Soạn Bài Câu Phủ định

• Toán Lý thuyết môn Toán Lý thuyết toán lớp 10 Lý thuyết toán lớp 11 Lý thuyết toán lớp 12 Giải bài tập Sách/Vở BT Toán Giải bài tập SBT Toán 11 Giải bài tập SBT Toán 12 Giải bài tập SGK Toán Giải bài tập SGK Toán lớp 3 Giải bài tập SGK Toán lớp 4 Giải bài tập SGK Toán lớp 5 Giải bài tập SGK Toán 6 Giải bài tập SGK Toán 7 Giải bài tập SGK Toán 8 Giải bài tập SGK Toán 9 Giải bài tập SGK Toán 10 Giải bài tập SGK Toán 11 Giải bài tập SGK Toán 12 Giải bài tập SGK Toán 12 (Nâng cao)
• Soạn Văn Soạn văn và Soạn bài Soạn Tiếng Việt Lớp 3 Soạn Tiếng Việt lớp 4 Soạn Tiếng Việt Lớp 5 Soạn văn lớp 6 (ngắn gọn) Soạn văn lớp 6 (chi tiết) Soạn văn lớp 7 (ngắn gọn) Soạn văn lớp 7 (chi tiết) Soạn văn lớp 8 (chi tiết) Soạn văn lớp 8 (ngắn gọn) Soạn văn lớp 9 (ngắn gọn) Soạn văn lớp 9 (chi tiết) Soạn văn lớp 10 (ngắn gọn) Soạn văn lớp 10 (chi tiết) Soạn văn lớp 11 (ngắn gọn) Soạn văn lớp 11 (chi tiết) Soạn văn lớp 12 (ngắn gọn) Soạn văn lớp 12 (chi tiết) Văn mẫu
• Vật Lý Lý thuyết môn Vật Lý Lý thuyết vật lý lớp 10 Lý thuyết vật lý lớp 11 Lý thuyết Vật lý lớp 12 Giải bài tập SGK Vật Lý Giải bài tập SGK Vật lý 6 Giải bài tập SGK Vật lý 7 Giải bài tập SGK Vật lý 8 Giải bài tập SGK Vật lý 9 Giải bài tập SGK Vật lý 10 Giải bài tập SGK Vật lý 10 Nâng cao Giải bài tập SGK Vật lý 11 Giải bài tập SGK Vật lý 11 Nâng cao Giải bài tập SGK Vật lý 12 Giải bài tập SGK Vật lý 12 nâng cao Đề kiểm tra, Đề thi Vật Lý Đề kiểm tra môn Vật lý lớp 6 Đề kiểm tra môn Vật lý lớp 7
• Hóa Học Giải bài tập SGK Hóa Học Giải bài tập SGK Hóa học 8 Giải bài tập SGK Hóa học 9 Giải bài tập SGK Hóa học 10 Giải bài tập SGK Hóa học 10 Nâng cao Giải bài tập SGK Hóa học 11 Giải bài tập SGK Hóa học 11 nâng cao Giải bài tập SGK Hóa học 12 Giải bài tập SGK Hóa học 12 nâng cao
• Lịch Sử Giải bài tập SGK Lịch Sử Giải bài tập SGK Lịch sử 6 Giải bài tập SGK Lịch sử 7 Giải bài tập SGK Lịch sử 9 Giải bài tập SGK Lịch sử 10 Giải bài tập SGK Lịch sử 11 Giải bài tập SGK Lịch sử 12
• Địa Lý Giải bài tập SGK Địa Lý Giải bài tập SGK Địa lý 7 Giải Bài tập SGK Địa lý 8 Giải bài tập SGK Địa lý 9 Giải bài tập SGK Địa lý 10 Giải bài tập SGK Địa lý 11 Giải bài tập SGK Địa lý 12
• Sinh Học Giải bài tập SGK Sinh học Giải bài tập SGK Sinh học 6 Giải bài tập SGK Sinh học 7 Giải bài tập SGK Sinh học 8 Giải bài tập SGK Sinh học 9 Giải bài tập SGK Sinh học 10 Giải bài tập SGK Sinh học 11 Giải bài tập SGK Sinh học 12
• GDCD Giải bài tập SGK Giáo dục công dân Giải bài tập SGK GDCD 6 Giải bài tập SGK GDCD 7 Giải bài tập SGK GDCD 8 Giải bài tập SGK GDCD 9 Giải bài tập SGK GDCD 10 Giải bài tập SGK GDCD 11 Giải bài tập SGK GDCD 12
• Tiếng Anh Giải bài tập SGK tiếng Anh Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 6 - sách mới tập 1 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 7 - sách mới tập 1 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 7 - sách mới tập 2 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 8 - sách mới tập 1 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 8 - sách mới tập 2 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 9 - sách mới tập 1 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 9 - sách mới tập 2 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 10 - sách mới tập 1 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 10 - sách mới tập 2 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 11 - sách mới tập 1 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 11 - sách mới tập 2 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 12 - sách mới tập 1 Giải bài tập SGK tiếng Anh lớp 12 - sách mới tập 2
