Sự Tích Ông Hoàng Báo Đông Cuông - Phủ Dầy Nam Định

Đền Đông Cuông là một trong những ngôi đền cổ nổi tiếng gắn liền với sự tích về ông Hoàng Báo Đông Cuông cùng mẫu thân đã hiển linh phù đời giúp dân.

“Ông Hoàng Báo vốn dòng hoàng tộc Mồ côi cha từ lúc còn thơ Tết xuân theo mẹ về nhà Khấu đầu kính chúc ông bà ngoại thân”

Ông Hoàng Báo Đông Cuông là ai ?

Ông Hoàng Báo được cho là con trai của Mẫu Đông Cuông và tướng quân Hà Đặc – một vị tù trường của bản Mường Khà . Người Mường Khà là dân tộc có danh tiếng nhất và có quyền thế nhất thời đó.

Sự tích Ông Hoàng Báo Đông Cuông

Theo thần tích của dòng họ Mo Hà trông coi đền Đông Cuông ghi chép rằng: Ông Hoàng Báo là con trai bà Lê Thị Kiểm và ông Hà Văn Thiên. Gia đình ông là người Tày vùng Đông Cuông, được triều đình giao cai quản vùng Đông Cuông và ngoại vi. Ông Thiên vốn là hậu duệ của Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng (Trại chủ Quy Hoá) đã hy sinh trong trận chiến chống quân Nguyên. Ông bà sinh hạ được một con trai là Ông Hoàng Báo. Khi Ông Thiên tạ thế, bà Kiểm và con trai ở lại Đông Cuông. Họ dạy dân lập ấn lập bản, trồng trọt chăn nuôi và chữa bệnh cứu người. Sau này khi tạ thế, Bà hóa thánh là Chầu Đệ Nhị hiển linh giúp dân vả phù giúp cho thuyền bè qua dòng sông Thao. Dân lập miếu thờ Ông bên Ghềnh Ngai ở hữu ngạn sông Hồng. Còn miếu thờ hai mẹ con Bà được lập tại bên tả ngạn đối diện, sau này được sang sửa và mang tên Đền Đông Cuông.

>>> Xem thêm: Sự tích Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn Đông Cuông

Đền thờ Ông Hoàng Báo Đông Cuông

Đền Đông Cuông – nơi thờ phụng Ông Hoàng Báo và thân mẫu Chầu Đệ Nhị Thượng Ngàn. Đền là một trong hai đền lớn ở thượng lưu sông Hồng, đã tồn tại từ lâu đời, tọa lạc tại xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, là cụm di tích gồm 4 điểm: Ngoài Đền Chính còn có Miếu Cô, Miếu Cậu và Miến Đức Ông (Miếu Đức Ông tọa bên hữu ngạn sông Hồng đối diện với ngôi Đền Chính về hướng Nam cách 150m đường chim bay thuộc cụm di tích Đền Đông Cuông).

Trong đền có tòa cung cấm gồm một gian trên thượng cung cấp sàn cách mặt nền 1,80m là nơi đặt hai pho tượng, tượng Mẫu và tượng cao quan Đại Vương người Tày Khao – Ông Hoàng Báo Đông Cuông. Tuy mỗi pho tượng có một sự tích kích cỡ khác nhau song đều được tạo dáng hài hòa (đường sơn viết thiếp bên ngoài ăn nhập với nội dung bên trong của từng pho tượng bài trí theo thể thức nam tả – nữ hữu).

Hầu giá Ông Hoàng Báo Đông Cuông

Ông Hoàng Báo thường không được thỉnh trong nghi thức hầu đồng do Ông không nằm chính thức trong hệ thống thần linh Tứ Phủ. Tuy nhiên, người ta vẫn hầu giá Ông Hoàng Báo sau ông Hoàng Mười khi về đền Đông Cuông. Khi ngự đồng, Ông Hoàng Báo Đông Cuông mặc áo vàng, làm lễ tấu hương khai quang và tay cầm hèo múa. Sau đó, ông hiến tửu rồi ban phát tài lộc cho con nhang đệ tử.

