Sóng Cơ 12 - Lý Thuyết Và Các Dạng Bài Tập Trong đề Thi Đại Học

Sóng cơ 12 - Toàn bộ lý thuyết và các dạng bài tập thường có trong đề thi Đại học. Sóng cơ là một chuyên đề thuộc chương sóng cơ học Vật lí lớp 12. Đây là chuyên đề thường có trong đề thi Đại học các năm. Hãy cùng theo dõi bài viết và lưu lại để ôn luyện nhé.

➡️Thuộc lòng công thức Vật lý 12 chương 2 "ăn" chắc điểm cao

Lý thuyết trọng tâm của chuyên đề sóng cơ 12

Sóng cơ và sự truyền sóng cơ là gì?

Định nghĩa: Sóng cơ là các dao động cơ học lan truyền trong môi trường vật chất (rắn, lỏng, khí). Sóng cơ không truyền được trong chân không.

Đặc điểm của sóng cơ 12

Sóng cơ Vật lý 12 có đặc điểm: Khi sóng truyền đi chỉ có trạng thái dao động và năng lượng được truyền đi còn các phân tử vật chất chỉ dao động tại chỗ mà không chuyển dời theo sóng.

Phân loại sóng cơ 12

Dựa vào phương dao động của phần tử vật chất so với phương truyền sóng. Thì sóng cơ 12 sẽ bao gồm các loại sau:

- Sóng ngang: là sóng có phương dao động của phần tử vật chất của môi trường vuông góc với phương truyền sóng. Sóng ngang chỉ truyền trong chất rắn và bề mặt chất lỏng.

Sóng ngang

- Sóng dọc: là sóng có phương dao động của phần tử vật chất của môi trường trùng với phương truyền sóng. Sóng dọc truyền trong cả 3 môi trường rắn, lỏng, khí.

Sóng dọc

Các đại lượng đặc trưng của sóng cơ 12

a. Chu kì sóng T (s): là chu kì dao động của phần tử môi trường nơi có sóng truyền qua.

Tần số sóng f (Hz): là tần số dao động của phần tử môi trường nơi có sóng truyền qua.

b. Tốc độ truyền sóng v (m/s): là tốc độ lan truyền dao động trong môi trường. Tốc độ truyền sóng phụ thuộc vào tính đàn hồi và khối lượng riêng của môi trường. Tốc độ truyền sóng trong chất rắn > lỏng > khí.

c. Bước sóng

Hình ảnh bước sóng

d. Năng lượng sóng E (J): Là tổng năng lượng của các phần tử dao động nơi có sóng truyền qua.

Phương trình truyền sóng cơ 12

a. Độ lệch pha giữa hai điểm trên phương truyền sóng

Nếu 2 điểm M và N nằm trên cùng một phương truyền sóng và cách nhau một khoảng d thì lệch pha nhau một lượng

Nếu M và N dao động cùng pha thì:

Nếu M và N dao động ngược pha thì:

Nếu M và N dao động vuông pha thì:

Trên đây là tổng hợp kiến thức lý thuyết trọng tâm về sóng cơ Vật lý 12. Còn dưới đây, CCBook - chuyên sách luyện thi sẽ hệ thống các dạng bài tập sóng cơ 12 để các em nắm vững.

Các dạng bài tập đặc trưng của sóng cơ 12

Chuyên đề sóng cơ Vật lý 12 bao gồm các dạng bài tập sau:

Dạng 1: Bài tập sóng cơ 12 xác định các đại lượng đặc trưng của sóng

Phương pháp giải của dạng bài này:

Vận dụng các đặc trưng của sóng

Khoảng cách giữa n ngọn sóng liên tiếp là:

Khoảng cách từ đỉnh song thứ n đến m là:

Thời gian 2 ngọn sóng liên tiếp chạy qua là 1 chu kì sóng

Vận dụng các công thức liên hệ chu kì, tần số, bước sóng, tốc độ truyền sóng:

với S là quãng đường sóng truyền đi được trong thời gian t.

Ví dụ về bài tập sóng cơ 12 xác định các đại lượng đặc trưng của sóng

(Trích từ đề thi Đại học môn Vật lí năm 2010)

Tại một điểm trên mặt chất lỏng có một nguồn dao động với tần số 120 Hz, tạo ra sóng ổn định trên mặt nước. Xét 5 gợn lồi liên tiếp trên một phương truyền sóng, ở về một phía đối với nguồn, gợn thứ nhất cách gợn thứ năm 0,5 m. Tốc độ truyền sóng là:

A. 12m/s

B. 15m/s

C. 30m/s

D. 25m/s

Đáp án chính xác: B.