• Chọn Lớp Giải bài tập Lớp 3 Giải bài tập Lớp 4 Giải bài tập Lớp 5 Giải bài tập Lớp 6 Giải bài tập Lớp 7 Giải bài tập Lớp 8 Giải bài tập Lớp 9 Giải bài tập Lớp 10 Giải bài tập Lớp 11 Giải bài tập Lớp 12

Soạn bài Câu phủ định I. Đặc điểm hình thức và chức năng1. Xét những câu sau và trả lời câu hỏi.a) Nam đi Huế.b) Nam không đi Huế.c) Nam chưa đi Huế.d) Nam chẳng đi Huế. Câu hỏi:– Các câu (b), (c), (d) có đặc điểm hình thức gì khác so với câu (a)?– Những câu này có gì khác với câu (a) về chức năng? 2. Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.Thầy sờ vòi bảo:– Tưởng con voi như thế nào, hóa ra nó sun sun như con đỉa.Thầy sờ ngà bảo:– Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.Thầy sờ tai bảo:– Đâu có! Nó bè bè như cái quạt thóc. Câu hỏi:– Trong đoạn trích trên, những câu nào có từ ngữ phủ định?– Mấy ông thầy bói xem voi dùng những câu có từ ngữ phủ định để làm gì? (Để phản bác một ý kiến, nhận định của người đối thoại hay để thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó?) II. Luyện tập 1. Trong các câu sau đây, câu nào là câu phủ định bác bỏ? Vì sao?a) Tất cả quan chức nhà nước vào buổi sáng ngày khai trường đều chia tay đến dự lễ khai giảng ở khắp các trường học lớn nhỏ. Bằng hành động đó, họ muốn cam kết rằng, không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai.(Theo Lí Lan, Cổng trường mở ra)b) Tôi an ủi lão:– Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu! Vả lại ai nuôi chó mà chả bán hay giết thịt! Ta giết nó chính là hóa kiếp cho nó đấy, hóa kiếp để cho nó làm kiếp khác.(Nam Cao, Lão Hạc)c) Không, chúng con không đói nữa đâu. Hai đứa ăn hết ngần kia củ khoai thì no mòng bụng ra rồi còn đói gì nữa.(Ngô Tất Tố, Tắt đèn) 2. Đọc các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.a) Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa.(Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương)b) Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong Tết trung thu, ăn no như ăn cả mùa thu vào lòng vào dạ.(Băng Sơn, Quả thơm)c) Từng qua thời kì thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nhìn một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường.(Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội) Câu hỏi:– Những câu trên có ý nghĩa phủ định không? Vì sao?– Đặt những câu không có từ ngữ phủ định mà có ý nghĩa tương đương với những câu trên. So sánh những câu mới đặt với những câu trên đây và cho biết có phải ý nghĩa của chúng hoàn toàn giống nhau không. 3. Xét câu văn sau và trả lời câu hỏi.Choắt không dậy nữa, nằm thoi thóp.