Soạn Bài Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát (Cao Bá Quát) - Đọc Tài Liệu
Có thể bạn quan tâm
Bài soạn Bài ca ngắn đi trên bãi cát của Cao Bá Quát nằm trong chuyên mục Soạn văn 11 của Đọc Tài Liệu, bài soạn này nhằm giúp các em sẽ hiểu được ý nghĩa hàm ẩn trong bài thơ qua lớp từ ngữ, hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng trong bài thơ trước khi được nghe thầy cô giảng trực tiếp về tác phẩm
Để có thể bắt tay vào soạn bài, việc đầu tiên các em học sinh cần làm chính là đọc một lượt về tác giả và tác phẩm, từ đó các em mới có thể nắm được nội dung, cơ bản và hấp dẫn trong các văn bản. Tiếp theo chính là phần tóm lược lại các nội dung chính cho từng phần trong một bài soạn.
Đầu tiên, cùng Đọc tài liệu xem lại các nội dung chính trong phần tác giả, tác phẩm - đây là phần nội dung không thể bỏ qua vì các em sẽ cần ghi nhớ để vận dụng vào phần tập làm văn khi phân tích, cảm nhận tác giả, tác phẩm này.
Tác giả, tác phẩm Sa hành đoản ca
I. Tác giả
- Cao Bá Quát (1809 ? - 1855), người làng Phú Thị, huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc quận Long Biên, Hà Nội). Ông là một nhà thơ có tài năng và bản lĩnh.
- Thời đại Cao Bá Quát sống có hai điểm nổi bật:
+ sấm sét của phong trào nông dân khởi nghĩa liên tục nổ ra làm rung chuyển chiếc ngai vàng phong kiến
+ chế độ phong kiến khủng hoảng, suy thoái
⇒ điều này khiến những kẻ sĩ như ông vừa thấy nhục nhã, vừa thấy bế tắc
- Cao Bá Quát không chỉ là người văn hay chữ tốt, tài cao chí lớn mà tư tưởng hết sức tự do phóng túng, tính cách ngang tàng, khí phách hiên ngang
- Các tác phẩm chính: có khỏang 1400 bài thơ, hơn 200 bài văn xuôi và một số bài phú, hát nói
- Đặc điểm sáng tác:
+ thơ ông phong phú về nội dung, cảm hứng thể hiện tình cảm gắn bó tha thiết với quê hương xứ sở đặc biệt bộc lộ thái độ bất hòa sâu sắc, phê phán mạnh mẽ chế độ phong kiến trì trệ đương thời
+ thơ Cao Bá Quát mới mẻ, phóng khoáng, tự nhiên rất được người đời ngưỡng mộ
II. Tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác: Bài ca ngắn đi trên bãi cát có thể được hình thành trong những lần ông đi thi Hội, qua các tỉnh miền Trung đầy cát. Hành trình từ Thăng Long vào Huế phải trải qua nhiều tỉnh miền Trung như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quãng Bình, Quãng Trị là những vùng có nhiểu dải cát trắng mênh mông.
Nhà thơ mượn hình ảnh đoàn người khó nhọc ở trên bãi cát để hình dung con đường mưu cầu danh lợi đáng chán ghét mà ông phải đeo đuổi cũng như sự bế tắc của triều đình nhà Nguyễn.
- Thể loại: Viết theo thể hành - một thể thơ cổ có tính chất tự do, phóng khoáng, không bị gò bó về số câu, độ dài của các niêm luật, bằng trắc, vần điệu.
- Bố cục: Bài ca ngắn đi trên bãi cát có bố cục gồm 3 phần
+ Phần 1: (4 câu thơ đầu) Hình ảnh người đi đường trên bãi cát - cuộc đời
+ Phần 2: (6 câu tiếp) thực tế cuộc đời đầy cay đắng, vô vị.
