng sáng tạo và chọn lọc cái mới. Sến làm kho kiến thức của cộng đồng Việt Nam bị hạn hẹp dần. Nỗi lo nhất là nếu bạn dạy con bạn không sến, với xu hướng hiện nay con bạn sẽ có tương lai bị cô lập trong cộng đồng. Nhưng nếu dạy con bạn sến thì sẽ thấy nó chắc chắn thất bại vì không có tính cạnh tranh! 3.Dĩ nhiên là ai cũng có chút sến, đó là cá nhân. Nhưng tôi mong muốn không có sự lan truyền sến trong cộng đồng. Nó làm yếu cả về thể chất lẫn tinh thần của cộng đồng, làm giảm tính cạnh tranh. Ai cũng có quyền được khóc, được ủy mị, được mềm lòng nhưng xin đừng đem các cảm xúc đó đổ vào người khác. Xin hãy hạn chế các kênh thông tin hạng hai (phim ảnh, sách báo sến) trên các phương tiện thông tin lớn như tivi, báo đài… Huấn luyện kỹ năng sống cho cộng đồng thật tốt. Từ triết lý sống, tính độc lập suy nghĩ, tính sáng tạo, thực tế. Nói một cách rất sến là nâng cao tính thực tiễn cho dân trí – để họ hiểu họ đang hát gì, nghe gì, xem gì và những thứ đó có ích gì cho họ chứ không chỉ đơn giản là: "Em hát, nghe, xem… chỉ để giải trí".

Điều này cũng không phải là dạy học toán giỏi, dạy bình thơ hay, dạy nghe nhạc giao hưởng, xem tranh trừu tượng… các kiến thức này chỉ có ích với số có kiến thức cao hơn với số đông là không cần thiết. Hiện nay ngay những cái này cũng bị sến do ai cũng cố nghe nhạc giao hưởng, chơi nhiếp ảnh, mua tranh về treo, đánh tenis, chơi golf, xem bóng đá… mà không dám nói: "Không tôi không thích hợp với thứ ấy! Tôi chỉ thích hợp với thứ này!" Cần những người có tính sáng tạo vượt trội để tổng hợp một loạt hành vi sến cho các kết quả không sến – các sinh hoạt cộng đồng vì các mục đích chung làm lợi cho xã hội. Những người đã nhiễm bệnh sến thường khó chữa. Chính những nhân vật sáng tạo này là người chữa sến và cách chữa tốt nhất là hãy thật sến hơn nữa đến mức độ không còn là sến nữa. Nói thế, là không bắt những người sến thay đổi hành vi mà hãy thúc đẩy họ đi theo hướng sến và vượt qua chính cái sến của họ!

Đàm Anh

Thực hiện: depweb

• Chia sẻ

21/07/2008, 09:22