SỰ KHÁC BIỆT GIỮA HÌNH TƯỢNG PHẬT A DI ĐÀ VÀ PHẬT ...

SỰ KHÁC BIỆT GIỮA HÌNH TƯỢNG PHẬT A DI ĐÀ VÀ PHẬT THÍCH CA MÂU NI

SỰ KHÁC BIỆT GIỮA HÌNH TƯỢNG PHẬT A DI ĐÀ VÀ PHẬT THÍCH CA MÂU NI

TẠ VĂN TRƯỜNG

Ngày Lễ Vía Phật A Di Đà (ngày 7 tháng 11 Âm lịch) và Lễ Vía Phật Thích Ca Thành Đạo (ngày 8 tháng Chạp) đã đến gần. Đây là hai vị Phật được nhắc nhiều trong Phật giáo. Nhưng hiện nay, nhiều người đi chùa vẫn chưa hiểu rõ hai vị Phật này là ai và chưa nhận biết được đâu là Phật A Di Đà và Phật Thích Ca Mâu Ni. Một số người còn nhầm lẫn đó là cùng một vị Phật. Chúng ta thường thấy mọi người niệm Nam mô A Di Đà Phật, Nam mô Bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật, đó là 2 vị Phật khác nhau, một vị Phật xuất hiện trong kinh Phật giáo và một vị Phật có thật trong lịch sử.

1. Vài nét về Phật A Di Đà

Tượng Phật A Di Đà bằng đá ở chùa Phật Tích, Bắc Ninh

Tên của Ngài nghĩa là Vô Lượng Thọ, được tôn thờ nhiều nhất trong Phật giáo Đại thừa. “Phật A Di Đà là tên phiên âm tiếng Phạn. Ngài là giáo chủ của thế giới Tây phương Cực lạc. Ngoài tên A Di Đà Phật, còn có các tên phiên âm khác như là A Di Đa Phật, A Nhĩ Đa Phật... cùng gọi tắt là Di Đà, có nghĩa là vô lượng. Ngoài tên A Di Đà, còn có hai tên nữa, tên A Di Đa Dữu, có nghĩa là Vô Lượng Thọ và A Di Đa Bà có nghĩa là Vô Lượng Quang.”(1)

Phật A Di Đà ở giữa cùng hai vị bên cạnh là: Bồ tát Quán Thế Âm (bên trái, cầm cành dương liễu và bình cam lộ) và Bồ tát Đại Thế Chí (bên phải, cầm bông sen xanh).

Trên đầu Phật có các cụm tóc xoắn ốc, mắt nhìn xuống, miệng thoáng nụ cười cảm thông, cứu độ, khoác trên người áo cà sa màu đỏ (tượng trưng cho màu mặt trời lặn phương Tây), áo có thể khoát vuông ở cổ, trước ngực có nhữ Vạn (卍).

Phật có thể trong tư thế đứng gọi là Di Đà phóng quang, tay làm ấn giáo hóa (tay mặt đưa ngang vai, chỉ lên, tay trái đưa ngang bụng, chỉ xuống, hai lòng bàn tay hướng về phía trước, trong mỗi tay, ngón trỏ và ngón cái chạm nhau làm thành vòng tròn). Phật cũng có thể ngồi kiết già trên tòa sen, tay bắt ấn thiền (tay để ngang bụng, lưng bàn tay phải nằm chồng lên lòng bàn tay trái, hai ngón cái chạm nhau). Có thể trên tay Phật giữ một cái bát, là dấu hiệu cho giáo chủ.

Ở tượng Phật A Di Đà có một dạng khác của ấn thiền là các ngón tay giữa, ngón đeo nhẫn và ngón út của hai bàn tay nằm lên nhau, ngón cái và ngón trỏ mỗi tay tạo thành hai vòng tròn chạm nhau. Cho nên ấn này còn được gọi là Ấn thiền A Di Đà.

2. Vài nét về Phật Thích Ca Mâu Ni

Tượng Phật Thích Ca bằng đồng tại Trúc Lâm Thiên Trường, Nam Định

Phật Thích Ca Mâu Ni là người sáng lập ra đạo Phật. Theo các tài liệu lưu giữ đến nay thì Ngài được xác nhận là có thật trong lịch sử. Ngài là hoàng tử Tất Đạt Đa Cồ Đàm của vương quốc Thích Ca, thuộc đất nước Ấn Độ ngày nay. Ngài sinh vào khoảng năm 624 TCN. Thái tử Tất Đạt Đa đã phát tâm rời khỏi hoàng cung, tu học Phật quả sau khi chứng kiến những cảnh khổ đau của những người già rồi bệnh tật, qua đời. “Ðức Thích Ca đã ngồi nhập định 49 ngày đêm dưới gốc Bồ đề. Trong 49 ngày ấy Ngài đã chiến đấu với bọn giặc phiền não ở nội tâm như tham, sân, si, nghi, mạn... và chiến đấu với giặc Thiên ma do Ma vương Ba tuần chỉ huy. Sau khi thắng được cả giặc ở nội tâm lẫn ngoại cảnh, tâm trí được khai thông, Ngài hốt nhiên đại ngộ… Từ ngày ấy, Ngài được Đạo Vô Thượng, thành bậc “Chánh Ðẳng Chánh Giác”, hiệu là Phật Thích Ca Mâu Ni. Ngày thành đạo của Ngài tính theo âm lịch là ngày mồng 8 tháng 12, vào lúc sao mai mọc. Lúc ấy, Ngài được 30 tuổi.”(2)

Phật Thích Ca Mâu Ni thường ở giữa hai vị tôn giả, là hai đệ tử của Ngài khi còn ở trên thế gian, đó là: Ca Diếp (vẻ mặt già, bên trái) và A Nan Đà (vẻ mặt trẻ, bên phải). Hai vị Tóc có thể búi tó hoặc có các cụm xoắn ốc.

