Tất Tần Tật Kiến Thức Cơ Bản Về Hệ điều Hành Unix | BKHOST

Unix là một hệ điều hành máy tính được phát triển bởi Bell Labs từ năm 1969 và được sử dụng rộng rãi trong các máy chủ, máy tính cao cấp và các thiết bị mạng. Chúng ta sẽ tìm hiểu về lịch sử phát triển của Unix, các tính năng và ưu điểm của nó và cách sử dụng nó trong các môi trường khác nhau. Bài viết sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng các công cụ và lệnh của Unix và cách tìm hiểu thêm về hệ điều hành này.

Unix là gì?

Unix là một hệ điều hành máy tính được phát triển bởi Bell Labs từ năm 1969. Nó được sử dụng rộng rãi trong các máy chủ, máy tính cao cấp và các thiết bị mạng. Nó có thể chạy trên nhiều loại hệ thống máy tính khác nhau và cung cấp môi trường lập trình thuận tiện và tính linh hoạt cao. Unix là một hệ điều hành mã nguồn mở và có nhiều phiên bản khác nhau, bao gồm Linux, macOS và Solaris.

Lịch sử của Unix

Cuối những năm 1960, hệ thống chia sẻ thời gian tương tác Multiplexed Information và Computing Service được phát triển bởi Bell Labs, General Electric và Viện Công nghệ Massachusetts. Hệ thống này cho phép nhiều người dùng truy cập đồng thời vào một máy tính lớn.

Không nhận thấy thành quả Bell Labs đã rút khỏi dự án. Nhưng Ken Thompson và Dennis Ritchie vẫn kiên trì và dự án có bước phát triển mới đó là Unix OS. Một hệ điều hành được xây dựng trên nhiều thành phần khác nhau như hệ thống tệp phân cấp, CLI và các chương trình tiện ích.

Chỉ sau một tháng Thompson đã cho ra mắt hệ điều hành tự lưu trữ được triển khai tích hợp dịch, biên tập và shell. Ngoài ra, còn có YEW-nihks là phiên bản giả lập và Unix ban đầu là hệ thống đơn nhiệm của Multics.

Trước năm 1973, Unix được viết bằng ngôn ngữ bậc thấp và đến phiên bản thứ 4 được viết bằng ngôn ngữ C. Điều này đã đã làm tăng tính linh hoạt của Unix trên nhiều nền tảng máy tính.

Cuối những năm 1970 đầu năm 80, Unix được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu hoặc thương mại với quy mô lớn như Solaris Technologies và Sequent.

Giữa năm 1977 và năm 1995, Nhóm nghiên cứu hệ thống máy tính tại đại học California đã phát triển Berkeley Software Distribution (BSD). Đây là một trong những bản phân phối Unix sớm nhất và là nền tảng cho một số phiên bản Unix khác.

Năm 1991, Linus Torvalds đã phát triển thành công hệ điều hành miễn phí dựa trên Unix dành cho PC và đặt tên là Linux. Điều này làm cho các hệ thống giống Unix ngày càng phổ biến hơn với nhiều loại máy chủ hay hệ thống nhúng hiện đại như macOS và thiết bị di động Android.

Unix được sử dụng để làm gì?

Hệ điều hành Unix gồm nhiều yếu tố quan trọng như kernel, shell, hệ thống tệp, tiện ích và các chương trình cốt lõi.

• Kernel là trung tâm của Unix OS với tính năng điều khiển cung cấp toàn bộ dịch vụ để bắt đầu và kết thúc chương trình. Ngoài ra, kernel còn được sử dụng để cấp phát bộ nhớ, quản lý tệp, phản hồi hệ thống và lập lịch tác vụ nhằm tránh các xung đột chương trình.
• Sell là môi trường tương tác giữa người dùng và Unix sử dụng CLI để nhập các lệnh được chuyển tới kernel để thực thi.
• Các tiện ích có sẵn được gọi bởi các lệnh từ CLI. Trong đó, mỗi tiện ích có nhiệm vụ tạo tệp, xóa thư mục, truy xuất thông tin hoặc cấu hình môi trường hoạt động. Một số lệnh Unix có thể có một hoặc nhiều đối số cung cấp cách nhìn cụ thể hơn về các hành vi của tiện ích.Ví dụ: Lệnh rm OldFIle.txt gọi tiện ích rm có nhiệm vụ xoá các tệp trong một thư mục. Đối số OldFIle.txt cũng bao gồm các tệp cần xóa. Khi lệnh được nhập vào Shell thì Kernel sẽ chạy chương trình rm và xóa tệp được chỉ định.

