Số Dư Khả Dụng Là Gì? Phân Biệt Số Dư Hiện Tại Và Số Dư Khả Dụng

Trong quá trình sử dụng thẻ ngân hàng, nhiều người thường nhầm lẫn số dư khả dụng là số dư hiện có trong tài khoản. Điều này dẫn đến những tính toán sai lầm trong chi tiêu cá nhân. Vậy số dư khả dụng là gì? Số dư khả dụng khác gì với số dư tài khoản và đâu là tips quản lý chi tiêu hợp lý, theo dõi số dư khả dụng đúng cách, cùng DNSE tìm hiểu ngay!

Tóm tắt nội dung chính:

• Khái niệm số dư khả dụng là gì? Là phần tiền có thể rút, chuyển hoặc thanh toán ngay trong tài khoản sau khi trừ các khoản tạm giữ, phí và số dư tối thiểu theo quy định ngân hàng.
• Sự khác biệt với số dư hiện có: số dư hiện có phản ánh tổng số tiền trong tài khoản, còn số dư khả dụng thể hiện phần tiền thực tế có thể sử dụng.
• Cách tính số dư khả dụng: dựa trên tổng số dư trừ đi các khoản bị phong tỏa, phí giao dịch đang xử lý và hạn mức thấu chi nếu có.
• Các yếu tố ảnh hưởng: bao gồm thời gian xử lý giao dịch, chính sách của từng ngân hàng và loại tài khoản (thanh toán, tiết kiệm, thẻ tín dụng).
• Cách kiểm tra và quản lý hiệu quả: có thể thực hiện qua Internet Banking, ứng dụng di động, ATM hoặc tại quầy; nên kiểm tra định kỳ để tránh thấu chi và duy trì số dư ổn định.

Mục lục hiện 1 Số dư khả dụng là gì? 2 Phân biệt số dư khả dụng và số dư tài khoản 3 Công thức tính số dư khả dụng là gì? 4 Số dư khả dụng ở các ngân hàng hiện nay có giống nhau không? 5 Có thể rút hết tiền ở số dư tài khoản ra không? 6 Chuyển số dư tài khoản sang số dư khả dụng 7 5 cách kiểm tra số dư khả dụng đơn giản nhất 7.1 Kiểm tra qua Internet Banking 7.2 Kiểm tra trực tiếp tại ngân hàng 7.3 Kiểm tra số dư khả dụng tại cây ATM 7.4 Kiểm tra trên biên lai rút tiền 7.5 Kiểm tra qua SMS Banking 8 FAQs – Những câu hỏi thường gặp về số dư khả dụng là gì? 8.1 1. Tại sao số dư khả dụng lại thường thấp hơn số dư hiện có trong tài khoản? 8.2 2. Nếu số dư khả dụng bị âm thì hậu quả gì? 8.3 3. Số dư khả dụng ảnh hưởng đến điểm tín dụng như thế nào? 8.4 4. Có thể bị phạt vì giao dịch vượt quá số dư khả dụng không? 9 Kết luận

Số dư khả dụng là gì?

Số dư khả dụng là số tiền trong tài khoản mà bạn có thể sử dụng cho các giao dịch như rút tiền, chuyển tiền hoặc thanh toán hóa đơn. Nó thường bằng hoặc thấp hơn số dư thực tế trong tài khoản do một số khoản tiền có thể bị phong tỏa hoặc ngân hàng yêu cầu giữ lại một số tiền tối thiểu để duy trì tài khoản.

Đây là quy định chung của hầu hết các ngân hàng hiện nay. Các ngân hàng và tổ chức tài chính sẽ căn cứ vào số dư này để xác định số dư thấu chi và chi phí phạt tương ứng khi khách hàng vượt quá số dư khả dụng cho phép.

