Soạn Bài Hiền Tài Là Nguyên Khí Của Quốc Gia Nâng Cao - TopLoigiai

Gợi ý Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia Ngữ văn 10 nâng cao hay nhất. Tuyển tập Soạn ngữ văn 10 nâng cao ngắn gọn, chi tiết, đầy đủ.

Cùng đến ngay với bài soạn Hiền tài là nguyên khí của quốc gia nâng cao dưới đây cùng Top lời giải nhé:

Mục lục nội dung Hướng dẫn Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia nâng caoPhân tích hiền tài là nguyên khí quốc gia chương trình nâng cao

Hướng dẫn Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia nâng cao

Câu 1: Giải thích câu: “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”. Hiền tài có quan hệ như thế nào đối với vận mệnh nước nhà?

- “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”: người tài cao, học rộng, có đạo đức là những người làm nên sự sống còn và phát triển của đất nước, xã hội.

- Vai trò quan trọng của hiền tài đối với đất nước:

• Là người học rộng tài cao. Thông minh, sáng suốt, là hạt nhân, là khí chất ban đầu làm nên sự sống và phát triển của đất nước.

• Hiền tài có quan hệ lớn đến sự thịnh suy của mỗi quốc gia.

Câu 2: Dựa vào đoạn trích, hãy chứng minh rằng: “Triều đình mừng được người tài, không có việc gì không làm đến mức cao nhất”.

- Câu này nói lên sự quan tâm, đãi ngộ hiền tài của những người đứng đầu đất nước:

• Đã yêu mến cho khoa danh, lại đề cao bằng tước trật.

• Ban ân lớn lớn mà vẫn chưa cho là đủ. Lại nêu tên ở tháp Nhạn, ban danh hiệu Long hổ, bày tiệc Văn hỉ.

• Dựng đá đề danh đặt ở cửa Hiền Quan.

Câu 3: Việc dựng bia “đề danh tiến sĩ” ở Văn Miếu nhằm mục đích gì?

     Nhằm mục đích: kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng, dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa để củng cố mệnh mạch cho nhà nước.

Câu 4: Mở đầu đoạn trích, tác giả khẳng định vai trò “nguyên khí” của hiền tài đối với quốc gia và kết thúc lại khẳng định vai trò “cùng cố mệnh mạch cho nhà nước”. Lối kết cấu này có tác dụng gì?

     Kết cấu vòng tròn này nhằm nhấn mạnh, khẳng định luận điểm chính “hiền tài là nguyên khí của quốc gia”.

>> Xem thêm: Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia ngắn gọn nhất

Sau khi đã cùng Top lời giải trả lời các câu hỏi bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia trong chương trình Ngữ văn 10 nâng cao, mời các bạn tham khảo bài văn mẫu phân tích bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia sau đây để tìm hiểu chi tiết hơn về tác phẩm nhé

Phân tích hiền tài là nguyên khí quốc gia chương trình nâng cao

     Văn bia là bài văn khắc trên mặt đá nhằm ghi chép lại những sự việc trọng đại, hoặc tên tuổi, cuộc đời của những người có công đức lớn để lưu truyền đến muôn đời sau. Bia có ba loại chính: bia ghi công đức, bia ghi việc xây dựng các công trình kiến trúc lớn và bia lăng mộ.

     Bia ghi công đức thường có ba phần: Phần thứ nhất là tự (kể), nêu lí do, quá trình làm bia, tiểu sử nhân vật được khắc vào bia; phần thứ hai (viết bằng văn vần) tóm được nội dung tự sự ở trên để người đọc dễ ghi nhớ, phần này còn gọi là minh (ghi nhớ); phẩn thứ ba ghi ngày tháng, họ tên người làm bia (viết bằng văn xuôi). Dần dần, phần tự trở thành nội dung quan trọng nhất, thể hiện tư tưởng, quan điểm của người dựng bia.

     Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba do tiến sĩ Thân Nhân Trung viết năm 1484 dưới thời Hồng Đức, theo lệnh vua Lê Thái Tông. Bài kí này giữ vai trò quan trọng như lời Tựa chung cho cả 82 tấm bia tiến sĩ được dựng ở nhà bia Văn Miếu (Hà Nội). Bài văn Hiền tài là nguyên khí của quốc gia được trích tử bài kí trên.

