Soạn Bài: Tóm Tắt Văn Bản Tự Sự (Dựa Theo Nhân Vật Chính)

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU, TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ DỰA THEO NHÂN VẬT CHÍNH

Tóm tắt tác phẩm tự sự là dùng lời văn của mình giới thiệu một cách ngắn gọn nội dung chính (bao gồm sự việc tiêu biểu và nhân vật quan trọng) của một tác phẩm nào đó. Bản tóm tắt cần phản ánh trung thành nội dung của tác phẩm được tóm tắt.

Để tóm tắt tác phẩm tự sự cần đọc kĩ tác phẩm để nắm được nhân vật và diễn biến truyện, định ra các ý lớn, sau đó viết, thành văn bản ngắn gọn bằng ngôn ngữ của mình.

II. CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ DỰA THEO NHÂN VẬT CHÍNH

Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy có các nhân vật chính là An Dương Vương, Mị Châu, Trọng Thủy.

Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương:

An Dương Vương xây thành ở đất Việt thường cứ đắp xong lại lở. Mãi sau, được thần Rùa Vàng giúp đỡ, nhà vua mới hoàn thành công việc. An Dương Vượng còn được Rùa Vàng cho chiếc vuốt để làm lẫy nỏ chống giặc xâm lược. Nhờ vậy, quân của nhà vua đã đánh bại dễ dàng quân của Triệu Đà khi bọn chúng kéo sang xâm lược. Dùng sức không được, Triệu Đà dùng mưu chước. Hắn cầu hôn Mị Châu - con gái An Dương Vương cho con trai mình là Trọng Thủy. Trọng Thủy lợi dụng sự ngây thơ và cả tin của Mị Châu đánh tráo lẫy nỏ thần mang về nước cho cha. Triệu Đà lại cất quân sang xâm lược Âu Lạc. Không còn lẫy nỏ thẩn, An Dương Vương không chống đỡ được, cùng Mị Châu lên ngựa chạy về phương Nam. Nhà vua cầu cứu Rùa Vàng và được thần cho biết: “Kẻ ngồi sau ngựa chính là giặc đó”. Hiểu nguồn cơn, An Dương Vương rứt gươm chém chết Mị Châu rồi cầm sừng tê giác theo Rùa Vàng xuống biển.

Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu

Là con gái vua An Dương Vương, Mị Châu được nhà vua gả cho Trọng Thủy, con trai của Triệu Đà, người đã từng cất quân sang xâm lược và bị đánh bại dễ dàng bởi vua có vũ khí lợi hại là lẫy nỏ thần. Rất mực tin yêu chồng đến mất cảnh giác, Mị Châu bị Trọng Thủy lừa đánh tráo lẫy nỏ thần. Triệu Đà lại cất quân sang đánh. Không có lẫy nỏ thần, An Dương Vương thua trận. Mị Châu theo cha chạy trốn về phương Nam. Trên đường nàng vừa chạy vừa rắc lông ngỗng chỉ lối cho chồng. Thần Rùạ Vàng hiện ra mách bảo An Dương Vương biết Mị Châu chính là giặc. Trước khi bị vua cha xử tội, Mị Châu khấn nguyện: Nếu mình có lòng phản nghịch thì chết đi sẽ hóa thành cát bụi, còn nếu một lòng trung hiếu mà bị lừa dối thì sẽ hóa thành châu ngọc. Mị Châu chết ở bờ biển, máu chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều hóa thành hạt châu.

LUYỆN TẬP

Bài tập 1.

a) Mục đích tóm tắt

- Văn bản 1 nhằm tóm tắt toàn bộ chi tiết chính, sự việc chính của câu chuyện để giúp người đọc nhớ rõ hoặc để làm tài liệu lúc cần thiết.

- Văn bản 2 lược trích những chi tiết, sự việc cần thiết tiêu biểu có liên quan đến nhân vật chàng Trương dùng làm minh họa cho luận điểm trong bài viết.

b) Cách thức tóm tắt

- Văn bản 1 tóm tắt toàn bộ diễn biến câu chuyện.

- Văn bản 2 chọn lọc một số sự việc chi tiết cần thiết có liên quan đến nhân vật chàng Trương chứ không tóm tắt toàn bộ câu chuyện.

Bài tập 2.

Gợi ý:

Trọng Thủy là con trai của Triệu Đà, vua phương Bắc, được vua cha sắp đặt cho cầu hôn Mị Châu, con gái của Thục Phán vua phương Nam làm vợ. Thục phán An Dương Vương dời đô về Kẻ Chủ, xây thành giữ nước nhưng cứ xây lại đổ. Sau nhờ Rùa Vàng giúp đỡ mới xong được việc. Rùa Vàng còn tặng An Dương Vương cái vuốt làm nỏ thần chống giặc. Nhờ nỏ thần, mấy phen An Dương Vương đánh bại được Triệu Đà, giữ được nước. Thua trận, Triệu Đà bày mưu cầu hôn. An Dương Vương vô tình mắc mưu: gả con gái mình cho Trọng Thủy. Trọng Thủy lợi dụng tình yêu của vợ, đánh cắp bí mật nỏ thần, chia tay vợ về nước. Triệu Đà phát binh xâm lược nước Âu Lạc. Thua trận, An Dương Vương đem con gái chạy trốn. Nhà vua cầu cứu Rùa Vàng, biết Mị Châu là mầm tai họa, vua chém chết con gái rồi đi xuống biển. Trước cái chết của vợ, Trọng Thủy tự lao đầu xuống giếng mà chết...