+ Phần 3: (các câu thơ còn lại) Sự bế tắc và nỗi tuyệt vọng của người đi đường
- Bài thơ BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN BÃI CÁT
Phiên âm | Dịch nghĩa | Dịch thơ |
Trường sa phục trường sa, Nhất bộ nhất hồi khước. Nhật nhập hành vị dĩ, Khách tử lệ giao lạc. Quân bất học tiên gia mỹ thuỵ ông, Đăng sơn thiệp thuỷ oán hà cùng. Cổ lai danh lợi nhân, Bôn tẩu lộ đồ trung. Phong tiền tửu điếm hữu mỹ tửu, Tỉnh giả thường thiểu, tuý giả đồng. Trường sa, trường sa, nại cừ hà? Thản lộ mang mang uý lộ đa. Thính ngã nhất xướng cùng đồ ca. Bắc sơn chi bắc, sơn vạn điệp, Nam sơn chi nam, ba vạn cấp, Quân hồ vi hồ sa thượng lập? | Bãi cát dài, lại bãi cát dài, Đi một bước như lùi một bước. Mặt trời lặn mà vẫn còn đi. Khách (trên đường) nước mắt lã chã rơi. Anh không học được ông tiên có phép ngủ kĩ Cứ trèo non lội nước mãi, bao giờ cho hết ta oán! Xưa nay hạng người danh lợi, Vẫn tất tả ở ngoài đường sá. (Hễ) quán rượu ở đầu gió có rượu ngon, (Thì) người tỉnh thường ít mà người say vô số! Bãi cát dài, bãi cát dài, biết tính sao đây? Bước đường bằng phẳng thì mờ mịt, bước đường ghê sợ thì nhiều. Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng”, Phía bắc núi Bắc núi muôn trùng, Phía nam núi Nam sóng muôn đợt. Anh còn đứng làm chi trên bãi cát? | Bãi cát dài lại bãi cát dài, Đi một bước như lùi một bước. Mặt trời đã lặn, chưa dừng được, Lữ khách trên đường nước mắt rơi. Không học được tiên ông phép ngủ, Trèo non, lội suối, giận khôn vơi! Xưa nay, phường danh lợi, Tất tả trên đường đời. Đầu gió hơi men thơm quán rượu, Người say vô số, tỉnh bao người? Bãi cát, bãi cát dài ơi! Tính sao đây? Đường bằng mờ mịt, Đường ghê sợ còn nhiều, đâu ít? Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng”, Phía bắc núi Bắc, núi muôn trùng, Phía nam núi Nam, sóng dào dạt. Anh đứng lam chi trên bãi cát? |
Hướng dẫn soạn bàiBài ca ngắn đi trên bãi cát
Để chuẩn bị phần Hướng dẫn đọc bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát có thể đáp ứng được nhu cầu học bài khác nhau của các em học sinh khác nhau, Đọc tài liệu sẽ có 3 phần soạn bài từ bài soạn ngắn nhất, chi tiết, đầy đủ và soạn bài hay nhất cho các em học sinh tham khảo dưới đây.
I. Soạn Bài ca ngắn đi trên bãi cát Ngắn nhất
Câu 1 trang 42 SGK Ngữ Văn 11 tập 1
Phân tích ý nghĩa tượng trưng của các yếu tố tả thực hình ảnh người đi trên bãi cát.
Trả lời
Ý nghĩa tượng trưng của các yếu tố thực người đi trên bãi cát
+ Con đường công danh, con đường đời vô cùng xa xôi, trắc trở, gập ghềnh
+ Con người đi trên bãi cát vẫn tất tả bước về phía trước vì danh lợi, hào nhoáng
→ Cao Bá Quát về sự cần thiết của đổi mới giáo dục qua cái nhìn chán ghét lối học cũ mưu cầu danh lợi.
Câu 2 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 2
Hãy giải thích nội dung và chỉ ra sự liên kết ý nghĩa của sáu câu thơ: “Không học được tiên ông phép ngủ – Trèo non, lội suối, giận khôn vơi! – Xưa nay, phường danh lợi – Tất tả trên đường đời – Đầu gió hơi men thơm quán rượu – Người say vô số, tỉnh bao người?”. (Chú ý: Danh lợi có sức cám dỗ như thế nào?)
Trả lời
Các câu thơ liên kết logic với nhau:
+ Danh lợi (chỉ việc học hành, thi cử làm quan) là khái niệm xâu chuỗi toàn bộ đoạn thơ.
+ “ Không học được tiên ông phép ngủ- Trèo non lội suối giận khôn vơi”: thể hiện nỗi chán nản của nhà thơ vì tự hành hạ mình theo đuổi công danh.
– Bốn câu thơ còn lại nói về cám dỗ của chuyện công danh với đời người.
