TẬP HỢP VĂN BẢN PHÁP LUẬT LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC GIẢI ...

Theo đó, Viện kiểm sát sẽ tham gia tất cả các phiên tòa sơ thẩm đối với những vụ án do tòa án tiến hành thu thập chứng cứ hoặc đối tượng tranh chấp là tài sản công, lợi ích công cộng, quyền sử dụng đất, nhà ở hoặc có một bên đương sự là người chưa thành niên, người có nhược điểm về thể chất, tâm thần và tham gia tất cả các phiên họp sơ thẩm đối với các việc dân sự, phiên tòa, phiên họp phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm.

Như chúng ta đã biết trong những năm gần đây thì tình hình tranh chấp về quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất diễn ra hết sức đa dạng và phức tạp, có nơi trở thành điểm nóng, kéo dài nên việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất, nhà ở ngoài việc đòi hỏi những kỹ năng cần thiết thì việc nắm vững các quy định của pháp luật liên quan đến nhà ở và quyền sử dụng đất là yếu tố tiên quyết để đảm bảo việc giải quyết vụ việc theo đúng quy định của pháp luật, tránh tình trạng khiếu nại, khiếu kiện kéo dài.

Do Quyền sử dụng đất, nhà ở là loại tài sản đặc biệt nên trong quá trình giải quyết các tranh chấp, cơ quan tiến hành tố tụng ngoài việc phải tuân theo các quy định về trình tự, thủ tục giải quyết theo quy định của Bộ luật TTDS còn phải căn cứ vào các quy định của pháp luật nội dung tương ứng với từng thời điểm xảy ra giao dịch.

Ở nước ta, do đặc thù với nhiều giai đoạn khác nhau đã ban hành rất nhiều văn bản khác nhau để điều chỉnh phù hợp theo từng giai đoạn. Vì vậy, trong bài viết này, để tiện cho việc tra cứu các quan hệ pháp luật liên quan đến quyền sử dụng đất và nhà ở tương ứng với từng giai đoạn, tác giả chỉ dừng lại ở việc liệt kê các văn bản nội dung tương ứng theo từng thời điểm với từng nội dung, từ đó làm cơ sở cho việc căn cứ áp dụng văn bản pháp luật phù hợp để giải quyết vụ việc được chính xác, đúng theo quy định của pháp luật. Cụ thể như sau:

I. Đối với văn bản về Nhà ở: Chia làm 2 giai đoạn trước và sau khi có Luật Nhà ở năm 200.5

1. Các văn bản pháp luật từ khi giải phóng miền Nam đến khi có luật nhà ở:

- Quyết định của Hội đồng chính phủ số 305/CP ngày 17/11/1977 bổ sung chính sách quản lý và cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với nhà, đất ở đô thị các tỉnh miền Nam.

- Thông tư liên ngành Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, tổng cục quản lý ruộng đất số 04/TTLN ngày 03/5/1990 hướng dẫn giải quyết các tranh chấp về tài sản gắn liền với sử dụng đất.

- Pháp lệnh hợp đồng dân sự năm 1989.

- Pháp lệnh về nhà ở ngày 26/3/1991.

- Quyết định của chủ tịch Hội đồng bộ trưởng số 297/QĐ-CT ngày 02/10/1991 về việc giải quyết một số vấn đề về nhà ở.

- Nghị định của Chính phủ số 60/CP ngày 05/7/1994 về quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở tại đô thị.

- Nghị định của Chính phủ số 61/CP ngày 05/7/1994 về mua bán kinh doanh nhà ở.

- Bộ luật dân sự năm 1995 và bộ luật dân sự năm 2005.

- Nghị định của Chính phủ số 21/CP ngày 16/4/1996 về việc sửa đổi, bổ sung điều 5 và điều 7 Nghị định số 61/CP ngày 05/7/1994 của chính phủ về mua bán kinh doanh nhà ở.

- Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội số 58/1998/NQ-UBTVQH10 ngày 24/8/1998 về giao dịch dân sự về nhà ở được xác lập trước ngày 01/7/1991.

- Thông tư liên tịch Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao số 01/1999/TTLT-TANDTC-VKSNDTC ngày 25/1/1999 hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Nghị quyết về giao dịch dân sự về nhà ở được xác lập trước ngày 01/7/1991 của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

- Nghị quyết số 01/2003/NQ-HĐTP ngày 16/4/2003 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết một số loại tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình.

- Nghị quyết số 23/2003/QH11 ngày 26/11/2003 của quốc hội khóa XI về nhà, đất do Nhà nước quản lý, bố trí sử dụng trọng quá trình thực hiện các chính sách quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01/7/1991.

- Nghị quyết số 02/2004/NQ- HĐTP ngày 10/8/2004 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân gia đình.

- Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 02/4/2005 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc giải quyết đối với một số trường hợp cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện chính sách quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01/7/1991.

- Luật nhà ở (Luật số 56/2005/QH11 ngày 29/11/2005)

2. Các văn bản pháp luật từ khi có Luật Nhà ở đến nay.

- Nghị quyết số 23/2006/NQ-CP ngày 07/9/2006 của Chính phủ về một số giải pháp nhằm đẩy mạnh tiến độ bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước cho người đang thuê theo quy định tại Nghị định 61/CP ngày 05/7/1994 của Chính phủ.

