Soạn Lịch Sử 10 Bài 16 Trang 83 Cực Chất

[toc:ul]

Phần I. Câu hỏi và bài tập trong bài

Phần câu hỏi in nghiêng trong bài

Bài tập 1: Trang 83 – sgk lịch sử 10

Em có nhận xét gì về các cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc?

Bài tập 2: Trang 86 – sgk lịch sử 10

Em hãy nêu những nét chính về một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu?

Phần bài tập cuối bài

Bài tập 1: Trang 86 – sgk lịch sử 10

Việc thành lập nhà nước Vạn Xuân có ý nghĩa gì?

Bài tập 2: Trang 86 – sgk lịch sử 10

Trình bày nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 938?

Bài tập 3: Trang 86 – sgk lịch sử 10

Nêu những sự kiện chứng tỏ tính liên tục và rộng lớn của phong trào đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta thời Bắc thuộc

Bài tập 4: Trang 86 – sgk lịch sử 10

Em hãy nêu những đóng góp của Hai Bà Trưng, Lý Bí, Triệu Quang Phục, Khúc Thừa Dụ và Ngô Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc thuộc

Phần II. Hướng dẫn trả lời ngắn gọn

Phần câu hỏi in nghiêng trong bài

Bài tập 1: Em nhận thấy các cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc: Diễn ra liên tục và rộng lớn, nhiều cuộc khởi nghĩa được các tầng lớp của cả ba quận tham gia; Một số cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi, lập được chính quyền tự chủ.

Bài tập 2: Những nét chính về một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:

Khởi nghĩa Hai Bà Trưng: 3/40, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa được nhân dân hưởng ứng; Chiếm được Cổ Loa, Luy Lâu.Khởi nghĩa thắng lợi, Trưng Trắc lên làm vua ,đóng đô ở Mê Linh, xây dựng chính quyền tự chủ; Năm 42,khởi nghĩa bị Mã Viện đàn áp.

Khởi nghĩa Lý Bí và sự thành lập nước Vạn Xuân: Năm 542,Lý Bí liên kết hào kiệt các châu thuộc miền Bắc khởi nghĩa,lật đổ chế độ đô hộ; Năm 544,Lý Bí lên ngôi, lập nuớc Vạn Xuân; Năm 545,nhà Lương đem quân xâm lược ,Lý Bí trao quyền cho Triệu Quang Phục tổ chức kháng chiến; Năm 571, Lý Phật Tổ cướp ngôi; Năm 603,nhà Tùy xâm lược, nước Vạn Xuân kết thúc.

Cuộc khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ: Năm 905,Khúc Thừa Dụ được nhân dân ủng hộ đánh chiếm Tổng Bình, giành quyền tự chủ; Năm 907,Khúc Hạo xây dựng chính quyền độc lập tự chủ.

Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938: Năm 938 quân Nam Hán xâm lược nước ta,Ngô Quyền lãnh đạo nhân dân giết chết tên phản tặc Kiều Công Tiễn và tổ chức đánh quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, đập tan âm mưu xâm lược nhà Nam Hán.

Phần bài tập cuối bài

Bài tập 1: Việc thành lập nhà nước Vạn Xuân có ý nghĩa: thành lập nhà nước Vạn Xuân độc lập, đánh dấu một bước trưởng thành trên con đường đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta; sự cổ vũ lớn cho thế hệ sau trong cuộc chiến đấu vì nền độc lập của tổ quốc.

Bài tập 2: Trình bày nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 938:

- Nguyên nhân thắng lợi: sức mạnh đoàn kết, Sự lãnh đạo của Ngô Quyền, đặc biêt trong việc sử dụng nghệ thuật quân sự.

- Ý nghĩa lịch sử: Nêu lên ý chí quyết tâm đấu tranh chống xâm lược của dân tộc ta; Xác định vững chắc nền độc lập của Tổ quốc; Đánh dấu sự trưởng thành của dân tộc và kết thúc hoàn toàn thời kì đấu tranh giành lại độc lập hàng chục thế kỉ. Đưa dân tộc bước sang một kỉ nguyên mới

Bài tập 3: Những sự kiện chứng tỏ tính liên tục và rộng lớn của phong trào đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta thời Bắc thuộc:

