SUY MÒN DO UNG THƯ – SỤT CÂN DO UNG THƯ

SUY MÒN DO UNG THƯ – SỤT CÂN DO UNG THƯ

Đại cương

Hầu hết những người bị ung thư đều có hiện tượng sụt cân, và chúng ta cũng thường chỉ nghĩ đến vấn đề sụt cân một cách đơn giản. Chứ ít ai biết đến hiện tượng sụt cân do ung thư thực chất là hiện tượng suy mòn do ung thư. Tỷ lệ suy mòn trong các nhóm bệnh nhân ung thư khác nhau từ 8% đến 84% phụ thuộc vào từng loại ung thư cụ thể, ví dụ 80% suy mòn do ung thư đường tiêu hóa và 70% suy mòn ở bệnh nhân ung thư vùng đầu cổ.

Suy mòn do ung thư là gì?

Suy mòn do ung thư được coi là hội chứng bệnh đa yếu tố mà chủ yếu liên quan đến việc cơ thể bị mất khối lượng cơ xương liên tục (có hoặc không có giảm khối lượng mỡ), mà không thể phục hồi hoàn toàn bằng việc hỗ trợ dinh dưỡng thông thường. Hội chứng suy mòn do ung thư dẫn đến suy giảm chức năng của các cơ quan và việc điều trị ung thư. Cơ chế bệnh sinh đặc trưng là cân bằng protein và năng lượng âm do sự kết hợp của giảm lượng thức ăn và chuyển hóa bất thường.

Làm thế nào để chẩn đoán suy mòn do ung thư?

Những tiêu chí để chẩn đoán:

- Sụt cân > 5% trong 6 tháng qua.

- Hoặc BMI < 20kg/m2 và bất kỳ sụt cân > 2%.

- Hoặc giảm khối lượng cơ xương (nam <7,26kg/m2; nữ < 5,45kg/m2) và sụt cân > 2%.

Suy mòn ung thư có mấy giai đoạn?

Suy mòn ung thư được chia làm 3 giai đoạn

Giai đoạn 1: TIỀN SUY MÒN, bệnh nhân mới có ít dấu hiệu như chán ăn, sụt cân nhẹ (< 5% thể trọng ban đầu) thì thường có xu hướng không xem trọng vì cho là mệt mỏi bình thường.

Giai đoạn 2: SUY MÒN THỰC SỰ - người bệnh thường xuyên ăn kém, sụt cân nhiều (>5% thể trọng), rối loạn chuyển hóa toàn thân.  Giai đoạn tiến triển – giai đoạn suy mòn thực sự lúc này mới có biểu hiện lâm sàng rõ ràng (với mất khối cơ, sụt cân, giảm hoạt động thể chất), và đã được nhận diện như là một tác động xấu của ung thư từ thời Hippocrates.

Giai đoạn 3: SUY MÒN TRƠ - ở giai đoạn này cơ thể đã suy kiệt, không đáp ứng với các điều trị, sự sống chỉ còn kéo dài không quá 3 tháng. Ở giai đoạn muộn này, cơ hội phục hồi của bệnh nhân là rất khó.

Cơ chế gây suy mòn do ung thư

Suy mòn do ung thư là một quá trình viêm liên quan đến các yếu tố được phóng thích từ khối u cũng như các quá trình được khởi phát bởi đáp ứng miễn dịch của vật chủ chống lại sự hiện diện của khối u. Sụt cân trong suy mòn do ung thư có thể xấu hơn bởi các yếu tố khác như vị trí khối u, các tác dụng phụ của điều trị, hay các vấn đề tâm lý.

Cơ chế suy mòn do ung thư thường do 2 nguyên nhân

• Giảm lượng thức ăn đưa vào cơ thể
• Do khối u gây ra các chuyển hóa bất thường.

Hạn chế và khắc phục hội chứng suy mòn ung thư như nào

Khuyến cáo từ Hội Dinh dưỡng đường tĩnh mạch và tiêu hóa Hoa Kỳ (ASPEN); Hội Dinh dưỡng đường tĩnh mạch và tiêu hóa Châu Âu (ESPEN) thì phác đồ điều trị suy mòn do ung thư là mô hình đa trị liệu, và khi điều trị cần lưu ý áp dụng những nguyên tắc dưới đây:

Nguyên tắc 1: Tuyệt đối không được nhịn ăn.

Việc cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể một cách đều đặn, đầy đủ và thường xuyên, sẽ giúp cơ thể có đủ năng lượng để hoạt động cũng như chống chọi lại sự tấn công của các tế bào ung thư. Một số quan điểm nhịn ăn để tiêu u, hoặc chỉ căn gạo lứt muối mè chữa được ung thư đã khiến cho nhiều bệnh nhân bị suy kiệt và không đủ sức để tham gia hết quá trình trị liệu. Người bệnh vẫn cần tiếp tục bồi dưỡng để phục hồi sức khỏe, cải thiện chức năng miễn dịch, ổn định cân nặng… Cần tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu vitamin, muối khoáng như trái cây, sinh tố.

Nguyên tắc 2: Vận động không bao giờ thừa

Tập luyện thể thao như đi bộ, đạp xe, … đóng vai trò quan trọng đối với việc phục hồi cơ thể, duy trì cân nặng sau quá trình điều trị. Bạn nên tập thể thao trung bình 45 phút một lần, 3 lần một tuần.

Vận động nhẹ và tinh thần lạc quan giúp người bệnh ung thư chống chọi với bệnh.

Nguyên tắc 3: Dinh dưỡng đúng

Bệnh nhân ung thư cần phải tăng cường hàm lượng đạm (protein) để thúc đẩy quá trình đồng hóa, tăng khối nạc cơ thể, giảm nguy cơ sụt cân. Nên chia nhỏ bữa ăn (5-6 bữa một ngày). Nên ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng nhưng dễ tiêu, cần tránh những thức ăn nhiều chất béo như món chiên, xào, tránh ăn những thức ăn sinh hơi như: đậu, bắp cải, dưa hấu, mít hoặc thức uống có gas, có cồn. Cần uống đủ nước: khoảng 8 cốc trong ngày (cốc loại 250 ml).

Bệnh nhân bị suy mòn do ung thư nên ăn các thực phẩm như: cá ngừ, cá hồi, cá tuyết,.. những loại cá biển giàu omega 3 rất tốt cho sức khỏe, hạn chế tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể.

Lưu ý: Đối với trường hợp ung thư xảy ra tại các cơ quan tiêu hóa, đã tiến hành phẫu thuật cắt bỏ dạ dày, hoặc một phần ruột,… thì chế độ dinh dưỡng cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị, và chuyên gia dưỡng.

Thaythuoccuaban.com Tổng hợp

*************************