+ Những kẻ ham lợi danh phải tất tả ngược xuôi, nhưng ở đời chẳng ai thoát khỏi cám dỗ lợi danh.
+ Danh lợi cũng giống như thức rượu làm u mê con người.
→ Tác giả khuyên cần thoát khỏi con u mê danh lợi.
Câu 3 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Tâm trạng của lữ khách khi đi trên bãi cát là gì? Hãy cho biết tầm tư tưởng của Cao Bá Quát thể hiện qua tâm trạng đó.
Trả lời
Tâm trạng của tác giả khi đi trên bãi cát là trạng chán nản, mệt mỏi rã rời. Tầm tư tưởng cao rộng của nhà thơ chính là ở chỗ đã nhận ra tính chất vô nghĩa của lối học khoa cử, của con đường công danh theo lối cũ.
Người đi trên cát sa lầy trong cát hay chính là hình tượng kẻ sĩ cô độc, lẻ loi đầy trăn trở nhưng kì vĩ, vừa quả quyết vừa tuyệt vọng trên con đường đi tìm chân lí đầy chông gai.
Câu 4 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích ý nghĩa của nhịp điệu bài thơ đối với việc diễn tả cảm xúc và suy tư của nhân vật trữ tình.
Trả lời:
Nhịp điệu của bài thơ được tạo nên chủ yếu nhờ sự thay đổi độ dài của các câu thơ cũng như sự khác nhau trong cách ngắt nhịp của mỗi câu thơ, đem lại khả năng diễn đạt phong phú. Cách ngắt nhịp của bài thơ khá linh hoạt, khi thì là nhịp 2/3, khi lại là 4/3. Câu cuối cùng không có cặp đối, như một câu hỏi buông ra đầy ám ảnh. Nhịp điệu diễn tả sự gập ghềnh, trúc trắc của những người đi trên bãi cát dài, muốn thoát ra khỏi con đường công danh vô nghĩa, tầm thường.
Câu hỏi luyện tập trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Qua bài thơ này, anh (chị) hãy thử lí giải vì sao Cao Bá Quát đã khởi nghĩa chống nhà Nguyễn.
Trả lời
Cao Bá Quát hăm hở tìm lý tưởng nhưng không thành
+ Chín năm cứ ba năm một lần đi thi không đỗ tiến sĩ
+ Về sau được nhận chức tập sự ở Bộ Lễ
+ Tình thương, trọng người tài nên gây tội và bị đi đày ở
+ Ông nhận ra nhiều điều bất công từ sự bóc lột của triều đình nhà Huế
→ Ông ý thức được sự tầm thường của danh lợi, và chế độ vì vậy ông khao khát làm nên điều ý nghĩa, lớn lao hơn cho đời, dẫn tới cuộc khởi nghĩa chống lại nhà Nguyễn.
Với phần soạn Bài ca ngắn đi trên bãi cát ngắn nhất phía trên, các em học sinh sẽ nắm được các ý chính để trả lời các câu hỏi hướng dẫn học bài trang 42 SGK Ngữ văn 11, tập 1. Tuy nhiên khi các em hoàn toàn có thể triển khai các nội dung ngắn gọn này một cách đầy đủ, chi tiết hơn để triển khai bài tốt nhất khi đưa nội dung vào các bài tập làm văn.
II. Soạn văn Bài ca ngắn đi trên bãi cát Chi tiết, đầy đủ
Ở phần soạn bài chi tiết này, các em học sinh có thể tham khảo thêm nhiều cách trình bày câu trả lời bằng cách bấm vào phần câu hỏi để xem thêm.
Bài 1 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích ý nghĩa tượng trưng của các yếu tố tả thực hình ảnh người đi trên bãi cát.
Trả lời:
- Những yếu tố tả thực:
+ Hình ảnh bãi cát được nhắc đi nhắc lại (điệp ngữ).
+ Mờ mịt, núi muôn lớp, sóng muôn đợt, một sa mạc cát mênh mông vô tận, bãi cát lại bãi cát, một người đi đến mặt trời lặn vẫn chưa thôi, vừa đi vừa lệ tuôn đầy.
