Sử Dụng Kháng Sinh đúng Cách Cho Trẻ - Bệnh Viện Hạnh Phúc

Sử dụng kháng sinh đúng cách, đúng chỉ định

Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ. Vì vậy, không thể lấy thuốc của người lớn, rồi giảm liều. Sử dụng kháng sinh đúng cách cho trẻ là sử dụng kháng sinh đúng chỉ định (theo đơn thuốc của bác sĩ), sử dụng đúng liều, đúng tuổi và đúng thời gian.

Khi trẻ bị bệnh và phải dùng tới kháng sinh, cha mẹ nên cho trẻ đi khám bệnh để bác sĩ chẩn đoán và kê toa thuốc chính xác, đúng bệnh. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc kháng sinh tại các nhà thuốc cho trẻ cho sử dụng hoặc điều trị theo sự mách nước của những người không có chuyên môn.

Sử dụng kháng sinh theo đúng lứa tuổi

Trẻ em ở mỗi lứa tuổi, sẽ được chỉ định thuốc với liều lượng khác nhau, những loại thuốc khác nhau, vì vậy chúng ta cần sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc để tránh những việc đáng tiếc xảy ra cho các bé.

Cha mẹ cần nắm rõ là trẻ càng nhỏ thì nguy cơ ngộ độc thuốc càng cao. Đặc biệt, ở giai đoạn sơ sinh (30 ngày đầu sau khi sinh), liều lượng thuốc cần phải tính toán thật chính xác, vì nguy cơ ngộ độc thuốc ở trẻ tăng lên nhiều do thận lọc kém hiệu quả, các enzym tương đối thiếu hụt, tính nhạy cảm với thuốc của các cơ quan đích rất khác nhau và đặc biệt hệ thống khử độc chưa hoàn chỉnh gây thải trừ chậm.

Liều lượng thuốc ở trẻ em tính theo mg/kg, cần phải được điều chỉnh theo đặc điểm dược động học của riêng từng thuốc, theo tuổi (yếu tố quyết định chính), tình trạng bệnh, giới tính (trong thời kỳ sau dậy thì) và theo nhu cầu của từng bệnh nhi. Nếu không, có thể dẫn đến điều trị không kết quả hoặc có nguy cơ nhiễm độc.

Sử dụng kháng sinh đúng liều, đúng thời gian

Đối với những bệnh thật sự cần dùng kháng sinh, cha mẹ nên cho con uống thuốc đầy đủ theo toa thuốc mà bác sĩ đã chỉ định, không tự ý tăng liều (khi thấy lâu khỏi bệnh), hoặc tự ý giảm liều (vì lo lắng thuốc gây hại cho con).

Liều lượng thuốc cho trẻ thường căn cứ vào cân nặng cơ thể (tính bằng kilogam) hoặc theo tuổi: Mới sinh (tháng đầu), cho đến 1 tuổi (trẻ nhỏ), 1 – 5 tuổi, 6 – 12 tuổi. Hoặc trong một số trường hợp có thể tính theo diện tích bề mặt cơ thể hoặc phối hợp các yếu tố trên. Ngoài ra những trẻ có tình trạng béo phì, có bệnh đặc biệt sẽ ảnh hưởng tới liều thuốc kháng sinh cho trẻ. Một số các thuốc sử dụng cùng lúc cũng có thể ảnh hưởng tới liều lượng thuốc của trẻ.

Các kháng sinh uống thường được các bác sĩ chỉ định sử dụng 2-3 lần/ ngày, kèm theo các hướng dẫn cụ thể uống trước hay sau ăn, hay trong lúc ăn. Sau khi uống hết toa thuốc, cha mẹ cần đưa con đi tái khám theo đúng hẹn, để được bác sĩ thăm khám kiểm tra và hướng dẫn chăm sóc, điều trị tiếp, không nên tự động ngưng thuốc khi thấy bé giảm bệnh hoặc đến hẹn không tái khám.

Hậu quả của sử dụng kháng sinh không đúng cách

Mặc dù thuốc kháng sinh có tác dụng tích cực, song chính việc dùng thuốc thiếu khoa học đã dẫn đến trình trạng kháng thuốc. Hầu hết các trường hợp trẻ bệnh là sốt do siêu vi, viêm họng, nhiễm khuẩn hô hấp trên, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, tiêu chảy,… vì vậy không cần dùng kháng sinh. Thuốc kháng sinh ngoài tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh còn tiêu diệt cả những vi khuẩn có lợi. Thậm chí, nếu cho trẻ sử dụng kháng sinh quá nhiều thì cơ thể trẻ sẽ dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn hơn. Việc cho trẻ dùng kháng sinh bừa bãi thường gây nhiều tác dụng phụ như: tiêu chảy, ói, dị ứng, sốc phản vệ thậm chí tử vong. Việc lạm dụng kháng sinh sẽ dẫn đến đề kháng kháng sinh, trẻ sẽ dễ bị nguy cơ bệnh nặng hơn và có thể gây tử vong ở những lần điều trị kháng sinh sau. Nghiêm trọng hơn, còn tạo ra những vi khuẩn kháng thuốc, những loại vi khuẩn ấy có thể lây lan từ người này sang người khác rất rất nguy hại cho cộng đồng.

Kết luận

Khi trẻ có các dấu hiệu của nhiễm siêu vi, như: cảm sốt, ho, sổ mũi,… cha mẹ có thể hạ sốt cho trẻ bằng các phương pháp tự nhiên như lau mát, mặc quần áo thông thoáng dễ hút mồ hôi, cho trẻ uống nhiều nước. Các loại thuốc ho được bào chế từ thảo dược có thể an toàn cho trẻ trong trường hợp này. Cha mẹ cũng có thể dùng nước muối sinh lý để làm sạch mũi cho trẻ, giúp cho đường hô hấp của trẻ được thông thoáng. Nếu đã áp dụng những phương pháp trên mà tình trạng bệnh của trẻ không thuyên giảm, cha mẹ cần đưa ngay trẻ đến các cơ sở y tế có chuyên khoa nhi để được khám, chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hạnh Lê – Trưởng khoa Nhi – Bệnh viện Quốc tế Hạnh phúc