Ví dụ: Nếu bạn có số dư thực tế là 5 triệu đồng trong tài khoản và ngân hàng yêu cầu bạn giữ tối thiểu 100 nghìn đồng, thì số dư khả dụng của bạn sẽ là 4,9 triệu đồng. Đây là số tiền bạn thật sự có thể dùng để giao dịch. Ngược lại, có một số ngân hàng không quy định số tiền tối thiểu thì 5 triệu cũng chính là số dư khả dụng.

Phân biệt số dư khả dụng và số dư tài khoản

• Số dư tài khoản: Đây là số tiền bạn thực có trong tài khoản của mình khi chưa trừ đi các khoản tiền phong tỏa hay số tiền tối thiểu để duy trì tài khoản.
• Số dư khả dụng: Số tiền bạn có thể sử dụng bất cứ lúc nào. Khi bạn chi tiêu vượt quá số dư khả dụng, thậm chí chưa vượt quá số dư hiện tại, số dư thấu chi sẽ hình thành (đối với trường hợp chủ thẻ được cấp hạn mức thấu chi, là số tiền tối đa được chi vượt quá số dư có trên tài khoản thanh toán bằng đồng Việt Nam). Số dư khả dụng được cập nhật liên tục để hiển thị các giao dịch đang chờ xử lý.

Tiêu chí	Số dư tài khoản	Số dư khả dụng
Định nghĩa	Là số tiền thực tế hiện có trong tài khoản, bao gồm cả tiền gốc và lãi.	Là số tiền bạn thực sự có thể sử dụng để giao dịch (rút, chuyển, thanh toán).
Bao gồm	Tổng số tiền có trong tài khoản, chưa trừ các khoản bị phong tỏa hoặc số dư tối thiểu.	Số dư tài khoản trừ đi các khoản tiền bị phong tỏa, số dư tối thiểu, các khoản nợ chưa thanh toán.
Ảnh hưởng	Không phản ánh số tiền có thể dùng ngay, có thể vượt quá số dư khả dụng.	Phản ánh chính xác số tiền có thể sử dụng thực tế tại thời điểm hiện tại.
Ví dụ	Có 5 triệu đồng trong tài khoản, đó chính là số dư tài khoản	Nếu phong tỏa 100 nghìn đồng và số dư tối thiểu 50 nghìn đồng, số dư khả dụng còn 4,85 triệu đồng.
Giao dịch	Không phải số tiền bạn có thể rút hoặc chi tiêu ngay lập tức.	Đây là số tiền bạn có thể rút, chuyển hoặc thanh toán mà không bị từ chối.
Mục đích kiểm tra	Để biết tổng tài sản hiện có trong tài khoản.	Để biết số tiền thực tế có thể chi tiêu hoặc giao dịch.

Công thức tính số dư khả dụng là gì?

Trong trường hợp chủ thẻ được cấp hạn mức thấu chi thì số dư khả dụng tính theo công thức như sau:

Số dư khả dụng = Số dư thực tế + Hạn mức thấu chi (nếu có) – Số tiền phong toả (nếu có) – Số dư tối thiểu phải duy trì theo quy định của mỗi ngân hàng.

Trong đó:

• Số dư thực tế: Tổng số tiền hiện có trong tài khoản của bạn.
• Hạn mức thấu chi: Khoản tiền ngân hàng cho phép bạn chi vượt quá số dư thực tế, nếu bạn được cấp hạn mức này.
• Số tiền phong tỏa: Số tiền đang bị ngân hàng giữ lại, không thể sử dụng (ví dụ tiền ký quỹ, giao dịch chưa thanh toán).
• Số dư tối thiểu: Khoản tiền tối thiểu ngân hàng yêu cầu để giữ tài khoản hoạt động.

Ví dụ: Nếu bạn có số dư thực tế 10.000.000 đồng, được cấp hạn mức thấu chi 2.000.000 đồng, số tiền phong tỏa là 1.000.000 đồng và số dư tối thiểu là 50.000 đồng thì:

Số dư khả dụng = 10.000.000 + 2.000.000 − 1.000.000 − 50.000 = 10.950.000 đồng

Số dư khả dụng ở các ngân hàng hiện nay có giống nhau không?

