Slide 1 Văn Hoá ẩm Thực Trung Hoa Trong Hồng Lâu Mộng đặc điểm ...

Có thể bạn quan tâm

slide 1 văn hoá ẩm thực trung hoa trong hồng lâu mộng đặc điểm tiểu thuyết nhân tình thế thái văn hoá ẩm thực trung hoa trong hồng lâu mộng tổng quan nền ẩm thực trung hoa ông tổ ẩm thực trung hoa 2 g

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.07 MB, 40 trang )

Văn hoá ẩm thực Trung Hoa trong

Hồng Lâu Mộng

Đặc điểm tiểu thuyết

</div><span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Văn hoá ẩm thực Trung Hoa

trong

</div><span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Tổng quan nền ẩm

thực Trung Hoa

<b>-</b>Ông tổ ẩm thực Trung Hoa: 2 giả thuyết:

+Bành Tổ(Tiễn Khanh) phụ trách việc nếm canh cho Vua Thuấn, được vua ban cho đất Bành Thành.

+Y Dỗn(Chí) tể tướng đầu đời Thương, phụ trách bếp núc cho vua Thành Thang và từng phò vua phạt Kiệt.

-Người Trung Quốc từ xa xưa vốn đã rất coi trọng chuyện ăn uống. Nhiều tài liệu liên quan đến vấn đề ẩm thực đã được ghi chép từ rất sớm.

</div><span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>-8 trường phái ẩm thực Trung </b><b>Hoa:</b> Sơn Đông, Tứ Xuyên,

Quảng Đông, Phúc Kiến, Giang Tô, Chiết Giang, Hồ Nam và An Huy

 mỗi trường phái được ví bằng

một hình tượng nghệ thụât.

-Một số thói quen và quan niệm ẩm thực của người Trung Quốc:

+Người miền Bắc chủ yếu ăn màn thầu, mì. Người miền Nam chủ yếu ăn cơm.

+Đũa là một vật dụng quen thuộc dùng trong chế biến và thưởng thức món ăn. Người Trung Quốc cho rằng, sử dụng đũa trong khi ăn thể hiện sự điềm đạm, khoan thai và lịch sự. Người Trung Quốc khơng dùng dao nĩa vì cho rằng đó là những vũ khí sát thương

</div><span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

+Quan niệm về sự đủ đầy: Gà và cá là hai món ăn thường xuất hiện trong bữa ăn nguời

Trung Quốc. Gà và cá sau khi chế biến được xếp đầy đủ lên dĩa, thể hiện sự trọn vẹn, đủ đầy, “đầu xi đi lọt”. Món gà, cá được dọn lên bàn ăn mà thiếu vây, đi, cánh,...thì sẽ là một điều kiêng kị.

</div><span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

+Áp dụng nguyên lý ẩm thực trị nước: Y Doãn từng khuyên vua Thành Thang áp dụng nguyên lý ẩm thực và điều tiết hương vị vào việc trị thiên hạ.(Nấu nướng cũng như kỹ năng cỡi ngựa bắn cung, như thể biến hoá âm

dương sinh vạn vật. Người đầu bếp giống như người trị vì thiên hạ)

 Nền ẩm thực Trung Hoa nổi

</div><span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

...

HỒNG

LÂU

</div><span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Tác giả

-<b>Tào Tuyết Cần</b>(1716-1763?) tên Triêm, tên tự là Mộng Nguyễn, Cần Phố, hiệu là Tuyết Cần, Cần Khê,

</div><span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div><span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>-Cao Ngạc </b>tự là Vận Sĩ, tự là Hồng Lâu Ngoại Sĩ(Người ngoài lầu

hồng, khơng dính dáng tới cơng danh phú q), từng làm quan dưới hai triều Càn Long và Gia Khánh, cũng từng trải qua nhiều hoạn nạn, thăng trầm trong cuộc đời.Hai mươi tám năm sau ngày Tào Tuyết Cần mất, Cao Ngạc đã dựa trên nền tảng và ý hướng văn phong của Tào Tuyết Cần để viết tiếp 40 hồi cuối của Hồng Lâu Mộng và được dư luận đón nhận.