(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)Nếu Tô Hoài thay từ phủ định không bằng chưa thì nhà văn phải viết lại câu này như thế nào? Nghĩa của câu có thay đổi không? Câu nào phù hợp với câu chuyện hơn, vì sao? 4. Các câu sau đây có phải là câu phủ định không? Những câu này dùng để làm gì? Đặt những câu có ý nghĩa tương đương.a) Đẹp gì mà đẹp!b) Làm gì có chuyện đó!c) Bài thơ này mà hay à?d) Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng? (Nam Cao, Lão Hạc) 5. Đọc đoạn trích sau (chú ý các từ in đậm) và cho biết: có thể thay quên bằng không, chưa bằng chẳng được không? Vì sao? Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng.(Trần Quốc Tuấn, Hịch tướng sĩ)6. Hãy viết một đoạn đối thoại ngắn, trong đó có dùng câu phủ định miêu tả và câu phủ định bác bỏ. Lời giải:

I. Đặc điểm hình thức và chức năng

Câu 1 trang 52 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Xét những câu sau và trả lời câu hỏi.a) Nam đi Huế.b) Nam không đi Huế.c) Nam chưa đi Huế.d) Nam chẳng đi Huế. Câu hỏi:– Các câu (b), (c), (d) có đặc điểm hình thức gì khác so với câu (a)?– Những câu này có gì khác với câu (a) về chức năng? Trả lời:– Các câu b, c, d khác với câu a vì có thêm những từ ngữ phủ định không, chưa, chẳng.– Những câu này khác nhau về chức năng:+ Câu a dùng để khẳng định việc “Nam đi Huế” là có diễn ra+ Còn câu b, c, d dùng để phụ định sự việc đó, tức là việc “Nam đi Huế” không diễn ra.Câu 2 trang 52 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.Thầy sờ vòi bảo:– Tưởng con voi như thế nào, hóa ra nó sun sun như con đỉa.Thầy sờ ngà bảo:– Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.Thầy sờ tai bảo:– Đâu có! Nó bè bè như cái quạt thóc.(Thầy bói xem voi)Câu hỏi:– Trong đoạn trích trên, những câu nào có từ ngữ phủ định?– Mấy ông thầy bói xem voi dùng những câu có từ ngữ phủ định để làm gì? (Để phản bác một ý kiến, nhận định của người đối thoại hay để thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó?)Trả lời:– Những câu có từ ngữ phủ định là:+ (1) Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.+ (2) Đâu có!– Ông thầy bói thứ hai dùng câu phủ định (1) để phản bác ý kiến, nhận định của ông thầy bói sờ vòi. Trong khi đó, ông thầy bói thứ ba (ông thầy bói sờ tai) dùng câu phủ định (2) để hướng đến phủ định ý kiến, nhận định của cả hai ông thầy trước.Hai câu phủ định trên nhằm để phản bác một ý kiến, nhận định của người đối thoại, vì vậy được gọi là câu phủ định bác bỏ.II. Luyện tập Câu 1 trang 53 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Trong các câu sau đây, câu nào là câu phủ định bác bỏ? Vì sao?a) Tất cả quan chức nhà nước vào buổi sáng ngày khai trường đều chia tay đến dự lễ khai giảng ở khắp các trường học lớn nhỏ. Bằng hành động đó, họ muốn cam kết rằng, không có ưu tiên nào lớn hơn ưu tiên giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai.(Theo Lí Lan, Cổng trường mở ra)b) Tôi an ủi lão:– Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu! Vả lại ai nuôi chó mà chả bán hay giết thịt! Ta giết nó chính là hóa kiếp cho nó đấy, hóa kiếp để cho nó làm kiếp khác.(Nam Cao, Lão Hạc)c) Không, chúng con không đói nữa đâu. Hai đứa ăn hết ngần kia củ khoai thì no mòng bụng ra rồi còn đói gì nữa.(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)Trả lời:Có những câu phủ định bác bỏ sau:a) Không có câu phủ định bác bỏ.b) Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu!Đây là câu tác giả phản bác lại ý kiến của lão Hạc nhận xét về con chó đã đưa ra trước đó.c) Không, chúng con không đói nữa đâu.Đây là câu của cái Tí phản bác lại ý điều mà chị Dậu nghĩ: mấy đứa con mình đang đói quá đã đưa ra ở phần văn bản trước đó.  Câu 2 trang 53 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Đọc các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.a) Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải là không có ý nghĩa.(Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương)b) Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, không ai không từng ăn trong Tết trung thu, ăn no như ăn cả mùa thu vào lòng vào dạ.(Băng Sơn, Quả thơm)c) Từng qua thời kì thơ ấu ở Hà Nội, ai chẳng có một lần nghển cổ nhìn lên tán lá cao vút mà ngắm nhìn một cách ước ao chùm sấu non xanh hay thích thú chia nhau nhấm nháp món sấu dầm bán trước cổng trường.(Tạ Việt Anh, Cây sấu Hà Nội) Câu hỏi:– Những câu trên có ý nghĩa phủ định không? Vì sao?– Đặt những câu không có từ ngữ phủ định mà có ý nghĩa tương đương với những câu trên. So sánh những câu mới đặt với những câu trên đây và cho biết có phải ý nghĩa của chúng hoàn toàn giống nhau không.Trả lời:– Tất cả 3 câu trong a, b, c đều là câu phủ định, vì đều có những từ phủ định như không (trong a và b), chẳng (trong c). Tuy nhiên ý nghĩa của từng câu lại khác nhau:+ Câu a, b dùng cách nói phủ định – phủ định (không phải là không, không ai không) để thể hiện sự khẳng định.+ Câu c dùng từ nghi vấn kết hợp với từ phủ định (ai chẳng) để khẳng định.– Những câu không có từ ngừ phủ định mà tương đương với những câu trên là:+ Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song lại có ý nghĩa.+ Tháng tám, hồng ngọc đỏ, hồng hạc vàng, mọi người đều từng ăn …+ Từng qua thời thơ ấu ở Hà Nội, ai cũng có một lần nghển cổ …Ý nghĩa của những câu gốc nhấn mạnh hơn. Câu 3 trang 54 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Xét câu văn sau và trả lời câu hỏi. Choắt không dậy nữa, nằm thoi thóp.(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)Nếu Tô Hoài thay từ phủ định không bằng chưa thì nhà văn phải viết lại câu này như thế nào? Nghĩa của câu có thay đổi không? Câu nào phù hợp với câu chuyện hơn, vì sao?Trả lời:Câu văn: Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp.– Khi thay từ ngữ phủ định “không” bằng “chưa” thì câu phải bỏ từ “nữa” và được viết thành: Choắt chưa dậy được, nằm thoi thóp.– Khi thay như thế, nghĩa của câu sẽ thay đổi:+ Dùng từ “không” có nghĩa là phủ định khả năng dậy của Choắt. Sau thời điểm nói, Choắt cũng không còn khả năng đứng dậy được nữa.+ Dùng từ “chưa”, nghĩa của câu được hiểu là phủ định khả năng dậy của Choắt ở thời điểm nói, nhưng sau thời điểm đó, Choắt vẫn còn khả năng đứng dậy được.