- Nghị quyết số 1037/2006/NQ-UBTVQH11 ngày 27/7/2006 về giao dịch dân sự về nhà ở được xác lập trước ngày 01/7/1991 có người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia.

- Nghị định số 90/2006/NĐ-CP ngày 06/9/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở.

- Nghị quyết số 48/2007/NQ-CP ngày 30/8/2007 của chính phủ về việc điều chỉnh một số nội dung chính sách bán nhà thuộc sở hữu Nhà nước cho người đang thuê theo Nghị định 61/CP ngày 05/7/1994 của chính phủ và giá thuê nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước chưa được cải tạo, xây dựng lại.

II. Các văn bản pháp luật liên quan trong việc giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất.

- Quyết định của Hội đồng Bộ trưởng số 13-HĐBT ngày 1/2/1989 về việc giải quyết một số vấn đề cấp bách về ruộng đất.

- Nghị định của Hội đồng Bộ trưởng số 30 – HĐBT ngày 23/3/1989 về việc thi hành Luật đất đai.

- Quyết định số 201-QĐ/ĐKTK ngày 14/7/1989 về việc ban hành quy định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

- Chỉ thị của Hội đồng Bộ trưởng số 77/CT ngày 09/3/1992 về việc thực hiện một số biện pháp cấp bách để ngăn chặn việc giao đất, mua bán, chuyển nhượng và sử dụng đất đai trái pháp luật.

- Công văn của Tổng cục địa chính số 1427/CV/ĐC ngày 13/10/1995 về việc hướng dẫn, xử lý một số vấn đề về đất đai để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

- Bộ luật dân sự (1995, 2005).

- Luật Đất đai 1993.

- Luật số 10/1998/QH10 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai.

- Luật số 25/2001/QH10 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai.

- Luật đất đai 2003.

- Nghị định của chính phủ số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 về thi hành Luật đất đai 2003.

- Thông tư của Bộ tài nguyên môi trường số 01/2005/TT-BTNMT ngày 13/4/2005 hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật đất đai.

- Nghị định của Chính phủ số 17/1999/NĐ-CP ngày 29/3/1999 về thủ tục chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế quyền sử dụng và thế chấp, góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất.

- Nghị định của Chính phủ số 04/2000/NĐ-CP ngày 11/2/2000 về thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đất đai.

- Thông tư liên tịch của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân tối cao, Tổng cục địa chính số 01/2002/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-TCĐC ngày 03/01/2002 hướng dẫn về thẩm quyền của Tòa án nhân dân trong việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất.

- Nghị quyết số 01/2003/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao ngày 16/4/2003 hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết một số loại tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình.

- Thông tư liên tịch của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân tối cao, Tổng cục địa chính số 02/TTLT ngày 28/7/1997 hướng dẫn về thẩm quyền của Tòa án nhân dân trong việc giải quyết các tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 3 Điều 38 Luật đất đai năm 1993.

- Thông tư liên tịch số 05/2005/TTLT-BTP-BTNMT ngày 16/6/2005 của Bộ tư pháp- Bộ Tài nguyên môi trường về hướng dẫn việc đăng ký thế chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.

- Thông tư liên tịch số 05/2007/TTLT-BTP-BXD-BTNMT-NHNN ngày 21/5/2007 của Bộ tư pháp- Bộ xây dựng- Bộ Tài nguyên và môi trường – Ngân hàng nhà nước Việt Nam hướng dẫn một số nội dung về đăng ký thế chấp nhà ở.

- Thông tư của Bộ tài nguyên môi trường số 06/2007/TT-BTNMT ngày 15/6/2007 về hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ.

- Thông tư số 09/2007/TT-BTNMT ngày 02/8/2007 của Bộ tài nguyên và môi trường hướng dẫn việc lập, chỉnh lý, quản lý hồ sơ địa chính.

- Thông tư số 346/1998/TT-TCĐC ngày 16/3/1998 của Tổng cục địa chính về hướng dẫn thủ tục đăng ký đất đai, lập hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đât.

- Thông tư của Tổng cục địa chính số 1417/1999/TT-TCĐC ngày 18/9/1999 hướng dẫn thi hành Nghị định số 17/1999/NĐ-CP ngày 29/3/1999 của chính phủ về thủ tục chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế quyền sử dụng đất và thế chấp, góp vốn bằng gái trị quyền sử dụng đất.

- Thông tư số 1248/2000/TT-TCĐC ngày 21/8/2000 của Tổng cục địa chính sửa đổi bổ sung điểm 6 Mục 1 của thông tư số 1417/1999/TT-TCĐC ngày 18/9/1999 của Tổng cục địa chính (đã nêu trên).

- Quyết định số 24/2004/QĐ-BTNMT ngày 01/11/2004 của Bộ trưởng bộ tài nguyên và môi trường ban hành quy định về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

- Công văn số 1568/BTNMT-ĐKTKĐĐ ngày 25/4/2007 của Bộ tài nguyên môi trường về việc sử dụng sổ dã ngoại và sổ mục kê đất đai.

- Công văn của Tòa án nhân dân tối cao số 116/2004/KHXX ngày 22/7/2004 về việc thực hiện thẩm quyền của Tòa án nhân dân theo quy định của Luật đất đai năm 2003.

Với những liệt kê mang tính khái quát như trên, tác giả hy vọng người đọc sẽ dễ dàng tra cứu văn bản áp dụng tương ứng theo thời điểm xảy ra giao dịch.