     Nội dung cơ bản của bài văn này là giải thích ý nghĩa và mục đích của việc dựng bia tiến sĩ. Mục đích cơ bản nhất là tôn vinh những người hiền tài, có công lớn với đất nước, vừa để ghi công, vừa là một hình thức động viên khích lệ để họ dồn tâm huyết và sức lực hơn nữa vào việc chăm lo cho vận mệnh quốc gia. Bài kí có kết cấu giống như một bài Tựa, cũng là một văn bản chính luận với lí lẽ sắc sảo, chặt chẽ, ngôn ngữ hàm súc, giàu ý nghĩa, có sức . truyền cảm và thuyết phục rất lớn.

     Bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia tuy là đoạn trích nhưng kết cấu rất hợp lí, rõ ràng, có thể chia làm hai đoạn: Đoạn 1: Từ đầu... đến cao nhất: Hiền tài có vai trò vô cùng quan trọng đối với vận mệnh đất nước. Đoạn 2: Phần còn lại: Ý nghĩa và tác dụng to lớn của việc khắc bia ghi tên các bậc hiền tài đối với người đương thời và các thế hệ sau. Đoạn trích được mở đầu bằng lời lẽ thể hiện thái độ khiêm tốn của người viết: Tôi dẫu nông cạn vụng về, nhưng đâu dám từ chối xin kính cần chắp tay cúi đầu mà làm bài kỉ...

     Sau đó, ông nhận định về giá trị của người tài đức trong xã hội bằng một chân lí đã được đúc kết từ lâu: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia. Hiền tài là người tài cao, học rộng và có đạo đức. Nguyên khí là khí chất ban đầu làm nên sự sống còn và phát triển của sự vật. Hiểu rộng ra, nguyên khí là chất làm nên sự sống còn và phát triển của xã hội, đất nước. Người hiền tài là sự kết tụ tinh hoa của đất trời, của dân tộc. Người xưa đã nói: Địa linh sinh nhân kiệt. Là sự đúc kết của khí thiêng sõng núi nên: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia: nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp.

     Để chứng minh cho nhận xét của mình là đúng, Thân Nhân Trung nêu việc làm đã thành quy luật của vua chúa bao đời: Vì vậy. các đấng thánh đế minh vương chẳng ai không lấy việc bồi dưỡng nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí làm việc đầu tiên. Kẻ sĩ quan hệ với quốc gia trọng đại như thế, cho nôn quý chuộng kẻ sĩ không biết thế nào là cùng. Đã yêu mến cho khoa danh, lại đổ cao bằng tước trật.

     Ban ân rất lớn mà vẫn cho là chưa đủ. Lại nêu tên ở tháp Nhạn, ban cho danh hiệu Long hổ, bày tiệc Văn hỉ. Triều đình mừng được người tài, không có việc gì không làm đến mức cao nhất.Bằng cách viết ngắn gọn, súc tích, tác giả đã nêu bật được vai trò quan trọng của hiền tài đối với vận mệnh quốc gia. Tuy nhiên, theo ý của bậc thánh minh thì những ưu đãi kể trên vẫn chưa đủ, mà phải làm bia đá khắc tên và công lao của các bậc hiền tài để lưu tiếng thơm muôn đời, để động viên những người mà triều đình đã và đang trọng dụng, đồng thời khích lệ kẻ sĩ nỗ lực hết minh, ra sức giúp vua, giúp nước:

     Nay thánh minh lại cho rằng, chuyện hay việc tốt tuy có một thời lừng lẫy, nhưng lời khen tiếng thơm chưa đủ lưu vẻ sáng lâu dài, cho nôn lại dựng đá để danh đặt ở cửa Hiền Quan, khiến cho kẻ sĩ trông vào mà phấn chấn hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua. Há chỉ là chuộng văn suông, ham tiếng hão mà thôi đâu.