Bản văn Ông Hoàng Báo Đông Cuông

Bản văn số 1

Đệ tử con khấu đầu vọng bái Trên tòa vàng phật thánh chứng tri Ông Báo Hoàng ngự cảnh lưu ly Mậu A, Trái Hút hách danh độ người Trống ba hồi nghe nhời triệu thỉnh Ông Báo Hoàng nhĩ thính nhỡn khai Thần thông dũng mãnh tốc lai Hào quang chớp giật các nơi sấm rền Suối cam tuyền rừng xanh núi đỏ Ngàn tiêu dao ngọn cỏ nương mây Bao nhiêu tà quỷ khi nay Vẳng nghe tiếng thét hồn bay phách dời Nhớ thủa thời khai thiên lập địa Đất Đông Cuông giáng hiện thánh nhân Cành hồng phơi phới gió xuân Điềm lành quý tử giáng sinh hạ trần Trấn Mường Khà cha là tù trưởng Đấng anh hùng trấn giữ biên cương Giao phong trận thế khôn lường Phụ thân tạ thế lên đường mây xanh Nhớ lời cha ấm tình phụ tử Đạo hiếu trung gìn giữ không sai Đức Ông ngự Miếu Ghềnh Ngai Hoàng cùng Thánh Mẫu quản cai Mường Khà Chiếu thiên cung phong là thượng đẳng Đạo sắc phong truy tặng đề tên Muôn dân ghi nhờ lập đền Mão đầu mở hội tháng giêng nức lòng Rước kiệu Mẫu cùng ông Hoàng Báo Sang Ghềnh Nghai thăm viếng Đức Ông Chữ rằng sắc sắc không không Đức Hoàng hiển thánh uy phong độ người Khi thanh nhàn dạo chơi mọi chốn Lúc sai hành thu tróc quỷ ma Có phen lại xuống Diêm La Mở cờ dẹp nước khảo tà thu tinh Lên thiên đình cưỡi mây nương gió Xuống phàm trần ai có dám đang Tâm thành thiết lập đàn tràng Kêu cầu tất ứng vẻ vang hay là Trước điện tòa con thòi phụng sự Sau tu hành lấy chữ thiện tâm Ơn nhờ thánh giáng lưu ân Đức Hoàng giáng phúc thiên xuân thọ trường.

Bản văn số 2

Nước thịnh trị dâng câu thiên bảo Đất Đông Cuông ông Hoàng Báo hiển linh Cõi đời không có tử sinh Thì đâu có đấng dân lành hiếu trung Ông Hoàng Báo vốn dòng hoàng tộc Mồ côi cha từ lúc còn thơ Tết xuân theo mẹ về nhà Khấu đầu kính chúc ông bà ngoại thân Mừng gia tộc thôn dân vui tết Tỏ tấc lòng tha thiết ngoại hương Ai hay cực nhục phũ phàng Thực lòng mẹ cũng dành đường cùng con Xót luân lý trông mòn đôi mắt Chân đã chồn đường đất còn xa Lênh đênh góc núi ven hà Ra đi tháng mão mồng ba giờ dần Hoa nở dần mão tuần hoa tạ Hẹn ngày về từ giã ngày đi Tử sinh cùng hẹn cũng kì Khách tiên nay lại trở về cõi tiên Hoàng theo mẹ cùng lên cõi thọ Đài xuân còn ghi sổ tiên cung Tam thiên đế thích ban phong Sơn tinh ông Báo nối dòng Lê gia Kể từ buổi sơn hà cách biệt Dấu tiên tung ai biết tăm hơi Bỗng đâu chuyển đất động trời Ba năm hồng thủy cứu người thác oan Nạn giặc giữ nhà tan cướp của Dịch lan tràn nắng nỏ ruộng khô Trẻ già dân sự toan lo Nhớ lời mẹ dặn năm xưa rành rành Sửa lễ vật sang ghềnh lập miếu Ứng chiêm bao mộng triện hiển nhiên Đông Cuông dựng miếu lập đền Mão đầu trảy hội rước Tiên sang ghềnh Rước ông Báo tiến trình nghi lễ Giết trâu hồng kính để Ghềnh Ngai Bãi sông gái sắc trai tài Mục đồng đấu vật cho người giải khuây Mừng hội mão vui say phỉ chí Đón xuân về cha mẹ mừng con Sinh không được chữ vuông tròn Tử sao cách biệt nước non bấy chầy Cơ tạo hóa đặt bày lắm nỗi Ngăn một dòng bể đợi bến mong Mới hay hồng diệp xích thằng Trời kia đã buộc ai giằng cho ra Gương hóa tục cho ta soi mãi Chữ hiếu trinh sá ngại trời xưa Gương còn soi mãi đến giờ Bõ câu phép nước phải thua lệ làng Ơn Thánh Mẫu mở đường chỉ lối Quốc tự do sáng rợi bốn phương Mão đầu trảy hội đông cuông Nguyện xin bốn chữ thọ khang yên lành Thỉnh Hoàng trắc giáng điện đình Khuông phù đệ tử khang ninh thọ trường.​ >>> Nhấn Subsciber để xem thêm các video về Phủ Dầy tại kênh Phủ Dầy Nam Định Official