- Ý nghĩa tượng trưng: Hình ảnh bãi cát dài tượng trưng cho con đường đời xa xôi, mờ mịt. Con đường đi tìm lý tưởng cao đẹp của người quân tử vô cùng gian nan và thử thách. Hình ảnh này xuyên suốt bài thơ, hình ảnh gắn với tâm trạng của nhân vật trữ tình. Qua đó cũng thể hiện được nỗi niềm day dứt, đau xót của tác giả đi trên con đường tìm lý tưởng nhưng xã hội bù nhìn không cho ông lối thoát.
Bài 2 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 2
Hãy giải thích nội dung và chỉ ra sự liên kết ý nghĩa của sáu câu thơ "Không học được tiên ông phép ngủ ... Người say vô số, tỉnh bao người?".
Trả lời:
Sáu câu thơ:
Không học được tiên ông phép ngủ,
Trèo non, lội suối, giận khôn vơi!
Xi (xưa nay, phường danh lợi,)
Tất tả trên dường đời.
Đầu gió hơi men thơm quán rượu,
Người say vô số, tỉnh bao người?
Có vẻ rời rạc không gắn bó với nhau nhưng thực chất là một liên kết lôgic, chặt chẽ. Danh lợi (chỉ việc học hành, thi cử để đạt tới một vị trí trong chốn quan trường) chính là khái niệm xâu chuỗi toàn bộ đoạn thơ.
- Hai câu thơ: "Không học được tiên ông phép ngủ, - Trèo non, lội suối, giận khôn vơi" thể hiện nỗi chán nản của nhà thơ vì tự mình phải hành hạ mình để theo đuổi công danh.
- Trong khi đó bốn câu thơ còn lại nói về sự cám dỗ của chuyện công danh đối với người đời. Nhận định mang tính khái quát về những kẻ ham danh lợi đều phải chạy ngược chạy xuôi nhọc nhằn vất vả được nhà thơ minh hoạ bằng hình ảnh người đời thấy ở đâu có quán rượu ngon đều đổ xô đến, mấy ai tỉnh táo thoát ra khỏi sự cám dỗ của rượu. Danh lợi cũng là một thứ rượu dễ làm say người. Sáu câu thơ như là bước chuẩn bị cho kết luận của tác giả: Cần phải thoát khỏi cơn say danh lợi vô nghĩa.
Bài 3 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Tâm trạng của lữ khách khi đi trên bãi cát là gì? Hãy cho biết tầm tư tưởng của Cao Bá Quát thể hiện qua tâm trạng đó.
Trả lời:
- Tâm trạng của tác giả khi đi trên bãi cát là tâm trạng chán nản, mệt mỏi rã rời.
- Tầm tư tưởng cao rộng của nhà thơ chính là ở chỗ đã nhận ra tính chất vô nghĩa của lối học khoa cử, của con đường công danh theo lối cũ. Từ chuyện đi trên cát mà liên tưởng đến chuyện lợi danh, đến chốn quan trường là một sự liên tưởng sáng tạo mà lô-gíc. Người đi trên cát sa lầy vào trong cát chẳng khác nào cái mồi công danh, bổng lộc giống như cái bả lôi kéo con người, làm cho con người mê muội. Nhìn thấy con đường danh lợi đầy nhọc nhằn, đầy chông gai, tuy chưa thể tìm ra một con đường đi nào khác, song Cao Bá Quát đã thấy không thể cứ đi trên bãi cát danh lợi đó mãi được.
Bài 4 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích ý nghĩa của nhịp điệu bài thơ đối với việc diễn tả cảm xúc và suy tư của nhân vật trữ tình.
Trả lời:
- Bài ca ngắn đi trên bãi cát là một bài thơ thuộc loại cổ thể có phần tự do về kết cấu, về vần và nhịp điệu.
- Nhịp điệu của bài thơ này được tạo nên chủ yếu nhờ sự thay đổi độ dài của các câu thơ cũng như sự khác nhau trong cách ngắt nhịp của mỗi câu thơ, đem lại khả năng diễn đạt phong phú. Có từng cặp đối xứng với số lượng chữ không đều nhau: 5 chữ, 7 chữ, 8 chữ. Cách ngắt nhịp khá linh hoạt, khi thì là nhịp 2/3 (Trường sa/ phục trường sa), khi là 3/5 (Quân bất học/ tiên gia mĩ thụy ông), khi lại là 4/3 (Phong tiền tửu điểm/ hữu mĩ tửu). Câu cuối cùng (Quân hồ vi hồ sa thượng lập ?) không có cặp đối, như một câu hỏi buông ra đầy ám ảnh. Nhịp điệu diễn đạt sự gập ghềnh, trúc trắc của những bước đi trên bãi cát dài, tượng trưng cho con đường công danh.