• Số dư khả dụng không giống nhau giữa các ngân hàng: Mỗi ngân hàng có quy định riêng về số dư tối thiểu tối thiểu bắt buộc duy trì trong tài khoản, do đó, số dư khả dụng của từng ngân hàng sẽ khác nhau tùy theo chính sách của họ.​
• Số dư tối thiểu: Là số tiền tối thiểu khách hàng phải giữ lại trong tài khoản để duy trì hoạt động, phổ biến nhất là 50.000 VNĐ, nhưng có thể lên đến 100.000 VNĐ hoặc thậm chí không tồn tại quy định này ở một số ngân hàng như Maritime Bank hoặc VietinBank.
• Số dư khả dụng của khách hàng phụ thuộc vào số dư hiện có, trừ đi số tiền phong tỏa, phí dịch vụ và số dư tối thiểu yêu cầu. Nếu ngân hàng không quy định số dư tối thiểu hoặc khách hàng chỉ còn số dư bằng hoặc gần số dư tối thiểu thì số dư khả dụng sẽ gần như bằng với số dư thực tế trong tài khoản.​

Vì vậy, để quản lý tài chính chính xác, khách hàng cần tìm hiểu kỹ chính sách của ngân hàng về số dư tối thiểu, phí dịch vụ cũng như các quy định về số dư khả dụng phù hợp với nhu cầu sử dụng hàng ngày của mình.

Có thể rút hết tiền ở số dư tài khoản ra không?

• Không thể rút hết số dư tài khoản khi vẫn đang sử dụng thẻ: Ngân hàng yêu cầu duy trì số dư tối thiểu để tài khoản hoạt động, do đó bạn không thể rút hết toàn bộ số tiền nếu vẫn giữ thẻ hoặc duy trì tài khoản hoạt động bình thường. Số dư khả dụng giới hạn phạm vi tiền có thể dùng cho giao dịch.
• Rút hết tiền khi đóng tài khoản: Chủ thẻ chỉ được phép rút hết toàn bộ số dư thực khi có nhu cầu đóng tài khoản, và việc này phải thực hiện trực tiếp tại quầy giao dịch ngân hàng, không thể thao tác qua ATM hay dịch vụ trực tuyến. Sau khi hoàn tất thủ tục đóng tài khoản, ngân hàng sẽ trả toàn bộ số dư còn lại (sau khi trừ các khoản phí nếu có).
• Ngân hàng có quy định số dư tối thiểu khác nhau: Một số ngân hàng yêu cầu số dư tối thiểu từ 50.000 đến 100.000 đồng, có nơi không yêu cầu. Đây là yêu cầu bắt buộc để duy trì hoạt động của tài khoản.
• Quy định pháp lý và thông tư mới: Các quy định về hạn mức rút tiền mặt và số dư tối thiểu đều được Ngân hàng Nhà nước ban hành cụ thể và các ngân hàng thực thi nghiêm ngặt.

Tóm lại, bạn chỉ có thể rút toàn bộ số dư khi đóng tài khoản trực tiếp tại ngân hàng, còn khi tài khoản vẫn hoạt động, bạn phải tuân thủ số dư tối thiểu và giới hạn số dư khả dụng để giao dịch.

Chuyển số dư tài khoản sang số dư khả dụng

Cách chuyển số dư tài khoản sang số dư khả dụng phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra sự khác biệt giữa hai số dư này.

• Nếu nguyên ngân là do các khoản tiền phong tỏa: Bạn cần chờ cho đến khi các khoản tiền phong tỏa được giải tỏa.
• Nếu nguyên ngân là do các khoản tiền phong tỏa: Bạn cần nạp thêm tiền vào tài khoản cho đến khi số dư tài khoản lớn hơn số tiền tối thiểu.
• Nếu nguyên nhân là do các khoản nợ chưa thanh toán: Bạn cần thanh toán các khoản nợ này.

