Sử 12 Bài 19: Bước Phát Triển Của Cuộc Kháng Chiến (1951-1953)

Lý thuyết Lịch sử 12 bài 19

Thực dân Pháp đẩy mạnh chiến tranh xâm lược Đông Dương

1. Mĩ can thiệp sâu vào cuộc chiến tranh

- Ngày 23-12-1950, Mĩ kí với Pháp Hiệp định phòng thủ chung Đông Dương, qua đó Mĩ từng bước thay Pháp ở Đông Dương.

- Tháng 9-1951, Mĩ kí với Bảo Đại Hiệp ước hợp tác kinh tế Việt-Mĩ nhằm trực tiếp ràng buộc Chính phủ Bảo Đại vào Mĩ.

2. Kế hoạch Đờ Lát đơ Tátxinhi

- Mục đích: nhanh chóng kết thúc chiến tranh.

- Nội dung:

• Xây dựng lực lượng cơ động chiến lược mạnh.
• Lập vành đai trắng.
• Tiến hành chiến tranh tổng lực.
• Đánh phá hậu phương của ta.

Tham khảo (Câu hỏi trang 140 SGK): Âm mưu và hành động mới của Pháp – Mĩ từ sau thất bại ở chiến dịch Biên giới thu - đông năm 1950 như thế nào?

Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng (2 - 1951)

- Thời gian: từ ngày 11 đến 19-2-1951 tại Vinh Quang (Chiêm Hoá - Tuyên Quang).

- Thông qua Báo cáo chính trị và báo cáo Bàn về cách mạng Việt Nam.

- Đại hội quyết định tách Đảng Cộng sản Đông Dƣơng để thành lập ở Việt Nam, Lào, Campuchia mỗi nước một Đảng Mác - Lênin riêng, có cương lĩnh phù hợp với đặc điểm phát triển của từng dân tộc. Ở Việt Nam, Đại hội quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai với tên mới là Đảng Lao động Việt Nam, tiếp tục đảm nhiệm sứ mệnh lịch sử lãnh đạo cuộc kháng chiến của Việt Nam.

- Đại hội thông qua Tuyên ngôn, Chính cương, Điều lệ mới ; quyết định xuất bản báo Nhân dân, cơ quan ngôn luận của Đảng.

- Đại hội bầu ra Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị. Hồ Chí Minh được bầu giữ chức vụ Chủ tịch Đảng, Trường Chinh được bầu làm Tổng Bí thư của Đảng.

- Đại hội lần thứ II là mốc đánh dấu bước phát triển mới trong quá trình lãnh đạo và trưởng thành của Đảng ta.

Tham khảo: Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng đã có những quyết định gì? Nêu ý nghĩa lịch sử của Đại hội

Hậu phương kháng chiến phát triển mọi mặt

- Chính trị : Mặt trận Liên Việt được thành lập ; Liên minh nhân dân Việt - Miên - Lào thành lập (11-3-1951); phong trào thi đua yêu nước ngày càng thấm sâu, lan rộng trong các ngành, các giới.

- Kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, thủ công nghiệp đều có bước phát triển. Từ tháng 4-1953 đến tháng 7-1954 đã thực hiện 5 đợt giảm tô, 1 đợt cải cách ruộng đất.

- Văn hoá, giáo dục, y tế: tiếp tục công cuộc cải cách giáo dục, phong trào bình dân học vụ. Văn nghệ sĩ hăng hái thâm nhập mọi mặt cuộc sống, chiến đấu và sản xuất. Công tác chăm lo sức khoẻ cho nhân dân được coi trọng.

Tham khảo: Trả lời câu hỏi trang 143 SGK sử 12

Từ sau chiến thắng Biên giới thu – đông năm 1950 đến trước đông – xuân năm 1953 – 1954, hậu phương kháng chiến đã phát triển như thế nào trên các mặt trận chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế?

Những chiến dịch tiến công giữ vững quyền chủ động trên chiến trường

1. Các chiến dịch ở trung du và đồng bằng Bắc Bộ (từ cuối năm 1950 đến giữa năm 1951)

- Mục đích: giữ vững quyền chủ động, đẩ  địch lùi sâu vào thế bị động đối phó.

- Các chiến dịch : Trần Hưng Đạo, Hoàng Hoa Thám, Quang Trung.

2. Chiến dịch Hoà Bình đông - xuân 1951 - 1952

- Mục đích: tiêu diệt sinh lực địch ở Hoà Bình, phá tan kế hoạch bình định của chúng ở đồng bằng Bắc Bộ và đẩy mạnh chiến tranh du kích.