Tào Tuyết Cần và Cao Ngạc có nhiều nét tương đồng về cuộc đời và

suy nghĩ, do đó dễ dàng đồng cảm tâm sự của nhau. Chính vì vậy mà sau hai mươi tám năm, dù đã có rất nhiều người thử viết tiếp Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần đều không thành công. Phải đến Cao Ngạc, đoạn kết của Hồng Lâu Mộng mới thực sự đáp ứng được sự mong đợi của mọi người.

<b>-Gỉa thuyết khác về tác giả Hồng Lâu Mộng:</b>

<b>+Hồng Thăng:</b>Văn nhân cuối đời Minh, tác giả “Trường Sinh

Điện”giả thuyết của nhà nghiên cứu Lưu Mộng Khê, Phái Tố Cấp, Thổ Mặc

Nhiệt,...

</div><span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Tác phẩm

-Tên gọi: Thạch đầu ký, Kim lăng thập nhị hoa, Hồng Lâu Mộng.

-Là một trong tứ đại kỳ thư của văn học cổ điển Trung

Quốc(gồm Tam Quốc diễn nghĩa của La Quán Trung, Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân và Thuỷ Hử của Thi Nại Am).

-Thời gian sáng tác: giữa thế kỷ 18,đời Kiền Long, triều đại nhà Thanh, Trung Quốc.

</div><span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

-Năm 1792-1793 được in và lưu truyền khắp nơi trên đất nước Trung Quốc. -Được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế

giới.

-Ảnh hưởng: Hồng Lâu Mộng là một kiệt tác tổng hợp các vấn đề tình yêu, triết học, y học, văn hoá, ẩm thực, trang phục,... Sức ảnh hưởng của nó mạnh đến nỗi người Trung Quốc say mê đọc nó, bình luận và sáng tác về nó, khi ngồi vào bàn bàn luận văn chuơng là phải nói đến nó đầu tiên. các học giả phải thành lập bộ môn nghiên cứu Hồng Học chuyên nghiên cứu các vấn đề Hồng Lâu Mộng.Năm 1987, tác

phầm Hồng Lâu Mộng đã được

</div><span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Hồng Lâu Mộng là câu chuyện tình giữa Gỉa Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc. Gỉa Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc, hai anh em cô cậu ruột, cùng ở một nhà từ lúc bé. Lớn lên, vì Bảo Ngọc được bà nội nng chiều, riêng cho ở trong vườn Địa Quan cùng với đám “quần thoa”, nên anh ta và Đại Ngọc gần gũi nhau.

Bảo Ngọc sống giữa đám a hoàn nhan sắc, anh nêu lên cái “nguyên lý nữ tính” rất xa lạ với tư tưởng “trọng nam khinh nữ” của xã hội Phong Kiến lúc bấy giờ.

Nhưng dần dần, Bảo Ngọc chỉ yêu có Đại Ngọc thôi. Đại Ngọc kiều diễm, yếu đuối, tâm hồn phong phú và nhạy cảm. Trong khi cả nhà chờ mong Bảo Ngọc

học giỏi, thi đỗ, làm quan giữ nếp nhà thì Bảo Ngọc lại chán ngấy con đường mịn nhàm chán đó. Và hiểu anh, duy nhất chỉ có một người, đó là Đại Ngọc.

</div><span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Đại Ngọc vì gia cảnh đền ở nhờ trong phủ họ Gỉa, mặc cảm “ăn bám ở nhờ” ln ln làm nàng cứ n chí là “cưới em Lâm”. Lúc giở khăn che mặt Bảo Ngọc mới bật ngửa. Lâm Đại đau khổ.

Nàng cảm thấy mình thật cơ đơn. Tình cảnh của nàng con gái, lại mang phận ở nhờ, mà ở trong cái xã hội ghê khiếp ấy thì nàng chẳng là cái gì cả, nàng chỉ là một cánh bèo dạt, một cánh hoa rơi.