Trong trường hợp bạn cần sử dụng số tiền ngay lập tức mà số dư khả dụng của bạn không đủ, bạn có thể sử dụng dịch vụ thấu chi của ngân hàng. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng dịch vụ thấu chi thường có lãi suất cao.

Dưới đây là một số cách cụ thể để chuyển số dư tài khoản sang só dư khả dụng:

• Nạp tiền vào tài khoản: Đây là cách đơn giản nhất để chuyển số dư tài khoản sang số dư khả dụng. Bạn có thể nạp tiền vào tài khoản bằng cách chuyển khoản từ tài khoản khác, nộp tiền mặt tại quầy giao dịch ngân hàng hoặc sử dụng các dịch vụ nạp tiền điện tử.
• Thanh toán các khoản nợ: Nếu số dư tài khoản của bạn thấp do các khoản nợ chưa thanh toán, bạn cần thanh toán các khoản nợ này để tăng số dư khả dụng. Bạn có thể thanh toán các khoản nợ bằng cách chuyển khoản, nộp tiền mặt tài quầy giao dịch ngân hàng hoặc sử dụng các dịch vụ thanh toán trực tuyến.
• Sử dụng dịch vụ thấu chi: Nếu bạn cần sử dụng số tiền ngay lập tức mà số dư khả dụng của bạn không đủ, bạn có thể sử dụng dịch vụ thấu chi của ngân hàng. Dịch vụ thấu chi cho phép bạn rút tiền vượt quá số dư khả dụng của mình, nhưng bạn sẽ phải trả lãi suất cho số tiền thấu chi này.

Lưu ý:

• Thời gian giải tỏa các khoản tiền phong tỏa thường là 2-3 ngày làm việc.
• Mức phí nạp tiền vào tài khoản có thể sẽ thay đổi tùy theo ngân hàng
• Mức lãi suất thấu chi cũng có thể thay đổi tùy theo ngân hàng và hạn mức thấu chi.

5 cách kiểm tra số dư khả dụng đơn giản nhất 

Các phương thức kiểm tra số dư khả dụng tại các ngân hàng giống nhau. Những cách này tương đối nhanh chóng, hiệu quả và tiết kiệm công sức. Dưới đây là 5 cách truy vấn số dư khả dụng phổ biến hiện nay.

Kiểm tra qua Internet Banking

Bạn có thể truy vấn số dư khả dụng thông qua Internet Banking mọi lúc mọi nơi. Đây được xem là cách kiểm tra đơn giản nhất đối với mọi đối tượng. Chỉ bằng một vài thao tác trên máy điện thoại được kết nối với Internet, bạn đã có được đáp án để cân đối chi tiêu của bản thân một cách hợp lý.

Kiểm tra trực tiếp tại ngân hàng

Bạn có thể tới ngân hàng để kiểm tra trực tiếp số dư

Nếu không thành thạo dịch vụ ngân hàng thông minh, bạn có thể đến trực tiếp chi nhánh ngân hàng phát hành thẻ để kiểm tra số dư. Hình thức này hiện nay được ít người sử dụng. Theo đó, bạn cần xuất trình giấy tờ theo yêu cầu của giao dịch viên. Sau đó, nhân viên ngân hàng sẽ giúp bạn thực hiện việc kiểm tra số dư khả dụng hiện tại.

Kiểm tra số dư khả dụng tại cây ATM

Khi kiểm tra số dư khả dụng tại các cây ATM, bạn thực hiện một số thao tác như sau:

• Cho thẻ vào khe quy định rồi nhập mật khẩu để vào màn hình chính
• Lựa chọn vấn tin tài khoản.
• Kiểm tra số dư khả dụng của thẻ.

Kiểm tra trên biên lai rút tiền

Khi bạn thực hiện giao dịch tại các cây ATM, bạn sẽ nhận được một tờ biên lai. Trên biên lai sẽ có các thông tin giao dịch bao gồm cả số dư khả dụng. Dựa vào những thông tin này, bạn có thể nắm bắt được tình hình tài khoản hiện tại của mình.