Dạng 2: Bài tập sóng cơ 12 xác định độ lệch pha giữa hai điểm trên phương truyền sóng

Phương pháp giải của dạng 2

Vận dụng các kiến thức về độ lệch pha:

Độ lệch pha giữa 2 điểm cách nhau đoạn d trên phương truyền sóng:

Sóng truyền từ M đến N theo chiều dương thì M sớm pha hơn N.

Trên cùng một phương truyền sóng khoảng cách giữa:

Hai điểm dao động cùng pha là:

Hai điểm dao động ngược pha là:

Hai điểm dao động vuông pha là:

Ví dụ về bài tập sóng cơ 12 xác định độ lệch pha giữa hai điểm trên phương truyền sóng

(Trích từ đề thi Đại học năm 2011)

Một sóng hình sin lan truyền theo phương Ox từ nguồn O với tần số 20 Hz, có tốc độ truyền sóng nằm trong khoảng từ 0,7m/s đến 1m/s. Gọi A và B là hai điểm nằm trên Ox, ở cùng một phía so với O và cách nhau 10cm. Hai phần tử môi trường tại A và B luôn dao động ngược pha với nhau. Tốc độ truyền sóng là:

A. 100 cm/s

B. 80 cm/s

C. 85 cm/s

D. 90 cm/s.

Đáp án chính xác: B.

Dạng 3: Bài tập sóng cơ 12 xác định trạng thái dao động của các phần tử môi trường nơi có sóng truyền qua

Phương pháp giải dạng bài này

Vận dụng các kiến thức về viết phương trình sóng và các kiến thức về dao động điều hòa.

Ghi nhớ khẩu quyết khi sóng truyền đi: sườn trước đi lên - sườn sau đi xuống

Hình ảnh chiều truyền sóng

Ví dụ minh họa dạng 3 bài tập về sóng cơ 12

Một sóng ngang tần số 100 Hz truyền trên một sợi dây nằm ngang với vận tốc 60m/s. M và N là hai điểm trên dây cách nhau 0,75 m và sóng truyền theo chiều từ M tới N. Chọn trục biểu diễn li độ cho các điểm có chiều dương hướng lên trên. Tại một thời điểm nào đó M có li độ âm và đang chuyển động đi xuống. Khi đó, N sẽ có li độ và chiều chuyển động tương ứng là:

A. âm, đi xuống.

B. âm, đi lên.

C. dương, đi xuống

D. dương, đi lên.

Đáp án chính xác: C.

Trên đây là tổng hợp 3 dạng bài tập trọng tâm thuộc chuyên đề sóng cơ 12. Đây chính là 3 dạng bài thường xuất hiện trong đề thi THPTQG các năm vừa qua.

Để nắm chắc các dạng bài tập khác thuộc chương sóng cơ học. Cũng như toàn bộ kiến thức Vật lí cả 3 lớp 10, 11, 12 để thi THPTQG 2019. Các em nên tham khảo thêm tại cuốn sách luyện thi THPT Quốc gia môn Vật lí.

➡️ Các dạng bài tập sóng cơ ôn thi Đại học teen 2k1 cần nắm vững

Những ưu điểm khác biệt của cuốn sách luyện thi THPT Quốc gia môn Vật lí

• Đây là cuốn sách hệ thống đủ kiến thức Vật lí 3 năm lớp 10, 11,12 trong 1 cuốn sách duy nhất.
• Đủ các dạng bài tập, phủ hết 4 mức độ có trong đề thi.
• Rất nhiều phương pháp giải nhanh, mẹo làm bài giúp em tiết kiệm thời gian.

Đặc biệt, khi mua sách các em sẽ nhận được bộ quà tặng độc quyền từ CCBook:

☑ Hệ thống video bài giảng chữa nội dung kiến thức, bài tập khó, chuyên sâu.

Hệ thống video bài giảng bổ trợ kèm sách

☑ Hệ thống thi thử THPTQG 2019 CCTest, 100% có đáp án chi tiết để em so sánh, đối chiếu.

Hệ thống thi thử THPT Quốc gia 2019

☑ Quyền tham gia nhóm giải đáp thắc mắc học tập trên Facebook 27/4.

Nhóm giải đáp học tập trên Facebook

Thông tin liên hệ với CCBook - Chuyên sách luyện thi

Ngay bây giờ teen 2k1 hãy CMT SĐT dưới bài viết này hoặc nhắn tin cho fanpage CCBook - Đọc là đỗ bằng cách:

Nhắn tin nhanh nhất: http://m.me/ccbook.vn.

Hotline: 024.3399.2266.

Địa chỉ: Số 10 Dương Quảng Hàm - Cầu Giấy - Hà Nội.

Email: [email protected].