Giả Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc đã đến với nhau như thế. còn bi đát hơn nhiều so với Bảo Ngọc, nàng là Nhưng trong tình yêu này, họ chưa được hưởng bao nhiêu hạnh phúc; chưa nếm mật ngọt tình yêu, họ đã cảm thấy mật đắng của cuộc đời. Họ luôn bị bủa vây trong trùng điệp của mạng lưới phong kiến. Họ không thể tự quyết định cho số phận tình yêu của mình.

Cuối cùng Gỉa mẫu và bọn phu nhân trong phủ họ Gỉa đã quyết định! Họ chọn Tiết Bảo Thoa cho Gỉa Bảo Ngọc. Họ thực hiện kế hoạch “đánh tráo” làm cho Bảo Ngọc Ngọc sau cơn ốm nặng, chết trong niềm đau đớn, oán hận bằng đốt thơ, đốt khăn tặng trong lúc cả nhà mừng đám cưới của người mình yêu.

</div><span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>Ẩm thực </b>

</div><span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

• Những món ăn trong Hồng Lâu Mộng: canh da gà nấu măng chua, chân ngỗng ướp, cháo gạo cẩm,bánh đậu, yến sào, bánh bột hoài sơn nhân táo, cháo dừ, bánh mạc đầu, chân giò ninh dừ, cháo mai hoa, bánh sữa cháo lạp bát, thịt chim trĩ, cháo gạo trắng với hành, canh đặc với nước đường, canh lá sen và ngó sen, cua luộc, cà xào, bánh hấp bột ngột lá sen, bánh cuốn mỡ ngỗng, bánh miến hấp, cháo gạo tấm, cháo vịt, bánh canh thịt lợn nướng nấu măng tươi, cháo và dưa muối, canh hợp khoan, quả cát tường, trứng luộc...

</div><span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>Các món uống trong Hồng Lâu Mộng</b>

-Trà và rượu là 2 thức uống xuất hiện thường xuyên nhất trong sinh hoạt thường ngày người dân Trung Quốc.Trà, rượu trở

thành nhã thú của mọi giai tầng trong xã hội,trên có nhà

vua,q tộc,các bậc vương giả, dưới có dân thường, khơng ai không biết đến trà và rượu.

-Rượu :được uống vào dịp lễ vào cung,tết Nguyên tiêu,tết

Đoan Dương hay những buổi họp hoan,bữa tiệc đêm khuya….(Tết Đoan Dương :Tiết phu nhân

bày tiệc rượu mời mẹ con họ TiếtTết nguyên tiêu:Giả Mẫu cho

hơn 10 bàn rượu)

Vd: +rượu đồ tô: nấu bằng cỏ đồ tô, uống vào những ngày tết

</div><span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

-Các loại rượu thơng thường thì được dùng hàng ngày khi gặp gỡ để mời nhau,trong các bữa cơm thường ngày,hay những lúc trời lạnh, uống vào cho ấm người, điều hồ khí huyết… -Rượu là thức uống đặc trưng không thể thiếu trong các buổi

hội họp, trong các bữa ăn uống chuyện trò,kể

chuyện,gãy đàn, xem hát… được coi là một thu tiêu dao.Sau những phút

</div><span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

- Trà: bất cứ người Trung Quốc cũng đều biết đến thức uống truyền thống này.

-Trong HLM trà xuất hiện nhiều nhất, từ người sang trọng đến cả bậc bình dân cũng uống trà, nó xuất hiện ngay phút đầu gặp gỡ, sau bữa tiệc,sau khi làm lễ xong hay buổi sáng - đêm khuya tỉnh dậy…

+Trà bình dân: các bà vú các nơ tì trong phủ uống

+Trà sen Phúc Kiến: Bảo Ngọc,Giả Mẫu và các tiểu thư uống Đây là loại trà uống khi sáng thức dậy,

uống ăn kèm với chút mứt gừng(hồi 52),và cả khi nửa đêm thức dậy.

Nó có tác dụng để ấm người trong khí lạnh để bảo vệ sức khoẻ.

-Bên cạnh đó trà cịn thể hiện

một nét văn hố: sự cung

kính lễ phép, phong tục dâng kính của con cháu đối với ông bà ,cha mẹ những người

Trên, đồng thời thể hiện mối quan hệ tình cảm bạn bè với nhau.(hồi 53: Vưu Thị pha trà dâng Giả Mẫu và Giả Dung dâng mời các bà cùng hàng với Giả Mẫu,rồi cứ tiếp theo các tầng bậc lớn bé….