- Năm 40: Hai Bà Trưng khởi nghĩa

- Năm 100, 137, 144: Các cuộc khởi nghĩa của nhân dân Nhật Nam

- Năm 157: Cuộc khởi nghĩa của nhân dân Cửu Chân

- Năm 248: Khởi nghĩa Bà Triệu

- Năm 542: Khởi nghĩa Lý Bí

- Năm 687: Khởi nghĩa Đinh Kiến, Lý Tự Kiên

- Năm 722: Khởi nghĩa Mai Thúc Loan

- Năm 776: Khởi nghĩa Phùng Hưng

- Năm 905: Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ

- Năm 938: Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng

Bài tập 4: Những đóng góp của Hai Bà Trưng, Lý Bí, Triệu Quang Phục, Khúc Thừa Dụ và Ngô Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc thuộc

- Hai Bà Trưng: Lãnh đạo nhân dân ta đánh bại quân Đông Hán xâm lược, giành độc lập, tự chủ cho dân tộc.

- Lý Bí: Thành lập ra nước Vạn Xuân độc lập, tự chủ.

- Triệu Quang Phục: Tiếp tục đưa đất nước trở lại thanh bình trong một thời gian.

- Khúc Thừa Dụ: Lãnh đạo nhân dân nổi dậy giành chính quyền, đã đánh đổ ách thống trị của nhà Đường.

- Ngô Quyền: Trừ khử tên phản động Kiều Công Tiễn vừa trả thù cho chủ tướng vừ thủ tiêu nội ứng lợi hại của Nam Hán; chỉ huy trận đánh ở sông Bạch Đằng đập tan cuộc xâm lược của quân Nam Hán.

Phần III. Hướng dẫn trả lời chi tiết

Phần câu hỏi in nghiêng trong bài

Bài tập 1: Em nhận thấy các cuộc đấu tranh của nhân dân ta trong thời Bắc thuộc:

1. Diễn ra liên tục và rộng lớn, nhiều cuộc khởi nghĩa được các tầng lớp của cả ba quận tham gia.

2. Một số cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi, lập được chính quyền tự chủ.

Bài tập 2: Nêu những nét chính về một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:

1. Khởi nghĩa Hai Bà Trưng:

- Diễn biến:

o 3/40, Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa được nhân dân hưởng ứng.

o Chiếm được Cổ Loa, Luy Lâu.Khởi nghĩa thắng lợi, Trưng Trắc lên làm vua ,đóng đô ở Mê Linh, xây dựng chính quyền tự chủ.

o Năm 42,khởi nghĩa bị Mã Viện đàn áp.

- Ý nghĩa:

o Mở đầu cho cuộc đấu tranh chống áp bức đô hộ của nhân dân Âu Lạc.

o Khẳng định khả năng, vai trò của phụ nữ trong đấu tranh

2. Khởi nghĩa Lý Bí và sự thành lập nước Vạn Xuân:

- Diễn biến:

o Năm 542,Lý Bí liên kết hào kiệt các châu thuộc miền Bắc khởi nghĩa,lật đổ chế độ đô hộ.

o Năm 544,Lý Bí lên ngôi, lập nuớc Vạn Xuân

o Năm 545,nhà Lương đem quân xâm lược ,Lý Bí trao quyền cho Triệu Quang Phục tổ chức kháng chiến ? Năm 550 thắng lợi? Triệu Quang Phục lên ngôi vua.

o Năm 571, Lý Phật Tổ cướp ngôi.

o Năm 603,nhà Tùy xâm lược, nước Vạn Xuân kết thúc.

- Ý nghĩa:

o Giành được độc lập tự chủ sau 500 năm đấu tranh bền bỉ.

o Khẳng định được sự trưởng thành của ý thức dân tộc.

o Bước khẵng đinh được sự trưởng thành của ý thức dân tộc

3. Cuộc khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ:

- Diễn biến:

o Năm 905,Khúc Thừa Dụ được nhân dân ủng hộ đánh chiếm Tổng Bình, giành quyền tự chủ

o Năm 907,Khúc Hạo xây dựng chính quyền độc lập tự chủ.

- Ý nghĩa:

o Lật đổ ách thống trị của nhà Đường, giành độc lập tự chủ

o Đánh dấu thắng lợi căn bản trong cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta thời Bắc thuộc.

4. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938:

- Diễn biến:

o Năm 938 quân Nam Hán xâm lược nước ta,Ngô Quyền lãnh đạo nhân dân giết chết tên phản tặc Kiều Công Tiễn và tổ chức đánh quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, đập tan âm mưu xâm lược nhà Nam Hán.

