Sự Thật Về Cách đọc Số La Mã, Bảng Ký Tự Và Cách Viết Số La Mã Chi Tiết

Contents

• 1 Ở thời hiện đại, chữ số La tinh được sử dụng phổ biến, đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực từ học thuật đến xã hội, trong đó không thể không nhắc tới số La Mã. Sau đây, hãy cùng tìm hiểu một vài thông tin hữu ích về loại số cổ đại này nhé!
  • 1.1 I. Số La Mã cơ bản và đặc biệt
  • 1.2 II. Quy tắc viết số La Mã
  • 1.3 III. Cách đọc số La Mã
  • 1.4 IV. Bảng số La Mã

Ở thời hiện đại, chữ số La tinh được sử dụng phổ biến, đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực từ học thuật đến xã hội, trong đó không thể không nhắc tới số La Mã. Sau đây, hãy cùng tìm hiểu một vài thông tin hữu ích về loại số cổ đại này nhé!

Cách đọc và viết số La Mã

Số La Mã có nguồn gốc từ hệ thống chữ số cổ đại, sử dụng một vài ký tự trong bảng chữ cái Latinh để gắn giá trị và được xem như là chữ số. Thời cổ đại, chữ số La Mã được sử dụng rất phổ biến. Đến thời Trung Cổ, hệ thống chữ số này được cải tiến, chỉnh sửa và sử dụng đến nay.

Hiện nay, số La Mã được sử dụng phổ biến trên mặt đồng hồ kim, chỉ mục trong tài liệu, đánh số trang ở phần giới thiệu đầu sách…

I. Số La Mã cơ bản và đặc biệt

1. Số La Mã cơ bản

Số La Mã cơ bản có 7 chữ số: 

Ký tự	I	V	X	L	C	D	M
Giá trị	1	5	10	50	100	500	1000

Các chữ số La Mã có thể kết hợp với nhau để tạo ra nhiều giá trị khác nhau. 

Ví dụ: 

• Chữ số I: I=1, II=2, III=3.
• Chữ số X: X=10; XX=20; XXX=30.
• Chữ số C: C=100, CC=200, CCC=300.
• Chữ số M: M=1000, MM = 2000, MMM = 3000.

Một số nguyên tắc kết hợp số La Mã:

• Chữ số I, X, C, M không được xuất hiện quá 3 lần liên tiếp. Ví dụ VIII = 8 nhưng viết VIIII = 9 là sai.
• Chữ số V, L, D chỉ được xuất hiện duy nhất 1 lần trong số. Ví dụ: V = 5, XV =15.

2. Số La Mã đặc biệt:

Số La Mã đặc biệt có 6 nhóm chữ số:

Ký tự	IV	IX	XL	XC	CD	CM
Giá trị	4	9	40	90	400	900

Khi kết hợp các chữ số cơ bản I,V,X,L,C,D,M và nhóm chữ số đặc biệt IV, IX, XL, XC,CM, giá trị của chúng sẽ được tính theo nguyên tắc: từ trái sang phải, giá trị giảm dần.

Ví dụ: 

• X = 10, IV = 4, XIV = 14
• XL = 40, V = 5, XLV = 45
• MMXLVIII = 2048
• MMMDXL = 3540

Lưu ý: 

• I chỉ có thể đứng trước V hoặc X.
• X chỉ có thể đứng trước L hoặc C.
• C chỉ có thể đứng trước D hoặc M.

II. Quy tắc viết số La Mã

Quy tắc số 1: chữ số thêm vào bên phải chữ số gốc là cộng thêm vào số bên trái.

Lưu ý: 

• Chữ số được thêm bên phải chữ số gốc phải nhỏ hơn hoặc bằng chữ số bên trái.
• Chữ số được thêm không được xuất hiện quá 3 lần trong một số.

Ví dụ:

• V = 5, VI = 6, VII = 7, VIII = 8
• X =10; XI =11, XII = 12; XIII = 13
• L = 50; LI = 51, LII = 52, LIII = 53

Quy tắc số 2: Chữ số thêm vào bên trái chữ số gốc là trừ đi. Chữ số thêm phía bên trái phải nhỏ hơn chữ số gốc.

Ví dụ:

• I = 1, V = 5; IV = 5-1=4
• I = 1, X = 10, IX = 10-1=9
• X = 10, L = 50, XL = 50-10=40

III. Cách đọc số La Mã

Các số có giá trị nhỏ: đọc số La Mã theo cách viết số La Mã dựa vào 2 bảng trên.

Ví dụ:

• LV = 55 đọc là năm mươi lăm.
• XXXIV = 34 đọc là ba mươi bốn.
• LXX = 70 đọc là bảy mươi.

Các số có giá trị lớn thì sẽ đọc từ trái sang phải theo giá trị của các chữ số và nhóm chữ số giảm dần (xác định các chữ số hàng ngàn, hàng trăm, hàng chục, hàng đơn vị giống như số tự nhiên).

Ví dụ:

• MMMCCCXXXV có hàng nghìn là MMM (ba nghìn), CCC (ba trăm), XXX (ba mươi) và V(năm). Vậy số MMMCCCXXXV đọc là ba nghìn ba trăm ba mươi lăm
• MMCXX có hàng nghìn là MM (hai nghìn), C (một trăm), XX (hai mươi) và không có hàng đơn vị. Vậy số MMCXX đọc là hai nghìn một trăm hai mươi

• Các số có giá trị lớn hơn 4000 thì sẽ có dấu gạch ngang đặt trên đầu số gốc để chỉ phép nhân cho 1000.
• Đặc biệt, số La Mã không có số 0.

IV. Bảng số La Mã

Số La Mã	Giá trị	Số La Mã	Giá trị	Số La Mã	Giá trị	Số La Mã	Giá trị
I	1	XXVI	26	LI	51	LXXVI	76
II	2	XXVII	27	LII	52	LXXVII	77
III	3	XXVIII	28	LIII	53	LXXVIII	78
IV	4	XXIX	29	LIV	54	LXXIX	79
V	5	XXX	30	LV	55	LXXX	80
VI	6	XXXI	31	LVI	56	LXXXI	81
VII	7	XXXII	32	LVII	57	LXXXII	82
VIII	8	XXXIII	33	LVIII	58	LXXXIII	83
IX	9	XXXIV	34	LIX	59	LXXXIV	84
X	10	XXXV	35	LX	60	LXXXV	85
XI	11	XXXVI	36	LXI	61	LXXXVI	86
XII	12	XXXVII	37	LXII	62	LXXXVII	87
XIII	13	XXXVIII	38	LXIII	63	LXXXVIII	88
XIV	14	XXXIX	39	LXIV	64	LXXXIX	89
XV	15	XL	40	LXV	65	XC	90
XVI	16	XLI	41	LXVI	66	XCI	91
XVII	17	XLII	42	LXVII	67	XCII	92
XVIII	18	XLIII	43	LXVIII	68	XCIII	93
XIX	19	XLIV	44	LXIX	69	XCIV	94
XX	20	XLV	45	LXX	70	XCV	95
XXI	21	XLVI	46	LXXI	71	XCVI	96
XXII	22	XLVII	47	LXXII	72	XCVII	97
XXIII	23	XLVIII	48	LXXIII	73	XCVIII	98
XXIV	24	XLIX	49	LXXIV	74	XCIX	99
XXV	25	L	50	LXXV	75	C	100

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn viết và đọc số La Mã dễ dàng hơn. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này. Cùng đón xem những bài viết hấp dẫn khác trên website Tiên Kiếm nhé!

Nguồn: https://vi.wikipedia.org/