     Ôi, kẻ sĩ chốn trường ốc lều tranh, phận thật nhỏ mọn mà được triều đình để cao rất mực như thế, thì họ phải làm thế nào để tự trọng tấm thân mà ra sức báo đáp? Ở phần thứ hai, tác giả khẳng định việc dựng bia tiến sĩ là đúng đắn và cần thiết, bởi ngoài ý nghĩa tôn vinh hiền tài, ghi nhớ công ơn người có công với dân tộc thì mục đích lâu dài và sâu sắc của việc dựng bia là răn dạy lẽ phải, ngăn ngừa sự tha hóa biến chất của những người có tài trong thiên hạ:

     Hãy đem họ tên những người đỗ khoa này mà điểm lại. Có nhiều người đã đem văn học, chính sự ra tô điểm cho cảnh trị bình suốt mấy chục năm, được quốc gia tin dùng. Cũng không phải không có những kẻ vì nhận hối lộ mà hư hỏng, hoặc rơi vào hàng ngũ bọn gian ác, có lẽ vì lúc sống họ chưa được nhìn tấm bia này. Ví thử hồi đó được mát thấy thì lòng thiện tràn đầy, ỷ xấu bị ngăn chặn, đâu còn dám nảy sinh như vậy được?

     Thế thì việc dựng tấm bia đá này ích lợi rất nhiều: kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng, dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa đề củng cố mệnh mạch cho nhà nước. Thánh thần đặt ra đâu phải là vô dụng. Ai xem bia nên hiểu ý sâu này.

     Nhân tài của đất nước trong các thời đại tuy không nhiều song cũng không quá hiếm hoi, nhưng để họ trở thành hiền tài, nguyên khí của quốc gia thì triều đình cần phải có những chính sách sử dụng hiệu quả. Tác giả đã đưa ra một số trường hợp tài mà không hiền và nêu lí do là bởi họ không được răn dạy, không cố điều răn dạy trước mắt. Mục đích và ý nghĩa của việc dựng bia đá được tác giả nêu lên rất cụ thể. Tấm bia đá sẽ là lời nhắc nhở các bậc hiền tài có ý thức rõ ràng hơn về trách nhiệm của mình đối với sự hưng vong của đất nước.

     Dựng bia ghi danh tiến sĩ là việc làm có ý nghĩa trọng đại đối với dân tộc, vì vậy, những lí lẽ, lập luận giải thích phải triệt để. Tiến sĩ Thân Nhân Trung đã thực hiện xuất sắc điều đó. ổng giải thích rất rõ việc dựng bia không phải là chuyện chuộng vân suông, ham tiếng hão mà là một phương thức cán thiết để củng cố mệnh mạch cho nhà nước. Đó cũng là kế sách thu phục và sử dụng hiền tài lâu dài của các bậc minh quân.

     Tuy vậy, lí do quan trọng nhất để bậc thánh minh quyết định đặt bia đá ở cửa Hiền Quan văn là để nêu cao vai trò quan trọng của hiền tài đối với dân tộc. Lối kết cấu khép kín của bài kí đã khẳng định điều đó. Bài kí mở đầu bằng câu: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia và kết thúc với ý củng cố mệnh mạch cho nhà nước.

     Bằng phương pháp lập luận chặt chê và nghệ thuật sử dụng từ ngữ chính xác, tác giả Thân Nhân Trung đã để lại cho người đời sau bài học thiết thực về cách nhìn nhận, đánh giá, sử dụng nhân tài đúng đắn và hợp lí. Biết phát hiện, đầu tư đào tạo và tôn trọng nhân tài - đặc biệt là hiền tài thì sự nghiệp dân giàu nước mạnh mới mau chóng trở thành hiện thực.

Như vậy, Top lời giải đã hướng dẫn các bạn Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia nâng cao, hi vọng qua bài soạn này các bạn đã nắm được nội dung của tác phẩm, qua đó có thêm kiến thức cơ bản để học tốt bộ môn Ngữ văn 10 nâng cao. Đừng quên xem thêm các bài Văn mẫu 10 hay nhất của Top lời giải nhé. Chúc các bạn học tốt!