- Ý nghĩa:

o Bảo vệ vững chắc nền độc lập tự chủ của đất nước

o Mở ra một thời đại mới-thời đại độc lập tự chủ lâu dài của dân tộc

o Kết thúc 100 năm đô hộ của phong kiến phương Bắc

Phần bài tập cuối bài

Bài tập 1: Việc thành lập nhà nước Vạn Xuân có ý nghĩa:

- Cuộc khởi nghĩa của Lý Bí và Triệu Quang Phục giành được thắng lợi, thành lập nhà nước Vạn Xuân độc lập, đánh dấu một bước trưởng thành trên con đường đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân ta.

- Mặc dầu chi tồn tại được 60 năm, nước Vạn Xuân độc lập vẫn là một sự cổ vũ lớn cho thế hệ sau trong cuộc chiến đấu vì nền độc lập của tổ quốc.

Bài tập 2: Trình bày nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 938:

1. Nguyên nhân thắng lợi:

- Do sức mạnh đoàn kết chiến đấu chống ngoại xâm của toàn dân.

- Sự lãnh đạo của Ngô Quyền, đặc biêt trong việc sử dụng nghệ thuật quân sự.

2. Ý nghĩa lịch sử:

- Nêu lên ý chí quyết tâm đấu tranh chống xâm lược của dân tộc ta

- Xác định vững chắc nền độc lập của Tổ quốc

- Đánh dấu sự trưởng thành của dân tộc và kết thúc hoàn toàn thời kì đấu tranh giành lại độc lập hàng chục thế kỉ. Đưa dân tộc bước sang một kỉ nguyên mới

Bài tập 3: Những sự kiện chứng tỏ tính liên tục và rộng lớn của phong trào đấu tranh giành độc lập của nhân dân ta thời Bắc thuộc:

1. Năm 40: Hai Bà Trưng khởi nghĩa

2. Năm 100, 137, 144: Các cuộc khởi nghĩa của nhân dân Nhật Nam

3. Năm 157: Cuộc khởi nghĩa của nhân dân Cửu Chân

4. Năm 248: Khởi nghĩa Bà Triệu

5. Năm 542: Khởi nghĩa Lý Bí

6. Năm 687: Khởi nghĩa Đinh Kiến, Lý Tự Kiên

7. Năm 722: Khởi nghĩa Mai Thúc Loan

8. Năm 776: Khởi nghĩa Phùng Hưng

9. Năm 905: Khởi nghĩa Khúc Thừa Dụ

10. Năm 938: Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng

Bài tập 4: Em hãy nêu những đóng góp của Hai Bà Trưng, Lý Bí, Triệu Quang Phục, Khúc Thừa Dụ và Ngô Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc thuộc

1. Hai Bà Trưng:

- Lãnh đạo nhân dân ta đánh bại quân Đông Hán xâm lược, giành độc lập, tự chủ cho dân tộc.

- Lãnh đạo nhân dân ta kháng chiến chống quân xâm lược nhà Hán để bảo vệ nền độc lập, tự chủ ấy.

2. Lý Bí:

- Liên kết với các hào kiệt, nổi dậy khởi nghĩa chống quân nhà Lương giành được thắng lợi.

- Thành lập ra nước Vạn Xuân độc lập, tự chủ.

- Triệu Quang Phục:

- Kế tục sự nghiệp của Lý Bí tổ chức cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Lương giành thắng lợi.

- Tiếp tục đưa đất nước trở lại thanh bình trong một thời gian.

3. Khúc Thừa Dụ:

- Lãnh đạo nhân dân nổi dậy giành chính quyền, đã đánh đổ ách thống trị của nhà Đường.

- Cuộc khởi nghĩa của Khúc Thừa Dụ thắng lợi đã đánh dấu sự thắng lợi về cơ bản của cuộc đấu tranh vũ trang trong hơn nghìn năm Bắc thuộc, đặt cơ sở cho nền độc lập lâu bền của dân tộc.

4. Ngô Quyền:

- Trừ khử tên phản động Kiều Công Tiễn vừa trả thù cho chủ tướng vừ thủ tiêu nội ứng lợi hại của Nam Hán.

- Thiết kế và chỉ huy trận đánh ở sông Bạch Đằng đập tan cuộc xâm lược của quân Nam Hán.

- Cuộc khởi nghĩa và chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền năm 938 đã kết thúc vĩnh viễn ách đô hộ của phong kiến Trung Quốc, mở ra một bước ngoặt mới, thời đại mới – thời đại độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc ta.