Bài tập luyện tập trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Qua bài thơ này, anh (chị) hãy thử lí giải vì sao Cao Bá Quát đã khởi nghĩa chống nhà Nguyễn.
Trả lời:
Từ toàn bộ bài thơ thấy toát lên hình ảnh một người trí thức tự nhiệm, trung thực, đầy tinh thần trách nhiệm với đất nước, với cuộc đời mình, luôn băn khoăn, day dứt về con đường đang đi. Một con người đầy bản lĩnh, quyết không chịu say, không chịu "học phép ngủ" để cùng say ngủ với biết bao kẻ dung tục trong đời. Sự băn khoăn trăn trở còn được đẩy lên mức độ căng thẳng với những lời tự tra vấn quyết liệt về lẽ sống, về con đường phải đi thể hiện một nhân cách nhà nho cao cả của Cao Bá Quát, không chịu thỏa hiệp với dục vọng bản thân và với thực trạng xã hội đang tiềm chứa nhiều suy thoái.
Và ta thấy, ngay từ rất sớm, trong ông đã tiềm chứa ước muốn đổi thay thực trạng xã hội, quyết không chấp nhận thực tại. Khi gặp những hoàn cảnh cụ thể (khi đã chứng kiến hết cảnh thối nát chốn quan trường, thấy rõ hiện trạng xã hội, lại bị dập vùi không thương tiếc), ước muốn đó sẽ chuyển thành hành động phản kháng mãnh liệt. Và đó là một phần nguyên nhân giải thích lí do khiến ông đã tham gia cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình phong kiến nhà Nguyễn.
Với phần soạn văn bài thơ Bài ca ngắn đi trên bãi cát đầy đủ, chi tiết trên các em học sinh hoàn toàn có thể tự tin về bài học trước khi tới lớp. Nhưng Đọc tài liệu cung cấp cho các em thêm phần nội dung bài soạn Sa hành đoản ca hay nhất, dài nhất để các em học sinh có thể đưa thẳng nội dung vào các bài làm văn phân tích, cảm nhận.
III. Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát Hay nhất
Bài 1 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích ý nghĩa tượng trưng của các yếu tố tả thực hình ảnh người đi trên bãi cát.
Trả lời:
Những yếu tố tả thực:
Hình ảnh bãi cát được nhắc đi nhắc lại (điệp ngữ), gợi lên một không gian khó khăn, nhọc nhằn. Trên bãi cát ấy là con đường rộng lớn nhưng mờ mịt, không xác định được phương hướng. Đó không phải là con đường thực mà là con đường theo nghĩa tượng trưng. Trên con đường ấy là hình ảnh nhà thơ với giấc mộng danh lợi thôi thúc bước đi.
Mờ mịt, núi muôn lớp, sóng muôn đợt, một sa mạc cát mênh mông vô tận, bãi cát lại bãi cát, một người đi đến mặt trời lặn vẫn chưa thôi, vừa đi vừa lệ tuôn đầy.
Từ con đường thực nhiều lần đi qua để về kinh ứng thí, Cao Bá Quát đã sáng tạo thành một con đường đến danh lợi với nhiều khó khăn trong bài thơ. Con đường thực đi trên cát đã thành con đường theo danh lợi trong bài ca. Qua đó cũng thể hiện được nỗi niềm day dứt, đau xót của tác giả đi trên con đường tìm lý tưởng nhưng xã hội bù nhìn không cho ông lối thoát.
Bài 2 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 2
Hãy giải thích nội dung và chỉ ra sự liên kết ý nghĩa của sáu câu thơ "Không học được tiên ông phép ngủ ... Người say vô số, tỉnh bao người?".
Trả lời:
Nhận thức về con đường danh lợi của Cao Bá Quát được thể hiện qua sáu câu thơ:
Không học được tiên ông phép ngủ,
Trèo non, lội suối, giận khôn vơi!
Xưa nay, phường danh lợi
Người say vô số, tỉnh bao người?
“ không học được ông tiên phép ngủ
Trèo non lội suối giận không nguôi”
- Hai câu trên thể hiện sự chán nản của tác giả vì tự mình phải hành hạ thân xác mình trên con đường theo đuổi công danh.