– Câu của tác giả “Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp” là câu phù hợp với ngữ cảnh câu chuyện hơn, vì sau đó Choắt đã chết.Câu 4 trang 54 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Các câu sau đây có phải là câu phủ định không? Những câu này dùng để làm gì? Đặt những câu có ý nghĩa tương đương.a) Đẹp gì mà đẹp!b) Làm gì có chuyện đó!c) Bài thơ này mà hay à?d) Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng? (Nam Cao, Lão Hạc)Trả lời:– Các câu đã cho trong phần này không phải là câu phủ định (vì không có từ ngữ phủ định), nhưng cũng được dùng để biểu thị ý phủ định (phản bác ý kiến, nhận định trước đó).a) Đẹp gì mà đẹp! dùng để phản bác ý kiến khẳng định một cái gì đó đẹpb) Làm gì có chuyện đó! Dùng để phản bác tính chân thực của một thông báo hay một nhận định, đánh giá.c) Bài thơ này là hay à? Đây là một câu nghi vấn dùng để phản bác ý kiến khẳng định một bài thơ nào đó hay.d) Cụ tưởng tôi sung sướng hơn chăng? Đấy là một câu nghi vấn mà ông giáo dùng để phản bác điều ông giáo cho là lão Hạc đang nghĩ.– Đặt những câu có ý nghĩa tương đương với các câu trên.a) Không đẹp.b) Không có chuyện đó.c) Bài thơ này không hay.d) Tôi không sung sướng hơn.  Câu 5 trang 54 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Đọc đoạn trích sau (chú ý các từ in đậm) và cho biết: có thể thay quên bằng không, chưa bằng chẳng được không? Vì sao? Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng.(Trần Quốc Tuấn, Hịch tướng sĩ) Trả lời:Trong đoạn văn này, không thể thay “quên” bằng “không”, “chưa” bằng “chẳng” được.– “Quên” biểu thị trạng thái diễn ra trong một thời gian nhất định trước và sau thời gian đó trạng thái ấy có thể không có.– “Không” biểu thị ý phủ định đối với điều nhất định mà không có hàm ý trước đó và về sau có thể có.– “Chẳng” biểu thị ý phủ định đối với điều nhất định và không có hàm ý về sau có thể có.* Nếu thay thì ý nghĩa sẽ thay đổi, sẽ không thể hiện được rõ lòng căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn. Câu 6 trang 54 - SGK Ngữ văn 8 tập 2: Hãy viết một đoạn đối thoại ngắn, trong đó có dùng câu phủ định miêu tả và câu phủ định bác bỏ. Trả lời:Học sinh tham khảo và tự đặt đoạn đối thoại ngắn.

Ghi nhớ:Câu phủ định là câu có những từ ngữ phủ định như: không, chẳng, chả, chưa, không phải (là), chẳng phải (là), đâu có phải (là), đâu (có), ...Câu phủ định dùng để:- Thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó (câu phủ định miêu tả)- Phản bác một ý kiến, một nhận định (câu phủ định bác bỏ).

  Giải các bài tập Bài 22 SGK Ngữ văn 8 •Chiếu dời đô (Thiên đo chiếu) •Câu phủ định •Chương trình địa phương (phần Văn và Tập làm văn) Bài trước Bài sau Soạn văn lớp 8 (ngắn gọn) Bài 22 SGK Ngữ văn 8 •Chiếu dời đô (Thiên đo chiếu) •Câu phủ định •Chương trình địa phương (phần Văn và Tập làm văn)

• Soạn văn lớp 8 Tập 1
• Bài 1 SGK Ngữ văn 8
• Bài 2 SGK Ngữ văn 8
• Bài 3 SGK Ngữ văn 8
• Bài 4 SGK Ngữ văn 8
• Bài 5 SGK Ngữ văn 8
• Bài 6 SGK Ngữ văn 8
• Bài 7 SGK Ngữ văn 8
• Bài 8 SGK Ngữ văn 8
• Bài 9 SGK Ngữ văn 8
• Bài 10 SGK Ngữ văn 8
• Bài 11 SGK Ngữ văn 8
• Bài 12 SGK Ngữ văn 8
• Bài 13 SGK Ngữ văn 8
• Bài 14 SGK Ngữ văn 8
• Bài 15 SGK Ngữ văn 8
• Bài 16 SGK Ngữ văn 8
• Bài 17 SGK Ngữ văn 8
• Soạn văn lớp 8 Tập 2
• Bài 18 SGK Ngữ văn 8
• Bài 19 SGK Ngữ văn 8
• Bài 20 SGK Ngữ văn 8
• Bài 21 SGK Ngữ văn 8
• Bài 22 SGK Ngữ văn 8
• Bài 23 SGK Ngữ văn 8
• Bài 24 SGK Ngữ văn 8
• Bài 25 SGK Ngữ văn 8
• Bài 26 SGK Ngữ văn 8
• Bài 27 SGK Ngữ văn 8
• Bài 28 SGK Ngữ văn 8
• Bài 29 SGK Ngữ văn 8
• Bài 30 SGK Ngữ văn 8
• Bài 31 SGK Ngữ văn 8
• Bài 32 SGK Ngữ văn 8
• Bài 33 SGK Ngữ văn 8
• Bài 34 SGK Ngữ văn 8

+ Mở rộng xem đầy đủ