</div><span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Các thức uống được chế biến từ hoa quả:

+

Nước <b>quả mai khuấy đặc với</b> nước đường

+<b>Uống dai nước thơm</b>:cách dùng lấy 1 thìa nước thơm pha với 1 bát nước uống

>Tác dụng làm tan máu tụ, lưu thơng khí huyết, phục hồi sức khoẻ sau khi bị thương.

</div><span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Các món ăn trong Hồng lâu mộng

Đa dạng phong phú nhưng cũng rất cầu kỳ thể hiện ở cách chế biến món ăn,cách bày trí cũng như cách thưởng thức - Yến Sào: món ăn sang trọng dùng trong cung vua,các phủ

giàu có dành cho các bậc vương giả, các tiểu thư công tử. + Giả Mẫu được ăn ở trong

cung khi đi lễ triều ,đi chúc mừng Nguyên Xuân.

+ Đại Ngọc ăn khi bị bệnh. >Đây là thức ăn để bồi bổ sức khoẻ.

</div><span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

- Canh ngó sen và lá sen:kết hợp với gà và gia vị nấu lên bát canh bổ dưỡng,có tác dụng giải nhiệt (Bảo Ngọc dùng khi ốm và là món ăn Nghênh Xuân hay dùng)

+ Cách làm:đựng trong cái khuôn bằng bạc dài độ hơn 1 thước, rộng 1 tấc trên mặt đúc những lỗ xắp xỉ như hạt đậu giống hình hoa cúc hoa mai hoặc như hoa tua xen,củ ấu

 Cho thấy sự cầu kỳ trong chế biến thức ăn của bậc vương

</div><span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

- Cua luộc:cua chọn kỹ lưỡng ,phải là những con cua tươi sống ,to

khoảng 2,3 con đủ 1 cân là được. Cua được luộc trong nồi nước nóng,mỗi lần ăn chỉ lấy 10 con,ăn

</div><span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

-Canh hợp hoan:nấu bằng hoa hợp hoan,một thứ hoa màu đỏ,sớm nở tối cụp > tượng trưng cho sự đoàn kết, họp mặt

-Canh thịt lợn nấu với măng tươi:ăn bồi bổ sức khỏe (khi Bảo Ngọc vừa hết bệnh)

-Cháo và dưa muối: món ăn thanh đạm cho những người bị bệnh.

-Món cà xào:đây là món ăn bình thường dân dã nhưng được họ Giả làm rất công phu

Cách làm: vào tháng 4,5 đi hái cà đem về, gọt bỏ núm chỉ lấy ruột,đem thái nhỏ như sợi tóc khơ, sau đó bắt một con gà mẹ ninh ra nước,hấp cà lên xong đem ra phơi, 9 lần phơi 9 lần hấp lại đem phơi khô xong đem bỏ vào trong lọ sứ bịt thật kín.Khi ăn lấy một thì trộn với thịt gà xào mà ăn

 Quả là một món ăn hết sức cầu kỳ mà chỉ có ở bậc vương giả

</div><span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

• Cháo vịt:ă n vào sau những

đêm kết thúc xem hát,

chuyện trị,...

• Món dành ăn chay:bánh

bao nhân đậu phụ,đậu phụ,

cháo gạo tấm nấu với táo…

• Ngồi ra cịn các món

</div><span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

Kết luận:

-Ẩm thực Hồng lâu mộng thực chất là nói về sinh hoạt ăn uống hàng ngày của gia đình họ Gỉa hai phụ Vinh-Ninh

Ẩm thực của giới quý tộc phong kiến Trung Quốc.

-Xuất hiện một cách tự nhiên trong mạch kể chuyện, bên cạnh nhiều cảnh sinh hoạt khác.

-Gồm cả hai vấn đề ăn và uống của hàng trăm nhân vật. “Ẩm” thì có rượu, trà, nước hoa quả. “Thực” thì có những món bánh trái, thức ăn hàng ngày, những món ăn dành cho người bệnh, những món ăn phục vụ trong các dịep lễ, tết,...