Kiểm tra qua SMS Banking

Hình thức này đã tồn tại khá lâu. Tuy nhiên, đây vẫn là một cách hiệu quả để tra cứu số dư tài khoản. Theo đó, bạn soạn tin nhắn gửi cho tổng đài ngân hàng. Mỗi ngân hàng sẽ có cú pháp nhắn tin và cước phí khác nhau. Mức phí phổ biến là 550 VNĐ/tin nhắn.

FAQs – Những câu hỏi thường gặp về số dư khả dụng là gì?

1. Tại sao số dư khả dụng lại thường thấp hơn số dư hiện có trong tài khoản?

• Số dư khả dụng thấp hơn vì nó là số tiền “thực tế” bạn có thể dùng ngay lập tức, sau khi ngân hàng đã trừ đi các khoản sau:
• Tiền phong tỏa: Từ các giao dịch chưa hoàn tất (giữ chỗ khách sạn, thuê xe, đặt cọc mua hàng online).
• Số dư tối thiểu bắt buộc: Số tiền ngân hàng yêu cầu phải giữ lại trong tài khoản (phổ biến là 50.000 VNĐ – 100.000 VNĐ).

Các khoản phí chờ xử lý: Phí dịch vụ, phí chuyển tiền, phí thấu chi… chưa được trừ ngay lập tức.

2. Nếu số dư khả dụng bị âm thì hậu quả gì?

Khi số dư khả dụng âm, bạn không thể thực hiện giao dịch như rút tiền, chuyển khoản hoặc thanh toán, và có thể phát sinh phí phạt thấu chi hoặc lãi phạt cao (thường 1.5-2 lần lãi suất thông thường). Nếu không khắc phục kịp thời, có thể dẫn đến nợ xấu, ảnh hưởng đến lịch sử tín dụng và khả năng vay vốn sau này. Một số trường hợp, ngân hàng có thể khóa tạm thời tài khoản nếu tình trạng kéo dài.

3. Số dư khả dụng ảnh hưởng đến điểm tín dụng như thế nào?

Số dư khả dụng thấp hoặc âm (do thấu chi không trả) có thể gián tiếp làm giảm điểm tín dụng CIC vì nó phản ánh khả năng quản lý tài chính kém, dẫn đến nợ quá hạn hoặc tỷ lệ sử dụng tín dụng cao (trên 30%). Điểm tín dụng thấp sẽ ảnh hưởng đến khả năng vay vốn, với lãi suất cao hơn hoặc từ chối vay. Duy trì số dư khả dụng dương giúp cải thiện điểm tín dụng.

4. Có thể bị phạt vì giao dịch vượt quá số dư khả dụng không?

CÓ, nếu bạn được cấp hạn mức thấu chi.

• Nếu CÓ hạn mức thấu chi: Bạn vẫn có thể giao dịch vượt quá số dư khả dụng trong hạn mức cho phép. Tuy nhiên, bạn sẽ bị tính lãi suất thấu chi (thường rất cao) ngay lập tức cho số tiền vượt quá đó.
• Nếu KHÔNG có hạn mức thấu chi: Giao dịch của bạn sẽ bị từ chối ngay lập tức (thẻ không thanh toán được, lệnh chuyển tiền thất bại).

Kết luận

Với các thông tin trên đây, DNSE mong rằng bạn đã nắm rõ Số dư khả dụng là gì và phân biệt được số dư khả dụng và số dư tài khoản. Khi xác định được số dư khả dụng hiện tại của mình, bạn có thể quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả và có những phương án chi tiêu phù hợp. Bạn cũng nên lưu ý bảo mật thông tin tuyệt đối trong quá trình sử dụng thẻ ngân hàng hay dịch vụ Internet Banking để tránh những rủi ro không mong muốn.