- Bốn câu tiếp theo, tác giả khái quát sâu sắc con đường danh lợi với sự cám dỗ ghê gớm của cái bả công danh đối với con người.Nhà thơ tự hỏi mình và mọi người rồi tự trả lời bằng hình ảnh nghệ thuật “ người say vô số, tỉnh bao người”.
+ Tác giả đã dùng nhiều đại từ nhân xưng khác nhau để chỉ nhân vật trữ tình của mình qua đó tác giả có thể đặt mình ở nhiều góc nhìn khác nhau để cảm nhận và đồng thời nhà thơ có thể tự đọc thoại hay đối thoại với chính mình. Cao Bá Quát thể hiện được mẫu thuẫn trên con đường đi tìm lý tưởng của mình. Đứng trước hiện thực nghiệt ngã, mù mịt cho thấy diễn biến tâm trạng của nhân vật trữ tình ở đây rất phức tạp, không biết đi đâu về đâu.
+ Các câu cảm thán (Trèo non, lội suối, giận khôn vơi!, Bãi cát dài, bãi cát dài ơi!) câu hỏi tu từ (Người say vô số, tỉnh bao người?, Tính sao đây? Đường bằng mờ mịt, Đường ghê sợ còn nhiều, đâu ít?, Anh đứng làm chi trên bãi cát?) thể hiện được tâm trạng bế tắc, băn khoăn, day dứt đến tột cùng của tác giả và khao khát cháy bỏng tìm ra con đường đúng cho mình.
+ Danh lợi có tác dụng cám dỗ ghê gớm mà không ai có thể cưỡng lại được. Tác giả biết là con đường danh lợi rất khó khăn "tất cả", nhưng cũng phải theo vì hơi men của nó. Chính vì vậy, tác giả là một trong những người say hơi men.
Bài 3 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Tâm trạng của lữ khách khi đi trên bãi cát là gì? Hãy cho biết tầm tư tưởng của Cao Bá Quát thể hiện qua tâm trạng đó.
Trả lời:
Tâm trạng của lữ khách: chán nản ( 6 câu đầu), bế tắc ( 4 câu cuối).
Sự vô nghĩa của chế độ khoa cử làm ông muốn thoát ra khỏi chúng.
Câu hỏi ở câu thơ cuối: là lời nhắc nhở , thúc giục tìm kiếm lối thoát, tìm kiếm một đường đi mới, thoát khỏi bãi cát dài càng đi càng lún. => tư tưởng rộng lớn, sâu sắc.
Tâm trạng của tác giả khi đi trên bãi cát là trạng chán nản, mệt mỏi rã rời. Tầm tư tưởng cao rộng của nhà thơ chính là ở chỗ đã nhận ra tính chất vô nghĩa của lối học khoa cử, của con đường công danh theo lối cũ. Từ chỗ đi trên cát mà liên tưởng đến chuyện lợi danh, đến chốn quan trường là một sự liên tưởng sáng tạo mà lôgic. Người đi trên cát sa lầy vào trong cát chẳng khác nào công danh, bổng lộc giống như cái bả lôi kéo con người, làm cho con người mê muội. Khi nhận thức ra con đường danh lợi khó khăn, tác giả như đặt ra cho mình một chọn lựa: phải thoát ra khỏi con đường danh lợi. Tác giả đã nhận ra tính chất vô nghĩa của con đường khoa cử, của con đường công danh theo lối cũ. Tuy tác giả chưa tìm ra cho mình một con đường nào khác, song cũng cho thấy ông không thể bước mãi trên bãi cát đầy khó khăn và vô vị đó.
Bài 4 trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1
Phân tích ý nghĩa của nhịp điệu bài thơ đối với việc diễn tả cảm xúc và suy tư của nhân vật trữ tình.
Trả lời:
- Bài ca ngắn đi trên bãi cát là một bài thơ thuộc loại cổ thể có phần tự do về kết cấu, về vần và nhịp điệu.
+ Nhịp điệu của bài thơ này được tạo nên chủ yếu nhờ sự thay đổi độ dài của các câu thơ cũng như sự khác nhau trong cách ngắt nhịp của mỗi câu thơ, đem lại khả nãng diễn đạt phong phú.
