Tag: Tiểu Chu Thiên - Budo Thoughts

Các môn võ phương Đông vẫn thường đề cập đến khái niệm khí công nhưng không phải võ sinh nào cũng có cái nhìn đúng đắn về nó. Nhiều người lạc quan thái quá nên thần thánh hóa khí công trong khi cũng có những người quá bảo thủ đến mức cho rằng khí không hề tồn tại. Trong topic này tôi muốn dùng vốn kiến thức nhỏ nhoi của mình về khí công để giúp các bạn dễ dàng tiếp cận khái niệm này.

Thế trước tiên ta phải định nghĩa khí là gì? Khí có nhiều tên gọi, prana trong tiếng Phạn, chi trong tiếng Hoa và ki trong tiếng Nhật nhưng căn bản đều ám chỉ cùng một nguồn năng lượng. Nhiều sách về khí công đưa ra đủ thứ định nghĩa rất phức tạp như nguồn năng lượng sống, thiên khí của vũ trụ,…tóm gọn thì khí là nguồn năng lượng sinh ra từ hoạt động hô hấp của chúng ta, giống như cây khi hô hấp cũng giải phóng năng lượng. Mặc dù hiện giờ khoa học chưa xác minh được thứ năng lượng này là gì nhưng đã có nhiều thí nghiệm cho thấy khí thật sự tồn tại. Điển hình là các bức ảnh chụp quang phổ trên những vị trí cơ thể mà khí luân chuyển, hoặc nhiệt độ đo được khi lòng bàn tay phát khí.

Nếu khí đã tồn tại như một dạng năng lượng giống bao dạng năng lượng khác thì phải có kĩ thuật điều khiển, khống chế nó. Bộ môn khí công chính là chìa khóa cho câu hỏi này. Khí công là phương thuật điều khiển khí để áp dụng cho nhiều mục đích khác nhau: trau dồi sức khỏe cũng có mà chiến đấu võ thuật cũng có. Với khả năng của mình, tôi chỉ dám giới thiệu một số khái niệm căn bản chứ không đi sâu vào ứng dụng. Nhập môn khí công thì ta phải bắt đầu với cách thở đúng trước, đó là thở bụng. Đa số người vẫn quen với kiểu hít vào thì ngực căng, thở ra ngực thóp lại nhưng thật ra thì phải là hít vào bụng phình, thở ra bụng thóp. Nếu quan sát một người đang ngủ thì sẽ kiểm chứng được ngay, chỉ có phần bụng là nhấp nhô chứ không phải phần ngực, phổi nằm ở ngực nhưng thở thì bằng bụng.

Khi đã thở đúng thì ta mới bắt đầu làm quen với những bài tập cơ bản của khí công: thở hai thì, thở ba thì, thở bốn thì. Thở hai thì chỉ gồm 2 giai đoạn là hít vào rồi thở ra. Thở ba thì thì hít vào, giữ hơi, thở ra. Thở bốn thì thì hít vào, giữ hơi, thở ra, thư giãn một chút (không hít thở gì cả) rồi mới tiếp tục chu kỳ mới. Tiếp theo mới học cách lưu chuyển khí đi khắp cơ thể qua 2 vòng Tiểu Chu Thiên và Đại Chu Thiên. Vòng Tiểu Chu Thiên bắt đầu từ đỉnh đầu, chạy dọc sống lưng vòng xuống hậu môn, ngược lên ngực. Còn vòng Đại Chu Thiên thì phức tạp hơn nhiều vì không chỉ đi trong phần thân mà còn dẫn ra khắp tay chân, nói chung là đi hết cơ thể. Nếu ví von Tiểu Chu Thiên là vòng lưu thông động mạch trong tuần hoàn máu thì Đại Chu Thiên bao gồm cả động mạch lẫn mao mạch. Căn bản thì ta chỉ cần luyện thành vòng Tiểu Chu Thiên là cũng đủ xài cả đời rồi.

Quay lại với vòng Tiểu Chu Thiên, khi đã quen với thở bụng và hiểu về cơ cấu của vòng này thì ta tập dẫn khí đi theo vòng này. Có thể dẫn đi ngược hoặc đi xuôi theo vòng Tiểu Chu Thiên tùy mục đích. Ở cấp nhập môn, ta phải hít thở và ép cơ (xả vai, thóp bụng, ưỡn ngực,…) để dẫn khí đi. Khi đã đạt đến mức thành thạo, chỉ cần dùng ý chí dẫn đường cho khí là đủ. Vì lẽ này, tập thở phải kết hợp với việc giữ cho đầu óc trống rỗng, thanh tịnh thì mới dẫn khí được. Thế nên tập thiền cũng là một bước chuẩn bị tốt cho luyện khí công. Tuy nhiên cần nhớ rằng khí công khi tập luyện phải có thầy hướng dẫn theo sát, giống như máu chảy ngược sẽ gây hậu quả nghiêm trọng, nếu dẫn khí không đúng cách sẽ gây tổn hại cho cơ thể và nội tạng.

Khi đã dẫn khí thành công bằng ý chí thì lúc này ta có thể điều khiển nguồn năng lượng này đến những vị trí trên cơ thể một cách tùy ý. Áp dụng trong võ thuật thì có thể dẫn ra tay để tăng uy lực của đòn đánh hoặc tập trung ở ngực để bảo vệ cơ thể trước một đòn đánh tới. Cần lưu ý là khí cũng chỉ là một loại năng lượng nên sẽ có sự hao hụt theo khoảng cách và đòi hỏi tiếp xúc điểm. Nhiều người biểu diễn khí công kiểu chưởng văng một người đứng cách xa 5m là chuyện không tưởng. Cái cảnh giới đó chỉ có trong phim chưởng mà thôi.

Người viết: Gyoka

Share this:

• Facebook
• Pinterest