- Kết quả: sau hai tháng, ta giải phóng hoàn toàn khu vực Hoà Bình - Sông Đà rộng 2000 km2 với 15 vạn dân, các căn cứ du kích của ta được mở rộng.

3. Chiến dịch Tây Bắc thu - đông 1952

- Mục đích : tiêu diệt sinh lực địch, tranh thủ nhân dân, giải phóng đất đai.

- Kết quả : giải phóng 28.500 km2 với 25 vạn dân gồm toàn tỉnh Nghĩa Lộ, gần hết tỉnh Sơn La (trừ Nà Sản), bốn huyện ở Lai Châu, hai huyện ở Yên Bái, phá một phần âm mưu lập “xứ Thái tự trị” của địch.

4. Chiến dịch Thượng Lào xuân - hè 1953

- Mục đích: tiêu diệt sinh lực địch, giải phóng đất đai, đẩy mạnh cuộc kháng chiến của nhân dân Lào.

- Kết quả : giải phóng toàn bộ tỉnh Sầm Nưa, một phần tỉnh Xiêng Khoảng và tỉnh Phongxalì với trên 30 vạn dân.

Sơ đồ hóa kiến thức sử 12 bài 19

Soạn sử 12 bài 19

Hướng dẫn trả lời câu hỏi bài tập trang 145 sách giáo khoa:

Câu 1 trang 145 SGK Sử 12

Câu hỏi

Lập niên biểu những thắng lợi tiêu biểu của quân dân ta trên các mặt trận quan sự, chính trị-ngoại giao, kinh tế-tài chính trong kháng chiến chống thực dân Pháp từ sau thu-đông 1950 đến trước đông xuân 1953-1954

Trả lời

Trên đây là những kiến thức trọng tâm sử 12 bài 19 đã được chúng tôi biên soạn với mong muốn giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức lý thuyết của bài học này. Các em có thể tham khảo thêm những hướng dẫn soạn sử 12 bài 19 chi tiết hơn để trả lời tốt các câu hỏi và bài tập trang 97 sách giáo khoa.

Trắc nghiệm sử 12 bài 19

Câu 1: Mục đích chủ yếu của việc tập trung quân Âu-Phi trong kế hoạch Đờ Lát đơ Tatxinhi (1950) là gì?

A. Bình định các vùng tạm chiếm của Pháp. B. Tiến hành chiến tranh toàn diện, tổng lực.72 C. Xây dựng lực lượng cơ động chiến lược mạnh. D. Càn quét vào các căn cứ địa của quân dân ta.

Câu 2: Mục tiêu trước mắt của việc phát triển nguỵ quân trong kế hoạch Đờ Lát đơ Tatxinhi (1950) là gì?

A. Xây dựng quân đội quốc gia mạnh. B. Giúp cho nguỵ quyền lớn mạnh. C. Tăng cường lực lượng cho Pháp. D. Đánh phá vùng nông thôn của ta.

Câu 3: Biện pháp chủ yếu nào dưới đâ  được đề ra trong kế hoạch Đờ Lát đơ Tatxinhi (1950)?

A. Xây dựng thêm hệ thống đồn bốt ở Trung du và đồng bằng Bắc bộ. B. Thiết lập vành đai trắng bao quanh Trung du và đồng bằng Bắc bộ. C. Thiết lập hệ thống giao thông hào ở Trung du và đồng bằng Bắc bộ. D. Tăng cường lực lượng quân viễn chinh ở Trung du và đồng bằng Bắc bộ.

Câu 4: Văn bản nào sau đâ  được kí kết giữa Mĩ với chính phủ Bảo Đại (9-1951)?

A. Hiệp ước hợp tác kinh tế Việt-Mĩ. B. Hiệp định phòng thủ chung Đông Dương. C. Hiệp ước tương trợ Việt-Mĩ. D. Hiệp định không xâm phạm lẫn nhau.

Câu 5: Tháng 2-1951, tại Vinh Quang (Chiêm Hóa-Tu ên Quang) đã diễn ra sự kiện nào dưới đây?

A. Đại hội Chiến sĩ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc lần I. B. Đại hội thống nhất Mặt trận Việt Minh và Hội Liên Việt. C. Hội nghị đại biểu để thành lập Liên minh nhân Việt-Minh-Lào. D. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng cộng sản Đông Dương.