+ Có từng cặp đối xứng với số lượng chữ không đều nhau: 5 chữ, 7 chữ, 8 chữ.
+ Cách ngắt nhịp khá linh hoạt, khi thì là nhịp 2/3 (Trường sa/ phục trường sa), khi là 3/5 (Quân bất học/ tiên gia mĩ thuỵ ông), khi lại là 4/3 (Phong tiền tửu điểm/ hữu mĩ tửu).
+ Câu cuối cùng (Quân hồ vi hồ sa thượng lập ?) không có cặp đối, như một câu hỏi buông ra đầy ám ảnh.
=> Nhịp điệu diễn đạt sự gập ghềnh, trúc trắc của những bước đi trên bãi cát dài, tượng trưng cho con đường công danh.
Xem thêm: Văn mẫu Bài ca ngắn đi trên bãi cát của Cao Bá Quát
Tổng kết Bài ca ngắn đi trên bãi cát
Ghi nhớ
Bài ca ngắn đi trên bãi cát biểu lộ sự chán ghét của một người trí thức đối với con đường danh lợi tầm thường đương thời và niềm khao khát thay đổi cuộc sống. Nhịp điệu bài thơ góp phần diễn tả thành công những cảm xúc, suy tư của nhân vật trữ tình về con đường danh lợi gập ghềnh, trắc trở.
Giá trị nội dung và nghệ thuật
- Giá trị nội dung
Sự chán ghét của Cao Bá Quát đối với con đường mưu cầu danh lợi tầm thường của hầu hết những con người trong xã hội đương thời. Gần như ai cũng bị ràng buộc bởi vòng luẩn quẩn của danh lợi, của tiền tài, kể cả chính ông cũng buộc lòng phải theo đuổi.
Niềm khao khát đến mãnh liệt được đổi mới cuộc sống, được phá tung nhưng rào cản, lễ giáo phong kiến trong hoàn cảnh xã hội nhà Nguyễn bảo thủ, trì trệ. Qua đó, ta cũng thấy được khí phách hiên ngang của Cao Bá Quát - một con người có ý chí, có khát khao và hoài bão lớn.
- Giá trị nghệ thuật
Tác giả sử dụng thể hành (thể thơ cổ), có tính chất tự do, phóng khoáng, không bị gò bó về số câu, độ dài của câu, niêm luật, bằng trắc, vần điệu.
Hình ảnh biểu tượng giàu ý nghĩa: Bãi cát dài, người say - tỉnh,...
Sử dụng bút pháp đối lập nhuần nguyễn, sáng tạo trong việc dùng điển tích, điển cố.
-/-
Với những nội dung soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát của Cao Bá Quát, hi vọng các em có thể chuẩn bị bài học một cách hoàn hảo nhất trước khi đến lớp. Mọi câu hỏi của cô giáo ở trên lớp không còn là thử thách, kiến thức bài học đã được chuẩn bị sẵn sàng, những kiến thức mới hoàn toàn sẽ được liên kết, móc nối với các kiến thức mà các em đã chuẩn bị trước ở nhà.
Từ khóa » Bố Cục Bài Sa Hành đoản Ca
-
Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát - Cao Bá Quát | Tác Giả
-
Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát - Tác Giả, Nội Dung, Bố Cục, Tóm Tắt, Dàn ý
-
Bài Thơ Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát | Ngữ Văn Lớp 11
-
Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát - Cao Bá Quát - Ngữ Văn 11
-
Sa Hành Đoản Ca - Tài Liệu Text - 123doc
-
Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát - Cao Bá Quát
-
Khái Quát Về Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát (sa Hành đoản Ca)
-
Giáo án Ngữ Văn Lớp 11: Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát (Sa Hành đoản ...
-
Giáo án Ngữ Văn 11: Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát (Sa Hành đoản Ca ...
-
Sa Hành đoản Ca - Một Cách Cảm Nhận Về đường đời Của Nho Sĩ Việt ...
-
Soạn Bài Sa Hành đoàn Ca Của Cao Bá Quát - Wiki Secret
-
Soạn Bài Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát Lớp 11 Ngắn Gọn
-
Bài Văn Tế Thường Có Bố Cục Gồm Những Phần Nào...
-
Soạn Bài Bài Ca Ngắn đi Trên Bãi Cát - Mobitool
-
Giáo án PTNL Bài Bài Ca Ngắn đi Trên Cát - Tech12h