• Unix hỗ trợ nhiều shell như sh, csh, ksh, tcsh và bash. Trong đó, người dùng được tùy chọn shell mong muốn, tùy chỉnh môi trường shell hay viết các script shell của riêng mình. Unix shell hỗ trợ các đường dẫn (|) là một công cụ giúp liên kết logic các lệnh trong quy trình làm việc phức tạp.Ví dụ: Trong một quy trình có nhiều lệnh liên kết với nhau thì đầu ra từ lệnh đầu tiên sẽ là đầu vào của lệnh thứ hai và tiếp tục ghép nối với các lệnh sau.
• Hệ thống tệp của Unix cung cấp cấu trúc phân cấp để tổ chức các thư mục thành một cây ngược với thư mục gốc. Các tệp tạo ra là các mảng bit đơn giản sẽ được gán vào thư mục cụ thể giúp đơn giản hóa mô hình tệp. Ngoài ra, Unix hỗ trợ xử lý các thiết bị hoặc một số loại giao tiếp giữa các quá trình dưới dạng tệp.

Các khái niệm Unix đã có ảnh hưởng vì nhiều nguyên nhân:

• Unix là nền tảng phát triển Internet và triển khai mô hình trung tâm mạng.
• Unix có các mô đun và khả năng tái sử dụng được áp dụng rộng rãi trong kỹ thuật phần mềm và mở ra phong trào công cụ phần mềm.
• Các nhà phát triển Unix đã thiết lập ra bộ quy tắc phát triển phần mềm Unix philosophy có ảnh hưởng lớn đến cộng đồng CNTT.

Ưu điểm của Unix là gì?

Unix có rất nhiều ưu điểm, trong đó bao gồm:

• Mã nguồn mở: Unix là mã nguồn mở, điều này cho phép nhà phát triển tùy chỉnh và sửa đổi hệ điều hành theo nhu cầu của họ.
• Tính linh hoạt cao: Unix cung cấp môi trường lập trình thuận tiện và tính linh hoạt cao, cho phép nhà phát triển tạo ra các chương trình và dịch vụ tùy chỉnh.
• Quản lý tiến trình tốt: Unix có hệ thống quản lý tiến trình tốt, giúp cho việc chạy và quản lý các tiến trình trên hệ thống dễ dàng hơn.
• Tính an toàn cao: Unix có các tính năng bảo mật tốt, giúp cho hệ thống an toàn hơn trong việc chống lại các cuộc tấn công.
• Quản lý tài nguyên tốt: Unix có hệ thống quản lý tài nguyên tốt, cho phép quản lý hiệu quả các tài nguyên của hệ thống, bao gồm CPU, bộ nhớ và đĩa.
• Dễ dàng mở rộng: Unix có cấu trúc tầng của hệ thống, giúp cho dễ dàng mở rộng và bảo trì hệ thống.

Thiết kế của Unix còn tồn tại cho đến ngày hôm nay

Đúng, thiết kế của Unix còn tồn tại và được sử dụng cho đến ngày hôm nay. Điều này là do sự linh hoạt và tính mã nguồn mở của nó, giúp cho nó có thể được dựa trên và sửa đổi bởi các nhà phát triển khác nhau. Unix đã trở thành một nền tảng quan trọng cho các hệ điều hành máy tính và các thiết bị mạng, đặc biệt là Linux, một hệ điều hành mã nguồn mở dựa trên Unix. Ngoài ra, có rất nhiều phiên bản của Unix được sử dụng trong các môi trường khác nhau, bao gồm macOS và Solaris.

Tổng kết về hệ điều hành Unix

Hệ điều hành Unix có nhiều biến thể giúp quản lý các tệp và thư mục trên hệ thống máy chủ. Đồng thời Unix cung cấp môi trường tương tác linh hoạt cho phép người dùng có thể thay đổi và chỉnh sửa shell phù hợp.

Nếu bạn có thắc mắc về hệ điều hành Unix hoặc muốn tìm hiểu thêm về những hệ điều hành mã nguồn mở khác, hãy để lại ở bên bình luận bên dưới, BKHOST sẽ trả lời bạn trong thời gian sớm nhất.