-Các món ăn trong Hồng lâu mộng đều là những món ăn bổ dưỡng, giúp cơ thể tráng kiện. Dù cho sử dung nguyên liệu bình thường hay quý hiếm, các món ăn trong hai phủ Vinh-Ninh đều được chế biến rất cơng phu, có kỹ thuật.

</div><span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27></div><span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28></div><span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29></div><span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30></div><span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31></div><span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32></div><span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33></div><span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34></div><span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35></div><span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>



Tiểu thuyết nhân tình thế thái lấy đề tài trong cuộc

sống đời thường, nói đến những tình cảm thơng

thường, những số phận của những con người bình

thường, chẳng phải là vua chúa,thân phận hoặc anh

hùng hảo hán xa lạ như tiểu thuyết lịch sử hay tiểu

thuyết thần ma. Đối với thể loại tiểu thuyết này có thể

xem Hồng Lâu Mộng là thành tựu tiêu biểu, ngoài ra

cịn có Kim Bình Mai, Chuyện Làng Nho…



Nếu như tiểu thuyết lịch sử lấy lịch sử để nói chuyện

đạo đức thì tiểu thuyết nhân tình thế thái phản ánh

hiện thực cuộc sống, bám sát cuộc sống, không tô vẽ

cường điệu

</div><span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>



Nhân vật trong tiểu thuyết nhân tình thế thái được

miêu tả khơng công thức, không ước lệ hay khoa

trương mà là những nhân vật sống động, có máu thịt

rõ nét như con người thật

ví dụ: Trong Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung

đã xây dựng hình tượng những con người phi thường

như “ Tào Tháo tuyệt gian, Khổng Minh tuyệt trí, Quan

Cơng tuyệt nghĩa” thì Hồng Lâu Mộng tác giả đề cập

đến những tính cách của con người bình thường:

hoang dâm, vơ sỉ như Giả Trân, Giả Liễn, Giả Dung…;

giết người không gớm tay dưới cái vỏ bọc tươi cười

xinh đẹp như Phượng Thư; lưu manh như Tiết Bàn;

bề ngoài nhân hậu nhưng bên trong tàn ác như Bảo

Thoa, Vương Phu Nhân…; hay yếu đuối như Đại

</div><span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>



Nếu như tiểu thuyết lịch sử không gian là các cuộc

chiến tranh lớn nhỏ,thiên biến vạn hoá …trong tiểu

thuyết thần ma là khơng gian kì ảo( trên trời, trần gian,

âm phủ…) thì khơng gian nghệ thuật của tiểu thuyết

nhân tình thế thái là những khơng gian nhỏ, những

cảnh sinh hoạt trong gia đình

ví dụ: Hồng Lâu Mộng chủ yếu đề cập đến cuộc sống

của đại gia đình q tộc trong hai phủ Vinh - Ninh, ở

đó mấy trăm con người suốt ngày bận rộn tíu tít chỉ để

nhằm một việc làm thế nào để hưởng lạc, để bọn chủ

phong kiến tiêu khiển cho hết những năm tháng mà

bọn chúng cảm thấy lê thê, chán ngắt.



Trong tiểu thuyết lịch sử hay tiểu thuyết thần ma có

kịch tính cao độ thì tiểu thuyết nhân tình thế thái sự

việc diễn ra đều đều, bình thường như cuộc sống vốn

có, sức hấp dẫn khơng nằm ở chỗ li kỳ mà nằm ở

</div><span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

Tài liệu tham khảo:

-Bộ tiểu thuyết Hồng lâu mộng, NXB Văn hố thơng tin 2003. -Bộ tiểu thuyết Hồng lâu mộng,NXB Văn học.

-Bài nghiên cứu Lịch sử văn hoá ẩm thực Trung Quốc của Nguyễn Hoàng Thân, Khoa Ngữ văn, ĐHSP Đà Nẵng.

</div><span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

Nhóm 1 thực hiện.

</div>

Từ khóa » Slide ẩm Thực Trung Quốc