Mặt Phật tròn, cằm vuông vức, nơi ấn đường có nốt ruồi đỏ. Tai dày, tròn, đầy đặn, thành quách phân minh, sắc trắng hơn mặt. Phật mặc áo cà sa hoặc áo choàng qua cổ màu vàng hoặc nâu, nếu có hở ngực thì trước ngực không có chữ Vạn (卍). Phật có thể ngồi trên tòa sen, nhục kế trên đỉnh đầu, đôi mắt mở ba phần tư.

Tay Phật có thể xếp ngay ngắn trên đùi, hai bàn tay bắt ấn thiền, ấn chuyển pháp luân (tay trái hướng vào thân, tay mặt hướng ra, trong mỗi tay, ngón trỏ và ngón cái chạm nhau thành vòng tròn, hai vòng tròn đó chạm nhau) hoặc ấn kim cương hiệp chưởng (với đầu ngón tay của hai bàn tay chắp vào nhau, biểu hiện cho tín tâm bất động, vững chắc như kim cương)… Hoặc tay Ngài ở ấn xúc địa (tay trái hướng lên, đặt ngang bụng, tay mặt chỉ xuống, lưng tay mặt xoay tới trước, trên tay trái là một chiếc bát); Phật thủ ấn vô úy (tay mặt đặt ngang tầm vai, các ngón tay hướng về phía trước). Có thể Phật đang cầm một chiếc bát màu đen hoặc xanh đen, chứng tỏ là dấu hiệu của giáo chủ.

Ngoài ra, có hình tượng Phật Thích Ca sơ sinh với một tay chỉ thiên, một tay chỉ địa và Phật Thích Ca nhập diệt với tư thế nằm nghiêng mình sang phải.

Tóm lại, sự khác biệt giữa hình tượng Phật A Di Đà và Phật Thích Ca Mâu Ni qua một vài đặc điểm chính sau đây:

Phật A Di Đà: Tượng Phật A Di Đà đôi khi được tạc Ngài ngồi tư thế kiết già và duỗi xòe bàn tay mặt. Y khoát cổ vuông và trước ngực có chữ Vạn (卍). Đây là hai nét chính khác với tượng Phật Thích Ca. Thông thường, có 2 tượng mà chúng ta thường thấy là tượng Ngài ngồi kiết già trên tòa sen và tượng Di Đà phóng quang. Tượng A Di Đà thường có 2 vị theo bên cạnh là 2 đại Bồ tát Quán Âm và Thế Chí.

Phật Thích Ca Mâu Ni: Phật Thích Ca thường trong các chùa Phật giáo Bắc tông (Đại thừa) đều thờ Ngài ở chính giữa chính điện. Nên gọi Ngài là đấng Trung Tôn, vì Ngài là vị Giáo chủ cõi Ta bà này. Tượng Phật Thích Ca không bao giờ duỗi cánh tay. Tượng Phật Thích Ca thường đắp y choàng qua cổ không có đắp y khoát vuông để trống trước ngực không có chữ Vạn (卍). Xét về đại thể, hình tượng Ngài không nhất thiết phải giống người Ấn Độ, vì theo quan niệm Phật giáo Bắc tông, nhất là Thiền tông cho rằng, mỗi người đều có Phật tính nên người nước nào tạc tượng giống người nước đó, từ nét mặt cho đến hình tướng, nên hình tượng thờ trong các chùa không nhất thiết phải giống nhau. Còn xét về chi tiết thì tương đối giống nhau.

1. Xem thêm: http://chuaxaloi.vn/thong-tin/phat-a-di-da-phat-vo-luong-tho-phat-vo-luong-quang/1280.html.

2. Xem thêm: http://chuaxaloi.vn/hoc/phpt1-bai-thu-2-luoc-su-uc-phat-thich-ca-mau-ni/649.html

Bình luận bài viết

Tin tức khác

• KÍNH MỜI QUÝ VỊ XEM TỪ QUANG TẬP 22 – THÁNG 10 NĂM 2017 (PL. 2561)
• KÍNH MỜI QUÝ VỊ XEM TỪ QUANG TẬP 21 – THÁNG 7 NĂM 2017 (PL. 2561)
• KÍNH MỜI QUÝ VỊ XEM TỪ QUANG TẬP 20 – THÁNG 4 NĂM 2017 (PL. 2560)
• KÍNH MỜI QUÝ VỊ XEM TỪ QUANG TẬP 19 – THÁNG 1 NĂM 2017 (PL. 2560)
• ĐÓN XEM TỪ QUANG TẬP 19
• KÍNH MỜI QUÝ VỊ XEM TỪ QUANG TẬP 18 – THÁNG 10 NĂM 2016 (PL. 2560)